Вести
Трамп со предупредувања кон Иран и Хамас, по состанок со Нетанјаху
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека САД би можеле да поддржат уште еден голем напад врз Иран ако Техеран повторно ја покрене својата нуклеарна програма, а го предупреди и Хамас за сериозни последици ако не се разоружа.
Хамас е палестинска група која САД и други сили, ја прогласија за терористичка организација.
Зборувајќи во друштво на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху по состанокот во неговото одморалиште Мар-а-Лаго во Флорида на 29 декември, Трамп посочи дека Техеран можеби работи на рестартирање на својата програма за нуклеарно оружје по бомбардирањето во јуни.
„Прочитав дека тие развиваат оружје и други работи. Ако го прават тоа, не ги користат локациите што ние целосно ги уништивме, туку веројатно други локации“, рече Трамп на прес-конференцијата.
„Знаеме точно каде одат, што прават и се надевам дека нема да го сторат тоа, бидејќи не сакаме да трошиме гориво за Б-2 бомбардерите. Тоа е 37-часовно патување во двата правци. Не сакам да трошам многу гориво“, додаде тој.
Трамп, кој во последните месеци ја споменуваше можноста за нуклеарен договор со Техеран, рече дека неговите разговори со Нетанјаху се фокусирале на напредокот во постигнувањето на кревкиот мировен договор за Газа што тој го посредуваше, како и на решавањето на израелската загриженост за Иран и Хезболах во Либан.
Иран, кој во јуни водеше 12-дневна војна со Израел, минатата недела изјави дека извршил ракетни вежби по втор пат овој месец.
Нетанјаху минатата недела изјави дека Израел не бара конфликт со Иран, но е свесен за извештаите и ќе разговара со Трамп за активностите на Техеран.
Втора фаза од прекинот на огнот во Газа?
Во однос на договорот за Газа, кој беше постигнат во октомври по две години борби, Трамп посочи дека сака да премине на втората фаза кон прекин на огнот меѓу Израел и палестинската милитантна група Хамас.
Втората фаза вклучува распоредување на меѓународни мировници во палестинската енклава.
Израел и Хамас се обвинуваат меѓусебно за сериозни прекршувања на договорот и се чини дека за многу потешките чекори утврдени за следната фаза не се блиску до договор.
Хамас, кој одбива да се разоружа, ја зацврсти својата контрола, а израелските трупи сега контролираат само половина од Газа.
Израел сигнализираше дека ако Хамас не се согласи на мирно разоружување, ќе продолжи со воените операции за да го принуди да го стори тоа.
Трамп ја обвини милитантната група за бавно разоружување, тврдејќи дека Израел го исполнил својот дел од договорот и предупредувајќи дека Хамас предизвикува сериозни последици.
„Ќе има ужасни последици“, предупреди Трамп кога беше прашан што би направил ако Хамас не го предаде оружјето.
Слични изјави тој даде и претходно.
Планот на Трамп за завршување на војната во Газа предвидува повлекување на Израел од палестинската територија, разоружување на Хамас и негово исклучување од управувањето со оваа енклава.
Првата фаза од договорот за прекин на огнот вклучуваше делумно повлекување на израелските сили, зголемена хуманитарна помош и размена на заложници и затвореници.
види ги сите денешни вести
Османи очекува брзо формирање на нова влада во Косово
Претседателката на Косово, Вјоса Османи, изјави дека очекува новиот парламент и влада на земјата да бидат формирани брзо откако завршија предвремените парламентарни избори, повикувајќи ги пратениците веднаш да дадат приоритет на усвојување на државниот буџет и ратификација на клучните меѓународни договори.
Во интервју за косовскиот сервис на Радио Слободна Европа (РСЕ), Османи предупреди дека одложувањата во формирањето на институциите би можеле да блокираат речиси 1 милијарда евра – пари од меѓународните финансирање, вклучувајќи ги фондовите за раст на Европската унија и договорите поддржани од Светска банка.
Османи зборуваше еден ден откако Косово на 28 декември одржа предвремени парламентарни избори – втори оваа година по неуспехот да се формира влада по гласањето во февруари, кога премиерот Албин Курти и неговата партија „Самоопределување“ не успеаја да обезбедат парламентарно мнозинство.
Врз основа на прелиминарните резултати, се предвидува дека „Самоопределување“ ќе освои околу 56 пратенички мандати, во споредба со 46-те на изборите во февруари, што ќе ја стави партијата поблиску до обезбедување мнозинство од 61 во 120-члениот парламент на Косово. Курти претходно за да обезбеди мнозинство се потпираше на поддршката од партиите на несрпските малцинства.
Откако ќе бидат потврдени резултатите, Османи рече дека избраните пратеници треба брзо да дејствуваат, гласајќи „за влада рано наутро, а веќе попладне да ги изгласаат меѓународните договори“.
Избор на претседател
Пратениците, исто така, ќе се соочат со притисок да постигнат договор за избор на претседател на државата, бидејќи сегашниот мандат на Османи истекува во април 2026 година. Таа потврди дека има намера да се кандидира за втор мандат, тврдејќи дека континуитетот е од суштинско значење во услови на регионална нестабилност и зголемени безбедносни предизвици низ Европа.
Косово претседателот го бира во парламентот. Според Уставот, изборот мора да се одржи најдоцна 30 дена пред крајот на мандатот на актуелниот претседател. Евентуален неуспех да се избере претседател може да предизвика нови парламентарни избори.
Османи беше избрана за претседателка во 2021 година откако се кандидираше на пратеничката листа на Курти и „Самоопределување“, а откако претходно замина од опозициската партија Демократска лига на Косово, каде имаше високи функции.
Обвинувања кон Белград
Османи во интервјуто рече дека Косово останува целосно посветено на дијалогот посредуван од ЕУ за нормализирање на односите со Србија, но го обвини Белград за блокирање на спроведувањето на договорот за развивање добрососедските односи од 2023 година
„Имаме проблем со српската страна, која никогаш не го спроведува она што го ветува. Се надевам дека Брисел ќе биде многу појасен во постапките, а не само во зборовите, и ќе бара од Србија целосно спроведување на своите обврски“, рече Османи.
Косово досега одбиваше да достави нацрт-статут за Заедницата на српски општини до Уставниот суд на земјата. Формирањето на вакво тело, чија цел е да обезбеди одреден степен на самоуправување за српската заедница на Косово, беше договорено во рамките на дијалогот посредуван од ЕУ во Брисел. Нацрт-статутот за Заедницата на српски општини беше предложен од ЕУ и поддржан од западните партнери, вклучувајќи ги САД, Германија, Франција и Италија.
Србија, од своја страна, го обвинува Косово дека не го спроведува договорот со тоа што одбива да продолжи со планираното формирање на Заедницата на српски општини. Османи, пак, ја обвинува Србија дека таа постојано ги крши своите обврски.
Врските со САД и безбедносните предизвици
Османи, која го посети Стејт департментот двапати оваа година, рече дека видела, како што опиша, растечки интерес од САД под водство на претседателот Доналд Трамп, особено за одржување на регионалната стабилност и за спречување на обновување на насилствата.
„Постои зголемен интерес од администрацијата на Трамп да помогне во односите меѓу Косово и Србија и да го одржи регионалниот мир и стабилност по секоја цена, за да не се толерира никаква акција што го дестабилизира нашиот регион“, рече Османи.
Таа, исто така, ги наведе безбедносните предизвици што произлегуваат од, како што ги опиша, долгогодишните напори на Русија за дестабилизација на Западен Балкан преку Србија, нагласувајќи ја улогата на косовските институции, континуираното присуство на НАТО и соработката со западните сојузници.
„Додека тесно соработуваме со нашите сојузници, нашите граѓани може да се чувствуваат безбедно и заштитено“, рече таа.
Владата со заем од 21 милион евра ќе набавува електрични локомотиви
Северна Македонија ќе се задолжи со 20,9 милиони евра од Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) за да купи електрични товарни локомотиви со резервни делови.
Договорот беше потпишан на 30 декември во Владата од каде оценуваат дека ова е чекор кон модернизација на македонските железници и кон унапредување на сигурноста и ефикасноста на товарниот железнички сообраќај.
„Зборуваме за нешто што со децении беше занемарувано, а е од суштинско значење за економијата, извозот и европската иднина на Македонија, а тоа е железницата. Состојбата што ја наследивме беше катастрофална. До неодамна МЖ Транспорт немаше ниту една целосно функционална локомотива“, изјави премиерот Христијан Мицкоски.
Договорот со ЕБОР, го потпиша министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска, која оцени дека набавката на локомотивите ќе значи посигурен и пообемен товарен железнички превоз, како и „подобра поврзаност и поголема конкурентност на домашната економија“.
Договорот за заем следува откако на 26 декември пратениците во Собранието изгласаа закон за задолжување со цел обнова на товарниот возен парк на железници.
Претходно, во јули 2025 власта достави барање до ЕБОР за изразување интерес за финансирање на проектот. Европската банка, која одговори позитивно, во компаративна анализа со независен консултант, препорача да се спроведе набавка на најмногу пет електрични локомотиви.
Дополнително проектот вклучува и набавка на систем за планирање на ресурси на претпријатието (ERP).
Рокот на отплата на заемот од 20,9 милиони евра е 15 години со грејс периодот од четири години. Кредитот ќе се отплаќа на 22 полугодишни рати – на 20 јануари и 20 јули секоја година.
„Каматната стапка е варијабилна и се состои од шестмесечен ЕУРИБОР зголемен за маргина од 1%“, пишува во законот за задолжување што беше изгласан од пратениците.
Дополнително, предвидено е Северна Македонија да плаќа провизија на ЕБОР доколку не ги повлекува парите од заемот, во висина од 0,5% од заемот на годишно ниво.
Лукашенко помилува 20 политички затвореници
Долгогодишниот лидер на Белорусија, Александар Лукашенко, во вторник, 30 декември помилува 20 политички затвореници, соопштија властите.
Белорусија сè уште има над 1000 политички затвореници, повеќе од пет години откако Лукашенко ги потисна огромните протести против неговото владеење.
Администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп го обнови дијалогот со сојузникот на Москва, Белорусија, во последните месеци, додека се залага за ослободување на белоруските затвореници и се обидува да посредува во крај на војната во Украина.
Прес-службата на кабинетот на Лукашенко соопшти дека 22 лица се помилувани - вклучувајќи 20 осудени за „екстремистички злосторства“ - термин што Белорусија го користи за политички случаи.
„Петнаесет жени и седум мажи беа ослободени“, се вели во соопштението, додавајќи дека Лукашенко дејствувал „во интерес на своите семејства“.
Порано овој месец, Минск ослободи повеќе од 100 политички затвореници - вклучувајќи ја лидерката на протестите, Марија Колесникова и дисидентот Алеш Бјалијатски - во замена за укинување на некои санкции на САД.
Тие беа помилувани и депортирани преку Литванија и Украина.
Групите за човекови права соопштија дека некои од ослободените биле на крајот од нивните затворски казни.
По неговото ослободување, Бјалијатски - кој ја освои Нобеловата награда за мир во 2022 година, за АФП изјави дека поминал месеци во и надвор од замрзнувачки казнени ќелии.
Тој, исто така, предупреди дека додека Белорусија ослободува затвореници со „едната рака“, апси повеќе луѓе „со другата“.
Лукашенко, кој е на власт од 1994 година, ги поздрави разговорите со Соединетите Држави.
Неговата репресија во Белорусија принуди стотици илјади луѓе во егзил.
Трамп вели дека САД го нападнале пристаништето за бродови за дрога во Венецуела
САД нападнаа и уништија пристаниште за наводни венецуелски бродови за дрога, изјави претседателот Доналд Трамп во понеделник (29 декември) во она што би можело да се смета за прв копнен напад од воената кампања против трговијата со дрога од Латинска Америка.
Потврдата од страна на американскиот лидер за инцидентот доаѓа во време кога тој ја засилува кампањата за притисок врз левичарскиот претседател на Венецуела, Николас Мадуро, кој го обвини Трамп дека бара промена на режимот.
„Имаше голема експлозија во пристаништето каде што ги товарат бродовите со дрога“, им рече тој на новинарите во неговото одморалиште Мар-а-Лаго во Флорида, додека беше домаќин на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху.
„Значи, ги нападнавме сите бродови, а сега ја нападнавме областа, тоа е областа за имплементација, таму тие ја спроведуваат. И тоа повеќе го нема.“
Трамп не кажа дали станува збор за воена операција или операција на ЦИА или каде се случил нападот, истакнувајќи само дека бил „по должината на брегот“.
Извори запознаени со операцијата им кажаа на Си-Ен-Ен и на Њујорк Тајмс дека ЦИА извршила напад со беспилотно летало врз пристанишен објект.
Се верува дека нападот бил насочен кон венецуелската банда Трен де Арагва, иако никој не бил присутен во времето на операцијата и немало жртви, објавија американските медиуми.
Засега нема официјален коментар од венецуелската влада.
Пентагон не упати на Белата куќа. Белата куќа не одговори на барањата за коментар од АФП.
На прашањето дали неодамна разговарал со Мадуро, Трамп рече дека разговарале „прилично неодамна“, но дека „од тоа не произлегло ништо посебно“.
Трамп откри детали за операцијата откако беше замолен да ги објасни коментарите што ги даде во радио интервју емитувано во петокот, во кое се чинеше дека за прв пат се споменува копнен напад.
„Тие имаат голема фабрика или голем објект каде што ги испраќаат и од каде доаѓаат бродовите“, му рече Трамп на милијардерот и поддржувач Џон Кациматидис на радио станицата WABC во Њујорк.
Трамп не кажа каде се наоѓа објектот, ниту даде други детали во интервјуто.
Трамп со недели се заканува дека копнените напади врз нарко-картелите во регионот ќе започнат „наскоро“, но ова е првиот очигледен пример.
Нов американски напад во Пацификот
Американските сили, исто така, извршија бројни напади и во Карипското Море и во источниот Тихи Океан од септември, таргетирајќи ги она што Вашингтон го нарекува бродови за шверц на дрога.
Администрацијата не обезбеди докази дека целните бродови биле вклучени во трговија со дрога, што предизвика дебата за легалноста на овие операции.
Експерти за меѓународно право и групи за човекови права велат дека нападите веројатно претставуваат вонсудски убиства, обвинение што Вашингтон го негира.
По говорот на Трамп во понеделник, американската војска на социјалните медиуми објави дека извршила уште еден напад врз брод во Источниот Пацифик, убивајќи двајца и зголемувајќи го вкупниот број убиени во поморската кампања на најмалку 107.
Вјската не прецизираше каде точно се случил нападот.
Администрацијата на Трамп го зголемува притисокот врз Мадуро, обвинувајќи го венецуелскиот лидер дека самиот раководел со нарко-картел и дека вовел блокада на танкери за нафта.
Русија тврди дека Украина ја нападнала резиденцијата на Путин
Рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров тврди дека Украина нападнала една од резиденциите на претседателот, Владимир Путин. Лавров денеска (29 декември) изјави дека Москва ќе возврати и ќе го преиспита својот став во преговорите што се водат за ставање крај на руската инвазија врз Украина.
Украинскиот претседател, Володимир Зеленски за тврдењата дека Киев ја гаѓал резиденцијата во Новгородската област, северозападно од Москва, изјави дека станува збор за „лага“.
Тој рече дека Русија се обидува да ги поткопа разговорите меѓу САД и Украина за војната и дека „подготвува терен за изведување удари, најверојатно врз (украинската) престолнина и владините згради“.
Руското обвинување следува еден ден откако Зеленски и Трамп на состанок на Флорида претставија, како што наведоа, напредок. Американскиот претседател кој телефонски разговараше со Путин пред состанокот изјави дека мировниот договор за завршување на речиси четиригодишната инвазија би можел да биде „поблиску од кога било“.
Москва наведе дека не е подготвена да направи значајни отстапки.
Русија тврди дека Украина извела „терористички напад“
Во соопштение објавено на Телеграм на 29 декември, Лавров тврди дека Украина употребила 91 дрон во, како што наведе, „терористички напад“, но дека сите биле соборени и дека засега нема извештаи за причинета штета.
Лавров изјави дека Русија нема да остане без одговор и дека ги избрала „целите и времето“ за одмазда.
Тој додаде дека, откако украинската влада, која ја нарече „криминален киевски режим“, прибегнала кон „политика на државен тероризам“, руската „преговарачка позиција ќе биде преиспитана“. Тој не даде подетални информации.
Руските официјални претставници и во минатото користеа слични зборови за да ја опишат украинската влада, а Путин повеќепати тврдеше дека Зеленски не е легитимен лидер бидејќи во 2024 година не беа одржани избори.
Изборите во Украина се забранети поради вонредната состојба, која е на сила откако Русија ја започна инвазијата во февруари 2022 година.
Лавров не ја именуваше резиденцијата, но локацијата во Новгородската област сугерира дека станува збор за добро обезбеден комплекс во Валдај, град чија шумска околина, Путин ја претпочита во однос на другите државни резиденции откако ја започна инвазијата врз Украина во 2022 година - откри истрага на „Система“, руската истражувачка единица на РСЕ.
Зеленски во соопштение, тврдењата на Лавров ги нарече „уште една лага на Руската Федерација“.
„Силни“ безбедносни гаранции
Неколку часа пред објавата на Лавров, Зеленски изјави дека САД ѝ понудиле на Украина „силни“ безбедносни гаранции во траење од 15 години во рамки на договор за ставање крај на војната со Русија, но дека Киев бара подолго ветување од Вашингтон за држење на Москва под контрола.
„Му реков (на Трамп) дека веќе имаме војна и дека таа трае речиси 15 години. И затоа навистина сакав гаранциите да бидат подолготрајни“, им изјави Зеленски на новинарите во разговор преку WhatsApp, ден по состанокот со Трамп на Флорида.
Тој зборуваше за руската анексија на Крим во 2014 година, која ѝ претходеше на целосната инвазија на Москва во февруари 2022 година.
„Му реков дека навистина сакаме да ја разгледаме можноста за 30, 40, 50 години. Претседателот рече дека ќе размисли за тоа“, додаде Зеленски.
„Без безбедносни гаранции, оваа војна навистина не е завршена. Не можеме да признаеме дека е завршена, бидејќи може да постои ризик од обновување на агресијата од таков сосед“, изјави тој.
Двајцата лидери се сретнаа во неделата во одморалиштето на Трамп,
Мар-а-Лаго, во Палм Бич, Флорида, на разговори за договор за ставање крај на најдолгиот и најсмртоносен конфликт во Европа од Втората светска војна. Двајцата ја оценија средбата како „продуктивна“, иако не беше постигнат конкретен напредок.
Зеленски во разговор со новинарите изјави дека некои прашања од мировниот план од 20 точки остануваат нерешени и повика на состанок на советниците за национална безбедност од двете земји, како и од Европа, во „наредните денови“.
По двочасовните разговори, Трамп изјави дека мировните преговори „се движат во вистинска насока“.
Тој не ја спомена можноста да биде домаќин на лидерите во Вашингтон во јануари.
Трамп и Зеленски исто така остварија телефонски разговор со европски лидери, меѓу кои францускиот претседател Емануел Макрон, британскиот премиер Кир Стармер, германскиот канцелар Фридрих Мерц и генералниот секретар на НАТО, Марк Руте.
Зеленски им изјави на новинарите дека секој мировен план мора да биде потпишан од Украина, Европа, САД и Русија, додавајќи дека Киев се надева на „брз напредок“ и дека е „отворен“ за секој формат на средби.
Киев останува непоколеблив во барањето безбедносни гаранции особено од САД, но и од Европа и се спротивставува на тврдите барања на Кремљ, кои вклучуваат отстапување украинска територија на Русија.
Едно од клучните прашања во сржта на тековните преговори е судбината на источниот регион Донбас.
Поголем дел од таа територија е под руска контрола, а Москва бара Киев да ги предаде и деловите што Русија не ги контролира. Тоа вклучува два големи града – Краматорск и Славјанск, кои се клучни за украинската одбрана во тој регион.
Трамп им изјави на новинарите на Флорида, за време на заедничката прес-конференција, дека територијалните прашања вклучително и иднината на регионот Донбас остануваат нерешени и дека се покажале како „многу тешко прашање“.
Додека траат дипломатските активности и преговорите, Русија покажа мала подготвеност за компромис, дури и одбивајќи да го разгледа божиќното примирје што го предложи Зеленски.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, им изјави на новинарите во Москва во понеделникот дека се согласува со оценката оти разговорите се во завршна фаза, но истовремено го повтори ставот на Путин дека Украина треба да ги повлече своите трупи од Донбас за процесот да напредува.
Непосредно пред почетокот на разговорите на Флорида, Трамп и Путин ненадејно разговараа телефонски, за што Кремљ соопшти дека разговорот траел повеќе од еден час и дека бил остварен на барање на Трамп. Во објава на социјалните мрежи, Трамп го опиша разговорот како „добар и многу продуктивен“.
Песков изјави дека двајцата лидери ќе одржат уште еден разговор „многу скоро“.
Главниот помошник на Путин за надворешна политика, Јуриј Ушаков, изјави дека Путин и Трамп се согласиле да не ја поддржат иницијативата за привремен прекин на огнот пред да се постигне решение, за што Зеленски повторно се заложи во разговор со новинарите во понеделникот.
Зеленски изјави дека е потребен прекин на огнот од 60 дена за да се овозможи одржување референдум во Украина за мировниот план.
Русија не е заинтересирана за каков било вид прекин на огнот, „засега“, додаде Зеленски.
Минатиот месец, Белата куќа предложи план од 28 точки кој беше оценет како многу поволен за Русија.
ДИК го усвои конечниот извештај за Локалните избори 2025
Државната изборна комисија (ДИК) денеска (29 декември) едногласно ги донесе одлуките за подготовките за одржување на повторените локални избори закажани на 11 јануари 2026-та година во четири општини Гостивар, Врапчиште, Центар Жупа и Маврово Ростуше.
На денешната седница, ДИК го усвои и конечниот извештај за одржаните локални избори 2025 којшто треба да го достави до Собранието.
„Овој извештај го доставуваме како и секогаш, после сите избори согласно Изборниот законик до Собранието и извештајот јавно се објавува, ги содржи потребните податоци за спроведените изборни дејствија од страна на Државната изборна комисија, преземените активности хронолошки се подредени, надлежностите и сè она што беше преземено од наша страна за време на изборниот процес“, рече претседателот на ДИК, Борис Кондарко.
Тој додаде дека извештајот ги содржи и сите финансиски аспекти во врска со спроведувањето на изборите, трошоците кои ги имала Комисијата, а кои се наменети за целокупното работење и целокупните трошоци за сите изборни дејствија во врска со спроведените Локални избори.
На денешната седница беа усвоени и предлог одлука за формирање на работна група задолжена за подготовка, проверка на доверливиот и недоверливиот изборен материјал и неговата достава до општинските изборни комисии за изборите кои ќе се одржат на 11 јануари.
Работната група има овластувања, како и работните групи за локалните избори, но е во помал формат, наменета за изборите во четирите општини.
„Ние донесовме ваква одлука и во пресрет на локалните избори 2025 година. Со оглед дека важноста на оваа одлука е до 31.12, годинава, а поради повторените локални избори во јануари 2026-та, мораме да ги ангажираме овие лица кои ќе ги извршуваат истите функции, ќе ги имаат истите надлежности како и за локалните избори и на овие повторени избори“, рече Кондарко.
Тој додаде дека ангажманот на овие лица ќе биде ограничен само на еден месец за време на спроведувањето на повторените избори.
На денешната седница беше донесена и одлука за формирање на работна група за меѓуинституционално координативно тело за ИКТ и безбедносни прашања.
И оваа работна група ангажира стручни лица, експерти од ИТ сферата и безбедност за непречено одржување на изборите, чиишто овластувања и надлежности не се менуваат туку наменски се определени за потребниот временски период за потребите на претстојните избори.
Изборите за градоначалник во овие четири општини се повторуваат бидејќи на Локалните избори 2025 таму немаше доволен број граѓани излезени на гласање.
Според податоците од Државната изборна комисија (ДИК), во овие општини во првиот круг на 19 октомври не беше постигната законската излезност од најмалку една третина (33,33 проценти) од запишаните гласачи, што е услов за изборите да се сметаат за успешни.
Во Гостивар одзивот беше 33,31 процент, во Врапчиште – 25,18 проценти, во Маврово и Ростуше – 30,31 процент и во Центар Жупа – 21,49 проценти.
Изгласан новиот Закон за Судски совет
Собранието денеска во рамки на 79. пленарна седница со 73 гласа „за“и еден „воздржан“ го донесе Законот за Судски совет.
Главната цел на законските измени е да ги отстранат досега утврдените слабости во постојната правна рамка и да обезбедат пофункционален, транспарентен и отчетен Судски совет.
Клучни новини кои се предвидени со Законот се: јавност во постапката за разрешување на претседател на Судскиот совет, прецизирање на критериумите за избор на „истакнат правник“ и воведување јавна расправа при избор на кандидатите за не-судски членови со цел поголема транспарентност и одговорност.
Воедно, предвидено е и зајакнување на критериумите за избор, одговорност и разрешување на членови на Советот од редот на судиите, јасно прецизирање на постапката за дисциплинска одговорност на судиите, но и на членовите на Судскиот совет.
Значајна новина е и воспоставување обврска Судскиот совет да ги прецизира, индивидуализира и образложи одлуките за избор и утврдување одговорност на судиите, утврдување на рокови за преземање дејствија за дисциплинска одговорност на судиите, како и прецизирање на основите и постапката за жалба против одлуката на Судскиот совет и бројни други решенија за унапредување на целокупната правна рамка согласно препораките на Европската Унија.
Овој закон, заедно со другите правосудни закони е дел од целите на ЕУ за зајакнување на владеењето на правото. ЕУ во своите извештаи често укажува на: политички влијанија, слаба одговорност и недоволна транспарентност на оваа институција.
Унијата нагласува дека непристрасен, независен и транспарентен Судски совет е клучен за довербата во правосудството и за напредок во пристапните преговори на земјата во ЕУ.
Судскиот совет е составен од 15 члена, од кои тројца ги избира Собранието со Бадентерово мнозинство. Други двајца предлага претседателот на државата, но изборот го врши Собранието. Еден од овие два члена треба да биде припадник на помалите етнички заедници.
Осум члена, пак, ги избираат судиите од своите редови на непосредни избори, со тоа што тројца од нив се припадници на заедниците кои не се мнозинство во државава.
Останатите двајца членови се дел од Советот само по функција – може да присуствуваат на седници, но немаат право на глас, а тоа се претседателот на Врховниот суд и министерот за правда.
Зеленски: Руските акции во Украина не се совпаѓаат со „мирната реторика“ на Путин во разговорите со Трамп
Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, денеска, 29 декември изјави дека руските напади врз Украина и домашните пораки на Владимир Путин за војната не одговараат на неговата „мирна реторика“ кон американскиот лидер Доналд Трамп.
„Од една страна, тој му кажува на претседателот на Соединетите Држави дека сака да ја заврши војната и дека тоа е негова желба“, им рече Зеленски на новинарите, додавајќи:
„А од друга страна, тој отворено ги споделува во медиумите сите свои пораки за тоа дека е подготвен и сака да ја продолжи војната - нè напаѓа со ракети, отворено зборува за тоа, го слави уништувањето на цивилната инфраструктура, им дава инструкции на своите генерали каде да напредуваат и што да заземат и така натаму. Според мене, овие акции не одговараат на наводно мирната реторика што ја користи во дијалозите со претседателот на Соединетите Држави“, рече Зеленски.
Зеленски, меѓудругото изјави дека смета дека присуството на странски трупи во Украина е неопходен дел од безбедносните гаранции за Киев, како дел од секој договор за завршување на војната со Русија.
„Верувам дека присуството на меѓународни трупи е вистинска безбедносна гаранција, тоа е зајакнување на безбедносните гаранции што нашите партнери веќе ни ги нудат“, изјави Зеленски.
Украинскиот претседател вели дека територијалните прашања и иднината на нуклеарната централа Запорожје, која е окупирана од Русија, се последните нерешени делови од разговорите за завршување на војната меѓу Украина и Русија.
„Остануваат две прашања: нуклеарната централа Запорожје - како ќе функционира - и прашањето за териториите. Затоа реков дека овој план од 20 точки е 90 проценти готов“, потенцираше Зеленски.
Американскиот претседател Доналд Трамп по двочасовната клучна средба со украинскиот претседател Володимир Зеленски и телефонските разговори со европските лидери изјави дека разговорите за завршување на војната на Русија против Украина „одат во вистинската насока“.
Средбата со Зеленски во Флорида беше кулминација на недели телефонска и шатл-дипломатија, но и најопипливиот знак за напредок во преговорите за прекин на борбите, во кои, по речиси четири години, се убиени или ранети повеќе од 1,5 милиони луѓе на двете страни.
Трамп ќе го пречека Нетанјаху во Флорида за да разговараат за мировниот план за Газа
Американскиот претседател Доналд Трамп в понеделник, 29 декември треба да го пречека израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху во Флорида за да разговараат за следната фаза од мировниот план на Трамп за Газа.
Кревок прекин на огнот е во сила во Појасот Газа од 10 октомври, откако Израел и Хамас се согласија на план од 20 точки, поддржан од Вашингтон, за да се стави крај на повеќе од двегодишните борби.
Сега се очекува спроведувањето на втората фаза од планот, според која Хамас треба да го положи оружјето и да се распоредат меѓународни сили за стабилизација, да биде многу посложено.
Хамас, кое САД и ЕУ го прогласија за терористичка организација, досега ги отфрли сите повици за разоружување.
Се очекува Трамп и Нетанјаху, кои треба да се сретнат во Мар-а-Лаго по шести пат оваа година, да разговараат и за Иран, за кој Израел вели дека ги надополнува своите ракетни залихи по размената на напади со земјата претходно оваа година. Двајцата лидери ќе разговараат и за Либан и Сирија, при што САД се клучен посредник во израелските напори за склучување безбедносни договори со своите северни соседи.
Нетанјаху ќе биде придружуван од родителите на последниот израелски заложник чии останки сè уште се чуваат во Газа. Како дел од договорот за прекин на огнот, Хамас се согласи да ги ослободи сите заложници киднапирани за време на нападите од 7 октомври 2023 година во замена за палестински затвореници.
Според договорот, втората фаза од мировниот договор ќе стапи на сила само откако сите заложници, живи и починати, ќе бидат вратени во Израел.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете