Членовите на Европската унија (ЕУ) заеднички ја осудија радикалната група Хамас за, како што наведоа, користењето на болниците и цивилите како „човечки штит“ во војната против Израел.

Европската Унија и Соединетите Држави ја прогласија за терористичка организација.

Високиот претставник на ЕУ за надворешна политика и безбедност, Жозеп Борел, во понеделникот рече дека Унијата истовремено побарала од Израел „максимално воздржување и таргетирање за да се избегнат човечки жртви“.

На состанокот на министрите за надворешни работи на Унијата, Борел даде изјава во име на 27-те членки во знак на единство по неколку недели често спротивставени изјави за тоа како ЕУ треба да се справи со војната меѓу Израел и Хамас.

„Знаете колку беше тешко минатиот пат, по гласањето во Обединетите Нации, каде што земјите гласаа на различни начини, да се претстави целосно унифициран пристап“, рече Борел.

Видете и ова:

Бомбардирањето на Газа продолжува, борби близу до најголемата болница

Само неколку часа откако лидерите на унијата прогласија единство околу војната меѓу Израел и Хамас на 28 октомври, членките беа остро поделени при гласањето за резолуцијата на Генералното собрание со која се повикува на хуманитарен прекин на огнот во Газа што треба да доведе до крај на непријателствата меѓу Израел и Хамас.

Сега, земјите од ЕУ во соопштението рекоа дека се приклучуваат на „повиците за итна пауза во непријателствата и воспоставување хуманитарни коридори, вклучително и зголемен капацитет на граничните премини и поморска рута, за да може хуманитарната помош безбедно да стигне до луѓето од Газа“.

Тие, исто така, го повторија „повикот до Хамас за итно и безусловно ослободување на сите заложници“, додавајќи дека од клучно значење е Меѓународниот комитет на Црвениот крст да добие пристап до заложниците.

Во соопштението не се повикува на прекин на огнот.

Германската министерка за надворешни работи Аналена Баербок рече дека го разбира „повикот за прекин на огнот“, но додаде дека оние што го бараат тоа мора да одговорат на прашања како „на пример, како барањето за прекин на огнот, сега во оваа ужасна ситуација гарантира дека безбедноста на Израел е загарантирана или што се случува со 200-те заложници и кој преговара за тоа во ситуација кога преговорите изгледаат едвај можни“.

Молдавската полиција на 4 декември објави дека извршила околу 50 претреси на неколку локации во земјата и пронашла докази дека организирана група, која претходно била обучена во камп во Србија, планирала да предизвика немири во Молдавија.

„Организираната група наводно дејствувала со директна намера да изврши нелегални активности од големи размери и во замена за финансиска корист“, се вели во соопштението на молдавската полиција.

Во соопштението се наведува дека групата претходно била обучена во камп во Бања Ковиљача, на западот од Србија, и дека целта била „да се создаде социјална тензија, по што би следело иницирање на насилни протести со намера да се наруши јавниот ред и безбедноста на граѓаните на Молдавија“.

На 26 септември, полицијата во Србија уапси две лица кои се обвинети за организирање борбено-тактичка обука на граѓани на Молдавија и Романија, која имала за цел да предизвика нереди во Молдавија.

Апсењата дојдоа откако властите во Кишињев јавно предупредија за постоењето на борбени кампови во Србија, велејќи дека тие биле организирани од руската тајна служба со цел дестабилизација на Молдавија за време на неодамнешните избори во земјата.

Москва ги отфрли овие обвинувања.

Видете и ова:

Знаеле ли службите за рускиот паравоен камп во Србија?

Полицијата во Србија објави дека обуката била спроведена од 16 јули до 12 септември во угостителски објект во близина на Лозница, на западот од Србија, и дека помеѓу 150 и 170 граѓани на Молдавија и Романија поминале низ неа.

Српскиот претседател Александар Вучиќ во октомври изјави дека не може да тврди дека руската служба стои зад кампот, но дека полицијата привела лица од српска националност „кои биле достапни“.

Видете и ова:

Вучиќ: Во борбено-тактичкиот камп во Србија имало и тројца руски државјани

На 4 декември, молдавската полиција изјави дека за време на претресот, меѓу другото, запленила банкарски картички, од кои некои биле издадени од финансиски институции од Руската Федерација, над 20 биометриски пасоши со печати за преминување на границата со Србија, радиостаници, двогледи, куршуми од различен калибар за смртоносно и несмртоносно оружје.

Министерството за внатрешни работи и Министерството за надворешни работи на Србија не одговорија веднаш на барањето на Радио Слободна Европа за повеќе информации за овој случај.

Од 1 јануари 2026 година надоместокот за користење на електродистрибутивниот систем Електродистрибуција ДООЕЛ се намалува за 3,64% , надоместокот за користење на преносниот систем МЕПСО се намалува за 2,67%, а намалување ќе има и кај цената на МЕМО од 3,40 % . Одлуката на Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад (РКЕ), денеска ја соопшти претседателот на Комисијата, Марко Билсимоски.

„Со денешната одлука, сите елементи кои ја сочинуваат крајната цена се познати: цена и количина по која е набавена електричната енергија, услугите на мрежните оператори, затворени се и набавките за загуби. Сега останува универзалниот снабдувач – ЕВН ХОМЕ, под наш надзор да направи пресметка и да се објават финалните цени по блокови. Делот што РКЕ го регулира во крајната цена има влијание од околу 36 %,“ изјави Бислимоски.

Видете и ова:

Наместо кај граѓаните, пари од ЕУ за сметките за струја се слевале во ЕСМ

Надоместокот за користење на електродистрибутивниот систем во крајната цена учествува со околу 33%, додека надоместокот за користење за преносниот систем учествува со околу 4% во крајна цена, а цената на МЕМО е со незначително учество од околу 0,19 % во крајната цена.

Инаку, надоместот за пренос и дистрибуција на струја, односно таканаречената мрежарина, се плаќа за изградба и одржување на преносната и дистрибутивната мрежа, трошоци за отчитување и одржување на мерните места, за помошни системски услуги и балансирање на мрежата, а со тие пари се покриваат и загубите на електрична енергија во мрежата.

Во дел од сметките се гледа дека за дистрибуција се плаќа повеќе отколку за самата струјата.

Сметките за струја на граѓаните сега се поделени во четири блокови за скапа струја, евтината не се дели во блокови. Тие што трошат повеќе скапа струја, плаќаат повеќе.

Блоковите беа воведени за тие што трошат помалку да плаќаат поевтино, но со воведувањето на надомест за пристап до мрежа, токму тие што трошат малку, плаќаат нешто повисоки сметки во споредба со сега.

Францускиот претседател Емануел Макрон изјави дека единството меѓу Европа и Соединетите Држави е клучно во поддршката на Украина, додавајќи дека „нема недоверба“. Тој исто така го негираше извештајот во кој тој рекол дека постои ризик Вашингтон да ја предаде Украина.

„Единството меѓу Американците и Европејците по украинското прашање е од суштинско значење. И го повторувам тоа одново и одново, треба да работиме заедно“, изјави Макрон пред новинарите за време на посетата на Кина, на 5 декември.

„Ги поздравуваме и поддржуваме мировните напори што ги преземаат Соединетите Држави. На САД им се потребни Европејци да ги водат овие мировни напори“, додаде тој.

Германското списание „Шпигел“ во четвртокот цитираше транскрипт од доверлив повик што покажува дека францускиот претседател и германската канцеларка изразиле сериозен скептицизам во врска со напорите на владата на САД и нејзините претставници да преговараат за мир меѓу Украина и Русија.

„Негирам сè“, рече Макрон, кога беше прашан за извештајот на „Шпигел“.

„Ни требаат Соединетите Држави за мир. На Соединетите Држави им требаме ние за овој мир да биде траен и робустен“, рече францускиот претседател додавајќи дека „нема сценарио каде што траен мир во Украина е постигнат без заеднички напори меѓу Европејците, Американците, Канаѓаните, Австралијанците и Јапонците“.

Видете и ова:

Мировните напори за Украина сѐ уште во застој, откако разговорите меѓу САД и Кремљ постигнаа мал напредок

Во меѓувреме, разговорите во Соединетите Држави меѓу претставниците од Киев и Вашингтон за прекин на војната во Украина се завршени, објави украинскиот јавен радиодифузен сервис „Суспилне“ рано во петокот, повикувајќи се на извори во делегацијата на Киев.

На разговорите во Мајами, Украина ја претставуваше Рустем Умеров, секретар на Советот за национална безбедност и началникот на Генералштабот Андриј Хнатов.

Во видео порака, претседателот Володимир Зеленски рече дека украинската делегација во САД се обидува да разјасни што било дискутирано во Москва меѓу рускиот претседател Владимир Путин и претставниците на САД Стив Виткоф и Џаред Кушнер.

Виткоф, чија шеста средба беше со Путин, го презентираше најновиот став на САД за напорите за прекин на војната на Русија против Украина по повеќе од три и пол години. Минатиот викенд, тим предводен од Умеров во Флорида разговараше за можните чекори за прекин на војната со американскиот државен секретар Марко Рубио, Виткоф и Кушнер.

Во досега невиден потег, Иран се стреми да увезе вода како официјална стратегија за справување со една од најлошите кризи за вода во неговата модерна историја, објави министерот за енергетика Абас Алиабади на 3 декември.

Овој потег доаѓа во време кога Иран се соочува со она што официјалните лица го нарекуваат најсушна година за повеќе од половина век.

Врнежите од дожд низ целата земја се намалија нагло, резервоарите зад големите брани се приближуваат до критични нивоа, а децениите прекумерна екстракција ги исцрпија водоносните слоеви. Големите градови, вклучувајќи го и главниот град Техеран, веќе воведоа рационализирање на водата.

Новата стратегија предвидува купување вишок вода од соседите што се подготвени и проширување на увозот на стоки што бараат интензивна вода за да се зачуваат домашните ресурси, што е познато како трансфер на „виртуелна вода“.

Концептот на „виртуелна вода“, кој се однесува на аутсорсинг на потрошувачката на вода преку увоз на култури или производи за кои е потребна голема количина вода за производство, означува значително отстапување од долгогодишниот акцент на Исламската република врз земјоделската самоодржливост.

Видете и ова:

Алармантно загадување во Техеран додека Иран е погоден од еколошка криза

Повеќето од соседите на Иран, вклучувајќи ги Авганистан, Ирак и пограничните региони на Пакистан, самите се борат со суша и недостиг на вода. Ерменија, на северозапад од Иран, има релативно поизобилни водни ресурси.

Сепак, климатологот од Норвешка, Насер Карами, за Радио Фарда на Радио Слободна Европа изјави дека Иран најверојатно ќе се обрати до Авганистан и ќе се обиде да склучи трговски или договори за размена.

„Авганистан има многу реки што течат од неговата територија, вклучувајќи три што одат во Иран. Им требаме за работи што не нè чинат многу, како што е пристапот до меѓународни води“, вели тој.

Карами, исто така, го доведе во прашање деценискиот стремеж на Иран кон земјоделска самоодржливост, тврдејќи дека на земјата ѝ недостасуваат водни ресурси за да го нахрани своето население од околу 90 милиони без голем увоз.

„Ние не сме земја што може да произведува храна за околу 100 милиони луѓе. Со нашата плодна земја и вода, најмногу можеме да одгледуваме храна за 40 до 50 милиони луѓе, а остатокот мора да го увеземе. Ова е многу добар и логичен потег“, рече Карами.

Кризата е влошена и од она што локалните медиуми и екологистите го нарекуваат иранска „водна мафија“ - мрежа од политички поврзани земјоделски лобија, изведувачи на брани и локални енергетски брокери кои долго време имаат корист од неограничена употреба на вода, прекумерно пумпање на подземни води и големи земјоделски субвенции.

За многу Иранци, идејата за купување вода е вознемирувачка, предизвикувајќи го националниот наратив изграден околу независноста и отпорноста. Недостигот на вода во Иран е предизвикан не само од продолжена суша, туку и од децении лошо управување и забрзување на климатските промени.

Германија распоредува пет авиони „Еурофајтер“ и 150 лица во полскиот град Малборк за да помогнат во заштитата на полскиот воздушен простор, соопштија германските воздухопловни сили на 4 декември, како одговор на руските упади со беспилотни летала во септември.

Кога беа регистрирани упадите, за соборување на дроновите се активираа полските борбени авиони Ф-16, холандските Ф-35, италијанските извидувачки авиони АВАКС, како и други авиони на НАТО.

Ова беше првпат членка на НАТО да собори беспилотни летала од почетокот на целосната инвазија на Русија врз Украина во февруари 2022 година.

Видете и ова:

Русија изврши масовни напади низ Украина, а Полска и Романија ја активираа воздушната одбрана

Германските авиони „Еурофајтер“ работат како дел од мисијата на НАТО „Источна стража“ и до март 2026 година ќе останат распоредени во Малборк – кој се наоѓа на околу 60 километри од Гдањск и 80 километри од руската енклава Калининград.

„Со оваа мисија, испраќаме уште една силна порака за поддршка на нашиот сосед Полска и НАТО како целина“, рече командантот на германските воздухопловни сили Холгер Нојман.

Германија испрати авиони „Еурофајтер“ и во Романија како дел од напорите на НАТО за зајакнување на источниот крило на Алијансата, во услови на зголемени тензии со Русија.

НАТО оваа недела ќе ги интегрира своите нордиски земји-членки под Заедничката команда на силите во Норфолк, САД, во обид да ја подобри трансатлантската безбедност и да ја зајакне позицијата на Алијансата на север, изјави на 4 декември врховниот командант на сојузничките сили на НАТО, Алексус Гринкевич.

Според новата структура, сите нордиски земји ќе бидат под капата на седиштето во Норфолк, Вирџинија, кое е фокусирано на одбрана на Северниот Атлантик, наместо како досега кога поединечни земји во регионот се под командата на НАТО во Брунсум, Холандија, која е одговорна за североисточниот крило на Алијансата.

Финска се приклучи на НАТО во 2023, а Шведска во 2024, откако руската инвазија на Украина во 2022 година ги натера двете земји да ги преиспитаат своите стратегии за национална безбедност.

Нивното членство во западниот воен сојуз од 32 земји-членки ја зајакна позицијата на НАТО на север и во регионот на Балтичкото Море, што доведе до реструктурирање на командата.

Видете и ова:

Состанок на министрите на НАТО, Руте вели дека Русија се „подготвува за долгорочна конфронтација“

„Со оглед на усогласувањето на нашите противници низ целиот свет, императив е да се максимизира зајакнувањето на евроатлантската област и да се консолидира нашата позиција на север“, рече Гринкевич, генерал на воздухопловните сили на САД и врховен командант на НАТО за Европа.

Најавите тој ги даде пред новинарите во воениот штаб на Алијансата во белгискиот град Монс.

„Норфолк е стратешки мост помеѓу Северна Америка и Европа“, нагласи тој.

Командата во Норфолк ќе биде одговорна за Арктикот, Данска, Финска, Гренланд, Исланд, Норвешка, Шведска и Обединетото Кралство.

Поранешната шефица за надворешна политика на Европската Унија (ЕУ), Федерика Могерини, која е осомничена за измама, поднесе оставка од функцијата ректор на Колеџот на Европа, каде млади луѓе се образуваат за дипломатија.

„Во согласност со најголемата строгост и праведност со кои отсекогаш ги извршував моите должности, денес одлучив да поднесам оставка од функцијата ректор на Колеџот на Европа и директор на Дипломатската академија на Европската Унија“, наведе таа во писмената изјава, пренесе „Политико“.

Могерини и Стефано Санино, генералниот директор на одделот за Блискиот Исток на Европската комисија, беа приведени на 2 декември во акција на белгиската полиција во рамки на покрената истрага за измама. Санино одлучи да се пензионира предвреме.

Откако беа сослушани и формално информирани за обвиненијата против нив, тие беа ослободени бидејќи беше оценето дека нема ризик од бегство.

Видете и ова:

Уапсена Федерика Могерини под сомнение за измама

Полицијата изврши претреси во Европската служба за надворешни работи (ЕЕАС) и Колеџот на Европа поради наводна корупција при основањето на академијата за обука на дипломати.

Могерини работи во Колеџот на Европа од 2020 година. Таа беше висока претставничка на ЕУ за надворешна и безбедносна политика од 2014 до 2019 година, а претходно беше министерка за надворешни работи на Италија.

Европското јавно обвинителство (ЕЈО) соопшти дека детали од истрагата не можат да бидат објавени за да не се загрози нејзиниот исход, и дека сите обвинети се сметаат за невини сè додека не се докаже нивната вина од страна на надлежните белгиски судови.

Предмет на истрагата е деветмесечна програма за обука на млади дипломати во земјите-членки на ЕУ, за што Колеџот на Европа доби тендер од Европската служба за надворешни работи (ЕЕАС) во 2021 и 2022 година.

Во тоа време, генерален секретар на ЕЕАС беше Стефано Санино.

Обвинителството истражува дали ЕЕАС ги прекршила правилата за јавна набавка со споделување доверливи информации со Колеџот пред да му биде доделен тендерот.

ЕЈО е независно јавно обвинителство на Европската Унија. Тоа е одговорно за истражување, гонење и изведување пред лицето на правдата на сторители на кривични дела поврзани со финансиските интереси на ЕУ.

Европската комисија претстави нов план за борба против трговијата со дрога и побрзо известување на земјите-членки за новите психотропни супстанции што циркулираат на континентот.

Борбата против нелегалните дроги е првенствено одговорност на 27-те членки на ЕУ, но извршната власт сака да се заложи за координиран одговор на проблемот.

Проблемот повторно се актуелизираше поради низа инциденти, вклучувајќи го и убиството во Франција на братот на активист вклучен во борбата против трговијата со дрога.

„Европската Унија нема да толерира криминални мрежи што ги преплавуваат нашите улици со евтини дроги, поттикнувајќи насилен криминал и поткопувајќи го здравјето и безбедноста во Европа“, рече внатрешниот комесар на ЕУ, Магнус Брунер.

Видете и ова:

Во кутии за банани сокриени 13 тони кокаин во Шпанија

Комисијата особено сака да ја зајакне соработката меѓу царинските служби и приватните компании за достава на пакети за да се подобри откривањето на дрога.

Исто така, таа сака да ја задолжи Агенцијата за дрога на Европската унија (ЕУДА) да идентификува нови психотропни дроги на континентот и да издава брзи известувања до земјите-членки за нивното ширење.

Според агенцијата, синтетичките производи добиени од канабис, опиоиди и катинони, кои имаат слични ефекти како амфетамините, добиваат на популарност во Европа.

Но, кокаинот останува убедливо најконзумираниот нелегален стимуланс на континентот, користен од околу 4,6 милиони луѓе на возраст од 15 до 64 години во 2024 година.

Русија не сака повторно да се приклучи на Групата седум водечки индустриски земји (Г7), изјави рускиот претседател Владимир Путин за време на посетата на Индија во четврток, 4 декември.

Уделот на Г7 во глобалната економија се намалува со години, изјави Путин во интервју за радиодифузерот „Индија тудеј“, пренесе руската државна новинска агенција ТАСС.

Г7 ги вклучува Канада, Франција, Германија, Италија, Јапонија, Обединетото Кралство и САД, а Европската Унија исто така се приклучи на дискусиите. Русија беше исклучена од групата (која беше Г8 со Русија во неа)откако го анектираше Кримскиот Полуостров на Украина во 2014 година.

Тоа ги остави преостанатите членки обединети во своите вредности како западни демократии, иако се појавија значителни разлики меѓу Соединетите Држави и другите откако Доналд Трамп се врати на власт како претседател во јануари.

Русија првично беше примена во 1998 година, не поради нејзината економска сила, туку поради влијателната улога на земјата на глобалната политичка сцена.

Видете и ова:

Трамп го напушти самитот на Г7 предвреме, откако им порача на жителите на Техеран да се евакуираат

Најновиот план поддржан од САД за ставање крај на војната во Украина вклучува предлог Русија да биде поканета да се врати во Г7, предлог што беше критикуван од германскиот канцелар Фридрих Мерц, кој рече дека не верува оти членовите се подготвени за таков потег.

Путин рече дека перспективата не била дискутирана со специјалниот претставник на САД, Стив Виткоф, и зетот на Трамп, Џаред Кушнер, кои пред два дена ја посетија Москва за да разговараат за најновите напори за ставање крај на борбите.

Во првите забелешки на рускиот лидер за состанокот, Путин рече дека разговорите биле корисни, почитувајќи ги обидите на Трамп да посредува во конфликтот.

„Не е лесна задача да се натераат две страни во конфликтот да постигнат консензус“, рече Путин.

Тој повторно ѝ се закани на Украина, велејќи дека ако силите на Киев не се повлечат, руските трупи ќе го освојат целиот источен регион Донбас и Новоросија (користејќи историски термин за област што ги опфаќа денешните региони Херсон, Запорожје и Одеса во јужна Украина).

Францускиот претседател Емануел Макрон апелираше до неговиот кинески колега Си Џинпинг да помогне во завршувањето на војната во Украина и во справувањето со трговските дефицити, додека двајцата лидери се сретнаа во Пекинг на 4 декември.

За Макрон, кој е на четврта посета на Кина додека е на функција, тридневната посета е можност да се зајакне поддршката за прекин на огнот во најсмртоносниот конфликт во Европа од Втората светска војна, како и да се привлечат повеќе кинески инвестиции во Франција.

Кина, која е главен руски трговски партнер изјави дека зазема неутрален став во врска со војната, воздржувајќи се од осуда на инвазијата на Москва.

Во четврток, Си ја повтори својата поддршка за прекин на непријателствата, велејќи му на Макрон дека „Кина ги поддржува сите напори посветени на мирот и се надева дека сите страни ќе постигнат фер, траен и обврзувачки мировен договор што е прифатлив за сите страни“.

По церемонијата на дочекот, Макрон му рече на Си дека Франција и Кина мора да ги надминат своите „разлики“, а кинескиот лидер апелираше на „постабилни“ врски.

Нивната тет-а-тет средба доаѓа во време на нови обиди за посредување во ставањето крај на речиси четиригодишната војна во Украина, при што Макрон го предводи притисокот за спротивставување на планот поддржан од САД, кој е широко критикуван за одразување на барањата на Русија.

„Мора да продолжиме да работиме за мир и стабилност во светот, и во Украина и другите региони погодени од војната“, му рече Макрон на Си, додавајќи: „Нашиот капацитет да работиме заедно е одлучувачки“.

„Се надевам дека Кина ќе се придружи на нашиот повик и на нашите напори да постигнеме, што е можно поскоро, барем прекин на огнот во форма на мораториум на напади насочени кон критичната инфраструктура“, рече тој.

Видете и ова:

Мировните напори за Украина сѐ уште во застој, откако разговорите меѓу САД и Кремљ постигнаа мал напредок

Макрон, кој ќе биде домаќин на самитот на Г7 следната година, исто така го повика Пекинг да соработува со групата за „поурамнотежено, пофер“ економско управување базирано на правила.

Притисок врз Украина

Тродневната посета на Макрон на Пекинг следува по патувањето во Париз на украинскиот претседател Володимир Зеленски, кој ја повика Европа да застане зад Киев додека Вашингтон го промовира планот за завршување на војната.

„Го делиме ставот дека војната мора да заврши фер“, напиша Зеленски на социјалните медиуми по разговорите во понеделник со Макрон, кои вклучуваа телефонски разговори и со други европски лидери.

Кина редовно повикува на мировни разговори и почитување на територијалниот интегритет на сите земји, но никогаш не ја осуди Русија за нејзината инвазија во 2022 година.

Западните влади го обвинуваат Пекинг дека ѝ обезбедува на Русија клучна економска поддршка за нејзините воени напори, особено со снабдување со воени компоненти за нејзината одбранбена индустрија.

Видете и ова:

Зеленски во Париз, Виткоф во Москва, во „клучната недела“ за разговорите за Украина

Француското претседателство соопшти дека Макрон ќе му каже на Си дека Кина мора „да се воздржи од обезбедување какви било средства, со какви било средства, на Русија за да ја продолжи војната“.

Макрон, исто така, разговара за трговијата со своите кинески домаќини, при што Европската Унија се соочува со огромен трговски дефицит од 357 милијарди долари со азиската велесила.

„Неопходно е Кина да троши повеќе и да извезува помалку, а Европејците да штедат помалку и да произведуваат повеќе“, рече советник на Макрон.

Макрон претходно апелираше до Европската Унија да ја намали својата зависност од Кина и за „европски преференции“ во технолошкиот сектор.

Минатиот месец, тој на европскиот самит на технолошки лидери и министри од целиот континент изјави дека блокот не сака да биде „вазал“ на американските и кинеските технолошки компании.