Вести
Одбележување 120 години од смртта на Гоце Делчев
Владини делегации денеска положуваат цвеќе во црквата Св. Спас“ во Скопје, на одбележувањето 120 годишнина од смртта на македонскиот револуционоер Гоце Делчев.
Нема најавено официјална делегација од Софија, како што беше чествувањето на 4-ти февруари, на денот на раѓањето на Делчев.
Во црквата „Св. Спас“ денеска пристигнаа претседателот на државата Стево Пендаровски и министерот за внатрешни работи Оливер Спасовски.
Собраниската делегација ја предводеше потпретседателот на Собранието Горан Мисовски.
Присуствуваше и лидерот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, како и бројни други делегации.
В.д. министерот за надворешни работи на Бугарија Николај Милков минатата недела изјави дека не бил постигнат договор со Република Северна Македонија за заедничко одбележување на смртта на Делчев на 4 мај, иако имало такви договори и практики во претходните години.
Македонската Православна Црква - Охридска Архиепископија одржа панихида во Скопје, со што почна одбележувањето на годишнината од смртта на македонскиот револуционер.
Гоце Делчев е роден на 4 февруари 1872 во Кукуш, а загинал во селото Баница на 4 мај 1903, во борбата против турскиот аскер. Кукуш и Баница сега се наоѓаат во Грција.
Останките на Делчев во првите години биле чувани во Баница, а потоа биле пренесени во Бугарија каде останале до 1946 година, кога се пренесени во Скопје.
На сандачето во кое биле неговите коски, било запишано дека се „заколнуваат идните генерации светите мошти да бидат погребани во престолнината на независна Македонија“.
види ги сите денешни вести
Забрана за комуникација со медиуми на „Токсикологија“, ЗНМ со осуда
Организациската директорка на Клиниката за токсикологија Бесија Иљази забрани комуникација на вработените со медиумите без нејзина дозвола. Во известувањето истакнато на огласна табла на Клиниката се наведува дека средби со медиуми се дозволени само со претходно известување до в.д. организацискиот директор.
„Се забранува неовластено свикување на конференции за печатени и електронски средства за информирање, давање интервјуа и слично со што би се нанело штета на интересите и на угледот на клиниката. Средби со новинари, други медиуми само со претходно известување до в.д. организацискиот директор. Непочитувањето на оваа наредба, подлежи на санкционирање“, се вели во известувањето потпишано од Иљази.
Од Министерството за здравство велат дека секоја здравствена установа која врши дејност од јавен интерес е должна да функционира организирано во согласност со правилата кои се уредени со актите кои се уредуваат прописите од областа на здравствената заштита.
Најновата одлука на Иљази ја осуди Здружението на новинари на Македонија (ЗНМ) и го нарече обид за цензура.
„Ваквата наредба претставува грубо прекршување на слободата на говор и професионалното новинарство, спротивно на Уставот. Цензурата во Македонија е забранета со член 16 од Уставот на РСМ. Сите јавни институции во државата треба да обезбедат јавност во своето работење и да информираат за своите одлуки и работа, а не да забрануваат информирање за теми од јавен интерес“, велат од ЗНМ.
Од Државниот санитарен и здравствен инспекторат следните денови најавуваат нов инспекциски надзор на Клиниката.
Минатиот месец беше извршен надзор по што беше издадено решение со кое на здравствените работници кои немаат договор за работа им се забрани пристап на Клиниката.
Клиниката функционира само со организацискиот директор откако на 14 мај, министерот за здравство Илир Демири го разреши медицинскиот директор на Клиниката, Данил Петровски поради „неправилности во работата“, но дека тој ќе продолжи да работи на Клиниката.
Превирањата на Клиниката започнаа минатиот месец откога вработени на Клиниката реагираа дека организациската директорка Иљази инсистира да се вработат 18 лица на кои им се истечени договорите за дело. Вработените се пожалија и дека не можат да комуницираат со Иљази бидејќи таа не го говори македонскиот јазик.
Кинескиот министер за надворешни работи даде поддршка за независност на Казахстан
Кинескиот министер за надворешни работи Ванг Ји ја повтори подготвеноста на Пекинг „цврсто да ги поддржи напорите на Казахстан да ја одбрани својата независност, суверенитет и територијален интегритет“.
Говорејќи по состанокот со казахстанскиот претседател Касим-Жомарт Токаев во Астана на 20 мај, Ванг повтори неколку слични изјави дадени од кинескиот лидер Кси Џинпинг во последниве години за поддршката на Кина на нејзиниот сосед на североисток.
„Кина ќе поддржи серија стратегии за развој и важни мерки иницирани од казахстанскиот претседател Касим-Жомарт Токаев, со решителност против какви било надворешни сили кои се обидуваат да се мешаат во внатрешните работи на таа земја“, рече Ванг.
Откако Москва ја започна својата тековна инвазија на Украина во февруари 2022 година, многумина во Казахстан и на други места сметаа дека изјавите на кинеските лидери во врска со Казахстан и другите земји од Централна Азија се порака до Русија, каде што во последниве месеци, многу про-Кремљ политичари и политички набљудувачи навестија дека Казахстан е цел за преземање на Москва.
Токаев, пак, ги пофали кинеско-казахстанските врски, нагласувајќи дека гигантскиот сосед на неговата земја „ќе остане сигурен партнер на Казахстан“.
„Кинеската дипломатија игра важна улога во светските политики. Иднината на казахстанско-кинеските односи е значајна“, рече Токаев за време на неговите разговори со Ванг.
На собирот на министрите за надворешни работи одржан на 21 мај беше најавено дека лидерите на земјите-членки на ШОС повторно ќе се состанат во Астана на 3 и 4 јули.
Финска предлага нов закон со кој ќе се блокира влез на мигранти
Десничарската влада на Финска на 21 мај предложи нов закон со кој ќе им се овозможи на граничарите да ги одвратат барателите на азил на границата. Овој предлог доаѓа во време кога има напливот на мигранти, за кој Хелсинки смета дека е оркестриран од Русија.
Финскиот премиер Петри Орпо изјави дека на земјата и се потребни нови правни механизми по пристигнувањето на речиси илјада мигранти без визи на нејзината 1.340 километри (830 милји) источна граница со Русија во текот на минатата есен.
Хелсинки обвини дека порастот на, како што вели, инструментализираната миграција е се должи на оркестрирана операција од Русија, обвинение што Кремљ го негираше.
Нордиската земја ја затвори границата со Русија во средината на декември по напливот на мигранти.
Неколку пати го продолжи затворањето пред да објави во април дека границата ќе остане затворена на неодредено време.
Предложениот закон има за цел да управува со инструментализираната миграција и да се спротивстави на притисокот што се врши врз Финска“, изјави финскиот премиер.
Ограничувањето за „приемот на барања за меѓународна заштита“ би можело да се примени во ограничени области долж границата со Финска за фиксни периоди од максимум еден месец, спречувајќи ги барателите на азил да влезат во земјата.
Во овие ограничени области, според предлогот, ќе им биде дозволено да бараат заштита само на барателите на азил на кои им е потребна посебна заштита, како што се децата или лицата со посебни потреби.
Нивната шанса за да аплицираат ќе зависи од проценката на нивниот случај од страна на граничарите.
Критичарите на предлогот велат дека тој ги прекршува меѓународните договори и обврските за човекови права содржани во финскиот устав.
За да стане закон, предлогот бара гласови од пет шестини во парламентот.
Белоруска активистка втор пат задржана во притвор по одлежување на затворската казна
Белоруската активистка за заштита на човекови права Палина Шаренда-Панасјук, остана во затвор иако се се очекуваше да биде ослободена на 21 мај по одлежувањето на 3 години и 5 месеци. Таа останува во притвор и може да се соочи со дополнително неодредено обвинение, изјави нејзиниот сопруг Андреј Шаренда за Радио Слободна Европа.
Засега не е позната конретната причина за продолжениот притвор.
Панасјук која е активист на европското белоруско движење, првично беше уапсена во 2021 година и осудена на две години затвор за навреда на авторитарниот владетел Александар Лукашенко, како и за наводен напад врз полицаец.
Таа требаше да биде ослободена во август 2023 година, но наместо тоа беше обвинета за „прекршување на внатрешните прописи во казнено-поправен дом“ и нејзиниот затвор беше продолжен до 21 мај 2024 година.
Белорусија беше потресена од серија протести по изборите во август 2020 на кои Лукашенко тврдеше дека освоил шести мандат. Опозицијата и многу западни влади и меѓународни организации тврдеа дека гласањето било наместено и дека опозициска лидерка во егзил Свјатлана Циханускаја, која се вклучи како кандидат на местото на нејзиниот сопруг, всушност е вистинскиот побединик. По масовните протести голем дел од демонстрантите се соочија со затворски казни.
Еден загинат откако авион на „Сингапур ерлајнс“ принудно слетал во Банкок
Авион на „Сингапур ерлајнс“ од Лондон во вторник (21 мај) принудно слета во Бангкок поради силни турбуленции. Притоа еден патник загинал, а локалните медиуми јавуваат за неколку повредени.
Засега не е јасно во кој момент од летот настанале повредите и смртта на патниците, пишува Ројтерс.
На социјалните мрежи се објавени неколку видео снимки на кои се прикажани возила за итни случаи на аеродромот. Тајландските медиуми јавуваат дека 30 патници биле повредени.
Официјален претставник на аеродромот Суварнабхуми во Бангкок потврди еден смртен случај, но не го потврди вкупниот број на повредени.
„Авионот Боинг 777-300ER со 211 патници и 18 членови на екипажот бил на пат за Сингапур кога принудно слетал. Наш приоритет е да им обезбедиме секаква можна помош на патниците и членовите на екипажот“, велат во соопштението од компанијата.
Во октомври 2000 година, авион на Сингапур Ерлајнс се урна на затворена писта за време на полетувањето во Тајван. Тогаш загинаа 83 лица. Според Мрежата за безбедност на воздухопловството, оваа компанија имала седум несреќи.
Словачкиот премиер Фицо е во свесна состојба
Премиерот на Словачка Роберт Фицо е свесен и комуникативен, а последователно му беше извршена томографија, соопштија денеска неговите лекари.
„Истовремено се преземаат натамошни чекори за подобрување на неговото здравје“, соопштија од болницата во словачкиот град Банска Бистрица, каде што премиерот се заздравува по атентатот.
Вицепремиерот Роберт Калинак пред два дена изјави дека Фицо е надвор од животна опасност, иако сè уште е во премногу сериозна состојба за да биде префрлен во болница во Братислава.
Словачкиот премиер Роберт Фицо беше застрелан додека се движел меѓу толпа луѓе во градот Хандлова откако претходно бил одржан состанок на владата, објавија локалните медиуми на 15 мај.
Тој беше погоден со неколку куршими, по што итно беше однесен во болница и му беа извршени неколку операции.
Министерството за внатрешни работи инцидентот го квалификуваше како „обид за атентат“, а осомничениот беше приведен.
Во Полска уапсени деветмина осомничени за саботажа
Деветмина осомничени за саботажа поврзани со руската разузнавачка служба се уапсени во Полска, изјави премиерот на оваа земја, Доналд Туск.
Тој за ТВН24 изјави дека осомничените, кои се државјани на Белорусија, Украина и Полска, планирале саботажа во Полска и Литванија.
Полскиот премиер ја нарече ситуацијата „многу сериозна“, пренесува РСЕ на англиски јазик.
Туск тврди дека вмешаноста на руските разузнавачки служби во саботажата е „несомнена“ и дека некои од обвинетите се „луѓе од светот на криминалот“.
Тој додаде дека Полска тесно соработува со своите сојузници по ова прашање и дека е задоволен од ефективната работа на разузнавачките служби.
Претходно полскиот претседател Анджеј Дуда изјави дека во последните денови во земјата имало неколку сериозни пожари кои најверојатно биле подметнати пожари.
Тој рече дека тоа би можело да биде „обид за дестабилизација на ситуацијата во Полска“.
Двојно зголемен бројот на претставки против дискриминација
Сексуалната ориентација, родовиот идентитет, националната и етничка припадност, како и политичкото уверување остануваат најчестата основа за пријава на дискриминација, покажува Годишниот извештај за работата на Комисијата за спречување и заштита од дискриминација за 2023 година (КСЗД).
Претседателот на КСЗД Игор Јадровски, вели дека, иако се забележува зголемена видливост на Комисијата како адреса на која граѓаните бараат заштита на своите права, степенот на запознаеност на граѓаните за надлежностите на КСЗД е низок.
„Комисијата работеше на 523 претставки, што е повеќе од 100 отсто зголемување во однос на претходната година, што веројатно говори дека Комисијата добива на видливост, дека граѓаните се поинформирани и дека институцијата можеби добива уште повеќе на доверба. Забележуваме тренд на поистоветување на истите области на дискриминација претходната година, па така медиумите, јавното информирање, работата, работните односи, образованието и пристапот до добра и услуги, во 2023 година, исто како и во 2022 година, остануваат најчести области во кои што се пријавува дискриминацијата“, истакна Јадровски.
Во споредба со 2022 година, вели Јадровски, има тренд на намалување на дискриминацијата врз национална и етничка припадност, но пораст на случаите на дискриминација врз основа на сексуална ориентација и етничкиот родов идентитет.
Предизвиците со кои се соочува Комисијата се намалените човечки капацитети. Јадровски упати апел до законодавниот дом, како и останатите надлежни институции, да имаат слух за лимитираниот буџет на Комисијата и континуираното прекршување на нејзината финансиска независност.
Комисијата и натаму ќе врши притисок за вклученост во закони и политики кои значат подобрување на принципот на еднаквоста, унапредување на еднаквоста и заштитата од дискриминација. Во следниот период очекуваат повторно да се активираат процесите за носење на законот за родова еднаквост и измените на законот за матична евиденција во делот за признавање на родот и чекаат Комисијата да биде препознаена како тело кое треба да боде вклучено во работните групи.
Галант: Повикот за апсење е срамен обид да се негира правото на Израел на самоодбрана
Израелскиот министер за одбрана Јоав Галант изјави дека повикот на главниот обвинител на Меѓународниот кривичен суд да се издаде налог за апсење по него и премиерот Бенјамин Нетанјаху е „срамен“ обид да се ускрати правото на Израел на самоодбрана.
„Обидот на обвинителот Карим Кан да го ускрати правото на државата Израел да се брани и да ги ослободи киднапираните мора целосно да се отфрли“, напиша Галант на X.
Тој додаде дека обидот на обвинителот на МКС нема да успее и оти неговата „паралела меѓу терористичката организација Хамас и државата Израел е срамна и одвратна“.
Галант истакна дека „израелската армија води војна во согласност со меѓународното право“ и дека се бори против „непријателот кој изврши злосторства врз жени, деца и мажи на Израел, чии луѓе сега ги користи како жив штит“.
Обвинителот на Меѓународниот кривичен суд Карим Кан вчера изјави дека поднел барање за налози за апсење поради воени злосторства на највисоките лидери на Израел и Хамас поради нивниот конфликт.
Кан во изјавата соопшти дека бара потерници против израелските лидери Нетанјаху и министерот за одбрана Јоав Галант за злосторства, вклучувајќи „намерно убиство“, „истребување и/или убиство“ и „изгладнување“.
OJO покрена истрага против две лица за противзаконито влијание
Основното јавно обвинителство (ОЈО) отвори истражна постапка против активен врховен судија и уште едно лице за кои постои основано сомнение дека сториле кривично дело Примање награда за противзаконито влијание од член 359 од Кривичниот законик.
„Според сознанијата добиени од пријавителот, првоосомничениот користејќи ја својата службена положба и претпоставено влијание лажно ветувал погодности за обвинет (татко на пријавителот) во друга постапка што се води пред Основното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција, и лажно прикажале дека ќе извршат влијание заедно со второосомничениот“, се наведува во денешното соопштение од ОЈО.
Според извештаите во медумите станува збор за врховниот судија Наке Георгиев и членот на Советот на јавни обвинители, Иџет Мемети кои наводно барале пари, а за возврат ветувале дека можат да му ја олеснат положбата на поранешниот градоначалник на Ново Село, Боро Стојчев кој се наоѓа во притвор и е осомничен за шверц на дрога. Барањето поткуп го пријавил синот на Стојчев. Боро Стојчев веќе беше во затвор за шверц на цигари и беше осуден на 18 месеци затвор, а излезе за половина година откако му беше намалена казната.
Инаку вчера врховниот судија беше уапсен за примање примање награда за противзаконито влијание, а како што соопшти полицијата, тој бил лишен од слобода додека го вршел кривичното дело. Судскиот совет го одобри неговиот притвор, а го оддалечи и од вршење на судиската функција.
Доцна вечерта, по наредба на судија на претходна постапка биле извршени претреси во Врховниот суд, но и во домот и во канцеларијата на второосомичениот, поради сомневање дека имал влијание во случајот со барањето поткуп.
За разлика од судиите, јавните обвинители немаат имунитет, на кој може да се повикаат доколку се осомничени за кривично дело.
„Прибраните докази и извршените претреси до овој момент даваат законски основ на предметниот јавен обвинител да предложи притвор само за првоосомничениот кој е затекнат при извршување на кривичното дело. Во однос второосомничениот, како што информираат од Обвинителството, до овој момент доказите не даваат основи за да се предложи најстрога мерка за обезбедување“, велат од ОЈО.
Од Обвинителството додаваат дека истрагата продолжува до целосна проверка на сите околности и наводи.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете