Радио Слободна Европа денеска воочи движење на воен конвој на југот на Србија, од правец на Врање кон Ниш, кај местото Предејане, откако Вашингтон и Брисел изразија загриженост поради распоредувањето на српски сили долж границата со Косово.

Предејане се наоѓа на 300 километри јужно од Белград и на околу 100 километри од најблискиот граничен премин меѓу Србија и Косово, Мердаре.

Конвојот со возила на Војската на Србија, како што забележа репортерот на РСЕ, околу пладне се движел од југ кон север.

Српската војска ги распореди своите сили долж границата со Косово по нападот врз косовската полиција на 24 септември во селото Бањска во Звечан. Косово ја обвини Србија за овој напад, а Белград негира поврзаност.

Пораки од САД и ЕУ

Загриженост поради распоредувањето српски трупи во близина на границата со Косово изразија САД и ЕУ.

Координаторот за стратешки комуникации во Советот за национална безбедност на Соединетите Американски Држави (САД) Џон Кирби вчера рече дека Вашингтон е загрижен за „големото распоредување“ на српски војници долж границата со Косово.

Ден подоцна, шефот на европската дипломатија Жозеп Борел истакна дека ЕУ е многу загрижена поради засилувањето на военото присуство на Србија кон границата и рече дека тоа е „загрижувачко и мора да запре“.

Каков е одговорот на Белград?

Србија тврди дека не го подигнала нивото на борбена готовност. Претседателот Александар Вучиќ вчера рече дека тоа е невистина, зашто, како што рече, не потпишал такво нешто.

По нападот врз косовската полиција на 24 септември во Бањска кај Звечан, Војската на Србија на 27 септември соопшти дека министерот за одбрана Милош Вучичевиќ ги посетил единиците на војската „во реонот на нивно распоредување“, но не прецизираше во кој дел на Србија.

Српската војска распореди свои војници долж границата со Косово, по нападот врз косовската полиција на 24 септември во Бањска, во оштина Звечан, на северот на Косово.

Косово за овој напад ја обвини Србија, која негира каква било поврзаност и најавува истрага против еден од водечките лидери на косовските Срби, Милан Радоичиќ. Тој, пак од Белград, презеде целосната одговорност за нападот, соопшти неговиот адвокат.

РСЕ испрати прашања до Министерството за одбрана во Владата на Србија, за предупредувањата на Вашингтон, како и врз која основа војската се групира околу границата, ако, како што рече српскиот претседател Александар Вучиќ, тој не го потпишал подигањето на борбената готовност.

Нема одговорот од Министерството до објавувањето на текстот.

Непотребно е донесувањето на законот за амнестија, изјави на 30 септември министерот за внатрешни работи Оливер Спасовски. Тој смета дека неговата примена нема да ја промени состојбата со пренатрупаноста во затворите.

Владата на 26 септември го усвои Предлог законот за амнестија.
Министерството за правда, кое го подготви Предлогот, соопшти дека со законот се очекува да бидат целосно ослободени од затворска казна 286 осуденици, а делумно амнестирани 996. Во моментов 2114 осуденици издржуваат затворска казна, а 2813 чекаат да влезат во затвор.

Министерот за внатрешни работи Оливер Сапсовски изјави дека сега не е соодветно време за носење на закон за амнестија, ниту пак со него ќе бидат опфатени повеќе луѓе и на тој начин нема да помогне многу.

„Но, сега тоа е работа на Собранието. Нема да имаме никакви ефекти во однос на носењето на законското решение. Нема да допринесе значително да ослободат места или да се намали притисокот на казнено-управните установи. Јас мислам дека треба државата стратешки да размислува во зголемувањето на капацитетите на затворските институции“, изјави министерот Спасовски, кој денеска беше во тренинг центарот во Идризово.

Идризово е најголемиот затвор во земјава и се наоѓа во близина на Скопје.

Министерот вели дека амнестираните многу често по излегувањето од затвор ги повторуваат делата.

Предлог законот за амнестија го предложи Министерството за правда, поради потреба од ресоцијализација на определен број осудени лица, пренатрупаност на затворите и лоши услови за престој во нив.

Ако се донесе овој законот, тоа ќе биде шести закон за амнестија во државава од осамостојувањето.

Поранешниот потпретседател на Српска листа, Милан Радоичиќ, одговори на поканата на државните органи на Србија за настанот во селото Бањска во северниот дел од Косово и како граѓанин даде изјава за околностите на трагичниот настан во Бањска на 24 септември годинава. Тоа денеска го соопшти српското МВР.

За наведеното, како што се додава во соопштението, во форма на записник ќе биде известено Вишото јавно обвинителство Белград, кое ќе преземе натамошни процесни мерки и дејствија од негова надлежност.

Поранешниот потпретседател на Српска листа, Милан Радоичиќ, кој во петокот поднесе оставка од таа функција, преку изјава што ја пренесе неговиот адвокат потврди дека бил со група Срби од Косово, кои се судрија со косовската полиција во близина на Бањска и дека тој стои зад логистиката, како и дека официјален Белград не бил информиран за тој план.

Неговиот адвокат Горан Петронијевиќ рече дека смета оти нема простор за водење каква било постапка против Радоичиќ и другите Срби и дека нема „апсолутно никаква одговорност“ на нивна страна.

Во судирот меѓу косовски Срби и косовската полиција во неделата на 24 септември во селото Бањска загина полицаец Албанец и најмалку тројца Срби, а неколкумина беа уапсени.

Косово соопшти дека ќе бара екстрадиција на Радоичиќ.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски најави создавање на Алијанса за одбранбени индустрии за производство на оружје во неговата земја и ја нагласи својата посветеност за развој на модерна одбранбена индустрија, додека трае тековната инвазија од Русија.

Зеленски го објави ова на Форум за одбранбени индустрии во Киев, на кој, како што рече, има претставници од индустријата од САД, Велика Британија, Франција, Германија, Турција, Шведска и Чешка.

„Ние развивме соодветна основна декларација како основа на Алијансата, на која може да и се приклучат производители на оружје и воена опрема ширум светот кои ја делат нашата намера да обезбедиме заштита од агресија во ризичните услови на денешницата“, им рече Зеленски на присутните на 30 септември.

Настанот во Киев уследи по ненајавените посети на генералниот секретар на НАТО Јенс Столтенберг и министрите за одбрана на Велика Британија, Франција и Словачка.

Тековната целосна инвазија на Русија на Украина наиде на жесток украински отпор. Украина, пак, добива поддршка во оружје од НАТО и други држави кои го поддржуваат незиниот суверенитет и територијален интегритет.

„Наш приоритет е развој на одбранбеното производство со користење на современи технологии, вклучително и производство на гранати, ракети и беспилотни летала во Украина, во соработка со светските лидери во оваа област“, објави Зеленски на социјалните мрежи.

Тој додаде дека неговата земја е „подготвена да им понуди посебни услови на компаниите кои сакаат да го развиваат одбранбеното производство заедно со нашата земја“.

Зеленски рече дека декларацијата е веќе потпишана од 13 компании „кои се подготвени да изградат нов арсенал за одбрана заедно со Украина“.

Столтенберг од НАТО, британскиот министер за одбрана Грант Шапс и францускиот министер за одбрана Себастиен Лекорну пристигнаа во Киев во ненајавени посети пред форумот.

Амбасадорот на САД во Приштина Џефри Ховениер денеска изјави дека една или повеќе структури стојат зад вооружениот напад врз косовската полиција минатата недела на северот на земјата, кога беше убиен полицаец.

На прашањето на Би-Би-Си дали Србија стои зад нападот, Ховение рече дека количината и квалитетот на оружјето пронајдено во Бањска покажува дека „напаѓачите, етничките Срби не го обезбедиле самите“, јавија косовски медиуми, пренесе Бета.

„Сега, знаеме и дека лице кое беше потпретседател на една од српските партии на Косово, за кое се знае дека учествувало на настани со високи српски функционери, преку својот адвокат објавил дека тој е организатор на овој настан“, изјави Ховениер.

Сега поранешниот потпретседател на Српската листа, Милан Радоичиќ вчера ја презеде одговорноста за нападите врз косовската полиција во звечанското село Бањска на 24 септември и поднесе оставка од функцијата во партијата.

„Сè уште работиме да откриеме кој точно е одговорен. Но, сега знаеме повеќе за тоа и сме загрижени за тоа што се случило“, додаде Ховениер.

На 24 септември во неделата група униформирани и вооружени напаѓачи во косовското село Бањска убија косовски полицаец, по што потоа косовската полиција ликвидираше тројца напаѓачи, а неколку од нив беа и уапсени.

Милорад Додик денеска беше реизбран за претседател на Сојузот на независни социјалдемократи (СНСД) со поддршка од 937 делегати кои избираа лидер на партијата.

На партискиот собор во Добој, прорускиот претседател на ентитетот Република Српска им се заблагодари на сите делегати кои му дадоа поддршка, со порака дека му дале сила да продолжи да се бори за Република Српска.

„Ние се бориме за слободата на српскиот народ. Уставот на Босна и Херцеговина зборува за правото на народите кои живеат во неа, а ние се залагаме за тоа“, рече Додик во своето обраќање пред СНСД по завршувањето на гласањето.

Тој повтори дека Босна и Херцеговина е наметната и принудена заедница и дека во некој нареден период може да има можност да се предложи договор за мирно раздвојување меѓу Република Српска и Федерацијата Босна и Херцеговина.

Додик е под санкции од САД и Велика Британија, зашто се смета за пречка за Дејтонскиот мировен договор.

Присуството на пет илјади војници на НАТО во Косово е гаранција дека кризата нема да се прелее во регионот. Добро е што Македонија, Црна Гора и Албанија се членки на НАТО, така што може да се спречи директна конфронтација на косовската и српската армија, изјави претседателот на државата Стево Пендаровски во интервју за Македонското радио.

„Ако немаше пет илјади војници на НАТО при последните проблеми, конфликти и тензии на Северно Косово, а и претходно имаше такви ситуации, без НАТО трупите таму конфликтот ќе се прелееше и ќе имаше прво, директна конфронтација меѓу српската и косовската армија и полиција и после тоа и околината ќе беше зафатена“, рече Пендаровски.

На 24 септември во неделата група униформирани и вооружени напаѓачи во косовското село Бањска убија косовски полицаец, по што потоа косовската полиција ликвидираше тројца напаѓачи, а неколку од нив беа и уапсени.

На прашањето дали ќе се кандидира за втор мандат, Пендаровски вели дека тоа ќе зависи од позитивната оценка на граѓаните за неговиот досегашен ангажман како Врховен командант на вооружените сили и претседател на државава.

„Моето натамошно ангажирање во политиката ќе зависи само од една работа. Не дали јас имам мерак да бидам на оваа позиција или на некоја друга, туку само од тоа дали мојот досегашен мандат и здравје боже до година целиот истеран мандат од пет години ќе биде позитивно оценет од граѓаните. Ако граѓаните немаат позитивно мислење пристојни бројки проценти за ова што го правам изминативе четири и пол – пет години, тогаш секако нема да ме гледате во политиката, додаде Пендаровски во интервјуто за Македонското радио.

Германскиот канцелар Олаф Шолц денеска нагласи дека е неопходно да се намали бројот на бегалци.

„Во моментов бројот на бегалци кои доаѓаат во Германија е превисок“, изјави Шолц во интервју за РНД.

Тој смета дека е неприфатливо најголемиот дел бегалци да доаѓаат во Германија без претходно да бидат регистрирани во некоја од земјите на Европската унија.

„Дефинитивно, ситуацијата не смее да остане иста како досега. Повеќе од 70 отсто од бегалците кои доаѓаат во Германија не биле претходно регистрирани, иако сите поминале низ една од земјите на ЕУ“, рече тој.

Од мерките што федералната влада досега ги презеде за да го намали приливот на бегалци, Шолц ја наведе „целосната поддршка“ за подобра безбедност на надворешните граници на ЕУ и воведувањето шенген гранични контроли кон Швајцарија и Чешка.

Тој им вети на претставниците на градовите и општините кои со месеци алармираат поради немањето капацитет за сместување на новодојдените бегалци и најави вонреден состанок на кој треба да се разговара за логистичките проблеми со сместувањето.

Шолц, и покрај разликите во мислењата во неговата коалициска влада составена од социјалдемократи, зелени и либерали, рече дека неговата влада е целосно обединета во ставот дека нерегуларната миграција во Европската унија мора да се запре.

Романија, која е членка на НАТО, денеска информира за можна повреда на својот воздушен простор за време на ноќните руски напади со дронови врз инфраструктурата во соседна Украина.

Откако го напушти договорот кој овозможува безбеден извоз на украински житарици преку Црното Море, Москва ги засили ударите на јужните украински региони околу Одеса и Миколаив, каде што се наоѓа клучната инфраструктура за извоз на жито.

„По откривањето на група дронови кои се упатија кон украинска територија недалеку од романската граница“, жителите во општините Тулчеа и Галац беа предупредени, соопшти Министерство за одбрана.

Радарскиот систем за набљудување извести за можен неовластен влез во националниот воздушен простор, се додава во соопштението.

Министерството наведе дека, барем досега, никакви предмети не паднале на романска територија, но дека истрага ќе продолжи и денеска.

Околу полноќ, жителите на Галац и Тулчеа, кои преку Дунав гледаат на пристаништето Рени во јужна Украина, добија известување да се засолнат. Мерките за тревога беа укинати два часа подоцна.

Претходно во септември, романските војници подигнаа засолништа од воздушни напади за да ги заштитат жителите во источното романско село Плауру, откако во областа беа пронајдени делови од дронови.

Од почетокот на руската инвазија врз Украина во февруари минатата година, НАТО е загрижен дека судирите може да се прелеат на територија на Алијансата.

Италијанската крајбрежна страна спаси 177 луѓе, меѓу кои 27 членови на екипажот, од траект што се запалил додека патувал од италијанскиот остров Лампедуза до Порто Емпедокле на Сицилија.

На траектот имало 83 мигранти, соопшти Крајбрежната стража.

Сите патници биле префрлени на брод на крајбрежната стража кој ги носи кон Сицилија, освен тројца, кои се враќаат на Лампедуза.

За време на спасувачката операција, Крајбрежната стража користеше водени топови за да ги олади деловите од траектот зафатени од огнот, кој избил во машинската соба доцна синоќа.