Вести
Мицкоски- ќе чекаме до 12 часот да се појави пратеникот Реџепи
Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски денеска пред Собранието во кое опозицијата прави обид да обезбеди 61 пратеник за да има кворум на седницата за доверба на Владата рече дека ќе чекаат до полноќ, до кога има деловничка можност да трае, да се појави пратеникот од Беса Кастриот Реџепи кој беше дел од мнозинството со ВМРО-ДПМНЕ, но одлучи да не дојде на собраниската седница.
„Не знаеме физички што се случува со човекот, дали е некаде надвор од својата волја или е доброволно таму, да ги видиме тие вредности што ги споделува затоа што пратеници туку така не исчезнуваат“, рече Мицкоски.
Реџепи, кој е еден од тројцата пратеници на Беса, партија дел од владиното мнозинство на СДСМ, која од минатата недела се приклучи кон најавеното мнозинство на ВМРО-ДПМНЕ, денеска на социјалната мрежа Фејсбук напиша дека одлуката ја донел по „силните сигнали од стратешките партнери САД и земјите од ЕУ“ кои му биле доставени од високи дипломатски претставници, дека во декември има одлична шанса да земјава да добие датум за почеток на разговорите за членство во ЕУ.
Мицкоски рече дека се шпекулирало и вчера дека е можно нешто „вакво да се случи“ и дека го очекувале.
„Ако се потврди уште еднаш трговијата со пратеници тогаш се поставува прашањето дали воопшто вреди човек да се занимава со политика во оваа наша Македонија додека оваа власт предводена од Зоран Заев постои. Ова е срам и ако се потврди тоа дека е држен надвор од своја волја и дека се наоѓа некаде каде што никој не знае тоа предизвикува силно чувство на гадење и им се извинувам од мое име и од името на ВМРО-ДПМНЕ на граѓаните што мора да бидат сведоци на една ваква циркуска престава“, рече Мицкоски.
На прашањето дали власта сега има мнозинство лидерот на ВМРО-ДПМНЕ рече дека не би го чудело да направат „мнозинство и поголемо од ова“.
види ги сите денешни вести
По остриот извештај за проширувањето, Грузија ја обвини ЕУ за политичко мешање
Грузиската влада реагираше луто на критичката оценка на Европската Унија за назадувањето на земјата во демократските реформи на нејзиниот пат кон пристапувањето, обвинувајќи го Брисел за мешање во нејзините внатрешни работи.
Презентирајќи го својот годишен извештај за напредокот во пристапувањето, шефицата за надворешна политика на ЕУ, Каја Калас, рече дека Грузија „нема одржлив пат кон ЕУ во оваа фаза, освен ако околностите драматично не се променат“.
Извештајот на Европската комисија ги обвинува политиките на грузиската влада - репресијата врз политичките противници и политичката промена што се чини дека е насочена кон Москва, за поткопување на односите со ЕУ.
Претседателот на грузискиот парламент, Шалва Папуашвили, ја обвини ЕУ за „уцена“, велејќи дека „притисокот врз Грузија не функционира“.
„Бирократија проткаена со скриена политичка агенда, арогантен став и непочитување кон сите земји кои не покажуваат слепа послушност, кои се обидуваат да донесуваат независни одлуки и да го остварат сувереното право да управуваат со државата“, додаде Папуашвили.
Годишниот извештај за напредокот на 10-те земји-кандидатки служи како контролна точка за владите додека за усогласување на нивните закони, финансии и политики со оние на ЕУ.
Кандидати за членство во ЕУ се Албанија, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Грузија, Косово, Молдавија, Северна Македонија, Србија, Турција и Украина.
Извештајот од 2025 година ги пофали неколку кандидати и понуди можност за можно пристапување во ЕУ уште во 2030 година, доколку се завршат потребните реформи.
Сепак, Грузија беше критикувана во извештајот за проширување на ЕУ за „сериозно демократско назадување“.
Некогаш сметана за една од најдемократските и прозападните земји што произлегоа од распадот на Советскиот Сојуз, Грузија е обвинета дека станува сè поавторитарна, додека прифаќа политики што многумин, вклучително и Брисел, ги сметаат за пријателски настроени кон Русија.
Европа ќе се поврзува со брзи железници до 2040 година
Европската комисија претстави два нови плана за намалување на емисиите на јаглерод во транспортниот сектор – преку проширување на мрежата на брзи железници и зголемување на производството на одржливи горива за авијацијата и поморството.
Како што пренесува АФП, првиот план предвидува до 2040 година да се поврзат европските престолнини со брзи железнички линии, преку модернизација на постојните и изградба на нови траси. Така, патувањето од Берлин до Копенхаген би се скратило од седум на четири часа, а од Атина до Софија од речиси 14 на само шест часа.
Брисел планира да ги отстрани пречките за прекуграничен железнички сообраќај преку усогласување на билетните системи и поттикнување конкуренција за пониски цени. Европската комисија ќе ги обедини земјите членки, железничките оператори и финансиските институции за координација на инвестициите, кои се проценуваат на најмалку 345 милијарди евра до 2040 година.
„Ова е важен прв чекор кон вистинска трансевропска железничка мрежа“, изјави Алберто Мацола, директор на Заедницата на европски железници, нагласувајќи дека Европа треба да премине од изолирани брзи линии кон интегрирана континентална мрежа.
Покрај железницата, Комисијата усвои и план за зголемување на производството на одржливи горива за авионски и поморски транспорт, поддржан со речиси три милијарди евра. Целта е забрзување на преминот од пилот-проекти кон индустриско производство на нискојаглеродни алтернативи, особено е-горива создадени со декарбонизирана електрична енергија.
Организацијата „Transport and Environment“ оцени дека планот содржи „ветувачки чекори“ кон декарбонизација на транспортот, но предупреди дека Унијата мора брзо да ги спроведе мерките доколку сака да го задржи водството во технологијата за е-горива.
Комесарот на ОН Турк ја повика Србија да ја заврши истрагата за трагедијата во Нови Сад
Високиот комесар на Обединетите нации за човекови права, Волкер Турк, ги повика српските власти да обезбедат одговорност за смртните случаи предизвикани од уривањето на настрешницата на главната железничка станица во Нови Сад на 1 ноември 2024 година, во кое загинаа 16 лица.
„Немаше значаен процес на откривање на вистината за трагедијата, и покрај барањата на десетици илјади граѓани кои излегоа на улиците барајќи правда“, рече Турк во соопштението на Канцеларијата за човекови права на ОН.
Во текот на изминатата година, институциите во Србија не успеале да утврдат никаква одговорност во случајот. Вишото јавно обвинителство во Нови Сад води кривична постапка против 13 осомничени, меѓу кои и поранешниот министер за транспорт Горан Весиќ, но обвинението беше враќано на измена. Во исто време, Вишото обвинителство во Белград го потврди обвинението за причината за уривањето, а српското обвинителство за организиран криминал спроведува финансиска истрага за можна корупција во реконструкцијата на станицата.
Турк нагласи дека е потребно да се спроведат независни и ефикасни истраги и дека судските процеси против лицата за кои се тврди дека се одговорни се во застој. „Треба да се донесе одлука, бидејќи застојот ја намалува довербата на граѓаните во владеењето на правото“, рече тој.
Тој исто така ги повика властите да истражат наводите за произволни апсења и физички напади на мирни демонстранти и новинари за време на протестите, како и за непропорционалната употреба на сила од страна на полицијата. „Сторителите останаа неказнети, а инцидентите се повторуваат“, додаде Турк.
Високиот комесар истакна дека Србија има обврска да го почитува правото на собирање и да ги казнува сторителите. „Судството ослободено од политички притисок е начинот да се зачува довербата во владеењето на правото“, заклучи Турк.
Продолжи судењето за случајот Онкологија: сослушани повеќе сведоци
Во Основниот кривичен суд Скопје денеска продолжи судењето против поранешниот директор на Клиниката за онкологија Никола Васев и уште двајца онколози, обвинети за несовесно лекување пациенти, при што беа сослушани повеќе оштетени сведоци и законски застапници на починати пациенти.
На денешното рочиште сведоците зборуваа за текот на лекувањето и конкретната терапија на Клиниката за онкологија. Шестмина од нив преднајавија оштетено побарување и се приклучија на кривичниот прогон, додека еден сведок не се приклучи на постапката.
Еден од сослушаните сведоци изјави дека имале проблеми со обезбедување на терапијата и дека за секоја доза биле побарани средства, кои, според сведокот, се предавале во кабинетот на докторот пред да се аплицира лекот. Други сведоци посочија на сомнежи во терапијата, но истакнаа дека немале документи за да го потврдат тоа.
Адвокатите на обвинетите реагираа на дел од исказите, наведувајќи дека се контрадикторни и дека одбраната не располага со целосни записници од сослушувањата, што го отежнува подготвувањето на одбраната.
Адвокатот на поранешниот директор на клиниката, Нино Васев, Боби Спирковски, оцени дека сведочењата биле контрадикторни и дека дел од нив изгледаат „еднапред договорени“. Тој истакна дека некои сведоци изјавиле дека имале проблеми со обезбедувањето на терапијата, но не пријавиле поради нејаснотија каде тоа треба да го сторат.
Спирковски исто така посочи дека денес било наведено и сведочење за барање пари од друг доктор, што, според него, отвора прашања за тоа зошто обвинителството не презело дополнителни дејствија во врска со тоа.
Обвинетата онколог Симонида Црвенкова истакна дека никогаш не побарала ниту примила средства за својата работа и дека целиот свој професионален живот го посветила на грижата за пациентите.
Адвокатот Владимир Туфегчиќ, бранител на Симонида Црвенкова, оцени дека сведочењата на денешното рочиште не содржеле аргументи или докази за несовесно лекување од страна на неговата клиентка. Тој нагласи дека сведоците изнесуваат лични перцепции и дека ништо од тоа не ја поддржува тезата на Обвинителството за кривично дело.
Случајот се наоѓа во доказна постапка под водство на судијката Снежана Марковска. Поранешниот директор Никола Васев, заедно со онколозите Симонида Црвенкова и Драган Јакимовски, се обвинети за несовесно лекување, при што кај 29 пациенти биле применети терапии со отстапувања во дозирањето и без соодветна проценка на здравствената состојба.
Претходно, уште една обвинета, Мери Пешевска, призна вина и беше осудена на две години условна казна затвор. Дополнително, против Васев и поранешниот економски директор на Клиниката е поднесено обвинение за злоупотреба на службена положба и проневера со штета од над 2,2 милијарди денари.
Славески - Годинава раст на економијата од 3,5 отсто, просечната инфлација 3,9
Според најновите макроекономски проекции на Народната банка за периодот 2025–2028 година, економијата ќе продолжи со стабилен раст и отпорност, додека инфлацијата постепено ќе се приближува кон историскиот просек.
Гувернерот Трајко Славески на денешната прес-конференција изјави дека за 2025 година се очекува раст на економијата од 3,5 отсто, а во периодот 2026–2028 тој би забрзал на околу 4 проценти.
„Макроекономската слика за домашната економија укажува на солидни економски изгледи и на натамошна стабилизација на инфлацијата“, рече Славески.
![Пуштање во употреба на експресниот пат Штип-Радовиш [04.06.2021]](https://gdb.rferl.org/39394e7e-06cd-483d-8bce-899c2eda9167_w100_r1.jpg)
Просечната стапка на инфлација за 2025 година се проектира на 3,9 проценти, додека дефицитот на тековната сметка ќе изнесува 4,2 процента од БДП, што претставува зголемување во однос на претходната година.
Во првите девет месеци од 2025 година, како што посочи гувернерот, кредитната активност забележала силен раст кој се очекува да продолжи и до крајот на годината.
Народната банка прогнозира и солидни нето-приливи на финансиската сметка во наредните години, кои ќе се искористат за финансирање на дефицитот на тековната сметка. Најголемиот дел од тие приливи се очекува да бидат во форма на странски директни инвестиции и долгорочно задолжување на државата во странство.
„Во целиот период на проекцијата очекуваме зголемување на девизните резерви и нивно соодветно ниво за одржување на стабилноста на домашната валута“, додаде Славески.
Летонија го одложи повлекувањето од Истанбулската конвенција
Летонскиот парламент го одложи повлекувањето од Истанбулската конвенција против насилство врз жените, по отпорот од претседателот на земјата и протестите, јавуваат агенциите.
На повтореното гласање, откако претседателот Едгарс Ринкевич го врати законот за повлекување во парламентот, пратениците се согласија да ја одложат одлуката за ова прашање до ноември 2026 година.
Парламентот првично, кон крајот на минатиот месец, гласаше за повлекување, тврдејќи дека конвенцијата воведува дефиниција за пол што оди подалеку од биолошкиот пол, дефинирајќи го како општествен конструкт.
Пратениците тврдеа дека заштитата во летонскиот закон е доволно прецизно формулирана и дека повлекувањето од Истанбулската конвенција нема значително да ја промени правната ситуација.
Резултатот од денешното гласање значи дека одлуката ќе ја донесе следниот парламент, бидејќи се очекува Летонија да одржи парламентарни избори во октомври 2026 година, што би можело ова прашање да го претвори во клучна изборна тема.
Летонската премиерка Евика Силиња го поздрави одложувањето, велејќи дека тоа е „победа за демократијата, владеењето на правото и правата на жените“.
ЕК усвои планови за развој на брзи железници и инвестиции во еколошки горива
Европската комисија усвои сеопфатен пакет за транспортниот сектор, кој предвидува забрзување на воспоставувањето на европска мрежа на брзи железници и поголеми инвестициите во обновливи и горива со ниско ниво на емисии на јаглерод диоксид за воздухопловство и поморскиот сообраќај.
Како што соопшти ЕК, целта на овој пакет е обезбедување на поефикасен, поврзан, лесно достапен, чист и отпорен транспортен систем во ЕУ.
Со планот се предвидува создавање на побрза, поинтероперабилна и подобро поврзана европска мрежа на возови со брзина од над 200 километри на час до 2040 година, со што би се скратило времето на патување и железницата би станал привлечна алтернатива за воздушниот сообраќај на кратки релации.
Остварувањето на ваквите цели се очекува да донесе поголем бројот на патници во железничкиот сообраќај и да ги поттикне регионалните економии и туризмот.
„Патниците ќе можат да патуваат од Берлин до Копенхаген за четири часа, наместо сегашните седум, а од Софија до Атина за шест часа, наместо сегашните 13 часа и 40 минути. Новите прекугранични врски, исто така, ќе овозможат побрзи и поедноставни патувања од Париз до Лисабон, преку Мадрид, и подобрена поврзаност меѓу балтичките главни градови“, се наведува во соопштението.
Покрај намалување на времето за патување, на овој начин ќе се намали и застојот и ќе се ослободат капацитет на конвенционалните линии, товарниот транспорт и воената мобилност.
Покрај ова, пакетот предвидува и инвестиции од 100 милијарди евра до 2035 година за производство на околу 20 милиони тони обновливи и горива со ниско ниво на емисии на јаглерод диоксид за воздухопловство и поморскиот сообраќај.
Од ЕУ истакнуваат дека со забрзување на домашното производство на биолошки и небиолошки горива, Европа може да ја намали својата зависност од увезени фосилни горива, да ја подобри конкурентноста на своите индустрии и да ја предводи транзицијата кон чиста енергија на глобално ниво“, потенцира ЕК.
ДИК: Поднесени 16 приговори за гласањето во вториот круг од локалните избори
До денеска претпладне (5 ноември) до Државната изборна комисија (ДИК) се поднесени 16 приговори за постапката за сумирање и утврдување на резултатите од вториот круг од локалните избори, што се одржа во неделата на 2 ноември.
Рокот за поднесување на приговори завршува денеска во 16:30 часот односно 48 часа по објавувањето на првичните резултати од изборите.
Приговори поднеле Хаким Рамадани поддржан од Влен (ВРЕДИ) за постапката за сумирање и утврдување на резултатите во избирачките места 2034, 2033, 2032, 2035, 2034, 2033, 2032, 2035 во Брвеница. Во оваа општина во вториот круг од изборите победи Јовица Илиевски поддржан од ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата со 4374 гласа, додека Рамадани освои 4224 гласа.
Коалицијата „Твоја Македонија“ поднела десет приговори за избирачките места 2956, 2971/1, 2973, 2959/1, 2955, 2956/1, 2959, 2961/1, 2961, 2971 во Шуто Оризари.
И Сојузот на Ромите има поднесено приговори за Шуто Оризари и тоа за гласачките места 2966, 2962 и 2961. Во оваа општина во вториот круг од изборите победи Курто Дудуш од Унијата на Ромите со 3894 гласови, а Ерџан Демир поддржа од Коалицијата поддржана од ВМРО-ДПМНЕ освои 3406 гласа.
Коалицијата „Искуство за успех“ која го поддржуваше Стевчо Јакимовски за гласањето во Карпош поднела приговори за сумирање и утврдување на резултатите за избирачките места 2631 и 2613. Во Карпош победи кандидатот поддржан од од ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата Сотир Лукровски со 13512 гласови, додека Јакимовски освои 12378 гласови.
Според информациите од ДИК, седница за одлучување за приговорите најверојатно ќе се одржи утре, 6 ноември.
Локалните избори се одржаа на 19 октомври и 2 ноември. Според резултатите од двата круга на локалните избори, Коалицијата предводена од ВМРО-ДПМНЕ победи во 54 општини и Град Скопје.
Втора по бројот на освоени градоначалнички места е коалицијата ВРЕДИ со девет. Коалицијата на СДСМ ќе има шест градоначалници, НАИ 4, а Движење ЗНАМ и Унијата на Ромите, по еден градоначалник.
Две општини ќе ги водат независни кандидати.
Канада ќе издвои 60 милијарди долари за одбраната
Во предлогот за федералниот буџет на Канада, поднесен денеска (5 ноември) до Парламентот, предвидено е во следните пет години да се издвојуваат 81,1 милијарди канадски долари за зајакнување на вооружените сили.
„Буџетот за 2025 година предлага издвојување од 81,1 милијарди долари во следните пет години за реконструкција, вооружување и вложување во канадските вооружени сили“, се наведува во документот.
Премиерот на Канада, Марк Карни вети дека Владата ќе ги зголеми воените расходи на два проценти од бруто домашниот производ до крајот на тековната фискална година.
Карни на Самитот на НАТО дополнително се обврза да го зголеми нивото на пет проценти од БДП (3,5 проценти директно потрошени за војската и 1,5 проценти за одбранбената инфраструктура).
Според предлогот за буџет 6,2 милијарди долари од оваа сума ќе бидат искористени за „проширување на одбранбените партнерства на Канада, вклучително и зголемување на воената помош за Украина и зголемување на воените вежби и меѓународните програми.
Германија ја забрани исламистичката група „Муслиман Интерактив“ како антидемократска
Германија го забрани муслиманското здружение Интерактив и ќе го конфискува неговиот имот, додека претреси се вршат и во две други исламски здруженија, објави денеска Министерството за внатрешни работи.
Седум згради беа претресени во Хамбург од раните утрински часови, додека 12 згради поврзани со здруженијата Генерација Ислам и Реалност Ислам беа претресени во Берлин и покраината Хесен како дел од прелиминарните истраги.
„Ќе одговориме со полна сила на законот на секој што агресивно повикува на калифат на нашите улици, поттикнува омраза кон државата Израел и Евреите на неподнослив начин и ги презира правата на жените и малцинствата“, рече министерот за внатрешни работи Александар Добринт.
Од Министерството за внатрешни работи информираа дека Муслиман Интерактив, исто така, ги занемарува човековите права, особено со тоа што се спротивставува на родовата еднаквост и слободата на сексуална ориентација и родов идентитет.
„Групата во голема мера се потпира на кампањи на социјалните медиуми и улични настапи за ширење на својата идеологија“, се вели во соопштението.
Прелиминарните истраги и претреси насочени кон „Генерација Ислам“ и „Реалитат Ислам“ се во тек, бидејќи постои силно сомнение дека овие организации исполнуваат слични основи за забрана како „Муслиман Интерактив“ или работат како негови подорганизации, соопшти министерството.
Истрагата има за цел да собере детални информации за содржината, структурата, персоналот и финансиите на здруженијата, додаде министерството. Водачите на групите промовираат строго конзервативно толкување на исламот и повикуваат на повлекување од главното општество.
Тие предупредуваат против она што го опишуваат како асимилација наметната од државата и ги прикажуваат муслиманите како систематски угнетено малцинство. Оваа нарација, според безбедносните власти, резонира особено кај младите муслимани кои доживеале дискриминација или исклучување во секојдневниот живот.
Трите организации не се класифицирани како џихадисти, што значи дека не се вклучуваат или не промовираат насилство за да ги постигнат своите политички цели - разликувајќи ги од групи како што се Ал Каеда или движењето Исламска држава (ИД).
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете