Вести
Унгарија предлага криминализација на финансирањето изборни кампањи од странство
Унгарската влада сака да го криминализира странското финансирање на изборните кампањи според најновиот предлог закон поднесен на 21 ноември.
Таканаречениот „закон за заштита на суверенитетот“ се смета за најновата казна од страна на националистичката влада на премиерот Виктор Орбан врз политичките ривали и критичари.
По парламентарните избори во 2022 година, владата објави декласифицирани разузнавачки извештаи во кои се тврди дека опозициската алијанса добила финансиски средства од невладина организација со седиште во Соединетите Држави.
Орбан тврди дека парите од американските даночни обврзници биле искористени за финансирање на кампањата за негов пораз.
Опозициските партии ги негираат обвинувањата, велејќи дека средствата се од унгарски државјани кои живеат во странство.
види ги сите денешни вести
Израел го нападна источниот дел на Рафах, САД со закана дека ќе го запрат снабдувањето со оружје
Израелски тенкови и воени авиони ги бомбардираа областите на Рафах во четвртокот, изјавија палестински жители, откако американскиот претседател Џо Бајден вети дека ќе му го задржи оружјето на Израел доколку неговите сили извршат голема инвазија на јужниот град Газа.
Додека преговорите за прекин на огнот продолжија во Каиро, палестинските милитантни групи Хамас и Исламски Џихад соопштија дека нивните борци истрелале противтенковски ракети и минофрлачи врз израелските тенкови натрупани во источната периферија на градот.
Жителите и здравствените работници во Рафах, најголемата урбана област во Газа која сè уште не е нападната од израелските копнени сили, рекоа дека израелски напад врз џамија уби најмалку три лица, а други се ранети во блискиот кварт на Бразил.
На видеото од местото на настанот се гледа како минарето лежи во урнатини, две тела завиткани во ќебиња и едно рането кое е однесено.
На источниот раб на градот, жителите рекоа дека хеликоптер отворил оган, додека беспилотни летала летале над куќите во неколку области.
Директорот на ЦИА Вилијам Барнс се врати од Ерусалим во египетската престолнина и во четвртокот ги продолжи состаноците со посредниците кои се обидуваат да обезбедат прекин на огнот, изјавија два египетски безбедносни извори.
Во своите најостри коментари досега, Бајден го засили притисокот врз Израел да се воздржи од сеопфатен напад врз Рафах, каде што стотици илјади Палестинци побараа засолниште откако избегаа од борбите на друго место во Газа.
Израелски тенкови во вторникот го окупираа граничниот премин Рафа од палестинска страна. Тие ја прекинаа виталната излезна рута од Појасот Газа, принудувајќи 80.000 луѓе да го напуштат градот оваа недела, според Обединетите нации. Израел вели дека мора да го освои Рафах за да ги победи илјадниците борци на Хамас за кои тврди дека се таму.
„Јасно ставив до знаење дека ако одат во Рафа, ... јас не го доставувам оружјето“, изјави Бајден во интервјуто за Си-Ен-Ен во средата.
Соединетите Американски Држави се убедливо најголемиот снабдувач на оружје за Израел и ја зголемија испораката по нападот на Хамас на 7 октомври, кој ја започна офанзивата на Израел во Газа. Бајден призна дека американските бомби убиле палестински цивили во седуммесечната офанзива.
Американските власти соопштија дека Вашингтон ја запрел пратката од 1.800 бомби од 900 килограми и 1.700 бомби од 200 килограми за Израел поради ризикот за цивилите во Газа.
Од вторник во Каиро се одржуваат состаноци на делегациите на Хамас, Израел, САД, Египет и Катар.
Повикувајќи се на извор запознаен со ова прашање, египетската државна телевизија Ал Каиро во четвртокот наутро објави дека областите на несогласување се решаваат и дека постојат знаци дека ќе биде постигнат договор, без да даде детали.
Но, Изат Ел-Решик, член на политичката канцеларија на Хамас во Катар, во изјава доцна во средата рече дека групата нема да оди подалеку од предлогот за прекин на огнот што го прифати во понеделникот.
Тоа би вклучувало и ослободување на некои израелски заложници во Газа и палестински жени и деца приведени во Израел.
„Израел не е сериозен за постигнување договор и ги користи преговорите како фронт за да го нападне Рафах и да го заземе преминот“, рече Решик.
Првиот човек на ЦИА, Вилијам Барнс, беше на релација Каиро-Ерусалим, каде во средата се сретна со израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху.
Претходно оваа недела, Израел рече дека предлогот за примирје од три фази, одобрен од Хамас, е неприфатлив бидејќи условите биле намалени.
Војната започна кога милитантите на Хамас го нападнаа Израел на 7 октомври 2023 година, при што загинаа околу 1.200 луѓе. Во таа прилика милитантите киднапирале 252 лица, од кои 128 се заложници во Газа, а 36 се прогласени за мртви, според последните израелски податоци.
Во нападот на Израел врз Газа, според Министерството за здравство на Газа, загинале 34.904 Палестинци, од кои повеќето цивили.
Путин вели дека нема „ништо необично“ во вежбите за тактичко нуклеарно оружје
Рускиот претседател Владимир Путин изјави во четвртокот дека нема ништо невообичаено во планираната вежба, која вклучува распоредување тактичко нуклеарно оружје во јужна Русија заедно со сојузничката Белорусија.
На 6 мај, Русија соопшти дека ќе вежба распоредување на тактичко нуклеарно оружје како дел од воената вежба по, како што рече Москва заканите од Франција, Велика Британија и САД.
„Тука нема ништо необично, ова е планирана работа. Тоа е обука“, ги пренесе зборовите на Путин државната руска новинска агенција ТАСС.
Во своето соопштение од понеделникот, руското Министерство за одбрана експлицитно ја поврза нуклеарната вежба со „провокативни изјави и закани на одредени западни претставници против Руската Федерација“.
Путин минатата година рече дека Москва префрлила одредено тактичко нуклеарно оружје во Белорусија, што е прв руски потег на такви боеви глави надвор од Русија по падот на Советскиот Сојуз во 1991 година.
Путин рече дека и предложил на Белорусија да учествува во еден дел од нуклеарната вежба објавена во понеделникот.
„Дадени се соодветни инструкции до министерствата за одбрана и генералштабовите на нашите армии. Тие започнаа заеднички подготовки“, рече Путин.
Третата вежба
Белорускиот претседател Александар Лукашенко, зборувајќи заедно со Путин, рече дека ова е трета ваква вежба.
„Веројатно ги имаше десетици во Русија, па се синхронизиравме. А генералштабовите, како што ми кажа рускиот министер за одбрана, веќе почнаа да ги извршуваат овие инструкции“, рече Лукашенко.
Русија и САД се убедливо најголемите нуклеарни сили во светот, со повеќе од 10.600 од вкупно 12.100 нуклеарни боеви глави во светот. Кина има трет по големина нуклеарен арсенал, а потоа следат Франција и Британија.
Русија има околу 1.558 нестратешки нуклеарни боеви глави, според Федерацијата на американските научници, иако постои неизвесност за точните бројки за таквото оружје поради недостиг на транспарентност.
Сè уште постои голема неизвесност меѓу експертите за контрола на оружјето за тоа какво оружје и испорача Русија на Белорусија и природата на нивното складирање.
Нормално, би било потребно извесно време да се создадат складишта, безбедност и касарни за такво распоредување - а руското нуклеарно оружје е контролирано од 12-та главна управа на руското Министерство за одбрана (позната како 12-ти ГУМО). Според западните експерти, не е јасно дали 12. ГУМО е во Белорусија.
Ниту една сила не користела нуклеарно оружје во војна откако Соединетите Држави ги започнаа првите напади со атомска бомба врз јапонските градови Хирошима и Нагасаки во 1945 година.
Пентагон во понеделникот соопшти дека не забележал промена во распоредувањето на нејзините стратешки нуклеарни сили од страна на Русија, и покрај, како што рече, „неодговорната реторика“ на Москва со детали за плановите за вежби кои вклучуваат распоредување на нестратешко нуклеарно оружје.
Путин се согласи да ја повлече војската од неколку ерменски региони
Претседателот Владимир Путин се согласи да ги повлече руските сили и граничарите од различни делови на Ерменија на барање на Ереван, изјави портпаролот на Путин, Дмитриј Песков, пренесе руската новинска агенција Интерфакс.
Соопштението уследи по заминувањето на речиси 2000 руски мировници од регионот Нагорно-Карабах и околината, кои Азербејџан насилно ги врати во септември минатата година. Нивното излегување стави крај на долгогодишното распоредување што и даде на Москва воено упориште во стратешкиот регион на Јужен Кавказ.
Песков, во четврток (9 мај) изјави дека Путин и ерменскиот премиер Никол Пашинјан постигнале договор за бранот нови заминувања на руските сили на состанокот во Москва на 8 мај.
„Есента 2020 година, на барање на ерменската страна, нашата армија и граничари беа распоредени во неколку ерменски региони. Пашинјан рече дека денеска поради променетите услови повеќе нема таква потреба, па претседателот Путин се согласи и беше договорено повлекување на нашата армија и граничарите“, изјави Песков за Интерфакс.
Ерменија побара од руските граничари да ги напуштат своите позиции на главниот аеродром во земјата во Ереван од 1 август годинава.
Новинскиот сервис на Спутник Ерменија цитираше висок ерменски политичар од владејачката партија кој наведува дека Путин и Пашинјан се договориле да ги повлечат руските сили и граничарите од пет ерменски региони.
„Руските граничари, сепак, ќе останат на границата на Ерменија со Турција и Иран - на барање на Ереван“, рече Песков, а пренесува Интерфакс.
Пашинјан ја критикуваше Русија што не интервенираше за да ги запре азербејџанските сили во Карабах и оттогаш јавно го доведе во прашање традиционалниот сојуз на неговата земја со Русија - која има голем број воени инсталации внатре во Ерменија и која во меѓувреме почна да создава поблиски врски со Западот.
Ерменија и Азербејџан со децении се расправаат за сепаратистичкиот регион Нагорно-Карабах, кој е дел од Азербејџан. Откако силите на Баку го вратија овој планински регион кој со години беше под контрола на етничките Ерменци, повеќето жители побегнаа во Ерменија.
Официјален Ереван го обвинува Азербејџан за етничко чистење, како и величење на антиерменскиот расизам, дозволување на антиерменски говор на омраза и уништување ерменски културни објекти. Баку ги негира овие обвинувања.
В недела инаугурација на Сиљановска-Давкова за претседателка
Седницата за инаугурација на новата претседателка Гордана Сиљановска–Давкова ќе биде закажана за в недела, на 12 мај.
Од Кабинетот на претседателот на Собранието Јован Митрески, информираат дека се чека официјалниот извештај од Државната изборна комисија (ДИК) за резултатите од изборите за нов шеф на државата, по што претседателот Митрески веднаш ќе ја закаже седницата за в недела во 12:00 часот.
Сиљановска - Давкова ќе положи заклетва пред стариот парламентарен состав.
Рокот на ДИК да ги испрати конечните резултати до Собранието е петок (10 мај) до 19 часот.
Според ДИК, од обработени 99,09 отсто од избирачките места и 99.82 отсто обработени избирачи, за Сиљановска - Давкова гласале 560.173 граѓани. Противкандидатот Стево Пендаровски доби 251.541 глас.
На 12 мај истекува петгодишниот мандат на Пендаровски.
Новата претседателка на Северна Македонија ќе му го додели мандатот за нова влада на победникот на парламентарните избори, Христијан Мицкоски и партијата што ја кандидираше, ВМРО-ДПМНЕ.
Украина го удвојува увозот на струја
Украина планира да го удвои увозот на електрична енергија во четврток (9 мај), по големиот руски напад врз енергетскиот систем на Украина, соопшти Министерството за енергетика.
„Се очекува увозот да се зголеми на 16.699 мегават часови од 7.600 во средата“, соопшти Министерството на Телеграм.
Планираниот увоз е блиску до рекордното ниво од 18.649 мегават часови, што беше забележано на крајот на март по првиот бран руски напади врз украинскиот енергетски сектор.
Државната енергетска компанија „Укрхидроенерго“ денеска соопшти дека две нејзини хидроелектрични централи биле сериозно оштетени претходно оваа недела и повеќе не се во функција по руските бомбардирања.
„Од денеска, сите постројки претрпеа катастрофални штети“, се вели во соопштението на Телеграм, додавајќи дека ќе бидат потребни значителни финансиски средства и напори за да се санираат штетите и да се обноват операциите на постројките.
Украина управуваше со 10 хидроцентрали пред руската инвазија во 2022 година, кои произведуваа околу 10 отсто од вкупната електрична енергија во Украина.
Во 2023 година, руските сили ја разнесоа хидроцентралата Кахово и по последните напади, само седум централи работат со значително намален капацитет.
Украинските власти рекоа дека земјата изгубила околу 80 отсто од производството на топлинска енергија и сега мора се повеќе да се потпира на трите нуклеарни централи, кои произведуваат околу 60 отсто од нејзината електрична енергија.
Производството од термоелектрани и хидроцентрали е неопходно за да се балансираат нивоата на снабдување и потрошувачка во утринските и вечерните часови кога потрошувачката на енергија е најголема.
Израел го гранатира Рафа додека Бајден предупредува на прекин на испораката на оружје
Израелската армија денеска (9 мај) го гранатираше Рафа, во време кога американскиот претседател Џозеф Бајден најостро го предупреди Израел дека ќе престане со испораката на оружје доколку почне офанзива против тој град на југот на појасот Газа.
И покрај меѓународното противење Израел веќе испрати тенкови и врши „целни упади“ во пограничниот град, за кој тврди дека е упориште на преостанатите баталјони на Хамас.
Додека преговорите за прекин на огнот продолжија во Каиро, претставници на Хамас (организација која САД и ЕУ ја прогласија за терористичка) и Исламски Џихад изјавија дека нивните борци ги нападнале израелските сили во источната периферија на Рафа, гаѓајќи противтенковски ракети и минофрлачи врз израелските позиции.
Жителите на Рафа, единствената голема урбана област во Газа која допрва треба да ја нападне израелската армија на терен, објавија дека слушнале звуци од експлозии во борбите меѓу палестинските борци и се приближувале до израелските војници.
Директорот на ЦИА Вилијам Барнс се врати од Ерусалим во египетската престолнина и во четвртокот ги продолжи состаноците со посредниците кои се обидуваат да обезбедат прекин на огнот, изјавија египетски безбедносни извори.
Во градот и неговата околина има илјадници раселени Палестинци кои избегаа од конфликтот во другите делови на Газа.
Рафа утринава бил силно гранатиран, а израелската армија подоцна објави дека ги напаѓа и позициите на Хамас северно, во централниот дел на палестинската енклава.
Уште една оставка во СДСМ, Тренчевска се повлекува од функцијата во партијата
Дополнителната заменик министерка за труд и социјална политика Јованка Тренчевска денеска на својот фејсбук профил објави дека се повлекува од функцијата претседателка на форумот на жени на СДСМ. Таа потенцираше дека од партиските структури се повлекува целосно одговорно и самосвесно, со сигурност дека не ја изневерила довербата која и беше дадена.
„Со вчерашниот изборен ден покажавме дека живееме во демократска држава каде моќта е на народот! Онака како што и треба да биде. Благодарам на сите граѓани кои вчера излеговте и го дадовте својот глас за промени по ваша мерка! Во нашиот мандат како Социјалдемократски сојуз на Македонија, никој не оставивме сам, носевме мерки и закони кои помагаат на сите граѓани“, посочи Тренчевска.
Таа додаде дека се донесени највисоките плати и пензии, се грижеле за најмладите и за лицата со попреченост.
„Затоа денес се повлекувам од мојата функција како претседателка на форумот на жени на СДСМ, функција која ја извршував чесно, достоинствено и во служба на граѓаните. Но, од моето делување сфатив дека на граѓаните не им се потребни само добри закони, туку и силни реформи! Продолжувам цврсто напред“, појасни Тренчевска.
По лошите изборни резултати на вчерашните парламентарни избори, оставки од своите позиции во партијата најавија двајцата потпретседатели на СДСМ, Фатмир Битиќи и Перо Костадинов.
Бајден: Ако израелската армија влезе во Рафа, САД ќе престанат да испорачуваат оружје
Претседателот на САД Џо Бајден за телевизијата Си-ен-ен синоќа (8 мај) изјави дека САД ќе запрат со испораките на американско оружје за Израел ако премиерот Бенјамин Нетанјаху нареди офанзива на градот Рафа во Појасот Газа.
Во интервјуто тој призна дека американско оружје било употребено за убивање на цивили во Газа.
„Цивили се убиени во Газа како последица на тие бомби, но и на други начини кога тие навлегуваа во населените центри“, изјави Бајден укажувајќи на бомбите тешки повеќе од 900 килограми чии испораки запреа минатата недела.
„Јасно ставив до знаење дека ако влезат во Рафа, тие се уште немаат влезено, но ако влезат во Рафа, нема да испратам оружја што историски биле употребени во Рафа и другите градови да се справат со проблемот“, истакна Бајден.
Претседателот на САД се покажа како голем подржувач на Израел и со тоа што за првпат ја условува подршката за сојузникот свртува нова страница во седумесечниот конфликт меѓу Израел и Хамас. Исто така, изјавата дека американски бомби се употребени за убиство на цивили во Газа е целосно признание за вклученоста на САД во оваа војна.
Администрацијата на Бајден се соочува со огромен притисок, вклучувајќи и од членови на неговата партија, да запре со испораките на оружја кога во Газа се развива хуманитарна криза од огромни пропороции и каде според здравствените власти на појасот досега се убиени над 34000 цивили.
Градот Рафа е во јужниот дел на Газа каде се сосредоточени околу милион палестинскии бегалци кои ги напуштија своите домови по нападот на Израел и спас побараа во овој град на границата со Египет.
Кинескиот претседател Џинпинг ќе се сретне со унгарскиот премиер Орбан
Кинескиот претседател Си Џинпинг, на последната станица на европската турнеја, треба да се сретне со унгарскиот премиер Виктор Орбан и други официјални претставници во Будимпешта, каде што се очекува да разговара за војната во Украина и за локалните инфраструктурни проекти.
Си пристигна во главниот град на Унгарија доцна на 8 мај, по средбата со српскиот претседател Александар Вучиќ во Белград. Неговата европска турнеја започна на 5 мај во Франција, каде што претседателот Емануел Макрон и лидерите на ЕУ го повикаа да ги олесни кинеските трговски ограничувања и да го искористи своето влијание за да го притисне рускиот претседател Владимир Путин да стави крај на неговата инвазија на Украина.
Си ја нарече Унгарија „мета број еден во регионот на централно-источна Европа за кинески инвестиции“ во написот што го напиша за провладиниот дневен весник „Маѓар Немзет“. Тој и Орбан се очекува да одржат доцна попладне да одржат прес-конференција во Будимпешта.
„Се очекува унгарските и кинеските власти да потпишат од 16 до 18 нови договори за соработка, од кои еден може да биде голем инфраструктурен проект во рамките на огромниот кинески проект „Појас и пат“, изјави унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто претходно оваа недела.
Првото патување на Си во Европа по пет години се смета за дел од неговата желба да го зголеми влијанието на Пекинг врз економските и политичките работи на континентот.
Орбан воспостави блиски односи со Кина и Русија, а го налути Брисел поради одбивањето да се приклучи на санкциите на ЕУ против Москва или да дозволи, како и другите земји од НАТО, испорака на оружје за Украина.
Во Белград, двете земји рекоа дека кинеско-српскиот договор потпишан од Кси и Вучиќ го подигнува нивото на нивната соработка од стратешко партнерство до „градење на заедницата на Србија и Кина со заедничка иднина во новата ера“.
Како и Москва, Пекинг дипломатски го поддржа Белград во неговото одбивање да ја признае независноста на поранешната покраина Косово, додека Белград ги поддржа барањата на Кина кон Тајван.
„Тајван е Кина“, рече Вучиќ на 8 мај, повикувајќи се на Повелбата на Обединетите Нации.
Посетата на Си навидум беше темпирана да се совпадне со 25-годишнината од бомбардирањето на НАТО врз поранешната кинеска амбасада во Белград во 1999 година, смртоносен инцидент што ги обедини Пекинг и Белград во нивните критики за западната интервенција на Балканот и во целиот свет.
Евроамбасадорот Гир и ја честиташе победата на Сиљановска-Давкова
Амбасадор на Европската Унија во Република Северна Македонија Дејвид Гир и ја честиташе победата на Гордана Сиљановска-Давкова на вчерашните претседателски избори.
„Честитки до Гордана Силјановска-Давкова за нејзиниот избор за претседателка на Северна Македонија. Очекувам тесна соработка со неа за европската иднина на земјата, напиша Гор на платформата Х.
Според последните резултати објавени на сајтот на ДИК, кандидатката на ВМРО-ДПМНЕ Гордана Сиљановска- Давкова освоила 560.170 гласови (65,14%), а нејзиниот противкандидат Сево Пендаровски од СДСМ 251.541 (29,25%).
Во одговор на честитката на Гир, Сиљановска-Давкова вели оти и таа очекува продолжување на соработката за заокружување на интеграцијата на земјава во Европската Унија.
За победата на претседателските избори Силјановска-Давкова доби честитка и од еврокомесарот за проширување Оливер Вархеји.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете