Вести
Амасада на САД: „Бехтел“ не е ентитет на американската влада
„Бехтел не е ентитет на американската влада и ова не беше договор на американската влада“, пишува во одговорот на амбасадата на САД во Скопје за Алфа ТВ во однос на договорот на Владата на Северна Македонија со конзорциумот „Бехтел и Енка“ за изградба на автопатските делници од коридорите 8 и 10-д.
Понатаму во одговорот на амбасадата се наведува дека „иако Амбасадата на САД не е вклучена во одредувањето на исходот од приватните инвестиции, поттикнувањето на економскиот развој и комерцијалното партнерство меѓу Соединетите Американски Држави и Северна Македонија останува една од примарните мисии на Амбасадата“.
„Амбасадата понекогаш служи како советодавен капацитет за деловната клима во Северна Македонија за американските компании кои сакаат да се прошират овде, но не презема никаква улога во преговорите или диктира услови за каков било договор. Прашањата за преговарачкиот процес и резултатите треба да се упатат до преговарачките страни“, се вели во одговорот.
Договорот со конзорциумот „Бехтел и Енка“ не е достапен за јавноста затоа што е класифициран, односно е деловна тајна по барање на изведувачот и Владата.
Овој проект од самиот почеток го следат контроверзии. Прво се заобиколија закони и се донесе нов закон „во четири очи“ за таа цел. Имаше проблеми и со изборот на надзор. Првиот обид пропадна поради руска врска, а и вториот се поврзува со скандали со фирмите за надзор. Но и покрај сомнежите , Владата и Бехтел и Енка го потпишаa договорот.
види ги сите денешни вести
Судир меѓу пропалестински и произраелски групи на кампус во Калифорнија
На 1 мај, две различни групи демонстранти, пропалестински и произраелски, се судрија предизвикувајќи турканици и тепачка, во кампусот на Универзитетот во Калифорнија, Лос Анџелес (УКЛА).
По неколкучасовна пресметка меѓу овие две групи, полицијата интервенираше за да ги раздвои и да го расчисти насилството.
Пред само неколку часа, полицијата интервенираше во друг универзитетски кампус во САД, за да ги растера пропалестинските демонстранти кои беа изолирани во зградата на Универзитетот Колумбија.
Полицијата беше поактивна во кампусите низ САД во изминатите две недели, како резултат протестите преку кои се повикуваа универзитетите да престанат да соработуваат со Израел или со компаниите кои ја поддржуваат војната во Газа.
Во текот на протестите досега беа уапсени повеќе од 1.000 студенти.
Судирите во УКЛА се случија околу кампот на пропалестинските демонстранти, кои поставија барикади додека контрадемонстрантите се обидуваа да ги урнат.
Дел од демонстрантите фрлаа столови, а во еден момент група луѓе нападна лице кое лежело на земја, клоцајќи го и удирајќи го со стапови.
Се уште не е познат бројот на повредени за време на овие судири.
Градоначалничката на Лос Анџелес, Карен Бас, насилството го нарече „апсолутно одвратно и неоправдано“ и рече дека полицајците од полициската управа во Лос Анџелес биле на местото на настанот откако им било кажано дека универзитетот побарал полициска помош.
Нападот на 7 октомври од милитантите на Хамас во јужен Израел - палестинска група означена како терористичка организација од САД и Европската Унија - и последната израелска офанзива, ги предизвикаа најголемите студентски протести во САД од антирасистичките протести во 2020 година.
Пропалестинските демонстранти, исто така, се собраа на Сити колеџот во Њујорк, а универзитетот им нареди да го напуштат кампусот, рече заменик-комесарот на Њујорк Каз Датри. Десетици демонстранти се уапсени, објави Њујорк Тајмс.
Датри, исто така, рече дека универзитетот побарал присуство на полиција за да ги растера демонстрантите.
Многу протести низ САД беа придружени и со контрапротести во кои има и обвинувања за поттикнување на антисемитизам.
Пропалестинската страна, вклучително и Евреите кои се противат на израелските акции во Газа, велат дека неправедно се етикетирани како антисемитисти бидејќи ја критикуваат израелската влада и изразуваат поддршка за човековите права.
Ова прашање доби и политичка конотација пред претседателските избори во САД во ноември, при што републиканците обвинија некои универзитетски администратори дека замижуваат пред антисемитската реторика.
Портпаролот на Белата куќа Џон Кирби во вторникот го нарече принудното влегување во зградите на кампусот „погрешен пристап“.
САД разочарани бидејќи две лица кои се на црната листа се предложени да бидат дел од новата српска влада
Соединетите Американски Држави соопштија дека се „разочарани“ по објавата дека две лица под санкции на САД се вклучени во предложениот нов српски владин кабинет.
„Разочарани сме што гледаме две санкционирани лица предложени за функции во новата влада“, изјави портпаролот на американскиот Стејт департмент за РСЕ во писмена изјава на 1 мај.
Станува збор за двајцата номинирани лица - Александар Вулин, кој е предложен за вицепремиер и Ненад Поповиќ, кој беше поставен за министер без ресор.
„Нашиот став за г-дин Вулин и г-дин Поповиќ е добро познат“, рече портпаролот на Стејт департментот.
„Тие остануваат под санкции на САД“, истакна тој додавајќи дека Вашингтон нема никаква улога во именувањата во српската влада.
Српскиот претседател Александар Вучиќ на 1 мај изјави дека „не е задоволен“ од позицијата на Стејт департментот.
„Се надевам дека ќе имаме добри односи со нашите американски партнери. Исклучително е важно да имаме добри односи“, истакна Вучиќ.
Вулин, поранешен директор на српската безбедносна агенција БИА, беше санкциониран од Вашингтон во јули 2023 година за „коруптивни и дестабилизирачки акти кои исто така ги олеснија малигните активности на Русија во регионот“.
Поповиќ, бизнисмен и поранешен министер без ресор, беше санкциониран во ноември 2023 година поради наводно „работење во електронскиот сектор на економијата на Руската Федерација“.
Во март, Вучиќ побара од министерот за одбрана Милош Вучевиќ да формира нова влада по оспорените парламентарни избори во декември минатата година.
Вучевиќ, лидерот на владејачката Српска напредна партија (СНС), ја извршува функцијата министер за одбрана и вицепремиер од 2022 година. СНС и нејзините коалициски партнери кои освоија тесно мнозинство од 129 мандати во законодавниот дом со 250 места се избори за гласање што беше нарушено со наводи за измама.
Вучевиќ ги објави своите предлози на 30 април, тврдејќи дека неговиот кабинет ќе вклучува шефови на 25 министерства и пет министри без ресор.
Актуелниот министер за надворешни работи Ивица Дачиќ е предложен за министер за внатрешни работи, додека министерот за полиција Братислав Гашиќ е избран за министер за одбрана.
Српскиот парламент требаше да расправа за формирање на новата влада на 1 мај.
Блинкен им порача на Израел и Хамас дека е време за прекин на огнот
Државниот секретар на Соединетите Држави (САД) Ентони Блинкен се состана со израелските лидери на 1 мај, за време на посетата на Израел, а во таа прилика му порача на претседателот на земјата дека „е дојдено времето“ за договор за прекин на огнот во војната во Газа.
Ова е седма посета на Блинкен од почетокот на војната меѓу Израел и Хамас - палестинска група прогласена за терористичка организација од страна на САД и Европската Унија уште од октомври.
Блинкен се обидува да постигне договор кој би ги ослободил заложниците кои ги држат милитантите на Хамас во замена за прекин на борбите. Како дел од договорот се очекува да бидат ослободени и палестинските затвореници.
Блинкен го обвини Хамас за какво било одложување на постигнувањето договор.
„Решени сме да постигнеме прекин на огнот што ќе ги врати заложниците дома и сакаме да го постигнеме тоа сега, а единствената причина што нема да биде тоа постигнато е поради Хамас“, рече тој.
Блинкен ги посети клучните регионални лидери во Саудиска Арабија и Јордан пред да пристигне во Израел. Тој се сретна со израелскиот претседател Исак Херцог, а подоцна ќе се сретне и со премиерот Бенјамин Нетанјаху.
Според американскиот Стејт департмент, тој ќе се сретне и со семејствата на заложниците и ќе посети израелско пристаниште каде се проверува влезот на хуманитарна помош во Газа.
Се чини дека тековниот договор меѓу Израел и Хамас постигнува напредок, пренесува новинската агенција АП, но останува клучното прашање дали војната ќе заврши како дел од договорот - барање што Хамас го повтори, а Израел го отфрли.
Блинкен во вторникот рече дека Израел планира да отвори голем премин за хуманитарна помош во северниот дел на Газа. Војната меѓу Израел и Хамас срамни со земја големи делови од северна Газа, а гладот е неизбежен за стотиците илјади цивили кои остануваат таму.
Речиси седум месеци израелски бомбардирања и копнени офанзиви во Газа, според локалните здравствени власти убиле повеќе од 34.000 Палестинци и предизвикале хуманитарна катастрофа.
Војната меѓу Израел и Хамас предизвика напад без преседан на 7 октомври во јужен Израел, во кој милитантите убија околу 1.200 луѓе, главно цивили, и киднапираа околу 250 заложници. Израел тврди дека милитантите сè уште држат околу 100 заложници, како и останките на повеќе од 30 други лица.
Во ек на тензии, грузискиот парламент ја продолжува дебатата за законот за „странски агенти“
Грузискиот парламент остана во состојба на готовност по судирите во раните утрински часови на 1 мај меѓу полицијата и демонстрантите кои се противат на законот за странски агенти. Многумина веруваат дека овој закон го отсликува законот што го користи руската влада за да го поттисне несогласувањето во таа земја.
Предвидено е пратениците да продолжат да расправаат за законот за време на седницата на 1 мај и се очекува да гласаат на второ читање.
Во доцните часови на 30 април, грузиските безбедносни сили употребија солзавец и водени топови за да ги растераат илјадниците демонстранти.
Портпаролот на МВР на 1 мај соопшти дека се уапсени 63 лица, а шест полицајци биле повредени. Не е познато колку демонстранти се повредени.
За време на судирите се повредени пратениците Алеко Елисашвили и Леван Хабеишвили, изјави портпаролот на Министерството за внатрешни работи Александар Даракхвелидзе.
Хабеишвили, шефот на Обединетото национално движење (УНМ), пренесен е во болница, а на фотографиите се гледа дека има модринки и исеченици на главата и торзото. УНМ соопшти дека бил „киднапиран“ од полицијата и тврди дека тој му „помагал на повреден граѓанин“ кога бил приведен.
Новинар на грузискиот сервис на Радио Слободна Европа објави два инциденти во кои маскирано лице ги удира демонстрантите со тупаници по лицето.
Тоа беше последниот во серијата масовни протести во изминатите две недели против законите воведени од владејачката партија Грузиски сон.
Критичарите го нарекуваат предлог-законот „руски закон“, а претседателката Саломе Зурабишвили, која се огради од политиката на владејачката партија, вети дека ќе стави вето на законот доколку тој биде официјално одобрен во трето читање, како што се очекуваше.
Сепак, владата ги има потребните гласови за да се отфрли ветото. Пратениците ја завршија седницата на 30 април без гласање.
Леван Јоселијани, омбудсман на Грузија, рече дека извештаите за прекумерна употреба на сила од страна на службениците за спроведување на законот кружат на социјалните мрежи и ги повика демонстрантите „да не одат подалеку од организирање на мирни собири“.
Јоселиани предупреди дека употребата на секаков вид сила или специјални средства од страна на службениците за спроведување на законот „мора да исполни строг тест на неопходност и пропорционалност“.
„Не е дозволено да се користи бибер спреј на лицето“, рече тој, додавајќи дека за употреба на какви било посебни средства мора да и претходни предупредување.
На 30 април, меѓународниот хакерски колектив Анонимус изрази поддршка за демонстрантите и ја предупреди грузиската полиција дека „нападот врз демонстрантите ќе резултира со објавување информации за сите владини функционери“.
Во објава на социјалната мрежа X, порано позната како Твитер, групата се закани дека ќе ги хакира и објави базите на податоци и електронската поштата, потенцирајќи дека „ова е прво и единствено предупредување“.
Се урна дел од автопат во Кина, најмалку 19 загинати
Најмалку 19 лица загинаа на 1 мај кога се урна дел од автопатот во јужната кинеска провинција Гуангдонг, објави кинеската државна телевизија Си-Си-Ти-Ви.
Дел од патот долг 17,9 метри се срушил околу два часот наутро, објавија властите во главниот град Гуангдонг, Меижоу, пренесува АП.
„Околу 11:45 часот по локално време, 18 автомобили се пронајдени под урнатините (на патот). Властите потврдија 19 смртни случаи, а уште 30 лица се во болница, но нивните животи не се во опасност“, се вели во извештајот на Си-Си-Ти-Ви.
Изминативе денови во областа врнеа обилни дождови.
Најмалку три лица загинаа во руски напад во Одеса
Три лица загинаа, а три се повредени во руски ракетен напад врз украинското пристаниште Одеса рано утрово на 1 мај, изјави регионалниот гувернер Олех Кипер.
„Непријателот ја нападна Одеса со балистички проектили. Во нападот загинаа три лица, а тројца се повредени“, изјави градоначалникот на Одеса Генадиј Труханов на социјалната мрежа Телеграм.
Кипер додаде дека нападот ја оштетил цивилната инфраструктура во градот.
Русија во последниве денови постојано ја напаѓа Одеса, вклучувајќи го и нападот на 29 април со проектил „Искандр“.
Во тој напад загинаа пет цивили, соопштија официјални лица, а 23 се повредени.
Главниот воен командант на Украина, генерал-полковник Олександр Сирски, во неделата предупреди дека состојбата на истокот на земјата се влошила и дека Русија напаѓа „по целата линија на фронтот“.
Руската армија редовно ги напаѓа украинските региони со различни видови оружје - беспилотни летала, ракети и противвоздушни ракети.
И покрај доказите и сведочењата, Москва негира дека цел на нападите се цивили уште од почетокот на сеопфатната инвазија.
Светот го одбележува 1 Мај, меѓународниот ден на трудот
Меѓународниот ден на трудот, 1 Мај, денеска се одбележува ширум светот во знак на сеќавање на тој датум во 1886 година, кога работниците во Чикаго со штрајкови и протести ја започнаа својата борба за осумчасовен работен ден.
На првиот конгрес на Втората интернационала во 1889 година, беше одлучено следната година да се одржи голема манифестација со која ќе биде прославен 1 мај, како знак на сеќавање на протестите во Чикаго и како форма на борба за работничките права.
На вториот конгрес на Работничката интернационала е одлучено од 1890 година на 1 мај ширум светот да се одржуваат манифестации, демонстрации и штрајкови.
Како во повеќе метрополи ширум светот, така денеска и во Скопје, Сојузот на синдикати на Македонија организира протест на кој ги повикаа да им се приклучат сите работници во борбата и апелите до надлежните за порамноправни работнички права.
Конкурс за стипендија за новинарски фелоушип „Јиржи Динстбир“ за 2025 година
Стипендијата за новинарство „Јиржи Динстбир“ за 2025 година е отворена за апликанти - независни новинари од Западен Балкан. Целта на стипендијата е да им помогне на новинарите аспиранти од регионот да ја продолжат својата професија за поддршка на медиумскиот плурализам и независност.
Започна во 2014 година, стипендијата за новинарство „Јиржи Динстбир“ е инспирирана од придонесите на Јиржи Диенстбиер Сениор во полето на новинарството, надворешната политика и човековите права и има за цел да го продолжи наследството на Радио Слободна Европа (РСЕ) за промовирање поправедни и отворени општества преку новинарството. Стипендијата е заедничка иницијатива на Министерството за надворешни работи на Чешката Република и РСЕ, финансирана од Министерството.
Стипендијата е седуммесечна програма, која ги обучува стипендистите со врвни новинарски вештини и ги вклучува во секојдневните уреднички дебати и дискусии кои информираат за професионално и независно печат. Соработниците поминуваат шест месеци во седиштето на РСЕ во Прага, каде што се сместени во Балканскиот сервис за да добиваат дневна обука и менторство на работното место додека работат заедно со искусни професионалци на РСЕ. По Прага, соработниците го поминуваат последниот месец во локалното биро на РСЕ.
Главните компоненти на програмата се:
- професионално менторство заедно со искусни професионалци на РСЕ
- обука и развој на новинарски вештини на традиционални, мултимедијални и дигитални платформи
- учество во дневните уреднички дискусии кои афирмираат професионално и независно новинарство
- самостојна работа на личен проект
- разбирање на мисијата и практиката на професионална, слободна и независна медиумска компанија
Стипендијата содржи и работилници за новинарски практики и алатки, дискусии со владини претставници, граѓански лидери и регионални аналитичари, потоа посети на локални медиуми и новински агенции во Прага, како и можности за професионален развој во Чешката Република и во странство. Од стипендистите ќе се очекува да се претставуваат себеси и Стипендијата на англиски јазик на јавни настани и во дискусии во врска со слободата на медиумите во нивната земја.
Ќе биде обезбедена месечна стипендија во бирото и во Прага, домување, здравствено осигурување и аранжмани за патување до и од Прага.
За условите и за аплицирање кликнете ТУКА.
Временска прогноза – Променливо облачно и топло, попладне локален дожд
Времето денеска ќе биде променливо облачно и топло со слаб до умерен ветер од јужен правец. Попладне ќе има локална појава на краткотраен пороен дожд и ретки грмежи, соопшти Управата за хидрометеоролошки работи (УХМР).
Минималната температура ќе биде во интервал од 6 до 12, а максималната ќе се движи 20 до 27 степени.
Во Скопје променливо облачно и топло со слаб до умерен ветер од јужен правец. Попладне и кон крајот на денот во делови од котлината ќе има краткотраен пороен дожд и појава на ретки грмежи. Минималната температура ќе се спушти до 9, а максималната ќе достигне до 25 степени.
Во наредните денови следува период на променливо облачно време со повремени локални врнежи од дожд.
Во четврток и петок на повеќе места ќе има развој на нестабилна облачност проследена со пороен дожд и грмежи, локално во форма на краткотрајно невреме со засилен ветер и услови за изолирана појава на град.
Дневната температура од четврток до сабота ќе биде во постепено опаѓање.
ОБСЕ:Грузискиот закон за „странски агенти“ негативно ќе влијае врз граѓанското општество
Организацијата за безбедност и соработка во Европа (ОБСЕ) предупредува дека нацрт-законот што владата на Грузија го турка во Парламентот, таканаречениот предлог-закон за „странски агенти“, ќе ги етикетира граѓанските организации и активистите за заштита на човековите права создавајќи атмосфера на „недоверба, страв и непријателство“.
Директорот на Канцеларијата за демократски институции и човекови права (ОДИХР) при ОБСЕ, на 30 април за грузиската служба на РСЕ изјави дека нацрт-законот, кој предизвика огромни протести во главниот град Тбилиси, ќе има „негативни последици за граѓанското општество.
„Доколку се одобри суштината и содржината на предлог-законот, влијанието врз граѓанското општество сепак ќе биде негативно“, додаде тој.
Грузискиот парламент требаше да гласа на 30 април за второто читање на контроверзниот нацрт-закон, за кој критичарите дома и во странство, велат дека го отсликува законодавството на Кремљ што се користи во Русија за да се замолчат критичарите и несогласувањата.
Десетици илјади луѓе веќе две недели излегуваат а улиците на Тбилиси во знак на протест против законот предложен од владејачката грузиска партија.
Соединетите Американски Држави, Велика Британија и Европската унија, кои на Грузија и доделија кандидатски статус во декември, сите го критикуваа законот. Официјални претставници на ЕУ рекоа дека тоа би можело да го запре напредокот на Грузија кон интеграција во блокот.
„Разбирам дека поголемиот дел од граѓанските организации во Грузија добиваат финансиска поддршка од меѓународни донаторски институции, (и навистина речиси сите поголеми организации доброволно ја откриваат листата на нивните донатори)“, рече Мекачи во писмената забелешка на прашањата на РСЕ.
Доколку биде усвоен, законот ќе бара од организациите и групите да се регистрираат како „странски агенти“ доколку добиваат повеќе од 20 проценти од финансирањето од странство.
„Овој предлог-закон, доколку биде усвоен, ќе го претвори огромното мнозинство од институциите на граѓанското општество преку ноќ во „странски агенти“ или „претставници на странски сили“, што е спротивно на духот на меѓународната соработка“, вели Мекачи.
Иако грузиската претседателка Саломе Зурабичвили вели дека ќе стави вето на законот доколку парламентот го усвои во трето читање, владејачката партија може да го отфрли ова со собирање 76 гласа. Потоа претседателот на парламентот може да го потпише во закон. За финалното читање на законот е предвидено да се расправа на 17 мај.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете