Со биење на камбаните на сите цркви во Србија беше означено дека митрополитот Порфириј, роден Првослав Периќ, беше избран за нов патријарх на Српската православна црква. Владиката загрепско-љубљански Порфириј е 46-ти поглавар на црквата која е влијателна во Србија.
59 годишниот Порфириј, се сметаше за многу силен кандидат за оваа функција како поради неговата ранг позиција во црквата, така и поради очигледната блискост со српскиот претседател Александар Вучиќ.
Тој го наследи патријархот Иринеј, кој почина во ноември од компликации со ковид-19. Иринеј ,исто така, беше близок до Вучиќ, па имаше стравувања во рамките на црквата и српското раководство дека полиберален верски водач може да ја заниша црквата од нејзиниот традиционален конзервативен пат.
Црквата силно се спротивставува на отцепувањето на поранешната српска провинција Косово, која прогласи независност во 2008 година.
Таа играше клучна улога во собирањето на своите верници во Црна Гора да гласаат за просрпските партии кои тесно ја поразија прозападната влада на парламентарните избори минатото лето.
Се верува дека Порфириј има малку помеки ставови за Косово што ќе му овозможи на Вучиќ да бара решение со преговорите со косовските етнички Албанци за иднината на отцепената покраина.
Митрополитот Порфириј е новиот патријарх на СПЦ
Во рамките на црквата, Порфириј ја координираше соработката со српската војска. Пред да биде избран за лидерска улога, тој официјално ја водеше Српската православна црква во Хрватска и во Словенија.
Кој е митрополитот Порфириј?
Митрополитот Порфириј е роден во Бечеј, како Првослав Периќ во 1961 година. Основно училиште заврши во Чуруга, а средно во Нови Сад.
Дипломирал на Православниот богословски факултет на Универзитетот во Белград во 1986 година. Една година порано, тој се замонашил во манастирот Дечани на Косово. Постдипломските студии ги заврши во Атина.
Предавал пасторална психологија на Богословскиот факултет. Тој беше претседател на Советот на Републичката агенција за радиодифузија (РБА) во Србија, регулаторно тело за електронски медиуми.
„Тој даде клучен придонес во лансирањето на серија радио и телевизиски емисии што се занимаваат со религиозни теми“, се наведува во официјалната биографија на Порфириј објавена на веб-страницата на СПЦ.
Во периодот 2010-2011 година. бил епископ на војската, а потоа и координатор за соработка меѓу Српската православна црква и Српската армија. Од 2014 година беше митрополит загрепско-љубљански.
Во 2004 година ја бранеше својата докторска дисертација „Можноста за познавање на Бог кај апостол Павле според толкувањето на Свети Јован Златоуст“ на Богословскиот факултет на Универзитетот во Атина.
Зборува грчки, англиски и германски јазик, а го разбира и рускиот јазик.
Нов поглавар нови ветрови?
Новиот патриарх Порфириј е познат како образован и способен црковен великодостојник, вели за РСЕ теологот и верски учител Младен Алексиќ.
„Познавајќи го патријархот Порфириј додека беше професор, тој е исклучително отворен човек, човек за дијалог. Неговата работа можеме да ја видиме не само додека беше епископ, туку и додека во последните години беше митрополит, каде што привлече внимание како поглавар на српската црква во Хрватска“, вели Алексиќ.
Патријархот на СПЦ Иринеј почина од последици на коронавирусот
Тој подвлекува дека Порфириј ѝ припаѓа на средната генерација на бискупи и дека Српската православна црква сега ја чека период на обновување и решавање на специфични проблеми „кои постоеле во последните неколку децении“.
Тука спаѓаат, објаснува Алексиќ, проблемите во односите со православните црква во Македонија и Црна Гора, како и несогласувањата меѓу Руската православна црква и Вселенската патријаршија.
„Мислам дека патријархот Порфириј е еден од најдобрите лични примери на црковен великодостојник кој покажа дека може да биде мост помеѓу левата и десната страна, помеѓу Истокот и Западот, како човек на дијалог, како што го нарекуваа некои медиуми, “, вели Алексиќ.
Српската православна црква прва во ноември 2018 година отворено застана на една од конфликтните страни, на страната на Руската православна црква, во спорот што ја дели глобалната православна заедница од октомври истата година, кога вселенската патријаршија одлучи да ја признае независноста на Украинската црква.
Нов поглавар, стара СПЦ?
За Слободан Саџаков, професор по етика на Универзитетот во Нови Сад, изборот на Порфириј за патријарх беше очекуван, со оглед на тоа што, како што вели, „новоизбраниот патријарх се претстави како еден од главните кандидати“. Во изјава за РСЕ, Саџаков вели дека не очекува значителни промени во активностите на Српската православна црква.
„Српската православна црква е конзервативна институција со утврден начин на работа и во последно време е во голема симбиоза со државниот врв на Србија, затоа не верувам дека ќе има некои поголеми промени, со оглед на тоа што сегашниот патријарх Порфириј и епископот Иринеј Буловиќ (епископ на епархијата во Бачка) беа најголеми соработници на државниот врв на Србија", вели Саџаков.
Чанак: Опозицијата и СПЦ подготвуваат инциденти на црногорските избори
Тој смета дека еден од поголемите предизвици за новиот патријарх ќе бидат преговорите за договорот меѓу Србија и Косово, со оглед на големите разлики по тоа прашање меѓу владиците на Српската православна црква.
„Потсетувам дека државниот врв влезе во конфликт со одредени владици по ова прашање пред три години, така што овие идни преговори ќе бидат големо тестирање за Српската православна црква и оној што ја води“, вели Слободан Саџаков.
Тој верува дека со Порфириј на чело на Српската православна црква, силното влијание на епископот Бачки, Иринеј Буловиќ, ќе остане во рамките на Црквата.
„Целата негова кариера и активности беа под надзор на Иринеј, така што ова е на некој начин индиректно негова победа и нема сомнение дека епископот Бачки ќе има уште поголемо влијание. Тоа влијание беше големо и тогаш, а сега мислам дека ќе се зголеми и дека Иринеј Буловиќ всушност ќе биде вистински патријарх“, смета Саџаков.
Патријархот ја претставува Српската православна црква пред другите автокефални цркви. Тој претседава со највисокиот орган на Српската православна црква - Соборот, како и со Синодот, во кој е постојан член, заедно со четворица бискупи кои се менуваат.
Важноста на изборот на патријарх за Српската православна црква е голема, бидејќи тој ја претставува Српската православна црква во епархиите во земјите од регионот, како што се Црна Гора и Косово, но и во други странски земји каде СПЦ има свои епархии.
Според последниот попис од 2011 година, 84,59 проценти од населението во Србија изјавиле дека ѝ припаѓаат на православната религија.
