Достапни линкови

Вести

Вашингтон: САД ја критикуваат Турција

Турција направи голема грешка, одбивајки да даде согласност американските сили да се движат преку нејзина територија и да влезат во северниот дел на Ирак, со што војната побрзо би завршила, оцени синоќа вториот човек на Пентагон Пол Волфиц. Нема никакво сомневање дека војната побрзо би завршила доколку денеска имаме една околопна дивизија во северен Ирак, изјави Волфиц.

види ги сите денешни вести

Намалена видливост на патот Кичево-Македонски Брод

Илустрација
Илустрација

Намалена видливост поради појава на магла до 100 метри има на патниот правец Кичево – Македонски Брод, соопшти Авто-мото сојуз на Македонија (АМСМ).

Сообраќајот на државните патишта се одвива тековно во зимски услови, по претежно влажни коловози.

Интензитетот на сообраќај на патните правци надвор од градските средини е умерен. На граничните премини од македонска страна нема подолги задржувања за влез и излез од државата.

АМСМ препорачува прилагодена брзина на движење, почитување на поставената сообраќајна сигнализација и внимателно управување со возилата, особено на патиштата низ котлините, речните долини и клисурите, каде има можност од појава на одрони. Ова посебно се однесува за делниците Катланово – Велес, Маврово – Дебар – Струга, Виница – Берово и Кочани – Делчево.

Временска прогноза - претпладне облачно, попладне дожд

Илустрација
Илустрација

Времето денеска ќе биде променливо облачно, претпладне со услови за магла по одделни котлини, соопштија од Управата за хидрометеролошки работи (УХМР).

Попладне и во текот на ноќта ќе има врнежи од дожд, пообилни во западните делови од државата, каде што ќе наврнат и над 15 литри на квадратен метар. На повисоките планини врнежите ќе бидат од снег.

Ќе дува слаб до умерен, а во Повардарието и засилен ветер од југоисточен правец. Минималната температура ќе биде во интервал од -2 до 6, а максималната ќе достигне од 6 до 13 целзиусови степени.

Во Скопје ќе биде променливо облачно, претпладне со услови за појава на магла. Попладне и во текот на ноќта ќе има повремени врнежи од дожд и ќе дува слаб до умерен југоисточен ветер. Минималната температура ќе се спушти до 1, а максималната ќе достигне 9 целзиусови степени.

Според прогнозата на УХМР, во наредните денови ќе преовладува променливо облачно време со појава на магла или ниска облачност по котлините. Повремени врнежи од дожд, а на планините од снег, ќе има во вторник.

Отворена катедралата Нотр Дам пет години по пожарот

Франција - Отворање на Катедралата Нотр Дам, 7 декември 2024 година.
Франција - Отворање на Катедралата Нотр Дам, 7 декември 2024 година.

Катедралата Нотр Дам во Париз беше отворена вечерта на 7 декември, пет години по разорниот пожар кој доведе до уништување на зградата стара 860 години.

Службите за итни случаи кои помогнаа да се спаси готското ремек-дело и луѓето вклучени во реставрацијата беа пречекани со овации додека парискиот надбискуп Лоран Улрих тропна три пати на вратите на Нотр Дам пред симболично повторно да ја отвори зградата.

На двочасовната богослужба присуствуваа околу 40 шефови на држави и влади, вклучувајќи ги и новоизбраниот претседател на САД, Доналд Трамп и украинскиот претседател Володимир Зеленски.

Францускиот претседател Емануел Макрон во краткиот говор рече дека „вечерва можеме заедно да споделиме радост и гордост“.

„Стојам пред вас да ја изразам благодарноста на француската нација, нашата благодарност до сите оние кои ја спасија, помогнаа и ја обновија катедралата“, рече Макрон.

Мали групи парижани и туристи, и покрај влажното време и силните ветрови, беа надвор за да бидат сведоци на реставрацијата на катедралата, која беше на работ да се урне поради силниот пожар што ги зафати покривот и кулата.

Реконструкцијата чинеше околу 700 милиони евра, финансирани од донации.

Чувството за национален успех во обновувањето на симболот на Париз е поткопано од политичките превирања што ја оставија Франција без влада откако премиерот Мишел Барние поднесе оставка на 5 декември откако пратениците од екстремната десница и левица гласаа за пад на неговата влада.

Макрон се надева дека повторното отворање може да донесе чувство на национална гордост и единство - како што направија Олимписките игри во Париз ова лето.

Причината за пожарот во 2019 година не беше откриена и покрај форензичката истрага од страна на обвинителите, кои веруваат дека најверојатната причина била несреќа, како што е електричен дефект.

Во Париз во текот на викендот се воведени строги безбедносни мерки, слични на оние за време на Олимпијадата на почетокот на оваа година.

update

Зеленски, Трамп и Макрон на заедничка средба во Париз

Франција - (од лево кон десно) Претседателот на САД, Доналд Трамп, претседателот на Франција, Емануел Макрон и претседателот на Украина, Володимир Зеленски, Париз, 7 декември 2024 година.
Франција - (од лево кон десно) Претседателот на САД, Доналд Трамп, претседателот на Франција, Емануел Макрон и претседателот на Украина, Володимир Зеленски, Париз, 7 декември 2024 година.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски се состана со францускиот претседател Емануел Макрон и со Доналд Трамп, новоизбраниот претседател на Соединетите Американски Држави (САД) во Париз, каде светските лидери се собраа на 7 декември на церемонијата на отворањето на реновираната катедрала Нотр Дам.

По средбата, украинскиот претседател Володимир Зеленски напиша на Телеграм дека во „добар и продуктивен“ разговор со Макрон и со Трамп се разговарало за ситуацијата на теренот во Украина и можноста за „праведен мир“.

„Разговаравме за нашиот народ, ситуацијата на бојното поле и праведен мир за Украина. Сите сакаме да ставиме крај на оваа војна што е можно побрзо и праведно“, напиша Зеленски на Телеграм.

„Претседателот Трамп, како и секогаш, е одлучен. Ние сме благодарни за тоа“, напиша тој.

„Да продолжиме со нашите заеднички напори за мир и безбедност“, рече Макрон.

Трамп досега не се огласи за средбата со Зеленски и со Макрон.

Зеленски, сакајќи да ја зајакне поддршката за Украина за време на руската инвазија, пристигна напладне во француската престолнина, каде што дојдоа повеќе од триесет државници од целиот свет.

Претседателот на САД, Доналд Трамп, претседателот на Франција, Емануел Макрон и украинскиот претседател Володомир Зеленски, Париз, 7 декември 2024 година.
Претседателот на САД, Доналд Трамп, претседателот на Франција, Емануел Макрон и украинскиот претседател Володомир Зеленски, Париз, 7 декември 2024 година.

Се очекува Зеленски да го напушти Париз веднаш по церемонијата во катедралата Нотр Дам, која беше обновена по пожарот во 2019 година со помош од околу 1 милијарда долари донации од цел свет.

Трамп, кој ќе ја преземе функцијата на 20 јануари, го критикуваше испраќањето милијарди долари од САД во Украина откако Русија ја почна инвазијата врз Украина во февруари 2022 година.

Трамп, исто така, рече дека би можел да ја заврши војната во рок од 24 часа ако повторно ја освои Белата куќа, изјава што се толкува како дека Украина ќе мора да ја предаде територијата што сега е под окупација на Русија.

Односите меѓу Трамп и Зеленски ги одбележа телефонски разговор во јули 2019 година за време на првиот мандат на Трамп.

Во тој разговор, Трамп побара од Зеленски да ги истражи активностите на Џо Бајден и неговиот син Хантер во Украина. Постариот Бајден го победи Трамп на претседателските избори во САД во 2020 година.

Разговорот доведе до обвинувања дека Трамп условил воена помош од речиси 400 милиони долари со истрага за Бајден.

„Очекуваме добра одлука од денешната средба со Макрон“, изјави извор од украинската делегација за новинската агенција АФП пред објавувањето на средбата меѓу Зеленски, Макрон и Трамп.

АФП објави и дека на церемонијата се очекува да присуствува Илон Маск, најбогатиот човек на светот и еден од најблиските сојузници на Трамп.

Претходно, Зеленски на Телеграм објави дека Данска го испорача вториот контингент повеќенаменски борбени авиони Ф-16. Данската премиерка Мете Фредериксен во ноември објави дека Данска ќе ѝ даде уште две серии борбени авиони Ф-16 на Украина.

Шест се веќе префрлени, а Копенхаген треба да испорача вкупно 19 авиони.

Романската полиција врши претреси при истрагата за изборни нерегуларности

Романија - Продемократски митинг во Букурешт, 5 декември 2024 година.
Романија - Продемократски митинг во Букурешт, 5 декември 2024 година.

Романската полиција врши претреси како дел од истрагата за нерегуларности за време на првиот круг од претседателските избори, на кои победи десничарскиот кандидат Калин Георгеску.

„Три куќи во градот Брашов, во централна Романија, беа претресени на 7 декември, во рамки на истрага за повеќе кривични дела - изборна корупција, перење пари и компјутерска измама“, соопштија од Обвинителството.

Обвинителството прецизираше дека претресите биле насочени кон лице вмешано во „незаконско финансирање на изборната кампања на кандидат за претседател на Романија, користејќи финансиски средства“, но не го именуваше Гордеску.

Истрагата следува по еден ден откако Уставниот суд, највисокиот суд во Романија, го поништи гласањето на изборите.


Победата во првиот круг на кандидатот Георгеску кој е наклонет кон Русија предизвика шок низ Западот, поради доказите за масовна сајбер кампања на ТикТок оркестрирана од Москва во негова корист, а која во голема мера помина „под радарот“ на романските власти.

Одлуката на судот предизвика изненадување кај оваа членка на Европската унија и НАТО-Алијансата, која граничи со Украина и го отвори патот за почеток на нов изборен процес.

Новата влада треба да одреди датум за повторени избори.

Гордеску, малку познат аутсајдер, неочекувано победи во првиот круг од изборите на 24 ноември и беше фаворит за победа во вториот круг в недела против центристичката и проевропска кандидатка Елена Ласкони.

Сепак, документи подготвени за состанокот на Советот за национална безбедност по првиот круг на изборите „откриваат агресивна промотивна кампања, која е спротивна на изборното законодавство, и искористување на алгоритми за забрзување на популарноста на Калин Гордеску“.

Според еден од документите, еден корисник платил 381.000 долари за да го промовира Гордеску во периодот од 24 октомври до 24 ноември.

Врз основа на тие тврдења, Уставниот суд во петокот (6-ти декември) едногласно одлучи да го поништи целиот изборен процес со цел да се обезбеди неговата „коректност и законитост“.

Гордеску, 62-годишен поранешен државен службеник, водеше голема кампања за прекин на помошта за соседна Украина преку социјалните медиуми, особено ТикТок, предизвикувајќи загриженост за идната насока на Романија, која се смета за сигурен сојузник на НАТО.

Романскиот проевропски претседател Клаус Јоханис изјави дека ќе остане на функцијата се додека не се формира нова влада, која ќе одреди датум за претседателски избори.

Романските власти идентификуваа повеќе од 85.000 сајбер напади.

Зеленски ја потврди втората испорака на ловци Ф-16 од Данска

Украина - Володимир Зеленски, претседател на Украина, Киев, 2 декември 2024 година.
Украина - Володимир Зеленски, претседател на Украина, Киев, 2 декември 2024 година.

Данска го испорача вториот контингент повеќенаменски борбени авиони Ф-16 на Украина, потврди украинскиот претседател Володимир Зеленски.

Во пораката на Телеграм, Зеленски ја пофали Данска и изрази жалење за недостатокот на посветеност од другите сојузници, јави агенцијата АФП.

„Првите авиони што ги даде Данска веќе соборуваат руски ракети, спасувајќи го нашиот народ и нашата инфраструктура. Сега нашата воздушна одбрана е дополнително зајакната. Доколку сите партнери беа толку решени, ќе можеме да го направиме рускиот терор невозможен“, напиша Зеленски.

Зеленски денеска, 7 декември, треба да се сретне со светските лидери на церемонијата по повод повторното отворање на реновираната катедрала Нотр Дам во Париз по катастрофалниот пожар што ја зафати катедралата во 2019 година.

Домаќин на церемонијата е францускиот претседател Емануел Макрон.

Меѓу присутните ќе бидат и новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп, како и европски лидери, кои, како што јави агенцијата АП, сакаат да го убедат да ја задржи поддршката за Украина против тригодишната руска инвазија.

Не е наведено дали Трамп ќе се сретне со Зеленски.

Нордиско-балтичките земји и Полска ветија дека ќе ја засилат поддршката за Украина, вклучително и во обезбедување на повеќе муниција за зајакнување на капацитетите за одвраќање и за одбрана од хибридни напади.

Лидерите на Данска, Естонија, Финска, Латвија, Норвешка, Полска и Шведска, кои се состанаа на 27 ноември, во близина на Стокхолм, во заедничко соопштение наведоа дека се подготвени да ги засилат санкциите против Русија и против поддржувачите на нејзината инвазија во Украина.

Студенти мирно блокираа раскрсница во центарот на Белград

Србија - Студентите на уличен перформанс во спомен на 15 жртви при падот на настрешницата на железничката станица во Нови Сад
Србија - Студентите на уличен перформанс во спомен на 15 жртви при падот на настрешницата на железничката станица во Нови Сад

Студенти на техничките факултети во Белград 15 минути блокираа раскрсница во центарот на Белград за уште еднаш молчејќи да им оддадат почит на 15 лица кои загинаа откако врз нив се урна настрешница на железничката станица во Нови Сад на 1 ноември.

Протестот кај споменикот на Волкот симболично започна во 11 часот и 52 минути, што е време на уривање на бетонската настрешница од зградата на Железничката станица.

Како што јави агенцијата Бета, блокадата на 7 декември поминала мирно, а возилата запреле без да го нарушат молкот.

Групи граѓани, активисти, студенти и претставници на опозицијата со недели ја организираат акцијата „Стоп, Србија“ во градовите низ Србија, при што им оддаваат почит на жртвите со 15 минутна блокада на улиците и повикуваат на одговорност од властите.

Во изминатите десет дена, протестни блокади има на десетици факултети во градовите низ Србија.

Студентите кои блокираа четири државни универзитети во земјава - Белград, Нови Сад, Ниш и Крагуевац - бараат објавување на тајните документи за реконструкција на Железничката станица и отфрлање на обвиненијата против уапсените и приведените студенти за време на протестите што следеа по несреќата.

Од полицијата бараат да поднесе кривични пријави за лицата кои на протестите физички нападнаа студенти и професори.

Бараат и итна потврда на нивниот идентитет, како и разрешување од јавните функции доколку ги извршуваат.

Покрај блокадите на факултетите и акциите „Стоп, Србија“, по несреќата во Нови Сад беа организирани и низа протести.

Вкупно 15 лица загинаа, а двајца беа потешко повредени во несреќата на Железничката станица во Нови Сад. Несреќата се случи само неколку месеци по свеченото отворање на станицата по тригодишна реконструкција.

Владините претставници ги осудуваат протестите и блокадите, обвинувајќи ги претставниците на опозицијата за предизвикување немири.

Уапсени се 13 лица под сомнение дека се одговорни за падот на настрешницата.

Меѓу нив беше и поранешниот министер за градежништво и транспорт Горан Весиќ, кој по неколку дена беше ослободен од притвор.

Војниците на Башар ал-Асад се повлекуваат од јужна Сирија за да го одбранат Хомс

Сирија - Сириски антивладини борци во градот Хама, 6 декември 2024 година.
Сирија - Сириски антивладини борци во градот Хама, 6 декември 2024 година.

Сириската армија, под контрола на владата во Дамаск, се повлече од повеќето јужни области, вклучително и два провинциски главни градови, оставајќи ги под контрола на опозициските борци, јави агенцијата АП, повикувајќи се на извештаи на сириската армија и на опозициски воени набљудувачи.

Повлекувањето на владините сили од провинциите Дара и Свеида следуваше откако војници беа испратени во централните области околу Хомс, третиот по големина град во Сирија, додека бунтовниците се затворија во неговите предградија.

Брзиот напредок на бунтовниците претставува шокантен пресврт за сирискиот претседател Башар ал-Асад, кој се чини дека во голема мера е оставен да се грижи за себе додека неговите поранешни сојузници се преокупирани со други конфликти, според АП.

Рами Абдурахман, шеф на Сириската опсерваторија за човекови права (организација која ја следи војната), на 7 декември објави дека ирански воени советници почнале да ја напуштаат Сирија.

Тој додаде дека борците поддржани од Иран во источна Сирија, главно од Авганистан и Пакистан, се повлекле во централна Сирија.

Ненадејниот напад започна на 27 ноември кога џихадистичката група Хајат Тахрир ал Шам (ХТС) го зазеде северниот град Алепо, најголемиот во Сирија, како и централниот град Хама, четвртиот по големина.

Оваа група потекнува од Ал Каеда, а Обединетите нации и САД ја прогласија за терористичка организација.

Сириската опсерваторија за човекови права соопшти дека владините трупи ги напуштиле повеќето од двете јужни провинции и испраќаат засилување во Хомс, каде се очекува голема битка.

По падот на градовите Дара и Свеида утрото на 7 декември, сириските владини сили сè уште контролираат пет провинциски центри - Дамаск, Хомс и Кунеитра, како и Латакија и Тартус на брегот на Средоземното Море.

Тартус е дом на единствената руска поморска база надвор од поранешниот Советски Сојуз, додека Латакија е дом на голема руска воздухопловна база.

Десетици уапсени во полициска акција против проевропските демонстранти во Грузија

Грузија - Протест против одлуката на грузиската влада да ги прекине разговорите за пристапување кон ЕУ
Грузија - Протест против одлуката на грузиската влада да ги прекине разговорите за пристапување кон ЕУ

Грузиската полиција уапси неколку десетици демонстранти во деветтата последователна ноќ на проевропски протести во Тбилиси насочени против одлуката на владата да ги прекине преговорите за пристапување во Европската унија(ЕУ).

Демонстрантите бараат нови избори и враќање на курсот кон европска интеграција.

Безбедносните сили употребија солзавец и водени топови за да ги растераат илјадниците луѓе собрани пред парламентот во Тбилиси вечерта на 6 декември.

Демонстрациите беа главно мирни додека полицијата не почна да ја расчистува областа, јави агенцијата АФП.

Судирите избија кога полицајците почнаа да ги апсат демонстрантите, додека тие пукаа со огномет кон безбедносните сили, според АФП.

Полицијата соопшти дека се уапсени 48 лица поради непочитување на легитимни полициски наредби и ситно хулиганство.

Кризата во Грузија трае откако владејачката партија Грузиски сон прогласи победа на изборите на 26 октомври. Владата, која критичари ја обвинуваат за зголемен авторитаризам и зближување со Русија, минатата недела објави прекин на преговорите за пристапување во ЕУ, што предизвика нов бран протести.

Партијата Грузиски сон, која е на власт повеќе од една деценија, во последните години донесе контроверзни закони кои го таргетираат граѓанското општество, независните медиуми и ги ограничуваат правата на ЛГБТК заедницата.

Брисел предупреди дека таквите политики се некомпатибилни со членството во ЕУ, додека домашните критичари ја обвинуваат владата дека ја копира тактиката на Русија.

Интелектуалци од албанската заедница испратија писмо до Уставен суд за Законот за јазици

Северна Македонија - Седница на Уставен суд, 20 јуни 2024 година.
Северна Македонија - Седница на Уставен суд, 20 јуни 2024 година.

Повеќе од 250 интелектуалци - Албанци испратија отворено писмо до Уставниот суд, во кое бараат да не ја укинува службената употреба на албанскиот јазик, во пресрет на седницата на судот на 11 декември на која ќе се одлучува за повеќе оспорени одредби во Законот за јазици.

Меѓу потписниците се и ректорите на три универзитети на албански јазик: Абдулменаф Беџети – Универзитет на Југоисточна Европа, Јусуф Зејнели – Универзитет во Тетово и Изет Зеќири – Универзитет „Мајка Тереза“.

„Од она што сме имале можност да го слушнеме од вас, почитувани судии, како и од некои високи политички претставници (како на пример, изјавите на премиерот Мицковски, кој тврди дека ќе се укинат само два-три члена од законот), имаме причина да се сомневаме дека можете да станете учесници во остварување на сценарио со политички мотиви, кое го има за цел токму она што отворено се декларира на највисоко државно ниво“, се вели во писмото.

Потписниците изразуваат надеж дека дека уставните судии нема да дозволат сценарија „кои ги повредуваат чувствата на секој албански државјанин“.

„Ваквата постапка би ја поткопала довербата на граѓаните, особено на Албанците, во функционирањето на институцијата што ја застапувате и од која се очекува да носи одлуки самостојно, според сопствени убедувања, врз основа на Уставот и законите, а не според политички влијанијe, од било која страна да доаѓале тие“, се вели во писмото.

Според потписниците, досегашната работа на Уставниот суд предизвикувала тензии и незадоволство, секогаш кога тој донесувал еднострани и самоволни одлуки, кои довеле до сериозни последици врз меѓуетничките односи.

Демократска унија за интеграција (ДУИ) соопшти дека доколку Уставниот суд одлучи да ги укине оспорените одредби од Законот за употреба на јазиците, „последиците ќе бидат непоправливи“.

Премиерот Христијан Мицкоски изјави дека не постои опасност по безбедноста во државата по предупредувањето на ДУИ.

Уставните судии Осман Кадриу и Насер Ајдари соопштија дека ќе ја бојкотираат седницата, бидејќи сметаат дека ќе дојде до надгласување и затоа не сакаат да учествуваат кога се расправа за прашања од албански национален карактер со извесен епилог.

Законот за употреба на јазиците беше оспорен во 2019 година, со 12 иницијативи поднесени од граѓани, политички партии(меѓу кои владеачката ВМРО-ДПМНЕ) и здруженија. Тие го спорат Законот во целина и најголем дел од членовите одделно, како и Указот за прогласување на Законот затоа што не беше потпишан од тогашниот македонски претседател Ѓорѓе Иванов.

Неоспорен остана само ставот 1 од членот 1 кој вели дека на целата територија на државата и во нејзините меѓународни односи службен јазик е македонскиот јазик и неговото кирилско писмо.

Вчитај повеќе

XS
SM
MD
LG