Вести
Во својата божиќна порака, Папата ги повика Русија и Украина на дијалог
Во својата прва божиќна порака во четврток, папата Лав XIV ги повика Русија и Украина да најдат „храброст“ за директни разговори и зборуваше за тешката хуманитарна ситуација во Газа.
Американскиот понтиф, избран од кардиналите во мај по смртта на неговиот претходник, папата Франциск, исто така ја осуди „бесмисленоста“ на војната и „урнатините и отворените рани“ што ги остава зад себе.
Обраќајќи се пред околу 26000 луѓе собрани на плоштадот Свети Петар, папата повика на „солидарност со оние на кои им е потребна помош и нивно прифаќање“ во Европа, алудирајќи на растечкото антиимигрантско расположение на континентот.
„Да се помолиме на посебен начин за страдалниот народ на Украина. Нека вклучените страни, со поддршка и ангажман на Меѓународната заедница, најдат храброст да се вклучат во искрен, директен и меѓусебно почитувачки дијалог“, рече Папата Лав.
Руските и украинските претставници во последните недели разговараа одделно со американските преговарачи за предлози за ставање крај на војната што започна со руската инвазија на Украина во февруари 2022 година.
Десетици илјади луѓе беа убиени, источна Украина беше опустошена, а милиони беа принудени да ги напуштат своите домови.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски оваа недела ги истакна клучните точки од планот за ставање крај на конфликтот по разговорите со Соединетите Држави.
Сепак, рускиот претседател Владимир Путин досега не покажа подготвеност за компромис, но дополнително ги заостри своите строги барања.
Во својата прва божиќна проповед како поглавар на Римокатоличката црква, Папата се осврна на суровите услови во Газа, каде што стотици илјади луѓе сè уште живеат во импровизирани засолништа во зимски услови, неколку недели откако стапи на сила кревкото примирје.
„Зборот го постави својот кревок шатор меѓу нас. Како тогаш да не помислиме на шаторите во Газа, изложени со недели на дожд, ветер и студ, и шаторите на толку многу други бегалци и раселени лица на секој континент или импровизираните засолништа на илјадници бездомници во нашите сопствени градови?“, рече Папата.
Обединетите Нации соопштија дека околу 1,3 милиони луѓе во Газа моментално имаат потреба од засолниште и предупредија на зголемен ризик од хипотермија поради падот на температурите.
види ги сите денешни вести
ДЗР: Исти лица преку повеќе фирми добивале средства за проекти од Фондот за иновации
Фондот за иновации и технолошки развој нема воспоставено механизам за систематско и сеопфатно следење на постигнатите резултати од поддржаните проекти по нивното завршување, објави денеска (25 декември) Државниот завод за ревизија, соопштувајќи ги резултатите од извршената ревизија за 2024 година.
Ревизорите утврдиле дека Фондот за иновации и технолошки развој не врши ниту длабинска деловна и финансиска анализа на проектите за кои овозможил поддршка.
-На крајот на известувачкиот период искажува неподмирени обврски во износ од 13.863.000 евра, се наведува во извештајот на Заводот за ревизија.
Фондот за иновации и технолошки развој е основан во декември 2013, со цел поттикнување на иновациите, преку обезбедување дополнителни извори за финансирање на иновациите, заради потребата да се изгради конкурентна економија основана на знаење.
Со спроведената ревизија на финансиското работење и усогласеноста на Фондот за иновации и технолошки развој за 2024 година, Државниот завод за ревизија утврдил слабости и недоследности кои укажуваат на потреба од подобрување на финансиското управување, зајакнување на контролите и целосно почитување на законската регулатива.
Неповолно мислење за реалноста на финансиските извештаи
Ревизорите констатирале состојби, неправилности и неусогласености во работењето и поради „нивното значење изразено е неповолно мислење за реалноста и објективноста на финансиските извештаи за 2024 година и за усогласеноста со законската регулатива, упатства и воспоставени политики на сметките на основен буџет, како и мислење со резерва за реалноста и објективноста на финансиските извештаи за 2024 година на сметката на буџет од самофинансирачки активности.
Ревизијата утврди слабости во евидентирањето на обврските на ФИТР, при што дел од обврските не се навремено и целосно прикажани во сметководствената евиденција, стои во извештајот.
Иако, додаваат ревизорите на 31 декември 2024, година обврските кон добавувачи во земјата се прикажани во износ од 853.964 илјади денари, односно 13.863.000 евра, со извршениот увид во приложената документација и од спроведените аналитички постапки се утврдени дополнителни неевидентирани обврски по различни основи и тоа - договори за дело, евалуација на проекти, надоместоци за управни тела, во вкупен износ од 9.369 илјади денари, односно 152.094 евра.
-Извршен е попис само на обврските кон корисниците на финансиска поддршка за кои е одобрен квартален/завршен извештај од мониторинг, а не и на вкупно евидентираните обврски кон корисниците. Поради ова, салдото на краткорочни обврски спрема добавувачи утврдено од страна на пописната комисија се разликува од салдото на обврски евидентирани во сметководствената евиденција со состојба на 31.12.2024 година за 488.343 илјади денари.
Овие состојби, заедно со отсуството на пракса за потврдување на салдата/ состојбите на крајот на известувачкиот период со доверителите, не се во согласност со Законот за сметководство за буџетите и буџетските корисници – констатирале ревизорите.
Во својот најнов извештај тие нотираат дека овие состојби влијаеле врз реалноста, објективноста и целосноста на финансиските извештаи, како и врз точноста на буџетското планирање за наредниот период, се наведува во документот.
Недостига централизирана база со податоци
Со ревизијата, утврдено е дека Годишната програма за работа на ФИТР за 2024 година, со исклучок на мерките и активностите од Столб 1 – Финансиска поддршка на приватниот сектор, не содржи финансиски показатели за вкупните средства и средствата по одделни мерки, инструменти и активности.
Поради тоа што проектите од Столб 1 во најголем дел се реализираат подолго од една година, со Програмата не е дадена реална слика за потребните финансиски средства во 2024 година, ниту е наведено колкав дел од средствата се наменети за тековната година, а колкав за исплата на пренесени обврски од претходни години.
-ФИТР нема воспоставена централизирана база со податоци (софтвер) за доделената финансиска поддршка, преку која ќе се следи спроведувањето на одделни инструменти за финансиска поддршка - се забележува во извештајот.
Заводот за ревизија утврдил и дека во спроведувањето на јавните повици, дел од вработените/ангажирани по договор за дело и членови на УО не секогаш потпишуваат изјави за судир на интереси, а директорот на ФИТР воопшто се нема изјаснето по основ на судир на интереси за јавните повици кои беа предмет на ревизија.
Задоцнети исплати кон корисниците
Исто така, ДЗР утврдил дека ненавремено одобрување на квартални/завршни извештаи за спроведени активности, а во периодот од декември 2024 до јуни 2025 не е извршен мониторинг, поради одолговлекување на постапката за јавна набавка на услуги за управување со проекти (мониторинг). Ова пак, резултирало со доцнење на исплатите кон корисниците и застој на реализацијата на проектите од страна на корисниците.
Врз основа на обезбедените податоци од Фондот, Заводот за ревизија утврдил дека со состојба 31.12.2024 ФИТР има неподмирени обврски за одобрени извештаи кон корисниците во вкупен износ од 349.378 илјади денари, додека неисплатениот износ на задржаните средства од вкупниот буџет на проектот со состојба 31.12.2024 изнесува 14.070 илјади денари.
Една од причините за неподмирените обврски кон корисниците е измената на буџетот на ФИТР, со која средствата на сметката субвенции и трансфери е намалена за 310.000 илјади денари, односно за 32 отсто, стои во извештајот.
Ревизијата ја обелодени состојбата со сопственичката/управувачка структура на корисниците на финансиска поддршка. Имено, со анализата на портфолиото на финансираните проекти од ФИТР, утврдено е дека исти физички лица се јавуваат како управители и/или сопственици во повеќе правни лица кои добиле средства од ФИТР, често во ист или сличен временски период, се наведува во документот.
Овие лица, посочува ДЗР, преку различни фирми аплицираат и добиваат средства за различни проекти, што создава можност за паралелна реализација на повеќе финансирања во рамки на повици што не го ограничуваат ваквиот модел.
-Иако не постои законска забрана или експлицитно ограничување за едно лице да учествува како управител/сопственик во повеќе апликации, истакнуваме дека добрите практики налагаат еднаква распределба на можности, намалување на концентрацијата на средства кај поврзани лица, наведуваат ревизорите.
Во извештајот, тие додаваат дека „трошоците прифатени за кофинансирање мора да бидат реални, неопходни и директно поврзани со проектот и базирани на пазарни цени и независни трансакции“.
Со ревизија на актите утврдено е дека единствено кај инструментот за комерцијализација на иновации, постои регулаторна клаузула со која не е дозволено аплицирање доколку апликантот веќе има активен проект.
Во моменталната правна рамка не постои обврска финансирањето да биде тематски или секторски ограничено и не постојат критериуми за приоритетно финансирање.
Со анализа на портфолиото на корисници на ФИТР утврдено е дека најголем број од проектите кои имаат добиено финансиска поддршка се од областа на информатичката технологија (26,91%) и инженерска технологија (16,36%), стои во извештајот.
Кај инструментот „Комерцијализација на иновации“, ДЗР навеудва дека и покрај договорната обврска за уплата на 5 отсто од годишниот приход на корисникот остварен со продажба на производот/услугата кои се резултат на проектот, ФИТР нема механизам за потврда на висината на приходот од проектот, бидејќи тој често не се евидентира одвоено од страна на корисниците, ниту се уплаќа на посебна сметка.
Препораки од Заводот за ревизија
Ревизијата препорачува ФИТР да воспостави механизам за следење на ефектите од доделените средства и наплата на приходите по завршување на проектите, со цел ефикасно користење на јавните средства и зголемување на придобивките од проектите.
За утврдените состојби, ревизијата дава препораки за надминување на недостатоците и надлежните се задолжени да преземе соодветни мерки за нивна целосна имплементација.
Со донесувањето на Законот за иновациската дејност, научно-технолошки развој и претприемништво на 29.07.2025 година се формира Агенција за иновации, научнотехнолошки развој и претприемништво, како правен наследник на Агенција за претприемништво и Фонд за иновации и технолошки развој, со што престанува да постои Фонд за иновации и технолошки развој, стои во извештајот на ДЗР.
Гаши апелира што побрзо да се избере Народен правобранител
Претседателот на Собранието Африм Гаши апелираше до пратеничките групи да се изнајде политичка волја и во Собранието да се избере народен правобранител. На денешната средба со новинарите тој кажа дека лично ќе се ангажира да се најде решение за ова прашање, бидејќи станува збор за важна институција и оти е недозволиво толку долго да нема прв човек.
„Што се однесува до процедурата ние сме направиле се таа да тече нормално, но затекнати сме со политичката волја на полтичките партии. Знаете дека треба да се изгласа со мнозинство и со Бадентерово мнозинство (20 пратеници од заедниците). Ја користам оваа можност преку вас медиумите да упатам апел до сите политички партии да го одблокираме овој процес, да најдеме решение, да седнат политичките актери да најдат решение. Пред се да бидеме совесни кон една многу битна институција како што е Народниот правобранител. Би сакал тоа најбрзо што е можно да се случи и веднаш би ја свикал седницата. Точката е на дневен ред, ќе ја изгласаме за да може да функционира и во однос на повторените избори кои се на 11 јануари, рече Гаши.
Доколку не се најде политичка волја да се избере народен правобранител, Гаши вели дека треба да се најде алтернатива за други решенија.
„Но, мислам дека не се исцрпени сите политички капацитети да се најде компромис и затоа повикувам уште еднаш овие денови да се седне да се најде решение и мислам дека немаме толку големи разлики за да не можеме да одлучиме кој ќе биде народен правобранител, рече претседателот на Собранието.
На 12 јули годинава Собранието го констатираше престанокот на функцијата Народен правобранител на Насер Зибери, поради исполнување на условите за старосна пензија.
Претходно, народниот правобранител Зибери обвини дека Собранието го прекршило Законот за народен правобранител, бидејќи не распишало оглас за нов мандатар во предвидениот рок, односно најдоцна три месеци пред истекот на мандатот. Токму поради тоа, оваа институција е неколку месеци без Омбудсман.
Во меѓувреме, Комисијата за избори и именувања го предложи Фатон Сељами за народен правобранител. Владејачкото мнозинство има доволно гласови да биде поддржан овој кандидат, но нема доволен број пратеници за гласањето по Бадентер. Мнозинството располага со најмногу 14 гласови по Бадентер, а недостасуваат гласови од Европскиот фронт предводен од ДУИ.
Зборувајќи за изборот на нови членови на Судскиот совет, Гаши рече дека тие ќе се бираат согласно новиот закон, што треба да биде донесен во вторник на 30 декември.
Инаку во Собранието сѐ уште не е формирана работна група за Изборен законик и сѐ уште нема јасен став дали ќе се работи на комплетно нов документ или дали ќе се земе предвид веќе готовиот драфт што го работеше работна група во Министерството за правда пред парламентарните избори.
Тој информираше дека еден месец откако пратил писма до политичките партии во Собранието да именуваат членови за работното тело за донесување на нов Изборен законик, освен Левица – не одговорила ниту една друга.
Исто се случува и со барањето на Гаши да пратат имиња за членови на паралелната Анкетна комисија за Кочани, што ја предложи владејачкото мнозинство. Гаши вели дека и во врска со овој случај партиите „треба“ да пратат предлози до Комисијата за избори и менувања за воопшто да се состави Анкетната комисија, а потоа и да заседава.
Одложено е објавувањето на целосните документи за Епштајн поради откривање на нови
Министерството за правда на Соединетите Држави денеска, 25 декември соопшти дека пронашло повеќе од милион дополнителни документи потенцијално поврзани со осудениот сексуален престапник Џефри Епштајн, одложувајќи го целосното објавување за неколку недели додека службениците ги редактираат деталите за да ги заштитат жртвите.
Администрацијата на претседателот Доналд Трамп започна со објавување на досиеја поврзани со кривичните истраги против Епштајн, покојниот американски финансиер кој бил пријател со Трамп во 1990-тите, за да ги исполни барањата на законот донесен од Конгресот минатиот месец.
Републиканците и демократите во Конгресот го усвоија законот и покрај приговорите на Трамп, со кој се бара сите документи да бидат објавени до 19 декември, со можност за делумна редакција за заштита на жртвите.
Досегашните објавувања содржеа обемни редакции, што ги налути некои републиканци и направи малку да се ублажи скандалот што ја загрозува партијата пред изборите за Конгресот во 2026 година.
Во порака споделена на социјалните медиуми во среда, Министерството за правда соопшти дека ФБИ, заедно со Канцеларијата на американскиот обвинител на Менхетен, откриле повеќе од милион дополнителни документи потенцијално поврзани со Епштајн, без да каже кога или како се пронајдени документите.
„Нашите адвокати работат деноноќно за да го разгледаат материјалот и да ги извршат редактирањето што се бара со закон за заштита на жртвите, а ние ќе ги објавиме документите што е можно поскоро“, се вели во соопштението на министерството.
Тие додадоа дека „поради огромната количина на материјал, овој процес би можел да потрае уште неколку недели“.
Трамп водеше кампања за втор мандат во 2024 година, ветувајќи дека ќе ги објави досиејата на Епштајн и обвинувајќи ги демократите за прикривање на вистината. Но, Министерството за правда во јули одби да објави дополнителен материјал од истрагата за случајот и рече дека претходно оспорениот список на клиенти на Епштајн не постои, што ги налути поддржувачите на Трамп.
Во јули, Трамп ѝ наложи на државната обвинителка Пам Бонди да побара одобрение од судот за објавување на материјалите од големата порота од случајот на Епштајн.
Големата порота што го обвини Епштајн сослуша само еден сведок, агент на Федералното истражно биро (ФБИ), соопшти Министерството за правда во судскиот поднесок во јули.
Епштајн почина од самоубиство во 2019 година додека чекаше судење за обвиненија за трговија со луѓе. Тој се изјасни за невин.
Неговата смрт во затвор и пријателствата со богатите и моќните предизвикаа теории на заговор дека други истакнати личности биле вклучени во неговите наводни злосторства и дека тој бил убиен. Главниот судски испитувач на Њујорк утврди дека смртта на Епштајн била самоубиство со бесење.
Напад со дронови запалил резервоари за гориво во руско пристаниште
Повеќе беспилотни летала го погодија рускиот пристанишен град Темрјук на Црното Море во регионот Краснодар во текот на ноќта, 25 декември, запалувајќи големи резервоари за гориво и оштетувајќи индустриски објекти, објавија регионалните власти и руските медиуми.
Според регионалниот оперативен штаб на Краснодар, два резервоари за нафтени производи се запалиле во пристаништето по нападот.
Пожарот се проширил на околу 2000 квадратни метри, а прелиминарните извештаи не покажаа жртви. Снимките објавени од локалните медиуми покажаа пламен што се издига од она што изгледа како рафинерија во близина на брегот.
Официјалните лица исто така, објавија штета на производствените згради и земјоделската опрема во блиското претпријатие во селото Николаевка во областа Шчербиновски.
Руското Министерство за одбрана на 25 декември тврди дека соборило помеѓу 141 и 170 украински беспилотни летала во текот на ноќта, вклучувајќи седум над Краснодарскиот крај, како и неколку други над регионите на Москва и Брјанск. Градоначалникот на Москва, Сергеј Собјанин, рече дека осум беспилотни летала што се движеле кон главниот град биле пресретнати.
Украинските власти сè уште не го коментираа пријавениот напад во Темрјук, а тврдењата не можеа независно да се потврдат.
Сепак, украинските сили во последните месеци спроведоа повеќекратни операции со беспилотни летала на долг дострел насочени кон руската енергетска и транспортна инфраструктура.
Порано овој месец, единиците на беспилотни летала поврзани со Киев го нападнаа нафтениот терминал Таманнефтегаз во Краснодарскиот крај, а на 9 декември, терминалот за течен гас во Темрјук претрпе штета во напад што ѝ се припишува на Безбедносната служба на Украина.
Во меѓувреме, од другата страна на фронтовската линија, руските сили лансираа масивен бран беспилотни летала против Украина преку ноќ.
Украинските воздухопловни сили објавија дека 131 јуришни беспилотни летала - вклучувајќи ги варијантите „Шахед“ произведени во Иран и варијантите „Геран“ произведени дома - биле лансирани од руските региони Курск, Орел и Приморско-Ахтарск, како и од окупираниот Крим и делови од Донецк.
Украинската воздушна одбрана соборила или онеспособила 106 беспилотни летала, соопшти војската, иако 22 беспилотни летала погодиле цели на 15 локации во северна, јужна и источна Украина.
Засега не се објавени проценки за жртви или штети.
САД го продолжија рокот за продажба на рускиот удел во Српската нафтена индустрија
Канцеларијата за контрола на странски средства (ОФАЦ) при Министерството за финансии на Соединетите Американски Држави (САД) ѝ издаде лиценца на Нафтената индустрија на Србија (НИС), со која го продолжи рокот за преговори за продажба на рускиот удел во оваа компанија до 24 март 2026 година.
Како што објави Радио-телевизија на Србија (РТС) на 24 декември, ОФАЦ со таа одлука не го овласти НИС да работи за време на разговорите за наоѓање потенцијален нов мнозински сопственик.
Коментирајќи ја веста, српскиот претседател Александар Вучиќ изјави дека на Србија ништо не ѝ значи тоа што на рускиот сопственик му е даден нов рок.
„Дериватите се важни за нас“, рече Вучиќ.
Тој нагласи дека поради американските санкции врз НИС, Србија е принудена да увезува големи количини гориво секој ден и дека проблемот со снабдувањето со енергија мора брзо да се реши.
Поради неможност за увоз на сурова нафта на 2 декември беше затворена Рафинерија Панчево, единствената во земјата, која е најважниот објект во сопственост на Српската нафтена индустрија.
НИС е во сопственост на Русија, Фонд од Санкт Петербург, државната компанија „Газпром“ и нејзината ќерка компанија „Газпром Нефт“ имаат 56,15 проценти од акциите, Србија 29,87, додека нешто помалку од 14 проценти ги поседуваат мали акционери.
Санкциите на САД кон НИС почнаа на 9 октомври со цел да се спречи Русија, како што објави Вашингтон, да ги користи приходите од енергија за војната во Украина.
Условот на американската администрација за отстранување на НИС од режимот на ембарго е НИС да биде ослободена од руско сопствеништво. До октомври, Вашингтон постојано ја одложуваше примената на ембаргото врз НИС.
Претседателот на Руската Федерација, Владимир Путин, на 19 декември изјави дека „Газпром Нефт“ инвестирал повеќе од три милијарди долари во НИС и дека е во тек дијалог со Србија за решавање на прашањето за таа компанија.
Унгарските и српските претставници во последните неколку месеци велат дека унгарските МОЛ и АДНОК од Обединетите Арапски Емирати (ОАЕ) се заинтересирани за купување на Српската нафтена индустрија.
Нафтената индустрија на Србија беше продадена на Газпром во јануари 2008 година, како дел од руско-српскиот меѓудржавен договор за соработка во нафтената и гасната индустрија, за 400 милиони евра.
Засега нема официјални информации за моменталната куповна вредност на рускиот дел од НИС.
Србија е енергетски зависна од Москва бидејќи НИС снабдува 80 проценти од домашниот пазар со нафтени деривати. Србија, исто така, купува од Русија 80 проценти од природниот гас за своите граѓани и за стопанството.
Белград и Москва имаат блиски политички, економски и воени односи.
Од 2012 година, Србија е кандидат за членство во Европската Унија (ЕУ), но не се придружи на санкциите на Брисел против Русија поради нејзината инвазија на Украина.
Поништени предвремените избори за претседател на Република Српска во 17 изборни единици
Централната изборна комисија (ЦИК) на Босна и Херцеговина ги поништи предвремените избори за претседател на Република Српска(РС) во 17 изборни единици на 136 избирачки места.
Одлуката беше донесена на седница на ЦИК на 24 декември.
Изборите беа поништени во изборните единици во Лакташи, Добој, Братунац, Приједор, Бања Лука, Станари, Зворник, Власеница, Невесиње, Гац, Руд, Билеќа, Милиќи и на едно избирачко место во округот Брчко.
На седницата беше кажано дека на 136 избирачки места, каде изборите беа поништени, вкупната разлика меѓу двајцата кандидати е 15.822 гласа и дека оваа разлика има значително влијание врз резултатот од изборите.
ЦИК донесе одлука за поништување на изборите на некои избирачки места десет дена по утврдувањето на резултатите од предвремените избори за претседател на ентитетот Република Српска, со кои беше потврдена победата на Синиша Каран, кандидатот на Сојузот на независни социјалдемократи (СНСД), но исто така овозможи пребројување на гласовите на неколку избирачки места.
Каран освои 222.182 гласови (50,39 проценти), а неговиот противник Бранко Блануша, кој беше поддржан од опозициската Српска демократска партија, освои 212.605 гласови (48,22 проценти).
Опозицијата тврди дека Блануша изгубил најмалку 15.000 гласови и бара повторување на изборите во неколку градови, наведувајќи неправилности како што се притисок врз гласачи, фалсификување потписи и нелогични разлики во резултатите.
Нешто помалку од 450.000 гласачи, од вкупно 1,2 милиони регистрирани гласачи, гласаа на предвремените избори за претседател на Република Српска.
Ентитетот РС остана без претседател во август, кога на Милорад Додик, претседател на Сојузот на независни социјалдемократи, му беше одземен мандатот по пресудата за непочитување на одлуката на високиот претставник на меѓународната заедница во БиХ, Кристијан Шмит.
Обвинителството бара притвор за пет лица од Тетово за трговија со дете
Јавното обвинителство бара притвор за пет лица од Тетово осомничени за трговија со дете.
Жртвата имала 15 години.
„Првоосомничениот од есента 2023 година до крајот на 2024 година, во Тетово, откако започнал емотивна врска со тогаш петнаесетгодишната жртва, ја злоупотребил положбата на љубовен партнер и континуирано манипулирајќи со неа и искористувајќи ја довербата што жртвата му ја укажала, ја довел во состојба на зависност“, соопшти Обвинителството.
Девојчето било принудено да користи психотропни супстанции, било доведено во состојба на физичка или ментална неспособност и било вовлечено во сексуална експлоатација.
Според Обвинителството, првоосомничениот злоупотребувајќи ја малолетничката, лажно претставувајќи се како потенцијален љубовен партнер, заради имотна корист ја подведувал жртвата да дава сексуални услуги на останатите осомничени и на други неидентификувани лица.
Министерството за внатрешни работи (МВР) соопшти дека првопријавениот Ф.М. (25) се товари за кривично дело трговија со дете, И.Д. (56), А.С. (30) и Л.С. (28) се товарат за учество во истото кривично дело, а Р.М. (31) за полов напад и за силување.
Во СевернаМакедонија меѓу 2019 и 2024 година имало 30 идентификувани деца жртви од 115 идентификувани жртви на трговија со луѓе (околу 20 отсто). Со нив најчесто се тргувало за сексуална експлоатација, присилни бракови, просјачење, но исто така има и случаи на трудова експлоатација и дупла експлоатација (сексуална и трудова).
Зеленски го претстави мировниот план од 20 точки со безбедносни гаранции и патот на Украина кон ЕУ
Украинскиот претседател Володимир Зеленски го откри најновиот нацрт на мировниот договор постигнат со посредство на Соединетите Држави, со цел да се стави крај на војната на Русија против Украина, која се приближува кон нејзината четврта годишнина.
За време на брифингот со новинарите на 23 декември, Зеленски презентираше план од 20 точки, подготвен во последните недели од преговарачи од САД, Украина и европски земји.
Нацртот опишува целосен и безусловен „договор за ненапаѓање“ меѓу Русија и Украина, иако остануваат спорни точки како што се: територијалната контрола врз источна Украина и судбината на нуклеарната централа Запорожје, најголемиот објект за атомска енергија во Европа.
Кремљ соопшти дека рускиот претседател Владимир Путин бил информиран за нацртот и дека Москва сега го формулира својот одговор.
„Ова е документ што се нарекува рамка - основен документ за завршување на војната, политички документ меѓу нас, Америка, Европа и Русите“, рече Зеленски.
„Подготвени сме за состанок со Соединетите Држави на ниво на лидери за да се разгледаат чувствителните прашања. Прашања како што се територијалните прашања мора да се дискутираат на ниво на лидери.“
Безбедносни гаранции за Украина
Нацртот предвидува силни безбедносни гаранции за Украина, вклучително и одржување на украинските вооружени сили на 800.000 лица во мирно време.
Исто така, се предвидува САД, НАТО и европските земји-потписнички да ѝ обезбедат на Украина безбедносни гаранции што го одразуваат Член 5, централен елемент од структурата на Алијансата, кој наведува дека нападот врз една членка се смета за напад врз сите.
Договорот би бил дополнет со билатерални договори за безбедност и реконструкција меѓу САД и Украина, а на Украина би ѝ било дозволено да се приклучи на Европската Унија во рамките на одреден временски период, се наведува во планот.
Путин неодамна изјави дека Украина треба да отстапи околу 5000 квадратни километри од својот источен регион Донбас, кој Москва се залага да го земе со сила и дека Киев треба официјално да се откаже од својата намера да се приклучи на воениот сојуз на НАТО.
„Линијата на распоредување на трупите од датумот на овој договор е де факто призната како линија на контакт“, рече Зеленски додавајќи:
„Работна група ќе се состане за да го утврди прераспоредувањето на силите неопходни за завршување на конфликтот, како и да ги дефинира параметрите на потенцијалните идни специјални економски зони.“
Остануваат спорните точки
Зеленски рече дека ќе се воспостави механизам за контрола на „линијата на контакт“ со користење на вселенски беспилотен мониторинг и за обезбедување рано известување за прекршувања.
Клучните точки што остануваат, рече тој, ја вклучуваат судбината на нуклеарната централа Запорожје, која се наоѓа на територија под руска воена контрола во близина на линијата на фронтот.
Според нацрт-мировниот план, централата ќе биде заеднички управувана од Украина, САД и Русија.
Зеленски, исто така, посочи дека референдум за мировниот договор и претседателски избори би можеле да се одржат истовремено и дека сите безбедносни гаранции ќе стапат на сила само откако договорот ќе биде целосно ратификуван или одобрен преку референдум.
„Украина ќе го поднесе овој договор до парламентот за ратификација и/или ќе одржи национален референдум за одобрување во формат „да“ или „не“, изјави Зеленски пред новинарите.
Нацрт-договорот, исто така, вклучува одредба според која сите притворени цивили и заложници, вклучувајќи деца и политички затвореници, ќе бидат вратени.
Нови руски напади ја погодија енергетската и цивилна инфраструктура на Украина
Руските сили започнаа еден од најголемите напади со беспилотни летала во последните неколку недели преку ноќ, напаѓајќи повеќе региони низ Украина и нанесувајќи поголема штета на енергетската мрежа на земјата.
Украинските воздухопловни сили објавија дека Русија распоредила 116 дронови за напад рано на 24 декември, од кои речиси 90 биле модели „Шахед“ произведени во Иран. Украинската воздушна одбрана уништила 60 дронови, додека 48 успеале да погодат цели на 19 локации, соопшти војската.
Интензивирање на мировните преговори
Нападите доаѓаат во време на интензивирање на мировните преговори, иако чувствителните прашања во идниот мировен договор со Русија, како што е контролата на територијата, остануваат нерешени.
„Во Запорожје, дом на најголемата нуклеарна централа во Европа, најмалку четири лица беа повредени во посебна серија ноќни напади што вклучуваа три воздушни напади“, изјави регионалниот гувернер Иван Федоров.
Нападите оштетија 13 станбени згради, уништувајќи прозорци, балкони и низ неколку градски блокови. Нуклеарната централа не беше погодена во нападите.
Пожар избувнал и во гаража со површина од околу 50 квадратни метри, додека во експлозијата биле оштетени и блиската противпожарна станица, административни згради, училиште и неколку возила, соопшти украинската служба за итни случаи.
Украинската енергетска мрежа под голем притисок
„Значителен број“ дронови биле насочени кон критичната инфраструктура во регионот Чернихив, додадоа украинските воздухопловни сили.
Во градот Чернихив, локалните власти пријавија штета во два округа, вклучувајќи станбени згради и образовни објекти. Еден дрон го погоди техничкиот под на деветкатна станбена зграда доцна на 23 декември, кршејќи прозорци и оштетувајќи автомобили во близина, според градскиот совет.
Во меѓувреме, украинското Министерство за енергетика соопшти дека руските сили, исто така, ја таргетирале енергетската инфраструктура преку ноќ, што довело до нови прекини на електричната енергија во регионите Суми, Днепропетровск, Херсон, Харкив и Чернихив.
Министерството забележува дека енергетската мрежа останува под голем притисок, бидејќи екипите продолжуваат да ги поправаат штетите од претходните големи ракетни и беспилотни летала овој месец.
Планираните распореди за ограничување на електричната енергија за домаќинствата и бизнисите остануваат на сила во сите региони.
Според владините податоци, откако започна целосната инвазија во февруари 2022 година, Русија извршила повеќе од 4500 напади врз енергетската инфраструктура на Украина.
Обединетите Нации предупредија дека континуираните штрајкови врз системите за електрична енергија и греење би можеле да претставуваат сериозни хуманитарни ризици во текот на зимските месеци, особено за ранливото население, вклучувајќи ги постарите лица, лицата со попреченост и семејствата со мали деца.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете