Две лица се уапсени во Полска под сомнение дека го нападнале рускиот опозициски активист Леонид Волков, сојузник на починатиот опозициски лидер Алексеј Навални, изјави во петокот литванскиот претседател Гитанас Наузеда.

Поранешниот шеф на кабинетот на Навални беше нападнат во март пред неговиот дом во главниот град на Литванија, Вилнус, каде што живее во егзил.

Напаѓачот му скршил едно стакло од автомобилот, му ги испрскал очите со солзавец и го удрил со чекан, соопшти тогаш полицијата.

Литванскиот претседател и се заблагодари на Полска за нејзината соработка во апсењето на осомничените, иако немаше коментар од полските власти.

Волков, кој ја напушти Русија во 2019 година плашејќи се за својата лична безбедност, се здоби со скршеница на раката во март, откако беше погоден со чекан за месо.

Нападот се случи на помалку од еден месец по смртта на Навални под сомнителни околности во затвор на рускиот Арктик.

Разузнавачките служби на Литванија тогаш објавија дека нападот „веројатно“ е операција „организирана и изведена од Русија, чија цел била да се запре реализацијата на проектите на руската опозиција“.

Воспоставувањето на паралелни структури кои ја поткопуваат севкупната безбедност и стабилност на земјата се против уставниот поредок на Босна и Херцеговина, се вели во заедничката изјава за печатот на претседавачот на Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ) Јан Борг и генералната секретарка Хелга Мари-Шмид, откако Собранието на РС предвреме го усвои Изборниот закон за ентитетот, утрото на 19 април.

Во текстот на Законот е дефинирано дека ентитетската изборна комисија ја презема правната улога на Државната централна изборна комисија на БиХ во организирањето на локалните избори во Република Српска, но и општите избори за претседател и потпретседатели на РС и ентитетскиот парламент.

Од крајот на војната во 1995 година, ентитетите во БиХ никогаш немале јурисдикција за спроведување на изборите во земјата, ниту пак ентитетската јурисдикција над изборите е спомната во Уставот на БиХ.

„Реториката и акциите кои предизвикуваат поделби ја загрозуваат стабилноста и се штетни за демократските права на граѓаните. ОБСЕ го повикува Народното собрание на Република Српска да го повлече Изборниот закон и ги повикува сите политички лидери во Босна и Херцеговина да работат конструктивно на ниво на државните институции“, се вели во соопштението.

Се додава дека ОБСЕ ја потврдува својата силна поддршка за Дејтонскиот мировен договор и Уставот на Босна и Херцеговина.

Нацрт-изборниот закон на РС беше усвоен на крајот на март, по што претставниците на Меѓународната заедница ја оценија работата на усвојувањето на овој закон како „директен напад врз државната структура на БиХ“.

И Централната изборна комисија претходно објави дека тие се единствените одговорни за одржување на изборите во Босна и Херцеговина.

Сите избори од донесувањето на Изборниот закон на БиХ во 2001 година до денес беа организирани од ЦИК, а изборите пред тоа беа организирани од Привремената изборна комисија, формирана со Дејтонскиот договор.

Локалните избори во БиХ, на кои се избираат градоначалници, шефови на општини и локални парламенти, се уште не се закажани, но законот предвидува тие да се одржат на 6 октомври.

Властите на РС ја започнаа процедурата за донесување на овој закон откако високиот претставник во БиХ Кристијан Шмит, кој не е признат од властите во РС, наметна технички измени во изборниот закон на БиХ, шест месеци пред локалните избори закажани за октомври.

Меѓу другото, измените вклучуваат професионализација на избирачките одбори и биометриска идентификација на гласачите, како и други измени за намалување на можноста за изборни манипулации.

Судот во Њујорк назначи 12 поротници кои треба да ја донесат конечната пресуда во врска со обвинението против поранешниот американски претседател Доналд Трамп за наводно фалсификување деловни документи во случајот со тајни плаќања на порно актерката Сторми Даниелс, пред судот во Менхетен.

Меѓу 12-те поротници има седум мажи и пет жени, според Си-Би-Ес Њуз. Изборот на поротата ќе продолжи денеска, бидејќи до почетокот на судењето треба да се изберат уште шест резервни поротници.

„Имаме порота“, рече судијата Хуан Мерчан откако новите поротници се заколнаа дека ќе носат одлуки „праведно и непристрасно“.

Мерчан посочи дека судот е на добар пат да го започне судењето со воведни зборови од понеделник, 22 април.

Обвинението поднесено од обвинителот Алвин Брег го обвинува Трамп за фалсификување деловни извештаи со цел да се прикрие исплатата за порноѕвездата Сторми Даниелс непосредно пред изборите во 2016 година.

Обвинителството најави дека ќе се фокусира на финсиските средства што Трамп му го дал на својот поранешен соработник Мајкл Коен, кој тврди и дал 130 000 долари на Даниелс, со цел да ја замолчат за нејзината наводна афера со Трамп.

Според Обвинителството, тоа бил обид за незаконско влијание врз изборите во 2016 година. Ваквите исплати во САД не се нелегални, но според обвинителите Трамп направил кривично дело со неправилното евидентирање на надоместокот за Коен како правни трошоци. Трамп е обвинет за вкупно 34 кривични дела за фалсификување деловни книги од прв степен.

Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) објави дека нема штета на иранските нуклеарни постројки, откако Израел изврши одмазнички напади.

„Продолжуваме да ја следиме ситуацијата и ги повикуваме двете страни на екстремна воздржаност. Нуклеарните објекти никогаш не треба да бидат цел во воени конфликти“, се вели во соопштението на МААЕ на платформата X.

Тензиите меѓу Тел Авив и Техеран се зголемија по нападот на Иран врз Израел на 13 април, со повеќе од 300 беспилотни летала и проектили. Потоа Израел предупреди дека ќесе одмазди за нападот со стотици проектили и беспилотни летала, од кои најголемиот дел без пресретнати од противвоздушната одбрана.

Инаку, нападот на Иран врз Израел беше одмазда за нападот врз иранскакиот конзулат во Дамаск, во кој загинаа неколку високи офицери.

Иран за нападот во Сирија го обвини Израел, а Тел Авив ниту потврди, ниту демантираше дека стои зад нападот.

Најмалку осум лица загинаа, а 21 се повредени во голем руски ракетен напад врз областа Дњепропетровск во централна Украина, соопштија локалните власти во петокот наутро.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека во нападот биле оштетени неколку ката од станбена зграда, како и железничката станица во главниот град на регионот Днепар.

„Русија мора да одговара за својот терор и секој проектил, секој Шахед мора да биде соборен. Светот може да го гарантира тоа, а нашите партнери ги имаат потребните капацитети“, рече Зеленски.

Државната украинска железничка компанија Укрзализница објави дека нападот на Русија бил намерно насочен кон нејзината инфраструктура во регионот, наведувајќи дека нејзините работници се повредени.

Компанијата ја затвори станицата во Днипро и ги пренасочи возовите што минуваат низ тој град.

Министерот за внатрешни работи Ихор Клименко изјави дека најмалку осум лица загинале во нападот, две во Днепар и шест во областа Синелниковски во регионот, каде што биле оштетени десетици куќи.

Украинската армија соопшти дека уништила руски стратешки бомбардер Ту-22 по ракетни и беспилотни напади врз украинските градови.

„За прв пат, противвоздушните ракетни единици на Военото воздухопловство, во соработка со Одбранбените разузнавачки служби на Украина, го уништија стратешкиот бомбардер со долг дострел Ту-22М3, кој носи крстосувачки ракети Кх-22 што руските терористи ги користеа за напаѓајте мирни украински градови“, рече командантот Никола Олешчук на Телеграм.

Во Индија денеска (19 април) почнаа парламентарните избори, каде право на глас имаат 968 милиони Индијци, што е повеќе од вкупното население на САД, Европската Унија и Русија заедно.

Изборите за 543 членови на Долниот дом на парламентот ќе се одржат во седум фази до 1 јуни на повеќе од еден милион избирачки места низ земјата. Гласачките ливчиња ќе се пребројуваат на 4 јуни, а резултатите ќе бидат објавени истиот ден.

Победата на премиерот Нарендра Моди на изборите изгледа речиси сигурна. Седумдесет и тригодишниот Моди е сè уште многу популарен по два мандати на власт, за време на кои Индија ја зголеми дипломатската моќ и економската положба.

Анкетата спроведена во 2023 година покажа дека Моди е прифатлив кандидат за речиси 80 отсто од Индијците. На изборите во 2014 и 2019 година, тој веќе и донесе две убедливи победи на хинду националистичката партија Бхаратија Џаната.

Министерството за надворешни работи и дијаспора на Косово синоќа (18 април) соопшти дека заменик-директорот на косовската полиција Дејан Јанковиќ е ослободен од српските власти, откако во средата беше уапсен на границата меѓу Косово и Србија.

Јанковиќ од средата се наоѓаше во притвор во Рашка, југозападна Србија, откако претходно истиот ден беше приведен на граничниот премин Јариње меѓу Косово и Србија.

Во синоќешното соопштение на косовското МНР се вели дека тој е на пат за Косово.

„МНР ја информира јавноста дека претставникот на канцеларијата на Република Косово во Србија, амбасадорот Јетиш Јашари, потврди дека заменик директорот на косовската полиција Дејан Јанковиќ штотуку е ослободен и е на пат за Косово. Во иднина ќе бидете известени за повеќе детали“, се вели во соопштението објавено на Фејсбук страницата на МНР.

Шефицата на косовската дипломатија, Доника Гервала апсењето на Јанковиќ го нарече „очајнички чин на одмазда од Србија по масовното гласање на Парламентарното собрание на Советот на Европа“ за прием на Косово во таа организација.

Косовските власти го осудија приведувањето на заменик директорот на полицијата, барајќи негово итно ослободување и одговор од меѓународната заедница.

Актот на српските власти го осудија и претставници на западните дипломатски претставништва и на ЕУ во Приштина, меѓу кои и германскиот амбасадор, Јорн Роде, кој рече дека ваквото однесување на Белград е „неприфатливо за држава која цели кон членство во ЕУ“.

Соединетите Држави ставија вето на нацрт-резолуцијата на Советот за безбедност на ОН за „државата Палестина да биде прифатена како членка на Обединетите Нации“.

Нацрт-резолуцијата претставена од Алжир, која „препорачува на Генералното собрание државата Палестина да биде примена во членството на ОН“, доби 12 гласа „за“, еден против и два воздржани.

За прием на една земја во ОН, мора прво да добие позитивна препорака од Советот за безбедност (најмалку девет од 15 гласови за него, и без вето од која било постојана членка), а потоа да биде одобрена од Генералното собрание на ОН со двотретинско мнозинство.

Во септември 2011 година, претседателот на палестинската управа, Махмуд Абас, ја покрена процедурата, барајќи „пристапување на државата Палестина во ОН“, но оттогаш постапката не е завршена. И тогаш САД ставија вето.

Во ноември 2012 година, палестинската самоуправа доби статус на „држава набљудувач која не е членка“ на ОН.

Палестинците го ажурираа своето барање за членство во ОН со писмо до Советот за безбедност на ОН на почетокот на април, укажувајќи на израелската офанзива во Газа.

Партиски активности, средби со граѓани, митинзи и собири низ градовите во Северна Македонија го одбележаа првиот ден од кампањата за парламентарните избори.

Партијата ЗНАМ, чиј претседател е кумановскиот градоначалник Максим Димитриевски, кој воедно е и претседателски кандидат, вечерва (18 април) стартуваше со митинг во Куманово.

„На овие избори катастрофално ќе изгуби раководството на СДСМ, а притоа ВМРО нема да добие, ќе добие ЗНАМ. Исто како на локалните и ќе го повториме тоа сите заедно“, рече Димитриевски.

Тој и носителите на листите во шесте изборните единици на настанот ја презентираа програмата „Проглас за достоинствена Македонија“. Корупцијата ја посочија како најголем проблем во државата и ветија нејзино искоренување.

Носителот во „двојката“ во која влегува и Куманово, Даниел Стојчевски, меѓу ветувањата ги посочи: зголемување на казни за злоупотреба на службена положба; незастарувања на дела за криминал и корупција; избор на квалитетни и искусни судии; укинување на доживотниот мандат на судиите; нотарите и извршителите да станат државни службеници; зголемување на платите во правосудството итн.

Останатите носители на листите зборуваа и за проекти од економијата, екологијата, развојот на земјоделството, образованието, здравство…

Левица, пак, одржа собир во Велес, каде меѓу говорниците беа партискиот лидер Димитар Апасиев кој е и носител во „единицата“, носителот во „тројката“ во која спаѓа и Велес – Борислав Крмов, како и претседателската кандидатка Билјана Ванковска.

Апасиев во говорот порача дека „оваа е буквално последниот историски воз да се престроиме геополитички со цел да си ја зачуваме државата“.

„Крајно време е да направие Македонска платформа и јасно да кажеме ‘не преговараме за унитароста’. Нема да дозволиме оџи и попови да ни ја креираат јавната политика и на секое ќоше да никнуваат само цркви и џамии. Не преговараме за идентитетот, не може историски комисии да ни кажуваат дека нашиот јазик постои од 194 и некоја година и дека Гоце Делчев е Бугарин и дека нашите АСНОМ-ски корени всушност не постојат“, рече Апасиев.

Во кампањата за парламентарните избори Левица настапува под слоганот „Неподмитливите во Собранието“, а меѓу ветувањата во нејзината програма кои ги истакнаа на првиот ден од кампањата се државни социјални станоци за лицата во социјален ризик и ограничување на цените за становите, како и зголемување на минималната пензија на две третини од минималната плата и отворање пензионерски домови во државна сопственост.

Коалицијата „Храбро за Македонија“, пак, во која се ГРОМ, Интегра и ПЦЕР, својата кампања ја започна од скопската населба Ченто. Претседателот на Интегра, Љупчо Ристовски даде ветувања за зголемување на сите пензии што се под 25.000 денари и ниски даноци.

Владејачкиот СДСМ вечерва (18 април) одржа повеќе митинзи во различни градови од шесте изборни единици. ВМРО-ДПМНЕ кампањата ја стартуваше со централен митинг во Охрид.

ДУИ симулираше собраниска седница на која се гласаат уставни измени за вметнување на Бугарите во Уставот и за избор на претседател на државата во Собранието. Албанската опозициска коалиција „Вреди“ на прес-конференција во Скопје ги претстави носителите на листите во шесте изборни единици, а вечерва одржа и митинг во Струга.

Кампањата за парламентарните избори ќе трае до 6 мај. Гласањето ќе биде на 8 мај.

За парламентарни избори, Северна Македонија е поделена на шест изборни единици и од секоја од нив во Собранието влегуваат по 20 пратеници, при што според таканаречениот Донтов модел се пресметува која партија колку пратенички места ќе добие.

Во трка за освојување пратенички мандати на овие избори се кандидати од 17 различни листи поднесени од партии и коалиции.

Паралелно, во тек е и претседателската кампања. Првиот круг од гласањето на претседателските избори ќе се одржи на 24 април. Во трка се седум кандидати за шеф на државата. Доколку никој од нив не освои 50 отсто плус еден глас, двајцата кои ќе добијат најмногу гласови ќе се пласираат во вториот круг за кого гласањето ќе биде истиот ден со парламентарните избори – 8 мај.

Традиционално со митинг во Охрид, опозициската ВМРО-ДПМНЕ со коалицијата „Твоја Македонија“, вечерва (18 април) ја започна кампањата за парламентарните избори закажани за 8 мај.

Партискиот лидер, Христијан Мицкоски, повика на излезност на изборите и ја побара поддршката од граѓаните. Упати пораки дека со овие избори завршува „политичката етапа на корумпирани политичари“.

„Народот доаѓа по своето, по тоа што му е одземено. Доаѓа по Македонија, да си ја врати во свои раце и да ги отпочне големите промени на свеста, на начинот на живот, на вредностите со кои ќе покажеме на сите дека можеме, дека знаеме, дека си ја сакаме државата. Дека не ја даваме“, рече Мицкоски.

Во говорот тој повика и да запрат нападите кон партиите ЗНАМ и Левица и побара „обезбедување на македонско национално единство“. Со двете партии, рече тој, имаат разлики и од идеолошка и од принципиелна природа, но сега, според него, најважно е „да се фокусираат на оние кои ја киднапирале државата“.

„Разидувањата сигурно ќе продолжат, но мора да наоѓаме заеднички јазик без разлика на лични и партиски суети и интереси. Од нив не очекувам да го направат истото. Дури можеби и ќе ме нападнат за овој гест, можеби некои оправдано ќе кажат дека задоцнет, но и покрај тоа, како и да се однесуваат споменатите партии, ние како партија ќе опстоиме на нашиот збор“, рече Мицкоски.

Тој ја критикуваше актуелната власт дека не направила ништо за подобар живот и нема граѓанин кој не е загрижен. Земјава, обвини тој, е донесена меѓу најсиромашните и најкорумпираните во светот и е „рекорден по иселени лица во последните шест и пол години“.

Покрај Мицкоски, на митингот зборуваа и генералниот секретар на партијата, Ѓорѓија Сајкоски, кој е носител на листата во изборната единица пет, во која спаѓа охридскиот регион, како и кандидатите за пратеници од Охрид.

СДСМ со својата Коалиција за европска иднина, стартот на кампањата во текот на денот го означија со настан во Музејот на современа уметност, а вечерва одржаа повеќе митинзи во различни изборни единици.

Партискиот лидер Димитар Ковачевски од Гевгелија порача дека СДСМ и Коалицијата се единствената опција која има јасен план за интеграција на државата во ЕУ. По ВМРО-ДПМНЕ, пак, ја обвини дека нема ниту план ниту визија и единствено што знае е „да се откаже, да ги раскара етничките заедници, да се раскара со соседите и да ја заглави државата во изолација“.

Митинзи и собири на првиот ден од кампањата организираа и останатите учесници на изборите. Движењето ЗНАМ одржа митинг во Куманово, Левица во Велес, коалицијата „Храбро за Македонија“ започна од скопската населба Ченто…

ДУИ, пак, стартот на кампањата го означи со симулација на собраниска седница на која се гласаат уставни измени за вметнување на Бугарите во Уставот и за избор на претседател на државата во Собранието. Албанската опозициска коалиција „Вреди“ на прес-конференција во Скопје ги претстави носителите на листите во шесте изборни единици, а вечерва одржа митинг во Струга.

Кампањата за парламентарните избори ќе заврши на 6 мај кога на полноќ ќе настапи предизборен молк во пресрет на гласањето што ќе се одржи на 8 мај.