Поранешниот претседател на Франција, Никола Саркози, кој е осуден поради корупција и трговија со влијание, од денеска ќе носи електронска алка на ногата.

Касациониот суд во декември ја потврди пресудата за Саркози – тригодишна затворска казна. Две години затвор се суспендирани, а Саркози е осуден на носење на електронски мониторинг уред една година, наместо да оди во затвор.

Одлуката на судот значи дека Саркози ќе мора да носи електронска алка и оти три години нема право да се кандидира за јавна функција.

Саркози по напуштањето на функцијата во 2012 година беше прогласен за виновен од понискиот суд за обид за поткуп на судија и тргување со влијание во замена за доверливи информации за истрагата за финансиите на неговата кампања во 2007 година.

Судот утврди дека Саркози направил заговор да обезбеди работа во Монако за судија во замена за внатрешни информации за истрагата за наводите дека прифаќал незаконски плаќања од наследничката на Лореал, Лилијан Бетенкур. Судијата Гилберт Азибер, исто така, беше осуден за корупција и трговија со влијание.

Поранешниот француски претседател се соочува и со судење по обвиненијата за корупција и нелегално финансирање поврзани со наводното либиско финансирање на неговата претседателска кандидатура во 2007 година. Саркози негира дека е виновен. Доколку биде прогласен за виновен во тој случај, може да се соочи со казна затвор до 10 години.

Стотици ученици и студенти денеска (7 февруари) протестираа во центарот на Атина. Преку мирниот протест во претпладневните часови тие побараа правда за железничката несреќа кај Темпи, во која животот го загубија 57 лица – јави новинската агенција МИА.

Граѓаните протестираа под слоганот „Кога едно дете вели дека нема кислород, тоа ја прави државата убиец“, откако неодамна беше објавен аудиозапис од телефонски повик на бројот 112 за итни случаи во кој се слушаат повиците за помош веднаш по несреќата, меѓу кои и женски глас што вели „немам кислород.

Според проценките на полицијата на протестот учествуваа над 5.500 лица. Учениците и студентите, освен во Атина, одржаа протести и во други грчки градови.

Железничката несреќа кај Темпи се случи на 28 февруари 2023 година, кога се судрија патнички и товарен воз.

Во текот на 19 минути пред несреќата, двата воза, од кои едниот превезувал повеќе од 350 патници, се движеле по истата пруга без да го активираат алармниот систем.

Оттогаш се одржаа повеќе протести ширум земјата. Протестите добија поддршка од Синдикатот на вработените во грчкиот јавен сектор, од низа федерации, синдикати, здруженија и од новинарите.

Лани, на едногодишната од несреќата, бродовите беа закотвени на пристаништата, а возовите не тргнаа од железничките станици. На неколку часа, престана да функционира и јавниот превоз во Атина.

Основното јавно обвинителство Велес донесе наредба за спроведување истражна постапка против едно лице за „неовластено производство и пуштање во промет наркотични дроги, психотропни супстанции и прекурсори“ од член 215 став 1 од Кривичниот законик.

Осомничениот 54-годишник, во двор од куќа во Велес неовластено за продажба држел речиси 11 килограми опојна дрога опиум спакувана во повеќе помали пакувања.

Дрогата му била пронајдена и одземена при претрес, информираат од Обвинителството.

Јавниот обвинител до судијата на претходна постапка од Основниот суд во Велес достави предлог за определување мерка притвор за осомничениот со цел негово обезбедување во текот на постапката.

Иранскиот врховен водач, ајатолахот Али Хамнеи ја отфрли можноста за нуклеарни преговори со САД, инсистирајќи на тоа дека разговорите нема да се занимаваат со проблемите на Иран.

Коментарот дојде неколку дена откако претседателот Доналд Трамп зборуваше за склучување договор во кој Иранците би можеле да „продолжат“ со своите животи.

„Реалноста што мора да ја разбереме е дека преговорите со Америка немаат ефект во решавањето на проблемите на земјата“, рече Хамнеи на 7 февруари во годишното обраќање до офицерите на иранските воздухопловни сили.

Иранскиот врховен лидер, кој го има последниот збор за сите државни прашања, инсистираше на тоа дека „не би било интелигентно, мудро или чесно“ да се преговара со Вашингтон.

Неговите коментари доаѓаат во време кога иранските власти со месеци сигнализираа дека Техеран е отворен за разговори со американскиот претседател Доналд Трамп.

Самиот Трамп повика на нов нуклеарен договор со Иран, велејќи дека сака Иран „мирен да расте и да напредува“ се додека нема нуклеарно оружје.

Републиканскиот претседател на 4 февруари ја врати кампањата за „максимален притисок“ врз Иран што беше камен-темелник на неговата политика кон Исламската Република за време на неговиот прв мандат, иако Трамп исто така рече дека би сакал да започне да работи на „проверен нуклеарен мировен договор“.

Во 2018 година, Трамп ги повлече Соединетите држави од историскиот нуклеарен договор меѓу Иран и светските сили. Исто така, повторно воведе санкции кои беа укинати според условите на тој договор.

Хамнеи го посочи укинувањето на нуклеарниот договор од страна на Трамп како доказ дека „преговорите со Америка се бесмислени“.

Коментарите на иранскиот лидер предизвикаа реакции на социјалните мрежи, а некои велат дека неговите забелешки всушност ја исклучуваат можноста за разговори со САД. Други тврдат дека тој не издаде формална забрана за преговори со Трамп и дека неговите коментари не треба да се земаат во номинална вредност.

Пред точно 12 години, за време на неговото обраќање пред офицерите на воздухопловните сили во 2013 година, Хамнеи рече дека „преговорите со Америка нема да ги решат проблемите“.

Додека ги даваше тие коментари, иранските и американските официјални лица се подготвуваа да одржат уште една рунда тајни разговори кои на крајот го отворија патот за преговорите што доведоа до нуклеарниот договор од 2015 година.

Велика Британија ја назначи дипломатката Карен Пирс за специјален британски пратеник за Западен Балкан, објави британската влада на својата веб страница денеска (7 февруари).

Пирс ќе го замени Стјуарт Пич на таа позиција, а должноста ќе ја преземе напролет. Се наведува дека Пирс е еден од најискусните британски дипломати задолжен за унапредување на стратешките цели на Велика Британија низ регионот, вклучително и подготовките за самитот со лидерите од Западен Балкан и другите европски лидери, познат како Берлински процес, чиј домаќин ќе биде Велика Британија оваа есен.

„Самитот ќе ја поттикне соработката со партнерите од Западен Балкан за справување со нерегуларната миграција по клучните транзитни рути“, се вели во соопштението.

Пред да биде британски амбасадор во САД, Карен Пирс беше постојан претставник на Велика Британија во Обединетите нации во Њујорк.

Британскиот министер за надворешни работи Дејвид Леми рече дека Западен Балкан има долгогодишно значење за Велика Британија, како и дека тој регион е од суштинска важност за борбата против илегалната миграција и трговијата со луѓе.

На 7 февруари се одржаа протести од северот кон југот на Србија поради смртта на 15 лица при пад на настрешница во Нови Сад.

Граѓаните и студентите кои повеќе од два месеци блокираа десетици факултети, 15 минути молк им оддадоа почит на загинатите. Учениците од Суботица повикаа на целосна блокада на сите училишта.

Студентите на факултетите во Суботица и граѓаните ја блокираа централната улица во тој град на крајниот север на земјата. По 15-минутната блокада на улицата Ѓура Ѓаковиќ, насобраните започнаа протестна прошетка по градскиот булевар, при што 15 минути правеа врева. Тие ги повикаа сите училишта во овој град да преминат од законски штрајк на целосна блокада.

Студентка на Градежниот факултет во Суботица изјави дека нивната професија повеќе нема да дозволува паѓање на настрешници.

„Утре како идни инженери ќе бидеме во состојба да потпишеме проекти, да ги дизајнираме истите тие настрешници и токму затоа сме денес овде, затоа што веќе нема да дозволиме да паѓаат настрешниците. Нема да има повеќе корупција. Нема да не затворите, бидејќи барањата не се исполнети“, посочи таа.

Таа рече дека Градежниот факултет е слободен, и дека овојпат не дозволиле да бидат заплашени и уценувани.

„Не сакаме лажни оставки, не сакаме приказни, не сакаме дијалози. Дијалог не може - не газевте на улица, после тоа нема дијалог“, рече студентот, алудирајќи на неколкуте напади на кои беа изложени студентите при блокади на улиците.

Протести во Белград

На 7 февруари, неколку стотици студенти и средношколци го блокираа приодот до мостот Пупин преку Дунав во Белград, каде поставија 15 столчиња со роза и имињата на загинатите при падот на настрешницата во Нови Сад.

Дел од студентите во блокадата се собраа пред Студентската поликлиника во Белград за да ја поддржат д-р Мила Пауниќ, која поднесе оставка поради притисок од раководството на таа институција.

Студентски протест во Ниш

Студентите од Универзитетот во Ниш одржаа протест во тој град под наслов „Низ (не)време“.

Пред зградата на Судот во Ниш им оддадоа почит на загинатите во Нови Сад на 1 ноември, а потоа пешачеа до Градското собрание каде ги повторија барањата на студентите.

Студентите во блокада во Србија повеќе од два месеци бараат утврдување политичка и кривична одговорност за падот на бетонската настрешница на Железничката станица во Нови Сад на 1 ноември, кога загинаа 15 лица, а двајца беа тешко повредени.

Бараат и санкционирање на напаѓачите на студентите на протестите по трагедијата и прекин на постапката против уапсените демонстранти. Студентите бараат и зголемување на буџетот за високото образование за 20 отсто.

Од Владата тврдат дека се исполнети сите барања на студентите, ги повикуваат да ги отворат факултетите, а академиците велат дека барањата не се исполнети и дека продолжуваат со блокирање на факултетите.

Студентите блокираат повеќе од 60 државни факултети на пет универзитети во Србија.

Нивните барања ги поддржаа организации на просветни работници, правници, универзитетски професори, земјоделци, како и некои други граѓани.

Цените на храната се намалуваат и во јануари, значително повеќе отколку на крајот на 2024 година, со значително поевтини растителни масла и шеќер, соопшти денеска Организацијата за храна и земјоделство на Обединетите нации (ФАО).

Индексот на цените на ФАО за потрошувачката кошничка со основни прехранбени производи во јануари во просек изнесувал 124,9 бодови, што е за 1,6 отсто пониско од декември, пресмета ФАО.

На крајот на минатата година цените паднаа за 0,5 отсто на месечно ниво.

Споредбата со почетокот на 2024 година покажува дека цените на храната на почетокот на новата година пораснале за нешто повеќе од шест отсто.

Во јануари најмногу поевтинил шеќерот за 6,8 отсто во однос на декември, што ги одразува поволните временски услови за одгледување шеќерна трска во Бразил и укинувањето на извозните ограничувања во Индија.

Во јануари значително се намалија и цените на растителното масло, за 5,6 отсто во однос на декември, што го одразува поевтинувањето на палминото и маслото од репка. Цените на сончогледовото и маслото од соја се задржаа на нивото од крајот на минатата година.

Споредено со почетокот на минатата година, растителните масла и натаму се значително поскапени, за приближно 25 отсто.

Цените на месото исто така се намалија за 1,7 отсто во однос на декември, имајќи предвид дека ниските цени на овчото, свинското и живината го надминаа поскапувањето на говедското месо.

Цените на житото останаа на нивото од крајот на минатата година, при што пченицата е малку поевтина, а пченката поскапа, делумно поради намалените прогнози за производство и залихи во САД. Обилната понуда, пак, ги намали цените на оризот за 4,7 отсто во однос на декември.

На почетокот на новата година поскапеа само млекото и млечните производи за 2,4 отсто во однос на декември, а цените на сирењето се зголемија за 7,6 отсто.

Милорад Додик, претседателот на ентитетот Република Српска денеска (7 февруари) најави дека ќе издаде наредба за полицијата да отпочне истрага за работата на Агенцијата на САД за меѓународен развој (УСАИД).

На денешната прес конференција во Бања Лука тој прецизираше дека ќе побара список со 40.000 имиња на организации и поединци, кои како што наведе, биле финансирани од УСАИД изминатите години. Тој го поздрави потегот на американската администрација на Доналд Трамп да ја нарече УСАИД „криминална организација", поради што верува дека работата на оваа агенција во Босна и Херцеговина треба темелно да се испита.

„Ако има истрага во Америка, тогаш треба да има истрага овде, и во Република Српска и на ниво на Босна и Херцеговина", рече Додик.

Тој ја обвини УСАИД за иницирање на употребата на „технологија која се користи за лажирање на избори" во Босна и Херцеговина и дека за време на мандатот на американскиот амбасадор Мајкл Марфи во заминување, агенцијата потрошила 402 милиони долари за „финансирање на црните операции насочени кон дестабилизирање на БиХ".

Додик, исто така, ја обвини УСАИД за користење средства за „купување на медиуми, невладини организации и политички структури во Република Српска и Босна и Херцеговина".

Администрацијата на американскиот претседател Доналд Трамп размислува за спојување на УСАИД со Стејт департментот во рамките на големата реорганизација за намалување на бројот на вработени, усогласувајќи ги трошоците со политиката на Трамп „Америка на прво место".

Трамп му го довери надгледувањето на овој проект на Илон Маск, милијардерот кој ја води неговата иницијатива за намалување на федералната влада.

На 5 февруари, администрацијата на Трамп нареди речиси сите вработени на УСАИД да бидат пратени на административно отсуство како дел од напорите за драстично намалување на администрацијата.

Еден ден претходно, демократските членови на Конгресот го оспорија обидот на администрацијата на Трамп да ја спои УСАИД со Стејт департментот, што ќе го стави во прашање финансирањето на програмите за помош низ светот.

Законодавците ја критикуваа иницијативата на Трамп, нарекувајќи ја „нелегален маневар" од страна на Илон Маск, извршниот директор на Тесла и СпејсЕкс, кому претседателот Доналд Трамп му ја довери задачата за намалување на владата.

Голем број училишта во повеќе хрватски градови низ земјата денеска добија пријави за закани со бомби, слични на оние што ги добиваат училиштата во земјите од Европска Унија, а медиумите неофицијално јавија дека заканите иле испратени од истиот сервер кој наводно се наоѓа во Африка.

„Имаше 85 вакви пријави, а полициските службеници досега исклучија 60 училишта, така што наодите се негативни. Серверот е надвор од Хрватска и во тек е криминалистичко истражување“, изјави хрватскиот министер за внатрешни работи Давор Божовиќ.

Во истрагата вклучени се експерти по кибербезбедност и Европол.

Покрај исламистички закани, во електронската пошта има и најави за одмазда, а полицијата тврди дека нема причина за паника.

Полицијата исто така соопшти дека постапката во сите училишта е спроведена според утврдени протоколи, сите училишта се евакуирани, просториите се детално проверени, а мерките за безбедност се на највисоко ниво.

Денеска, предмет на лажни дојави за бомби беа и училиштата во Северна Македонија.

Македонската полиција евидентирала над 240 дојави за поставени бомби во училиштата и за сите е утврдено дека се лажни, изјави денеска директорот на Бирото за јавна безбедност Александар Јанев од Тетово.

По шест часа од првата дојава и работа на терен тој оцени дека безбедноста низ целата држава е стабилна.

Полицијата евидентирала над 240 дојави за поставени бомби во училиштата и за сите е утврдено дека се лажни, изјави денеска директорот на Бирото за јавна безбедност Александар Јанев од Тетово. По шест часа од првата дојава и работа на терен тој оцени дека безбедноста низ целата држава е стабилна.

„Нема потреба за паника, граѓаните, и родители и сите наставници во училиштата треба да бидат спокојни. Се работи за лажни дојави, повеќе од 240. Сите припадници на македонската полиција, реагираа совесно, брзо и сталожено без да се крева паника. Пристапија во училиштата, разговараа со директорите на училиштата, извршија проверки таму кај што требаше да извршат проверки. Имаме соодветен протокол и алгоритам по којшто ние постапуваме. Таму каде што параметрите беа позитивни, односно во зелена зона – наставата продолжи, таму каде што имаше одредени параметри во други зони се извршија дополнителни проверки и секаде се работи за лажни дојави“, истакна Јанев.

Се истражува која е целта и заднината на овие лажни дојави.

„Веќе сме во соработка со нашите партнери од Интерпол и од Европол. Имаме одредени траги еве ако може така да се изразам и имаме комуницирано и со колегите од Хрватска и со колегите од Унгарија коишто Хрватска пред неколку дена се соочи со истото а Унгарија, мислам дека некаде околу 23 јануари се има соочено со истите ситуации. Полицијата дополнително со сите директори на училиштата разговараат и точно добива ќе добијат во текот на денот јасни инструкции како и што понатаму треба да се прави во иднина, доколку се појави сето тоа“, посочи Јанев.

Претходно и министерката за образование и наука Весна Јаневска, на прес-конференција рече дека дојавите за бомби во училиштата се лажни.

На прес-конференција претпладнево, таа соопшти дека утрово МОН формиралo меѓуресорска група за поефикасно справување со ситуацијата откако во повеќе основни и средни училишта денеска имало дојави за поставени експлозивни направи. Се заблагодари на МВР за брзата реакција и истакна дека жали што некој „вака си поигрува со децата“.

Таа ги повика раководствата на училиштата дојавите да ги пријавуваат во МВР и да ги следат протоколите на полицијата. Апелираше до наставниците и директорите на училиштата за комуникација да ги користат исклучиво службените електронски адреси креирани од МОН.

Лажни дојави за бомби денеска(7 февруари) ги испразнија голем дел од училиштата во земјава. Пораките за поставени експлозивни направи пристигнале рано утрината на службените мејлови на образовните установи.

Вакви дојави за бомби деновиве беа забележани и во други земји во регионот.