Вести
Експлозија на бомба во близина на фудбалски терен во Авганистан
При експлозија на бомба во близина на фудбалски терен загинаа најмалку тројца цивили, а најмалку седуммина се ранети во источната провинција Кот во Авганистан. Бомбата била поставена на мотор кој бил паркиран во близина на фудбалскиот терен во областа Надир Шах Кот, изјави портпаролот на провинцискиот гувернер Талиб Кан Мангал. До сега никој не презеде одговорност за овој напад.
Во изминатиов период беше договорен еднонеделен прекин на огнот меѓу Талибанците, САД и авганистанските сили откако на 29 февруари беше потпишан договор во Доха со цел приближување кон примирје на 18 годишната војна во Авганистан.
види ги сите денешни вести
Путин неделава патува во Кина
Рускиот претседател Владимир Путин оваа недела ќе ја посети Кина на покана на кинескиот претседател Си Џинпинг, соопшти во вторник (14 мај) кинеското Министерство за надворешни работи.
Путин ќе биде во Пекинг од четврток до петок, изјави портпаролката на Министерството за надворешни работи Хуа Чунјинг.
Кремљ во соопштение потврди дека Путин оди во Кина, наведувајќи дека тоа е негова прва посета во странство откако положи заклетва и го започна својот петти претседателски мандат.
Неколку дена пред Русија да ја започне својата инвазија на Украина во февруари 2022 година, Пекинг и Москва прогласија партнерство „без задржување“ и оттогаш ја зголемија трговијата на рекордно високо ниво.
Русија се потпира на Кина за клучна економска помош откако Западот воведе санкции кон Москва поради нејзината агресија во соседна Украина.
Дотогаш, Кина имаше корист од евтиниот руски увоз на енергија и пристапот до огромни природни ресурси, вклучително и стабилно снабдување со гас преку гасоводот Моќта на Сибир.
Нивното блиско економско партнерство, сепак, се најде под лупа на Западот, при што САД се заканија дека ќе ги санкционираат странските банки и компании кои соработуваат со Москва.
Блинкен во ненајавена посета на Украина
Американскиот државен секретар Ентони Блинкен доцна во понеделникот допатува во ненајавена посета на Украина, каде што е планирано да се сретне со украинските власти и да ја потврди континуираната поддршка на САД за Украина додека Киев се бори против руската инвазија, соопштија од Стејт департментот.
Блинкен треба да се сретне со претседателот Володимир Зеленски, премиерот Денис Шмихал и министерот за надворешни работи Дмитро Кулебa.
Блинкен и украинските власти треба да разговараат за „новите информации од бојното поле, влијанието на новата безбедносна и економска помош на САД, долгорочните безбедносни и други обврски“, рече портпаролот на Стејт департментот, Метју Мулер.
Американскиот државен секретар во текот на денот ќе одржи говор пред студентите на Политехничкиот институт во Киев, додаде тој.
Во меѓувреме, украинската војска соопшти дека руските сили го засилиле нападот од големи размери на пограничниот регион Харкив и дека ситуацијата во областа на градот Вовчанск станала многу тешка и довела до евакуација на жителите.
Патријархот Порфириј доби забрана за влез во Косово
Властите во Приштина му забранија на поглаварот на Српската православна црква (СПЦ), патријархот Порфириј и на седумте епископи кои го придружуваат да влезат во Косово, каде што за денеска беше закажан состанок на советот на СПЦ во Пеќката патријаршија.
„Патријархот требаше да пристигне на Косово во попладневните часови, но пред да пристигне на преминот Мердаре, од Приштина стигна забрана во која се наведува дека поглаварот на СПЦ не може да влезе во Косово“, соопшти Канцеларијата за Косово и Метохија на Владата на Србија.
Пеќката патријаршија од средината на 14 век е историски трон на поглаварот на Српската православна црква и традиционално духовно седиште, а се наоѓа на списокот на културни добра под заштита на УНЕСКО.
Директорот на Канцеларијата, Петар Петковиќ, рече дека, согласно сите протоколи, испратиле соопштение до Приштина за плановите на поглаварот на СПЦ, но „спротивно на сите договори, (косовскиот премиер Албин) Курти негираше можност патријархот да присуствува на првиот ден од Соборот на СПЦ и да биде поддршка на својот народ и верници.
Порфириј во писмена изјава за медиумите најави дека „како српски патријарх, како граѓанин и како верник“ знае и вели „дека и самиот Бог порано или подоцна ќе ја отвори таа врата“.
„Оние кои ги затворија вратите на молитвениот дом прават зло прво на себе, а потоа на сите луѓе“, наведе Порфириј.
Косовското Министерство за надворешни работи потврди дека го одбило барањето на патријархот на СПЦ да ја посети Патријаршијата во Пеќ, пренесоа косовските медиуми.
Забраната на косовските власти на поглаварот на Српската православна црква предизвика бројни реакции во Белград, при што најчеста оценка е дека тоа е „срамен“ и „нецивилизиран чин“, и „уште еден во низата потези со кои официјална Приштина ја покажува својата позиција и нетрпеливост кон Србите и Белград“.
Српската православна црква ја оквалификува одлуката како - „неразумна“.
Бајден го потпиша законот за забрана за увоз на збогатен ураниум од Русија
Американскиот претседател Џо Бајден потпиша закон со кој се забранува увоз на збогатен ураниум, односно нуклеарно гориво за производство на електрична енергија во нуклеарните централи во Соединетите Држави од Русија.
Таа забрана за нуклеарно гориво ќе стапи на сила за околу 90 дена, но на Министерството за енергетика на САД му е дозволено да одобри исклучоци до 2027 година, во случај да има загриженост за недостиг на гориво.
Нацрт-законот, исто така, овластува 2,7 милијарди долари за финансирање на изградбата на американската индустрија за нуклеарно гориво, чии 24 отсто од збогатениот ураниум што се користи во нуклеарните централи доаѓа од Русија.
СПЦ ќе одржи Собор во Белград наместо во Косово поради забраната за влез на патријархот
Српската православна црква (СПЦ) ќе одржи Собор во Белград на 14 мај, наместо во Косово на 13 мај, како што беше планирано, по забраната за влез на патријархот на СПЦ Порфирије и седум владици во Косово, соопшти црквата.
Заседанието на Соборот на СПЦ ќе започне на 14 мај попладне во црквата Свети Сава во Врачар во Белград, соопшти СПЦ.
Тие наведуваат дека на 13 мај патријархот Порфирије и епископите требало да пристигнат во манастирот на Пеќката патријаршија на годишното собрание на Архиерејскиот собор.
„На административниот премин Мердаре беа запрени од службениците на привремените власти во Приштина и без никакво објаснување соопштија дека им е забранет влез во провинцијата“, соопшти СПЦ на 13 мај.
СПЦ наведува дека од гледна точка на човековите права и слободи, оваа одлука е неприфатлива и дека е „точна слика за позицијата на СПЦ и српскиот народ“ на Косово.
Се додава дека патријархот апелира до сите кои имаат влијание врз ситуацијата во Косово да овозможат слобода на движење и дека во најбрз можен рок ќе се сретне со верниците во Косово.
Министерството за надворешни работи и косовската дијаспора на 13 мај потврдија дека е забранет влезот на патријархот Порфири во Косово.
Србија не ја признава независноста, која Косово ја прогласи во 2008 година, а двете земји преговараат во Брисел со посредство на Европската унија за нормализација на односите.
Партиите имаат потпишано голем број договори, но не сите се спроведени.
Ќе се прегласува во Желино, „Европски фронт“ со обвинувања дека ќе им бидат одземени пратеници
Еден прифатен и еден отфрлен приговор поднесен од коалицијата Вреди е епилогот од денешната седница на Државната изборна комисија (ДИК).
Прифатениот приговор се однесува за гласањето на избирачкото место 2102 во Желино. Поднесен е бидејќи 110 гласачи немале отпечаток од прст во фингер принт уредот, туку тие гласале само по матичниот број и скенирање на личната карта.
Најгласна на денешната седница беше потпретседателката на ДИК, Дитмире Шеху предложена од ДУИ, која на почетокот на седницата побара да бидат објавени записниците од гласањето на официјалната страница на Комисијата, но ваквото нејзино барање беше одбиено од членовите на Комисијата.
Таа ги повика и лицата кои работеле во архивата при поднесување на приговорите и бараше да кажат кој ги донел приговорите бидејќи, како што рече Шеху, овластениот претставник требало да го стори тоа. Останатите членови на ДИК и укажаа на Шеху дека е небитно кој ги донел овие приговори во архивата, бидејќи, како што посочија, сите биле потпишани од партијата.
Членот на ДИК, Абдуш Демири рече дека откако по пребројување и увидот на целокупниот изборен материјал се утврдило дека има едно гласачко ливче повеќе побара да се повтори гласањето на ова избирачко место.
Шеху ги обвини претседателот на ДИК Александар Даштевски и другите членови дека им го ускратиле нејзиното право со тоа што беше одбиено нејзиното барање да се повикаат и да дојдат претставниците од оваа избирачко место.
Вториот приговор поднесен од „Вреди“ кој беше одбиен, се однесуваше на избирачкото место 1953 во Тетово – шестата изборна единица.
Даштевски истакна дека по направените проверки не биле утврдени никакви неправилности и предложи приговорот да се одбие како неоснован. Приговорот беше одбиен едногласно.
Против одлуката на ДИК може да се поднесе тужба до Управниот суд, во рок од 24 часа од приемот на решението. Управниот суд на Република Северна Македонија, пак, по жалбата е должен да донесе одлука во рок од 48 часа по нејзиниот прием.
Во меѓувреме Коалицијата „Европски фронт“ предводена од ДУИ обвини дека македонските политички партии во координација со коалицијата „Влен“ сакаат преку ДИК да му одземат еден до два пратенички мандата на „Европскиот фронт“.
Според Скендер Реџепи, лидер на партјата „Народно движење“ која е дел од „Европскиот фронт“ нема никаква логика партија која има победено во одредени избирачки места да поднесува приговори за тие изирачки места.
„свен ако единствена цел е да му се оневозможи на „Европскиот фронт“ да биде втора политика сила во земјата, иако легитмитетот го има добиено на демократски начин, рече Реџепи.
Државната изборна комисија (ДИК) денеска почна со разгледувањето на 27 приговори поднесени од политичките партии по одржувањето на парламентарните избори на 8 мај. Досега ДИК од поднесените приговори од коалицијата „Влен“ еден прифати, а еден отфрли.
За изборните резултати до ДИК се поднесени 27 приговори, девет од коалицијата „Влен“, осум од ВМРО-ДПМНЕ, пет од СДСМ и четири од Левица.
Тешки борби во североисточна Украина, Русија почна масовни напади
Украинската војска соопшти дека руските сили го засилиле нападот од големи размери на пограничниот регион Харков и дека ситуацијата во областа на градот Вовчанск станала многу тешка, што доведе до евакуација на жителите.
Во својот утрински извештај од 13 мај, Генералштабот изјави дека руските сили имале „тактички успех“, иако борбите сè уште траат за Вовчанск, каде Русија фрлила до пет баталјони во битката. Се вели дека украинските резерви биле распоредени во областа за зајакнување на одбранбените линии.
Главниот воен командант на Украина, генерал-полковник Олександар Сирски ја нарече ситуацијата во областа „тешка“, но рече дека неговите сили прават се за да ги задржат своите одбранбени линии и позиции во регионот Харков.
„Ги знаеме плановите на непријателот и реагираме флексибилно на сите негови дејствија. Се преземаат сите неопходни мерки за зајакнување на одбраната и брзо се носат одлуките, вклучително и кадровските решенија“, додаде Сирски.
Што има во новиот американски пакет оружје за Украина?
Се смета дека руските сили имаат за цел да добијат што е можно поголем импулс на бојното поле пред да пристигне новиот бран воена помош за Киев во наредните недели од САД и европските сојузници.
Во меѓувреме, рускиот претседател Владимир Путин, чија војска е критикувана дома за перцепиран недостаток на напредок и големи загуби за време на инвазијата на Украина, најави дека ќе го замени долгогодишниот сојузник Сергеј Шојгу како министер за одбрана.
Кремљ објави дека Шојгу (66) ќе биде заменет со поранешниот прв вицепремиер Андреј Белоусов (65), малку познат политичар кој е специјализиран за економски прашања без воено искуство.
Дописникот на РСЕ од терен јави дека луѓето се евакуираат од областа под постојано гранатирање на Вовчанск, каде пред војната имало околу 17.500 жители.
Вовчанск, град кој се наоѓа на околу 5 километри од руската граница, стана фокус на најновата руска офанзива додека силите на Кремљ се обидуваат да ги освојат населбите источно од Харков, вториот по големина град во Украина со население од 1,4 милиони пред војната.
Харков е исто така еден од најважните економски и индустриски центри на Украина и беше една од првичните цели на руската инвазија, доживувајќи тешки борби во пролетта 2022 година.
Одделно, руското Министерство за одбрана на 13 мај соопшти дека нејзината воздушна одбрана соборила 31 украински беспилотни летала и 16 проектили во текот на ноќта над регионите Белгород, Курск, Липецк и Крим окупирани од Москва.
Информиран извор за РСЕ изјави дека Украинската служба за безбедност (СБУ) извршила напади со беспилотни летала рано на 13 мај врз две инфраструктурни цели во руските региони Липецк и Белгород.
Цели на нападот биле магацинот за нафта „Осколнафт“ во близина на градот Стари Оскол во Белгород и 500-киловолтната трафостаница Јелецк во областа Липецк, изјави изворот.
Информацијата не можеше веднаш да биде независно проверена.
ЕУ: Новата претседателка Сиљановска Давкова имаше несреќен настап
Европската Унија се радува на заедничка соработка со избраните претставници во Северна Македонија, и со новата влада и со претседателот, повтори денеска портпаролот на ЕК за надворешни работи и безбедносна политика, Петер Стано.
Тој одговарајќи на новинарско прашање рече дека јасен бил ставот на ЕУ која се залага да помогне за земјата да напредува и да го испорача очекуваното што ЕУ го зададе во однос на пристапувањето на Северна Македонија.
„Ние, искрено мислиме, очекуваме и веруваме дека новите власти ќе продолжат да испорачуваат и не би шпекулирале што ако не испорачаат. Новите власти имаат чист почеток, имаат можност да ги убедат сите во ЕУ дека се посветени на европската иднина земја на нивната земја и дека ќе направат сè што можат за се продолжи на успешниот пат на пристапување“, рече Стано.
На новинарско прашање да ги повтори позициите на ЕУ во однос на условите за натамошен напредок на Северна Македонија кон европската интеграција, рече дека вчера имале изјава за несреќниот настап на новата претседателка која не го спомена уставното име на земјата во давањето заклетва.
„Она што се очекува од Северна Македонија беше многу јасно наведено во последниот извештај за проширувањето во кој пишува дека во делот на регионалната соработка земјата одржала добри односи со другите држави од процесот на проширување и го продолжила учество во регионална иницијативи, постоечките билатерални договори треба, во добра волја, да се имплементираат од сите страни, вклучувајќи го и Преспанскиот договор склучен меѓу Северна Македонија и Грција и Договорот за добрососедство и соработка со Бугарија, вклучувајќи ги и протоколите. Ова е очекувањето од ЕУ“, рече Стано.
Тој беше прашан какви чекори планира да преземе ЕУ ако новото раководство продолжи да се однесува како на вчерашната инаугуративната церемонија на новата претседателка Гордана Силјановска-Давкова. Нагласи дека ЕУ искрено смета, очекува и верува дека новите власти на земјата ќе продолжат да испорачуваат и затоа не би навлегувал во шпекулации „што или ако“.
Рускиот суд на Крим осуди петмина Украинци за шпионажа
Руската Федерална служба за безбедност (ФСБ) на 13 мај објави дека Врховниот суд на украинскиот регион Крим, основан од Москва, осудил петмина украински државјани на затворски казни од 11 до 16 години под обвинение за шпионажа.
Според ФСБ, тие собирале материјали за украинските воени разузнавачки служби поврзани со локацијата и движењето на руските вооружени сили на полуостровот, кој Русија незаконски го окупираше во 2014 година.
Добиените информации украинската армија ги искористила за прилагодување на нападот на руските воени позиции, соопшти руската ФСБ.
Откако Русија ја започна својата инвазија на Украина во февруари 2022 година, беа покренати десетици случаи против Украинци и граѓани на неколку други поранешни советски републики под обвинение за шпионажа.
Активистите за човекови права очекуваат дополнително зголемување на случаите.
ФСБ во понеделникот одделно соопшти дека уапсила човек кој работел за рускиот технолошки гигант Yandex за испраќање пари на украинска добротворна организација која купувала опрема и оружје за нејзините вооружени сили.
Агенцијата соопшти дека „ги потиснала незаконските активности на поранешен вработен во „Јандекс“ во регионот Нижни Новгород, кој бил вмешан во извршување предавство во форма на давање финансиска помош на украинските вооружени сили“, објавија руските државни медиуми.
Поранешниот в.д. директор на пензискиот фонд, татко му и сестрата осомничени за злоупотреба на 600 илјади евра
Министерството за внатрешни работи поднесе кривична пријава за тројца тетовци од кој првопријавениот е поранешен в.д. директор на Фондот за пензиско осигурување.
Кривичната пријава против Д.Б. (45) од Тетово е поради постоење основи на сомнение за сторени кривични дела „злоупотреба на постапка за јавен повик, доделување на договор за јавна набавка или јавно-приватно партнерство“ и „злоупотреба на службената положба и овластување“.
Тој како вршител на должноста на 22.02.2023 објавил повик за закуп на деловен простор за потребите на Фондот во два дневни весници. Како потенцијални закуподавци се јавиле М.С. и Ј.Б. од Тетово, кои имале недвижен имот.
Второпријавениот кој е татко на директорот Р.Б. ги контактирал заинтересираните, и се договориле да ја продадат куќата за сума од 260.000 евра, но да потпишат документација за давање под закуп на недвижниот имот со Фондот, а потоа да склучат и преддоговор за купопродажба на имотот.
„На 02.03.2023 помеѓу Фондот, застапуван од пријавениот Д.Б., од една страна и М.С. и Ј.Б., од друга страна, бил склучен договор за закуп на недвижен имот со износ на закупнина од 1.890 евра месечно за времетрање на договорот од 20 години или во вкупен износ од 453.600 евра. Истиот ден бил склучен и преддоговор за купопродажба на недвижниот имот меѓу М.С. и Ј.Б. и третопријавената А.Х. (сестра на Д.Б.). Потоа, М.С. како закуподавец, паричните средства кои што Фондот месечно ѝ ги исплаќал за закуп, ги вадела од нејзината сметка и во готовина на рака му ги давала на второпријавениот Р.Б., бидејќи согласно преддоговорот за продажба и нивниот меѓусебен договор, имотот бил продаден на неговата ќерка“, се вели во соопштението од МВР.
И покрај тоа што в.д. директорот знаел дека ќе има потреба од реконструкција и адаптација на имотот, на 30.01.2023 била донесена одлука за јавна набавка за тековно одржување во централа, филијали, деловници, пензионерски домови велат од полицијата.
Врз основа на оваа набавка биле исплатени вкупно 9.915.238 денари со вклучен ДДВ.
„Со ваквите дејствија, пријавениот Д.Б., заедно со пријавените Р.Б. и А.Х., ги повредил прописите за постапката за јавен повик и со нивниот меѓусебен договор ја изиграле постапката, па така неговата сестра, пријавената А.Х., стекнала право на сопственост на недвижниот имот, кој што е предмет на закуп од страна на Фондот за пензиско и инвалидско осигурување, со што пријавените нанеле штета на Фондот од 614.484 евра од Буџетот на РСМ, се вели во соопштението од МВР.
Против таткото на директорот Р.Б.(72) и сестрата на директорот А.Х.(40) од Тетово се поднесени пријави за „помагање“ во извршување на кривичното дело.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете