Вести
Њујорк: Секоја пречка од Ирак ќе претставува нарушување на договореното
види ги сите денешни вести
Кара-Мурза се залага за ослободување на затворениците кои останаа во Русија
Администрацијата на американскиот претседател Џо Бајден и пратениците ветија дека ќе продолжат да се борат за слободата на руските и белоруските политички затвореници за време на пречекот на Владимир Кара-Мурза назад во главниот град на Соединетите Држави.
Кара-Мурза, чија работа со Конгресот беше клучна за усвојувањето на американскиот закон Магнитски, кој предвидува санкции за прекршителите на човековите права во Русија, беше меѓу 16-те политички затвореници кои Кремљ ги ослободи минатиот месец во замена за осум Руси кои беа држени на Запад за злосторства, вклучувајќи убиства, сајбер кражби и шпионажа.
Четириесет и тригодишниот Кара-Мурза, кој минатата година беше осуден на четврт век затвор поради критиките кон рускиот претседател Владимир Путин и инвазијата на Украина, во преполната просторија во зградата на Сенатот во Вашингтон на 17 септември изјави дека таму биле многу повеќе политички затвореници од 1300-те наведени во јавните податоци и ветија дека ќе соработуваат со американските законодавци за да ја обезбедат нивната слобода.
„Има толку многу луѓе во руските затвори денес кои се таму од единствената причина што се спротивставија, јавно се спротивставија на убиствената војна на Путин против агресијата. Тоа е најбрзо растечкиот сегмент на руски затвореници. Сега кога се спасив, мислам на сите оние што останаа“, рече тој.
Кара-Мурза го истакна случајот на Јуриј Коховец, кој еден ден претходно беше осуден од московскиот суд на пет години затвор за антивоени коментари што ги дал за рускиот сервис на Радио Слободна Европа во јули 2022 година.
Американските функционери и пратеници кои работеа на ослободување на Кара-Мурза беа присутни на приемот и рекоа дека ќе продолжат да користат административни алатки за да се борат за оние што останаа во руските затвори.
Руски гувернери известуваат за напади на украински дронови во Тверската област
Руски гувернери известуваат дека седум украински дронови биле уништени во Смоленската област, а 14 дронови во Брјанската област.
Остатоци од украински дрон предизвикале пожар во Тверската област.
Во меѓувреме, украинската противвоздушна одбрана дејствувала во предградијата на Киев за да одбие напад од руски дронови, се наведува во соопштението на украинската воена администрација на каналот Телеграм.
Запорожје исто така бил под масивен напад, според Иван Федоров, шеф на регионалната воена администрација. Во нападот загинале две лица.
Украинските сили известија и за воздушни тревоги во неколку региони, откако Русија лансирала дронови „Шахед“.
Уставниот суд ќе расправа за „балансерот“
Уставниот суд на денешната седница ќе расправа по предметот за „балансерот” - алатката за вработување според национална припадност во државните институции, кој е оформен по иницијатива поднесена од стариот состав на Државната комисија за спречување на корупцијата (ДКСК).
„Оспорени се член 19 став 1 алинеја 1 во делот „припадност на заедница“ од Законот за вработените во јавниот сектор, член 36 став 1 алинеја 1 во делот „и припадност на заедница“ од Законот за административни службеници и член 2 став 1 алинеја 8 и член 3 алинеја 1 во делот „припадност на заедница” од Правилникот за задолжителните елементи на јавниот оглас за пополнување на работно место во јавниот сектор преку вработување и на пријавата за вработување, како и формата, содржината и начинот на водење на регистарот на лица кои дале лажни податоци при вработување во јавен сектор, во делот „припадност на заедница“, информираат од Уставниот суд.
Според подносителот на иницијативата (ДКСК) со примена на оспорените законски одредби се загрозуваат основните слободи и права на човекот и граѓанинот, слободното изразување на националната припадност, соодветната и правична застапеност на граѓаните кои припаѓаат на сите заедници во органите на државната власт и други јавни институции и владеењето на правото загарантирани со одредбите во членовите 9, 32 став 1 и 2, 54 став 1, 2 и 3 од Уставот.
Со оспорениот дел „припадност на заедница“ подносителот смета дека се наметнува обврска на кандидатите за административни службеници во пријавата за вработување меѓу останатите лични податоци да наведат и припадност на заедница, со што се прекршува уставното загарантирано право на слободно изразување на националната припадност.
Според подносителот, со наведувањето на припадноста на заедницата којашто е потребна за пополнување на секое работно место, на кандидатите за административни службеници им се ограничува достапноста на секое работно место.
Антикорупциската комисија на седницата одржана на 11 јануари годинава одлучи да поднесе иницијатива до Уставниот суд за преспитување на алатката „балансер“, бидејќи сметаат дека со ова се прават злоупотреби при вработувањата.
Претседателот на Уставниот суд Дарко Костадиновски во неодамнешното интервју за МИА рече дека за овој предмет очекува расправа базирана исклучиво на правни аргументи, и одлука на Судот како израз и резултат на уставно правна-анализа, без премиси на емоции, политичко, национално или било какво друго расудување.
Преговарачите на Србија и Косово без заедничка средба во Брисел
Главните преговарачи на Косово и Србија, Бесник Бислими и Петар Петковиќ, на 17 септември во Брисел одржаа одвоени средби со специјалниот пратеник на Европската унија (ЕУ) за дијалог меѓу Белград и Приштина, Мирослав Лајчак.
Косовскиот преговарач Бислими потврди дека ќе нема заедничка средба.
Ден претходно, портпаролот на ЕУ, Петер Стано, најави дека ќе се разговара за имплементација на Охридскиот договор, како и за други прашања кои влијаат на нормализацијата на односите меѓу Косово и Србија.
Но, уште во петокот, на 13 септември, беше јасно дека тешко ќе дојде до заедничка средба поради несогласувањата околу агендата на состанокот.
Главниот преговарач на Косово, Бислими, кој е и вицепремиер, тогаш изјави дека прифатил учество на трилатерална средба, но оти Србија одбила.
Тој на социјалната мрежа Икс напиша дека Косово ја прифатило средбата според агендата што ја поставил посредникот во дијалогот, но Србија се обидела да наметне агендата „главно за внатрешна политичка употреба“.
Од друга страна, српскиот преговарач и директор на Канцеларијата за Косово на Владата на Србија, Петар Петковиќ, изјави дека денеска во Брисел немало трилатерална средба со Приштина, бидејќи Бислими е тој што одбил.
По средбата со Мирослав Лајчак, Петковиќ изјави дека Белград „никогаш немал проблем да разговара и да има директни средби со приштинската страна“.
Како што пишува во соопштението на Владата на Србија, Петковиќ истакнал оти на трипартитна средба, Приштина можела да предложи какви теми сака.
„Бислими одби затоа што нашата делегација инсистираше на теми како Заедницата на српските општини и целосно спроведување на сите претходно постигнати договори“, рече Петковиќ.
Како што наведе, на средбата со Лајчак се разговарало за мостот Ибар, поштенските услуги, енергетиката, телекомуникациите, исчезнатите лица и интегрираното управување со граничните премини.
Тој рече дека зборувале и за „сеопфатните мерки“ што ги претставил претседателот на Србија, Александар Вучиќ.
Вучиќ во петокот презентираше неколку мерки и барања, меѓу кои и припадниците на српската заедница да се вратат во институциите што ги напуштија во ноември 2022 година. Тој побара и распишување нови избори во општините на северот на Косово, каде што моментално на власт се градоначалници Албанци бидејќи Србите ги бојкотираа последните избори.
Според европски извори, пак, двете страни се обиделе да ја диктираат агендата на трилатералната средба и не се согласиле со она што го барала другата страна. Во исто време, велат овие извори, Белград и Приштина го игнорирале првичниот предлог даден од европскиот посредник.
Последната средба на главните преговарачи се одржа во јули, неколку дена по патувањето на лидерите на Србија и Косово, Александар Вучиќ и Албин Курти, во Брисел кога немаше заедничка средба помеѓу нив двајцата бидејќи косовскиот премиер одби.
Дијалогот меѓу Косово и Србија е во застој повеќе од една година. Во февруари 2023 година, лидерите постигнаа договор за нормализација на односите. Во март истата година беше договорен анекс за имплементација на договорот. Но, договорите не беа потпишани поради одбивањето на претседателот на Србија, Александар Вучиќ.
На секоја лидерска средба досега доминираа тензии. Последен пат двајцата се сретнаа на 14 септември 2023 година. Десет дена подоцна во Бањска се случи напад, кој дополнително ги зовре тензиите.
Главните преговарачи на двете страни во последната година во неколку наврати одеа во Брисел, но средбите суштински не ја променија ситуацијата. Често се случуваше да нема заедничка средба и рундите да завршат само со одвоени разговори со европскиот посредник Лајчак.
Најмалку девет загинати и илјадници повредени во експлозии на пејџери во Либан
Најмалку девет лица загинаа, а 2750 се ранети кога истовремено експлодирале пејџери во Либан, соопшти министерот за здравство, Фирас Абијад, на 17 септември.
Претходно, милитантната група Хезболах, поддржана од Иран, објави дека двајца нејзини членови и една девојка се меѓу загинатите во „мистериозните“ експлозии.
Министерот за здравство изјави дека 200 од повредите се во критична состојба.
Хезболах соопшти дека голем број пејџери што ги користеле неговите членови биле активирани да експлодираат „истовремено“.
Иранските медиуми објавија дека меѓу повредените е и иранскиот амбасадор во Бејрут, Мојтаба Амани.
Новинската агенција Фарс, повикувајќи се на анонимен извор, пишува дека Амани претрпел „површна повреда“ како резултат на експлозија на пејџер.
Пејџерите кои експлодираа се најновите модели на уредите што Хезболах ги увезе во земјата во последниот месец, објави Ројтерс, повикувајќи се на три извори.
Извештаите од Либан покажуваат дека „стотици“ членови на либанската група Хезболах, вклучително и борци и хуманитарни работници, се повредени во овие експлозии низ јужен Либан и неговите предградија.
Еден член на групата, кој сакал да остане анонимен, за Ројтерс изјави дека експлозиите се „најголемата безбедносна инфилтрација“ со која се соочил Хезболах во својот конфликт со Израел во текот на изминатата година.
Други новински агенции, исто така, објавија дека голем број членови на групата биле повредени при експлозиите на уредите.
Министерството за здравство на Либан во соопштението наведе дека стотици повредени лица пристигнале во болниците како резултат на експлозиите и ги повика граѓаните кои имаа вакви уреди, да ги фрлат.
Експлозиите доаѓаат во период кога Израел објави дека ги проширува своите воени цели и фокусот на својата речиси едногодишна борба во Газа против екстремистичката група Хамас, која е прогласена за терористичка организација од САД и ЕУ.
Додека фокусот на војната изминатиот период беше во Газа, во размената на оган меѓу израелските сили и Хезболах, кој е сојузник на Хамас во Либан, беа убиени стотици луѓе, главно милитанти во Либан и десетици цивили и војници во Израел. Тоа предизвика и десетици илјади луѓе од двете страни на границите да ги напуштат своите домови.
Избрана е фирма за компресорската станица на Клинички
По завршување на рокот за пријавување на тендерот, Министерството за здравство соопшти дека е избрана фирма за компресорската станица на Клиничкиот центар „Мајка Тереза“ во Скопје.
Станува збор за фирмата „Винора ДООЕЛ“ Скопје.
„Договорот ќе биде потпишан во наредниот период, согласно законските рокови. Инсталацијата и монтажата на опремата треба да се изврши во рок од четири месеци, сметано од денот на склучување на договорот, согласно објавените услови во тендерската документација и објавениот Оглас“, соопштија од Министерството.
„Винора“ беше и единствената фирма што достави понуда на огласот, иако првично три фирми пројавиле интерес. Јавното отворање на понудата се случи 12 септември, по што следуваше нејзина евалуација.
Дел од хируршките сали во Клиничкиот центар беа затворени на 18 мај, а некои од причините поради кои не работат салите се непријатниот мирис којшто се ширел низ вентилацискиот систем, како и проблемот со доводот на кислород. Оттогаш, дел од салите работат со надворешни компресори и се оперираат само итни пациенти. Дел се препраќаат во двете други болници во Скопје, ГОБ „8 септември“ и „Св.Наум Охридски“.
Пред овој тендер, беше распишан уште еден за нова компресорска станица, но тој пропадна бидејќи не пристигна ниту една понуда.
Министерот за здравство, Арбен Таравари, вчера изјави дека за функционирање на хируршките сали би било најдобро покрај нова копресорска станица, да се сервисира и зачува и старата како „бекап“.
Русин доби пет години затвор поради изјава за РСЕ
Жител на Москва, Јуриј Коховец, е осуден на пет години затвор бидејќи ја осуди руската инвазија на Украина за време на интервју со новинар од Радио Слободна Европа (РСЕ), снимено на улица во јули 2022 година.
Московскиот градски суд ја донесе одлуката на 17 септември, поништувајќи ја пресудата што во април ја донесе понискиот суд, а со која Коховец беше осуден на пет години „присилна работа“.
По изрекувањето на затворската казна, Коховец веднаш беше приведен.
Казната дефинирана како принудна работа во Русија значи дека осудените не лежат во затвор туку може да изберат да останат дома и да бидат испратени на работа во индустриски објект кој ќе им го одреди Федералната служба за казнено-поправни казни.
Дел од платите што ги добиваат им ги одзема државата.
Сепак, Градскиот суд во Москва соопшти дека ја променил казната откако го прогласил Коховец за виновен за „дистрибуирање лажни информации за руската војска врз основа на политичка омраза“.
Во јули 2022 година, новинар на РСЕ му пристапи на Коховец и го праша дали мисли дека е потребно намалување на опасноста од војна меѓу Русија и земјите од НАТО.
„Се разбира дека ни треба (деескалација), но сè зависи од нашата влада. Нашата влада е таа што го започна сето ова… Русија е таа која ги создаде сите овие проблеми. Не гледам никакви проблеми со НАТО, не планира да нападне никого“, рече Коховец за РСЕ.
Тој додаде дека руските сили убиле цивили во киевското предградие Буча „без никаква причина“. Москва ги негира обвинувањата дека извршила воени злосторства во Украина.
Коховец се изјасни за делумно виновен, негирајќи дека неговите изјави за време на интервјуто за РСЕ се засновани на омраза. Тој на судењето изјави и дека го остварил своето уставно право слободно да го каже своето мислење за време на разговорот со РСЕ.
На рочиштето на 17 септември, Коховец исто така рече дека не знаел оти разговорот со РСЕ претставува кршење на Кривичниот законик и дека не знаел оти интервјуто ќе биде објавено на Интернет.
Неговата адвокта на судењето кажа дека нејзиниот клиент немал омраза кон никого кога разговарал со РСЕ.
Според Јелена Шереметјева, „доказот“ за вината на нејзиниот клиент се заснова единствено на форензичко лингвистичко вештачење на неговиот говор, кое според неа било направено со груби прекршувања односно двете лица кои ги проучувале неговите изјави не биле државни лиценцирани лингвисти.
Лингвистичката форензика беше спроведена од наставничка по математика Наталија Крјукова, и преведувач, Александар Тарасов. Двајцата исто така правеа слични вештачења во случаите на затворањето на Меморијалниот центар за човекови права во 2021 година и затворањето на копретседателот на центарот, Олег Орлов, во февруари оваа година.
Претседателката и премиерот на Косово ги отфрлија барањата на Вучиќ
Барањата на српскиот претседател Александар Вучиќ во однос на Србите на Косово не треба да се сфаќаат сериозно, изјави денеска (17 септември) косовската претседателка Вјоса Османи. Премиерот Албин Курти, пак, оцени дека овие барања се „неприфатливи“ и се дел од „агресивна кампања за нови конфликти“.
Османи рече дека Вучиќ навистина не сака враќање на Србите во косовските институции, туку дека само се обидува да го привлече вниманието на западните земји.
„Кога Вучиќ зборува за нивното (српското) враќање во институциите, тоа го прикажува само преку зборови и реторика со цел да го оттргне вниманието на демократскиот свет од она што всушност се случува – а, тоа се неговите напори, напорите на неговата влада и армијата, во постојана обука на паравоени сили чија единствена цел е насилство“, рече Османи.
Вучиќ во петокот презентираше неколку мерки и барања, меѓу кои и припадниците на српската заедница да се вратат во институциите што ги напуштија во ноември 2022 година. Тој побара и распишување нови избори во општините на северот на Косово, каде што моментално на власт се градоначалници Албанци бидејќи Србите ги бојкотираа последните избори.
Курти рече дека барањата и најавените мерки на Вучиќ се резултат на очај и дека „не се ниту рационални ниту мирољубиви“.
„Напротив, тие се дел од агресивна кампања за нови конфликти за кои, без сомнение, нема место во Косово“, рече Курти во првиот коментар по повикот на Вучиќ за враќање на Србите во косовските институции, што Европската унија го карактеризираше како позитивен чекор.
Во своето обраќање до медиумите, Османи изрази сомнеж дека барањата на Вучиќ се искрени и додаде дека косовските институции сепак мора да работат на тоа „сите граѓани, без разлика на етничката припадност, да бидат еднакви“.
„Тоа (недовербата во изјавите на Вучиќ) не значи дека ние како косовски институции не треба да работиме во тесна соработка со сите наши граѓани од српска националност, за тие, согласно законските процедури, да бидат присутни во сите косовски институции“ додаде Османи.
Излегувањето на стотици Срби од институциите на северот на Косово беше иницирано од Српската листа поради напорите на косовската Влада да ги укине регистарските таблички издадени од Србија за градовите во Косово. Српската листа е најголемата партија на Србите на Косово, која ја има поддршката од Белград.
Ова колективно напуштање на косовските институции, вклучително и на полицијата и на судските власти, беше поддржано од официјален Белград кој обезбеди месечен паричен надоместок за сите оние кои „останаа без работа“.
По ова, следеа бројни кризи на северот на Косово, а ситуацијата кулминираше на 24 септември 2023 година, кога вооружена група Срби ја нападна полицијата во Бањска кај Звечан, при што беше убиен еден полицаец.
Курти рече и дека барањата што претходно и ги поставил на Србија се „мирољубиви и рационални“ во споредба со барањата на српскиот претседател.
„Прво треба да разговараме за трите услови што ги поставив … предавањето на Милан Радоичиќ на косовските власти, потпишувањето на Договорот (за нормализација на односите) и повлекувањето на писмото од поранешната премиерка на Србија (Ана Брнабиќ), која рече дека не ја признава ниту независноста на Косово, ниту местото во ОН за Косово и дека не го почитува територијалниот интегритет на Косово“, рече Курти.
Минатата недела Специјалното обвинителство на Косово поднесе обвинение за случајот Бањска против 45 лица, меѓу кои и Милан Радоичиќ. Тој ја презеде одговорноста за овој напад и се верува дека е во Србија.
Во меѓувреме, специјалниот пратеник на ЕУ за дијалогот меѓу Белград и Приштина, Мирослав Лајчак, изјави дека Србија го повлекла писмото за таканаречените црвени линии испратени од Брнабиќ. Но, официјален Белград ниту ги потврди ниту ги демантираше овие наводи.
Минатата година Косово и Србија го прифатија Договорот за пат кон нормализација на односите, но неговата имплементација не е започната.
Косово инсистира овој договор да биде потпишан, иако ЕУ соопшти дека и без тоа, тој е правно обврзувачки за двете страни.
Лотарија го раскинува договорот за закуп на поранешниот ресторан за свадби
Владата на денешната седница ја разгледа и усвои информација за преземените активности за раскинување на договорот за закуп на административно – деловен простор што Државна лотарија го случи со фирмата Хеј ДООЕЛ“ Скопје, соопштија од владината прес-служба на 17 септември.
Станува збор за поранешен ресторан за свадби во скопско Визбегово, за кој во серијата истражувања за Лотарија, Радио Слободна Европа (РСЕ) откри дека договорот кој беше склучен е за сума од 2,6 милиони евра за период од 10 години. Тој беше склучен на 5 јули 2023 година.
„Овој договор кој е склучен за време на минатата влада предизвика силни контроверзни и нереални високи суми при што се споменуваа и одредени лукративни интереси. Договорот е во износ од 2.26 милиони евра во период од неколку години“, велат од Владата.
РСЕ веќе пишуваше дека за овој договор на Државна лотарија со „Хеј ДООЕЛ“ се интересира и Обвинителството за организиран криминал и корупција.
Прв сопственик на оваа фирма беше Армин Машовиќ, поранешен бизнис партнер на Ерџан Сулкоски, кој пак беше ортак со зетот за ќерка на лидерот на ДУИ, Куштрим Смајлај. Како прв управител на „Хеј ДООЕЛ“, беше заведена Натура Груби Бела, братучетка на тогашниот вицепремиер Артан Груби, а братот на нејзиниот сопруг беше дел од обезбедувањето на поранешниот министер за политички систем и односи меѓу заедниците.
Подоцна, со промените во управувачката структура, Машовиќ стана управител на „Хеј ДООЕЛ“, а сопственоста на компанијата ја презеде Асмир Јахоски, газдата на „Пуцко Петрол“ и син на поранешниот градоначалник на општина Пласница и актуелен пратеник од редовите на ДУИ.
До август 2024 година, за 13 месеци, Државната лотарија му исплатила на Пуцко Петрол над 300.000 евра за закуп на деловниот простор.
Грузија донесе рестриктивни анти-ЛГБТ закони
Пратениците во Грузија одобрија нови рестриктивни закони со кои се ограничуваат правата на ЛГБТ заедницата и се забрануваат културни настани како што се парадите на гордоста.
Гласањето беше бојкотирано од опозицијата што е одраз на поларизираниот политички пејзаж во грузиското општество пред националните избори закажани за октомври.
За време на седницата, група демонстранти пред зградата на парламентот во центарот на Тбилиси на 17 септември ги осудија законските измени оценувајќи ги како игнорирање на вистинските проблеми на грузиските семејства.
Со пакетот законски измени, кој беше претставен со наслов „За семејните вредности и за заштита на малолетници“, всушност се менуваат 18 актуелни закони, вклучително и за слободата на говорот и изразувањето, како и за радиодифузија.
Со измените се забрануваат собири на кои се промовираат лица кои се идентификуваа како пол различен од „неговиот или нејзиниот биолошки пол“, како и настани на кои се промовира истополовата ориентација или врски.
Иницијативата за овие законски измени ја покрена владејачката партија Грузиски сон, а беше усвоена со 84 гласа „за“ и нула „против“ со оглед на бојкотот на опозицијата.
Опозицијата го бојкотира парламентот уште од мај годинава кога пратениците на Грузискиот сон го одобрија нацрт-законот за „странско влијание“ што Грузијците и западните влади го споредуваат со закон за „странски агенти“ што го донесе Русија за да се справи со неистомислениците.
САД и другите западни земји изразија загриженост за законот, кој бара организациите кои добиваат повеќе од 20 отсто од своето финансирање од странство да се регистрираат како „агенти на странско влијание“.
Десетици илјади Грузијци демонстрираа против законот и покрај бруталната репресија. Повеќето демонстранти го нарекуваа предлог-законот како „руски закон“.
Европската Унија реагираше на донесувањето на законот на тој начин што ги паузираше преговорите за пристапување на Грузија во ЕУ.
Во пресрет на изборите во Грузија на 26 октомври, грузискиот претседател Саломе Зурабишвили порача дека гласањето е избор помеѓу „да се биде роб на Русија или да се има соработка со Европа“.
Анкетите покажуваат дека Грузискиот сон останува единствената најпопуларна партија во земјата пред изборите.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете