Вести
Мекдоналдс се повлекува од Русија
Глобалниот синџир за брза храна Мекдоналдс објави денеска дека привремено ги затвора сите 850 локации во Русија, и им се приклучува на бројните западни бизниси кои ја напуштија Русија по нејзината неиспровоцирана инвазија на соседна Украина.
„Конфликтот во Украина и хуманитарната криза во Европа предизвикаа неискажливо страдање на невините луѓе“, рече извршниот директор на Мекдоналдс, Крис Кемпчински во изјавата до која дојде Радио Слободна Европа.
Кемпчински додаде дека корпорацијата со седиште во САД продолжува да ги поддржува своите вработени во Украина, вклучувајќи исплата на „целосни плати“ и придонесување со 5 милиони долари во фондот за помош на вработените.
Мекдоналдс, исто така, привремено затвори 108 ресторани во Украина.
За разлика од другите големи брендови за брза храна во Русија кои се во сопственост на франшизи - вклучувајќи ги КФЦ, Пица Хат, Старбакс и Бургер Кинг- Мекдоналдс поседува 84 отсто од нејзините локации во Русија.
Матичната компанија на КФЦ и Пица Хат вчера соопшти дека ќе го донира целиот профит од своите 1.050 ресторани во Русија за хуманитарни акции. Старбакс соопшти дека исто така ќе го донира профит од своите 130 руски продавници за хуманитарни цели.
Многу корпорации ја прекинаа работата во земјата во знак на протест поради инвазијата во Украина. Меѓу нив е и конгломератот за производи за широка потрошувачка Унилевер, кој на 8 март соопшти дека го суспендирал целиот увоз и извоз на своите производи во и надвор од Русија и дека нема да инвестира натамошен капитал во земјата.
види ги сите денешни вести
Ковачевски - Ако не се случат уставните измени ќе имаме изолација како таа од 2006 до 2016 та- година
Собранието да ја донесе вистинската одлука која ќе овозможи просперитет и европска иднина за граѓаните на Северна Македонија е пораката која произлезе од средбата на македонскиот премиер Димитар Ковачевски со претседателката на Европскиот парламент, Роберта Мецола, на маргините од вториот Самит на Европската политичка заедница кој се одржува во Кишињев, Молдавија, се вели во владиното соопштение.
Премиерот Ковачевски по одржувањето на Самитот во Молдавија на прес конференција изјави дека една од темите била и проширувањето на Европската Унија(ЕУ), каде била искажана јасната подготвеност на ЕУ за отворена врата за нови земји членки.
Тој вели дека кога станува збор за македонскиот евроинтегративен пат кој зависи од уставните измени со кои ќе се вметнат Бугарите во Преамбулата е рационален оптимист, затоа што во спротивност на државата ќе и следи изолација.
„Дали сум оптимист – јас сум рационален оптимист, верувам во целта и работам на тоа таа цел да се оствари. Што ако не се случат уставните измени. Ако не се случат уставните измени ќе го имаме тоа што го имавме од 2006 до 2016 година. Наместо интеграција ќе имаме изолација, а видовме како изгледа изолација. Без инфраструктура, заробена држава, за слобода на медиуми бевме на 130 место сега сме 38 место во светот, владеење на право окарактеризирани како хибриден режим а сега за една година 19 места скок, еве вие сте медиуми и никој не ви кажува што да прашате, нити како ќе ви изгледаат вестите, нити некој ви се јавил од мојот кабинет какво прашање да ми поставите“, изјави Ковачевски.
Тој дополнително во својот говор се повика на изјавата на холандскиот амбасадор во Скопје Дирк Јан Коп кој во интервјуто за Радио Слободна Европа изјави дека Холандија стави во мирување проект наменет за Судскиот совет поради тоа што ова тело станало нелегитимно.
„Еве јас ќе се повикам на изјавата на холандскиот амбасадор кој упати порака до институции кои се корисници на холандска помош а кои не се во надлежност на владата, кои на транспарентен начин ќе треба да дадат отчетност за што ги користат средствата, дали ги унапредиле процесите, секоја институција треба да биде одговорна“, изјави Ковачевски.
Според него пораките од пораките на претседателката на Европската Комисија Урсула вон дел Лајен и франуцскиот претседател Емануел Макрон се во насока на изнаоѓање на начини како државите кои се дел во преговори со ЕУ да можат и пред влегување во ЕУ да ги користат бенефитите од членството во ЕУ.
„Затоа велам дека сум рационален оптимист, верувам во целта и работам за да ја исполнам таа цел, затоа што на Северна Македонија и е потребна интеграција во ЕУ, а не изолација самата со себе“ изјави Ковачевски.
Руските разузнавачи обвинуваат- хакирани се Ајфони на дипломати
Руската Федерална служба за безбедност (ФСБ) тврди дека илјадници мобилни телефони од брендот Ајфон на руски дипломати во странски земји претрпеле масовен хакерски напад. Во соопштението на 1 јуни е наведено дека хакерите наводно ги нападнале „Ајфоните“ на дипломатите кои работат во руските амбасади и конзулати во земјите кои се членки на НАТО, поранешните советски републики, како и во Кина, Израел и Сирија.
Во соопштението не се дадени никакви детали или докази за наводниот сајбер напад, само се вели дека „непозната“ апликација која цели на ранливи делови на оперативниот систем iOS била користена од хакерите.
„Информациите добиени од руските специјални служби укажуваат на блиска соработка меѓу американската компанија Apple со националната безбедносна заедница, поточно со американската Агенција за национална безбедност (НСА) и потврдува дека декларираната политика за обезбедување доверливост на личните податоци на корисниците на Уредите на Apple не соодветствуваат на реалноста“, се вели во соопштението на ФСБ, без да се даде каква било информација за поткрепа на тврдењето.
Од американската компанија „Apple“ и американската Агенција за национална безбедност сè уште не ја коментираат изјавата на руската федерална служба.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, пред новинарите во Москва посочи дека соопштението на ФСБ „заслужува внимание иако нема овластување“ да се ограничи употребата на iPhone од страна на официјални лица.
Песков додаде дека додека некои од функционерите на Кремљ користат „iPhone“, почнале да ги заменуваат своите телефони со други брендови.
Руските медиуми во март објавија дека на некои руски функционери, наводно, им било кажано да ги отфрлат своите телефони од брендот Ајфон поради безбедносни ризици. Ајфон и НСА претходно се судрија околу обезбедувањето на таканаречената задна врата за да се овозможи пристап до податоците на корисниците. Компанијата таквите барања жестоко ги одби.
Во 2021 година, беше регистриран масовен упад во производите на „Apple“ преку шпионската програма Пегазус, создадена од израелската компанија, „NSO Group“. Програмата ја користеа разузнавачите на други земји. „Apple“ ја тужеше NSO Group.
„Apple“ ја запре директната продажба на „iPhone“ телефони во Русија минатата година поради целосната инвазија на Кремљ на соседна Украина. Сепак, сè уште постојат легализирани програми за увоз за внесување на телефоните во земјата и нивно продавање без дозвола на компанијата.
Груби- Антикорупциска доби редактирана верзија од Договорот со „Бехтел и Енка“
Антикорупциската Комисија добила редактирана верзија од Договорот со американско- турскиот конзорциум „Бехтел и Енка“ за изградбата на коридорите 8 и 10-д. Ова го изјави на 1 јуни вицепремиерот Артан Груби откако денеска членовите на Државната комисија за спречување на корупција се пожалија дека сè уште не го добиле целиот договор за да можат да работат на предметот кој што го отворија по допрен глас.
Груби на денешниот настан по повод почнување со геомеханичките испитувања на почвата за изградбата на автопатот Тетово-Гостивар изјави дека Антикорупциска нема да го добие целосниот договор.
„Согласно договорот што е потпишан, има клаузула за доверливост. За да се достави до медиумите, Собранието и до ДКСК или која било друга институција, освен Јавното обвинителство, мора да има согласност од двете страни, односно од Владата и од конзорциумот „Бехтел и Енка“. Тие ни доставија редактирана верзија којашто е доставена до ДКСК за разгледување. Целосната верзија од договороте доставена само со Јавното обвинителство“, изјави Груби.
ДКСК отвори предмет за проектот за изградбата на автопатите на коридорите 8 и 10д за којшто е потпишан Договор со „Бехтел и Енка“ по објавите во медиумите околу постапката на изборот на фирмите за надзор, а предмет по допрен глас отвори и Јавното обвинителство.
Опозицијата и понатаму бара договорот да биде јавно објавен а во Собранието не е одредена Комисијата на која ќе се разгледува договорот односно на која преставаници на Владата ќе презентираат на што се обврзала Владата, а на што Конзорциумот.
Во однос на најавата на Сојузот на Синдикати на Македонија дека ќе ги оспори на Уставен суд новите измените на Законoт за работни односи, вицепрмиерот и Координатор на проектот, Груби, вели „тоа нема да се случи“.
„Нема да паднат на Уставен. Не верувам дека ќе паднат на Уставен. Не гледам причина зошто би имало иницијатива до Уставен затоа што никаде во законите не се споменува спорната бројка од 60 работни часови“, изјави тој.
Директорот на Јавното претпријатие за државни патишта Ејуп Рустеми на денешниот промотивен настан изјави дека сега почнува процесот на геомеханички испитувања на земјата.
„Паралелно ќе одиме со проектирање, паралелно одиме со подготвување на елаборати за експропријација и паралелно одиме со мобилизација на градба. Во моментот кога ќе ги имаме експроприрана дел од трасата и проектирање веднаш ќе почнеме и со градбата на Коридорот 8, изјави Рустеми.
Според проценките на Владата изградбата на Коридорите 8 и 10-д со вкушна должина од околу 110 километри ќе чини 1,5 милијарди евра. По официјализирањето на примената на Договорот, во тек се подготвителни активности за претстојните градежни работи на терен.
Уште од самиот почеток овој проект го следат контроверзии. Прво се заобиколија закони и се донесе нов закон „во четири очи“ за таа цел. Имаше проблеми и со изборот на надзор. Првиот обид пропадна поради руска врска, а и вториот се поврзува со скандали со фирмите за надзор.
Официјално, почетокот на изградбата на Коридорот 8 беше означен на свечена церемонија на 4 април, додека „камен темелник“ на Коридорот 10 Д се постави на 12 мај. Според најавите, автопатите треба да бидат завршени за 4 години и седум месеци, а проектот за изградба на коридорите ќе чини 1,3 милијарда евра.
Ковачевски -Уставните измени ќе и стават крај на тезата „еден народ, две држави“
Со измени на Уставот конечно ќе се стави крај на тезата дека се работи за еден народ во две држави, за прв пат во Уставот, покрај Македонците јасно ќе бидат диференцирани и Бугарите, со што таа теза веќе еднаш засекогаш ќе заврши и нема да биде тема на разговор, изјави на 1 јуни македонскиот премиер Димитар Ковачевски по пристигнувањето во Молдавија каде ќе присуствува на Самитот на Европската политичка заедница.
Тој во одговор на новинарски прашања посочи дека на Северна Македонија ѝ престојат политички одлуки со кои ќе се овозможи отворање на кластерите од преговорите со Европската Унија. Според него стратешка цел на Северна Македонија е полноправното членство во ЕУ до 2030 година.
Премиерот најави дека планира и состанок со претседателот на најголемата опозициска партија ВМРО – ДПМНЕ, додавајќи дека од нив очекува да донесат одлуки кои ќе овозможат подобра иднина за граѓаните. Ковачевски вели дека по силните пораки на американскиот сенатор Крис Марфи и амбасадорите во Скопје смета дека на сите во државата им е јасно дека не постои можност веќе донесената предлог преговарачка рамка доставена од 27 земји членки на ЕУ, повторно да биде предмет на нови преговори.
„Бидејќи навистина ги содржи нашите барања кои што ги имавме, а тоа е чист македонски јазик, потврден и со договорот Фронтекс, заштитен македонски идентитет, она што претстои пред нас е една од многуте одлуки до влегување во ЕУ, а тоа е вклучување на други делови од народи во нашиот Устав, вклучително и бугарскиот народ. Со тоа се постигнува уште една многу значајна цел, бидејќи конечно веќе ќе се стави крај на тезата дека се работи за еден народ во две држави, за прв пат ќе имаме во Уставот и Македонци коишто се веќе, меѓутоа тука сега ќе бидат јасно диференцирани и Бугарите со што таа теза веќе еднаш засекогаш ќе заврши и нема да биде тема на разговор“, изјави Ковачевски.
Тој истакна дека вчера во Братислава разговарал со претседателката на Европската комисина Урсусла фон дер Лајен и со францускиот претседател Емануел Макрон.
„Претседателката на ЕК, којашто по состанок со мене тоа го сподели на многу експлицитен начин дека сега е времето кога треба да се донесат одлуките за да Северна Македонија го продолжи патот кон евроинтеграцијата и до 2030 година да станеме членка на ЕУ. Исто така имав состанок со претседателот на Франција на кој разговаравме во детали за процесот кој следи, го информирав за тоа дека се започнати уставните измени, практично предлогот на иницијативата е направен од работната група, доставен до Министерството за правда, ќе биде доставен до Владата, кој подоцна ќе оди во Парламент“, изјави Ковачевски.
Премиерот најави дека планира и состанок со претседателот на најголемата опозициска партија ВМРО – ДПМНЕ, додавајќи дека од нив очекува да донесат одлуки кои ќе овозможат подобра иднина за граѓаните. Ковачевски вели дека по силните пораки на американскиот сенатор Крис Марфи и амбасадорите во Скопје смета дека на сите во државата им е јасно дека не постои можност веќе донесената предлог преговарачка рамка доставена од 27 земји членки на ЕУ, повторно да биде предмет на нови преговори.
„Бидејќи навистина ги содржи нашите барања кои што ги имавме, а тоа е чист македонски јазик, потврден и со договорот Фронтекс, заштитен македонски идентитет, она што претстои пред нас е една од многуте одлуки до влегување во ЕУ, а тоа е вклучување на други делови од народи во нашиот Устав, вклучително и бугарскиот народ. Со тоа се постигнува уште една многу значајна цел, бидејќи конечно веќе ќе се стави крај на тезата дека се работи за еден народ во две држави, за прв пат ќе имаме во Уставот и Македонци коишто се веќе, меѓутоа тука сега ќе бидат јасно диференцирани и Бугарите со што таа теза веќе еднаш засекогаш ќе заврши и нема да биде тема на разговор“, изјави Ковачевски.
Вметнувањето на Бугарите во македонскиот Устав е услов за продолжување на преговорите на земјава за членство во Европската Унија. Уставот може да се измени со двотретинско мнозинство во 120-члениот парламент во Скопје, но засега мнозинството ги нема потребните гласови.
Во меѓувреме, на потребата од донесување на уставните измени укажуваат претставници на Меѓународната заедница кои во изминатиот период упатуваат пораки дека промената на Преамбулата е гаранција за отворање на преговорите на Северна Македонија со ЕУ и дека целиот процес треба да се демистифицира и преку него нема да се изгуби идентитетот, јазикот или историјата.
Премиерот Ковачевски во Кишињев денеска беше пречекан од претседателката на Молдавија, Маја Санду. Ковачевски заедно со неговиот албански колега Еди Рама имаа заедничка средба со претседателот на Украина, Володимир Зеленски истакнувајќи ја силната поддршка која Македонија ја дава на Украина.
Блинкен повика на „итна деескалација“ од Србија и Косово
Американскиот државен секретар Антони Блинкен на 1 јуни ги повика косовските и српските лидери да ги намалат тензиите, предупредувајќи дека ги ставаат на ризик аспирациите за европска интеграција.
„Ги повикуваме владите на Косово и Србија да преземат итни чекори за деескалација на тензиите“, изјави Блинкен за новинарите пред состанокот на министри за надворешни работи на земји членки на НАТО во Осло.
„Ние го поддржуваме процесот на евроатлантска интеграција на Косово и Србија. Но, сегашната ескалација ги попречува наместо да им помага на напорите да се движат во таа насока“, додаде тој.
Соединетите Американски Држави претходно го критикуваа Косово, долго поддржано од Вашингтон, откако премиерот Албин Курти продолжи да поставува градоначалници етнички Албанци по бојкотот на локалните избори од српските гласачи во северните области каде што тие се мнозинство.
„Бевме многу јасни во нашата загриженост за некои од неодамнешните дејствија што беа преземени. Тоа им го кажавме директно на инволвираните лидери, вклучително и премиерот Курти“, рече Блинкен.
Блинкен предупреди на „еднострани дејствија“ од која било страна, откако и Србија ја стави својата војска во состојба на готовност.
Тој рече дека европската иднина ќе ги исполни „аспирациите на луѓето во двете земји“.
„Ако која било земја презема чекори кои всушност ја прават подалечна перспектива, тоа всушност нема да им служи на интересите на нивниот народ“, рече тој.
Етничките Срби повторно се собраа на 1 јуни во градот Звечан, каде што имаше жестоки судири на 29 мај, но денеска во помал број од претходните денови. Собири има и во другите општини на северот на косово.
Најголемата косовска српска партија најави дека ќе ги продолжи протестите поради присуството на градоначалниците во општините со мнозинско српско население, кои неодамна беа избрани на гласање кое го бојкотираа етничките Срби.
Власта најави разговори за нов модел за пресметување на цената на струјата
Министерот за финансии и претседателот на Регулаторната комисија за енергетика и другите членови од Енергетскиот совет во рамки на Владата наредниот месец ќе разговараат за новиот модел за пресметување на цената на електричната енергија. Ова го најави Министерот за економија Крешник Бектеши кој порача дека независно каков ќе биде утврдениот модел, поскапување на електричната енергија нема да има.
„ Можам уште од денеска да им соопштам на граѓаните дека нема да плаќаат поскапа струја од 1 јули до крајот на годината“, рече Бектеши.
Во РКЕ пристигнало и барањето од МЕПСО за зголемување на цената на електричната енергија, откако претходно тоа го направија и Електродистрибуција и МЕМО. Сите компании пријавиле зголемени трошоци.
Електродистрибуција бара зголемување од 32,17 насто, на МЕМО му се потребни 83,3, а на МЕПСО 53,51 процент, информираше Марко Бислимовски. За барањето на МЕМО појасни дека навидум излегува голема бројка, но влијанието на цената е под 0,5 проценти.
Барањата на овие компании влијаат врз крајната цена на струјата. Сега се на потег регулаторите, кои ќе направат анализи колку од пријавените трошоци се реални и прифатливи.
„Ќе видиме дали е тоа прифатливо за нас или не. И претходно кажав, не сум приврзаник за промени на цената на електричната енергија сега“, изјави вчера претседателот на РКЕ.
Од 1 јули граѓаните најверојатно ќе имаат можност повторно да користат евтина дневна тарифа на електрична енергија, најави вчера вицепремиерот за економски прашања Фатмир Битиќи. Тој додаде и дека се прават анализи и можно е од 1 јули да се врати ДДВ-то за струјата од 10 на 18 отсто.
Во моментот граѓаните користат само ноќна евтина струја од 22 до 06 часот наутро, како и во недела цел ден. Дневната евтина тарифа беше укината од декември 2021 година, кога струјата поскапе за 9,48 отсто.
НАТО ја притиска Турција да го одобри членството на Шведска во Алијансата
НАТО на 1 јуни го засили притисокот врз својата членка Турција да се откаже од своите приговори за членството на Шведска, бидејќи воената организација се обидува да се справи со ова прашање до својот самит следниот месец.
Шведска и Финска аплицираа за членство во НАТО по руската инвазија на Украина. Финска стана 31-ва земја членка на НАТО во април.
Турската влада ја обвинува Шведска дека е премногу попустлива кон терористичките организации и безбедносните закани.
„Време е Шведска да се приклучи сега“, рече норвешката министерка за надворешни работи Аникен Хуитфелд во Осло за време на состанокот со нејзините колеги од НАТО. НАТО мора едногласно да се согласи земјите да се приклучат.
Генералниот секретар на НАТО, Јенс Столтенберг, рече дека Алијансата сака да и посака добредојде на Шведска до средбата на лидерите на земјите членки во Литванија следниот месец. Тој додаде дека сојузниците се надеваат дека ќе постигнат напредок во однос на долгорочното финансирање и безбедносниот план за Украина на истиот настан.
Тој рече дека сојузниците продолжуваат да се согласуваат дека Украина ќе стане членка на НАТО, но дека во меѓувреме алијансата треба да и обезбеди безбедносни обврски и значително ново финансирање.
„Нашиот фокус денес беше на тоа како можеме да ја доближиме Украина до НАТО каде што припаѓа“, рече тој.
Никој не знае кога војната ќе заврши, но мораме да се погрижиме кога ќе заврши, да имаме кредибилни аранжмани за да ја гарантираме безбедноста на Украина во иднина и да го прекинеме рускиот циклус на агресија“, рече Стојтенберг.
Плашејќи се дека би можеле да бидат мета по инвазијата на Русија во Украина минатата година, Шведска и Финска ги напуштија своите традиционални позиции на воена неусогласеност за да побараат заштита под безбедносниот чадор на НАТО. Финска стана 31-ва земја членка на НАТО во април.
Унгарија, исто така, го одложи своето одобрување за Шведска, но причините зошто не се јавно објавени.
Столтенберг најави дека ќе отпатува во Анкара „во блиска иднина за да продолжи да се осврнува на тоа како можеме да обезбедиме најбрз можен пристап на Шведска“. Тој рече дека неговиот и персоналот на турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган работат на датумите за патувањето.
„Мојата порака е дека Шведска испорача и дојде време да се ратификува“, им рече тој на новинарите на крајот од дводневните неформални разговори меѓу министрите за надворешни работи на Алијансата за да се подготват за самитот на НАТО на 11-12 јули во Литванија.
Вучиќ им вети на европските лидери дека ќе работи на деескалација на Косово
Српскиот претседател Александар Вучиќ изјави на 1 јуни дека Белград ќе направи се за да ја деескалира ситуацијата во Косово, Оваа информација е објавена на официјалниот профил на Вучиќ на социјалната платформа Инстаграм.
Во објавите на Инстаграм, се наведува дека тој имал низа средби на маргините на самитот на Европската политичка заедница во Молдавија, меѓу кои и со претседателката на Европската комисија, Урсула Фон Дер Лајен и со премиерот на Холандија, Марк Руте. Тој посочи дека со нив разговарал за актуелните предизвици во Косово, регионот на Западен Балкан, европскиот пат на Србија, но и билатералните односи и зајакнувањето на политичкиот дијалог.
„Се согласивме дека треба што поскоро да се најде решение за актуелната криза за да се зачува мирот и стабилноста. Разговаравме за понатамошни чекори кои ќе придонесат за изнаоѓање решение за сегашната тешка и сериозна ситуација. Со надеж дека разумот ќе надвладее, за доброто на сите“, напиша Вучиќ.
Лидерите на Европската унија, на самитот во Кишињев, Молдавија, треба да разговараат за ситуацијата во Косово на 1 јуни, како дел од меѓународните напори да се стави крај на кризата.
Етничките Срби повторно се собраа на 1 јуни во градот Звечан, поприштето на жестоки судири на 29 мај, но денеска во помал број од претходните денови. Собири има и во другите општини на северот на Косово.
Најголемата косовска српска партија најави дека ќе ги продолжи протестите поради присуството на градоначалниците во општините со мнозинско српско население, кои неодамна беа избрани на гласање кое го бојкотираа етничките Срби.
На инстаграм профилот на Вучиќ се наведува дека тој имал средби и со премиерот на Северна Македонија, Димитар Ковачевски, и со премиерот на Албанија, Еди Рама.
Во Казахстан навредата кон Назарбаев ќе биде декриминализирана
Пратениците во Казахстан се подготвени да го укинат членот од Кривичниот законик кој предвидува гонење за навреда на поранешниот претседател Нурсултан Назарбаев. До ова дојде затоа што актуелниот претседател Касим-Жомарт Токаев продолжува да се дистанцира од својот претходник.
Казахстанската пратеничка Снежана Имашева на 1 јуни изјави дека членот 373 од Кривичниот законик, според кој јавното навредување или кое било друго нарушување на честа и достоинството на првиот претседател на Казахстан, може да се казни со затвор до пет години, ќе биде укината. Министерството за правда подоцна ја потврди изјавата на Имашева.
Токаев презеде серија потези од јануари 2022 година за да го отстрани влијанието на Назарбаев, кој со железна тупаница владееше со строго контролираната поранешна советска република речиси три децении.
Иако официјално се повлече од функцијата претседател, Назарбаев ги задржа големите овластувања како шеф на моќниот Совет за безбедност на земјата. Тој, исто така, уживаше значителни овластувања со тоа што ја имаше титулата „Елбаси“.
Најавата за бришење на членот 373 доаѓа повеќе од четири месеци откако казахстанските пратеници го поништија Законот за прв претседател - водач на нацијата (Елбаси).
Иако законот беше укинат, самиот Назарбаев и натаму ужива имунитет од гонење во согласност со законот за претседатели.
Дури и по оставката на Назарбаев, многу Казахстанци останаа огорчени поради угнетувањето што се чувствуваше за време на неговото владеење.
Тие чувства дојдоа до израз во јануари минатата година, кога невидени антивладини протести на национално ниво беа поттикнати од зголемувањето на цената на горивото.
Демонстрациите неочекувано експлодираа во смртоносни немири ширум земјата поради перцепираната корупција под режимот на Назарбаев и кронизмот што им овозможи на неговото семејство и блиските пријатели да се збогатат додека обичните граѓани не почуствуваа благодет од богатството на нацијата богата со нафта.
Последователно, Токаев му ја одзеде функцијата на Назарбаев во Советот за безбедност, преземајќи ја самиот тој. Оттогаш, неколку роднини и сојузници на Назарбаев беа истиснати од своите позиции или поднесоа оставка. Некои се уапсени под обвиненија за корупција, од кои некои се осудени на затворски казни.
Бектеши- Нема гаранции само ветување дека нема да поскапи храната која до вчера имаше „замрзнати цени“
Нема гаранција дека производите кои до вчера имаа замрзнати цени, регулирани со владините мерки, нема да поскапат, изјави на 1 јуни министерот за економија, Крешник Бектеши по средбата со босанскиот колега, министерот за надворешна трговија Сташа Кошарац. Бектеши истакна дека од компаниите добил ветување дека тоа нема да се случи и дека во случај да се забележат неправилности, односно да се претера со цените, тогаш ќе се реагира.
„Нема да продолжи мерката за замрзнување на цените на земјоделските производи, имајќи предвид дека цената на одредени производи веќе е пониска од утврденото ниво. Инфлацијата во делот на прехранбените производи нагло се намалува, така што очекуваме во јуни инфлацијата во земјата да биде пониска од десет насто“, одговори Бектеши на новинарско прашање.
Бектеши додаде дека доколку се забележи злупотреба од трговците, ќе бидат спроведени соодветни мерки.
„ Согласно последните податоци, инфлацијата оваа година ќе биде под проектираното ниво. Во делот на различни мерки, ние на дневна база правиме анализи и секогаш може да се усвојат, тоа ќе го правиме секако во соработка со стопанските комори“, рече Бектеши.
Опозицијата обвинува дека власта не се справи со кризата и дека наместо реални мерки, владата прибегнала кон полурешенија.
„Апелираме власта да не ги одмрзнува цените, т.е. да го продолжи рокот на замрзнати цени. Народот не треба да ги плаќа грешките и криминалите на власта“, се вели во соопштението на опозициската ВМРО-ДПМНЕ.
На почеток на април беа замрзнати цените 11 производи овошје и зеленчук, за да се сопре ценовен шок. Мерките важеа до вчера. Од сега, маркетите можат да ги корегираат по сопствена желба. Владата најави дека будно ќе ја следи состојбата.
Антикорупциска- Употребата на европско знаменце за коридорите 8 и 10 дел од политичката корупција
Употребата на европско знаме во Собранието, носењето закони по скратена постапка, носењето на специјални закони што ги негираат сите други закони е само дел од политичката корупција што ни се случува, изјави на 1 јуни членот на Антикорупциската комисија Нури Барјами во одговор на новинарско прашање до каде е работата со предметот за Договорот со „Бехтел и Енка“ за коридорите 8 и 10- д.
„Во овој случај Комисијата само ќе укаже дека има некоја слабост и на крајот пак тоа продолжува. Појдовна точка е дека ваквиот закон со злоупотреба на политичка волја е спротивно на европските стандарди“ вели Бајрами.
Тој додава дека ваквите закони можат да продуцираат се и сешто. Антикорупционерите на денешната седница изјавија дека се работи на предметот, кој е комплексен и бара многу време и ресурси, но оти имаат проблем со обезбедување на целокупниот договор, бидејќи е доставен само делумно.
Според нив најголемиот проблем е што се озаконува корупцијата.
Тие најавија дека откако ќе го обезбедат целиот договор, тој што има сертификат ќе го разгледа и потоа ќе излезат со став.
Претседателот Стево Пендаровски ги потпиша измените на законите за изградба на коридорите 8 и 10д, кои минатата недела ги усвои Собранието по скратена постапка. Тој на 29 мај рече дека секој што се сомнева во уставноста на некои од усвоените закони, може да поднесе иницијатива пред Уставниот суд.
ДКСК отвори предмет за проектот за изградбата на автопатите на коридорите 8 и 10д за којшто е потпишан Договор со „Бехтел и Енка“ по објавите во медиумите околу постапката на изборот на фирмите за надзор, а предмет по допрен глас отвори и Јавното обвинителство.
По официјализирањето на примената на Договорот, во тек се подготвотелни активности за претстојните градежни работи на терен.
Уште од самиот почеток овој проект го следат контроверзии. Прво се заобиколија закони и се донесе нов закон „во четири очи“ за таа цел. Имаше проблеми и со изборот на надзор. Првиот обид пропадна поради руска врска, а и вториот се поврзува со скандали со фирмите за надзор.
Официјално, почетокот на изградбата на Коридорот 8 беше означен на свечена церемонија на 4 април, додека „камен темелник“ на Коридорот 10 Д се постави на 12 мај. Според најавите, автопатите треба да бидат завршени за 4 години и седум месеци, а проектот за изградба на коридорите ќе чини 1,3 милијарда евра.
Тензии и турканици во бугарскиот парламент, седницата прекината
Бугарските пратеници дојдоа до физичка пресметка на пленарната седница на 1 јуни на која се дебатираше за декларацијата предложена од политичката ултрадесничарска партија „Преродба“ и на „Продолжуваме со промените за демократската Бугарија ( ПП-ДБ). По овој настан седницата на парламентот е презакажана.
Повод за тензичната атмосфера беа меѓусебните напади меѓу Искра Михаилова од „Преродба “ и Јавор Божанков од ПП-ДБ.
Во нејзината декларација Михаилова цитира изјави од Националниот совет на ПП при што ги нарече пратениците од таа партија „предавници на Бугарија“. Таа бараше партијата да го врати мандатот за формирање на Влада кај претседателот Румен Радев.
„Луѓето кои денес се под истрага за национално предавство и злосторства против републиката и немаат трпение да склучат политички ала-бала сојуз со други обвинети за перење пари, на пример“, изјави Михајлова.
Божанков ги осуди таквите тврдења на опозицијата.
„Изгледа дека една исклучително популистичка проруска партија само се обидува да добие втора шанса на изборите“, и одговори Божаков од говорницата.
Додека тој говореше, опозициските пратеници се насобраа околу говорницата, по што настана хаос.
Дел од пратениците од владејачката коалиција се обидоа да го заштитат Божанков. По неколку минутните турканици, Собранискиот спикер прогласи кратка пауза и ја презакажа седницата за подоцна во текот на денот.
До овој настан дојде по неколкудневите чести напади на „Преродба“ кон ПП-ДБ . Во средата, лидерот на проруската партија, Костадин Костадинов, објави статус на Фејсбук, во кој напиша дека „ПП-ДБ сега може да се преименува во „Шарлатани, шпиони, доушници и ѓубриња“. Тој во изминативе неколку денови често повикува да се забрани делувањето на ПП-ДБ како политичка партија и нејзините лидери да се притворат.
На 2 април во Бугарија се одржаа петтите по ред предвремени парламентарни избори за две години. ГЕРБ победи на изборите, но со недоволна поддршка за самостојно владеење. Новиот владин состав доаѓа на предлог од коалицијата „Продолжуваме со промените - Демократска Бугарија“ (ПП-ДБ) и ГЕРБ . Премиерот на оваа влада ќе се менува на ротациона основа.
Во првите 9 месеци премиер ќе биде Николај Денков од ПП, а вицепремиер и министер за надворешни работи Марија Габриел од ГЕРБ. Следните 9 месеци Габриел ќе стане премиер, а Денков вицепремиер.
Борел-Патот на Молдавија кон ЕУ е независен од случувањата во Трансдњестар
Високиот претставник за надворешна политика на ЕУ, Жозеп Борел, на почетокот на самитот на Европската политичка заедница на 1 јуни во Молдавија изјави дека Кишињев има јасна перспектива за приклучување кон Европската унија и „мора да работи на реформите за исполнување на патот кон интеграција“. На Самитот ќе присуствуваат лидерите на 27 земји од Европската унија и 20 други европски земји се на самитот на Европската политичка заедница во Молдавија за да разговараат за низа прашања, вклучително и тензиите на северот на Косово.
Ова е прв самит во земја која не е членка на ЕУ и која граничи со Украина, што е симбол на поддршка за Молдавија.
„Патот на Молдавија е независен од она што се случува со Трансдњестар. Кипар стана членка на ЕУ и покрај тоа што има територијален спор [со Турција]. Молдавија може да направи исто, " одговори Борел на новинарското прашање дали отцепениот регион Трансдњестар, поддржан од Русија, ќе биде пречка за членството на Молдавија во ЕУ.
Молдавија и Украина беа поканети да започнат преговори за членство со ЕУ минатата година. Трите главни теми за кои ќе се разговара на самитот се безбедноста, енергијата и поврзаноста. На состанокот, кој е најавен како најголем политички состанок во историјата на Молдавија, ќе учествуваат претседателот на Европскиот совет, претседателот на Европската комисија и на Европскиот парламент.
Новиот лимит за американскиот долг оди во Сенатот
Американскиот Претставнички дом со големо мнозинство го одобри пакетот за лимитот на долгот и буџетот доцна на 31 мај, кој беше дел од Договорот меѓу претседателот Џо Бајден и спикерот Кевин Мекарти за брзо усвојување пред истекот на крајниот рок. Следен чекор е усвојување на овој пакет во Сенатот.
Тешко извојуваниот компромис задоволи малкумина, но законодавците оценија дека тој е подобар од алтернативата - катастрофален економски пресврт доколку Конгресот не реагира, јавува новинската агенција Асошиетет прес.
Во Домот пакетот помина во тензична атмосфера затоа што цврсто десничарските републиканци го одбија договорот, но Бајден и Мекарти собраа двопартиска коалиција за да извршат притисок за усвојување со силно мнозинство од 314 наспроти 117 доцна на 31 мај.
„Ние завршивме прилично добра работа “, изјави Мекарти, Р-Калифорнија.
Во услови на длабоко незадоволство од републиканците кои рекоа дека ограничувањата за трошење не одат доволно далеку, Мекарти рече дека тоа е само „прв чекор“.
Вашингтон брза по долгата дебата да ја заврши работата на пакетот за да се осигура дека владата може да продолжи да ги плаќа сметките и да спречи финансиски потреси дома и во странство.
Вашингтон редовно поставува ограничување на федералното задолжување. Во моментов, задолжувањето е приближно на 120% од годишното економско ниво на земјата. Задолжувањето го достигна тој плафон во јануари и Министерството за финансии ги задржа обврските само во рамките на лимитот и ги суспендира инвестициите во некои федерални пензиски фондови додека продолжи да позајмува од инвеститорите.
Бајден инсистираше Конгресот да го подигне сегашниот плафон на долгот од 31,4 билиони долари, без дополнителни услови.
Мекарти и републиканците во Конгресот повикаа на значително намалување на идните владини трошоци во замена за зголемување на плафонот на долгот за една година. Тоа сценарио ќе бара нова рунда преговори за плафонот на долгот во раните фази на претседателските прелиминарни избори во 2024 година.
НАТО подготвен да испрати уште војници во Косово
НАТО е подготвен да испрати повеќе војници во Косово за да помогне во смирувањето на насилството на северот на оваа земја, каде што мнозинството се етнички Срби, изјави на 1 јуни шефот на Алијансата, Јенс Столтенберг. Тој најави дека првите 700 војници веќе се на пат за Косово.
„НАТО ќе остане буден. Ќе бидеме таму за да обезбедиме безбедна средина, како и да ги смириме и намалиме тензиите“, изјави Столтенберг за новинарите на пред почетокот на состанокот на министрите за надворешни работи на НАТО во Осло.
Тензиите во северно Косово се зголемија на 26 мај, кога косовската полиција им помогна на албанските градоначалници на општините со мнозинско српско население да влезат во општинските канцеларии, и покрај отпорот на локалното население.
НАТО одлучи да ја зголеми својата мисија од 4.000 војници на Косово за дополнителни 700 војници, откако 30 нејзини мировници беа повредени за време на судирите со српските демонстранти во општина Звечан на 29 мај.
Столтенберг рече дека насилството врз војниците на НАТО е „целосно неприфатливо“.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете