Вести
Левица поднесе 425 приговори за нарушување на изборниот процес
Политичката пртија Левица денеска до Државната изборна комисија (ДИК) поднесе 425 приговири за нарушување на изборниот процес, соопшти партијата посочувајќи дека приговорите се поднесени преку овластено лице во ДИК поради, како што се наведува во објавата, бројни нерегуларнсоти во процесот на броењето и сумирањето на резултатите од гласањето, како и по добиените инфорамции за случени манипулации и фалсификати.
„Овие приговори се однесуваат на голем дел од избирачките места од повеќе изборни единици каде набљудувачите на партијата, но и други лица кои непосредно беа сведоци на броењето на гласовите, ни дадоа инфорамции за манипулации спроведени од страна на лица на ДИК“, се вели во објавата на партијата на социјалната мрежа Фејсбук.
Левица обвини дека ѝ се украдени 3 мандати, ќе ги тужи членовите на ДИК
Партијата смета дека со тоа е директно оштетена дека ѝ се скратени три пратеници, но и оти во текот на денот ќе продолжи да поднесува приговори до завршувањето на законскиот рок од 48 часа.
Течат роковите за приговори за резултатите од изборите
Роковите за приговори почнаа да течат вчера вечер, откако Државната изборна комисија ги објави неофицијалните конечни резултати од изборите.
Претседателот на ДИК Оливер Дерковски денеска изјави дека по завршувањето на роковите за поднесувањер приговори, ДИК ќе закаже јавна седница на која ќе ги разгледува и ќе одлулува за приговорите.
Левица освои два мандати според резултатите кои ги објави ДИК по одржувањето предвремени парламентарни избори на 15 јули во земјава во услови на пандемија на коронавирусот.
Според резултатите на ДИК најмногу мандати освои коалицијата „Можеме“ предводена од СДСМ 46, потоа следуваат коалицијата „Обнова“ предводена од ВМРО-ДПМНЕ со 44, ДУИ 15, Алијансата за Албанците - Алтернатива 12, Левица два пратеника и ДПА еден.ж
Недобивањето на датум за преговори за членство во Европската унија во октомври 2019, беше причина лидерите на најголемите партии во земјава да договорат одржување на предвремени парламентарни избори на 12 април оваа година, но тие беа одложени за 15 јули поради избувнувањето на епидемијата на Ковид -19.
види ги сите денешни вести
Пакистан ја лансираше четвртата кинеска подморница
Пакистанската морнарица на 17 декември ја лансираше својата четврта подморница од класата Хангор, во базата во Вухан, со што се одбележа завршувањето на изградбата на сите четири брода изградени во Кина во рамките на програмата за осум подморници наменети за Пакистан.
Според договорот за одбрана од 2015 година, вреден околу 5 милијарди долари со меѓународната оф -шор компанија Бродоградителство Кина (China Shipbuilding & Offshore International Company), Пакистан купува осум напредни дизел-електрични напаѓачки подморници од класата Хангор за да ги модернизира своите подводни борбени капацитети и да ја замени својата застарена флота.
Програмата Хангор претставува една од најголемите и најсофистицираните странски воени набавки во историјата на Пакистан, што го одразува продлабочувањето на соработката меѓу Кина и Пакистан во одбраната што опфаќа борбени авиони, ракетни системи и проекти за нуклеарна енергија.
Подморниците од 2.800 тони, се опремени со системи кои овозможуваат продолжени подводни операции, шест торпедни цевки од 533 мм за тешки торпеда и ракети и компатибилност со крстосувачката ракета Бабур-3 на Пакистан, лансирана од подморница, со нуклеарна способност.
Пакистанската војска ја поздрави програмата како голем поттик за подобрување на оперативната флексибилност и нејзината способност да одржува кредибилно присуство во Арапското Море и поширокиот регион на Индискиот Океан.
Аналитичарите велат дека овие подморници се наменети да го зајакнат ставот на Пакистан против непријателските површински операции и подводното следење во спорните води, особено додека Индија ги проширува своите сопствени подморнички и антиподморнички борбени капацитети.
Медиумите од ривалската Индија го прикажуваат распоредувањето на Хангор како дел од засилената регионална поморска конкуренција, при што аквизициите на Исламабад се гледаат во контекст на пошироката индо-пацифичка безбедносна динамика и Квадрилатералниот безбедносен дијалог (QUAD) предводен од САД, во кој учествуваат Австралија, Индија, Јапонија и САД.
Со лансирањето на последнава подморница наречена „Гази“, сите четири подморници произведени во Кина сега се подложени на ригорозни морски тестирања и се очекува да почнат да влегуваат во употреба веќе во 2026 година, според пакистанските и кинеските одбранбени претставници.
ЕK ќе го суспендира безвизниот режим за грузиските дипломати
Европската Комисија соопшти дека ќе ја суспендира визната либерализација за носителите на грузиски дипломатски пасоши. Новите правила на Европската Унија стапуваат во сила на крајот од месецот, притоа не исклучувајќи ја можноста за таргетирање на целото население на земјата од Јужен Кавказ, доколку не се спроведат мерки за зајакнување на демократските права и слободи.
Објавата дојде откако Комисијата на 19 декември го презентираше својот годишен извештај за земјите надвор од ЕУ чии граѓани уживаат безвизно патување до 90 дена во секој 180-дневен период.
Правилата важат за влез за повеќето членки на блокот, како и за земјите поврзани со ЕУ, како што се Исланд, Лихтенштајн, Норвешка и Швајцарија. Грузиските граѓани ја уживаат оваа придобивка од 2017 година.
Злоупотреба на правата во Грузија
Комисијата соопшти дека Тбилиси „прекршил бројни обврски преземени за време на дијалогот за либерализација на визите“ и беше обвинет дека не ги спровел препораките во минатогодишниот извештај, како што се заштитата на основните права, вклучувајќи ги слободите на здружување, собирање и изразување.
Во тој извештај, Брисел, исто така, го критикуваше контроверзното законодавство на грузиската влада за „транспарентност на странското влијание“ и „семејните вредности и заштитата на малолетниците“.
Во извештајот се наведува дека „со оглед на системската и намерна природа на ова назадување, комисијата ќе разгледа соодветни мерки во рамките на ревидираниот Механизам за суспензија на визите, кој ќе стапи на сила на 30 декември 2025 година“.
Минатиот месец, еврокомесарката за надворешна политика, Каја Калас, изјави дека Грузија „нема одржлив пат кон ЕУ во оваа фаза, освен ако условите драматично не се променат“.
Според извештајот, вината е во политиката на грузиската влада, која врши репресија врз политичките противници и промената на политиката што се чини дека е наклонета кон Москва, со што ги поткопаа односите со европскиот блок од 27 членки.
Нови правила за визи
Новите правила, кои беа одобрени претходно оваа есен, ѝ дозволуваат на Европската комисија делумно или целосно да ја суспендира либерализацијата на визите за една земја не само за прекршувања на внатрешните работи, како што се пречекорување на дозволениот престој, недостаток на враќања или неосновани барања за азил, туку и за злоупотреба на човековите права.
Исто така, ѝ дозволува на извршната власт на ЕУ сама да ја донесе оваа одлука, иако е веројатно дека ќе се консултира со земјите-членки на ЕУ пред да донесе конечна одлука.
Претседателот на грузискиот парламент, Шалва Папуашвили, го обвини европскиот блок за „уцена“.
Дипломатски извори изјавија за Радио Слободна Европа дека мнозинството земји членки на ЕУ би сакале барем да ја суспендираат визната либерализација за грузиските носители на одлуки, а воедно да ги поштедат обичните граѓани.
Сепак, комисијата дозволува суспензијата во втора фаза „да се прошири на целото население доколку грузиските власти не ги решат проблемите“.
Исто така, се додава дека во последната фаза „Грузија би можела целосно да го изгуби статусот на безвизен режим и да биде префрлена на листата на ЕУ на трети земји со потреба од виза“.
Досега, ова се случило само со јужнопацифичката нација Вануату кон крајот на 2024 година.
Односот на Грузија со ЕУ се влоши откако Тбилиси усвои анти-ЛГБТ законодавство и таканаречен закон за „странски агенти“ минатата година, кога ЕУ ги прекина преговорите за пристапување.
Тензиите се продлабочија уште повеќе по парламентарните избори во октомври 2024 година, на кои партијата „Грузиски сон“ ја задржа власта, ги замрзна разговорите за пристапување на Грузија во Европската Унија и го обвини блокот дека се обидува да заговори државен удар во Тбилиси.
Курти го поздрави потегот на ЕУ за укинување на казнените мерки против Косово
Вршителот на должноста премиер на Косово, Албин Курти ја поздрави одлуката на Европската Унија (ЕУ) да ги укине казнените мерки што беа воведени во таа земја во 2023 година, поради тензиите на север, каде што мнозинството се Срби.
Сепак, Курти за време на состанокот на извршната власт рече дека институциите на Косово „не се причина за ескалација на ситуацијата“ на север, туку намалувањето на тензиите во таа област е „токму заслуга на институциите“ на државата.
Тој истакна дека по воведувањето на казнените мерки, кои ќе бидат целосно укинати кон крајот на јануари и кои ќе ѝ овозможат на земјата да добие милиони евра финансиска помош, Косово се соочило со два напада, во септември 2023 година во Бањска во Звечан и во ноември 2024 година во каналот Ибер-Лепенц.
Во врска со двата напада, Курти го повтори својот став дека постојат докази за вмешаност на српската држава.
„Гледајќи наназад, секој компромис со владеењето на правото би бил фатален за Косово. Мирната ситуација, слободното движење и функционирањето на државните институции на северот од Косово се токму затоа што триумфираа владеењето на правото и јавниот ред. И покрај сето ова, никогаш не бевме огорчени кон ЕУ. Останавме целосно посветени на европската интеграција, на исполнувањето на критериумите за членство“, нагласи тој.
Зборувајќи за мерките, тој ги критикуваше партиите што беа во опозиција во претходниот мандат, бидејќи во ноември не гласаа за Планот за раст и трите договори со Светската банка, пред Собранието да се распушти.
„Косово не ги претрпе најголемите финансиски мерки од Европската Унија, туку од парламентарната опозиција“, рече Курти.
Опозициските партии одбија да учествуваат на седницата што ја свика партијата на Курти во тоа време, тврдејќи дека сегашната влада ги користи овие прашања како „инструменти на своите политички игри“.
Недостигот на консензус за создавање нови косовски институции по изборите во февруари доведе до распишување нови избори, кои ќе се одржат на 28 декември.
Заедно со мерките на ЕУ, владата предводена од Курти се соочи со критики од Соединетите Држави за неколку одлуки на северот од земјата, вклучително и затворањето на јавните претпријатија што работеа според српскиот систем.
На север, употребата на српскиот динар е исто така забранета. Србија финансираше паралелни структури на северот и ги поддржуваше Србите таму преку пензии и други бенефиции во динари.
Сепак, институциите ги сметаа овие дејствија како дел од проширувањето на суверенитетот во овој дел од земјата. Соединетите Држави и ЕУ многу од овие дејствија ги опишаа како некоординирани.
Казнените мерки го чинеа Косово околу 613,4 милиони евра во суспендирани или неопределено одложени проекти. Поради пропуштени рокови, 7,1 милион евра беа целосно изгубени, според анализата на Институтот за напредни студии.
Уапсени 11, осомничени 33 лица за злоупотреби во ЕСМ
Единаесет лица се уапсени, а против вкупно 33 лица е отворена истражна постапка поради сомнеж за сериозен организиран криминал поврзан со јавни набавки во ЕСМ Дистрибуција на топлина, соопшти Основното јавно обвинителство за гонење на организиран криминал и корупција (ОЈО ГОКК).
Акцијата била спроведена во текот на ноќта меѓу 17 и 18 декември и во текот на вчерашниот ден, на повеќе локации во Скопје и околината, Куманово, Неготино, Велес, Пехчево, Пробиштип и Кочани, под раководство на јавен обвинител и со учество на полициски службеници од Одделот за организиран и сериозен криминал при МВР.
Од Обвинителството соопштија дека сите осомничени лица се товарат за кривично дело Злосторничко здружување.
Дополнително, 7 лица дел како помагачи, а дел како поттикнувачи, се осомничени за продолжено кривично дело Злоупотреба на постапка за јавен повик, доделување договор за јавна набавка или јавно-приватно партнерство, 12 лица за продолжено кривично дело Злоупотреба на службена положба и овластување, додека на 20 лица на товар им се става дека, како соизвршители, сториле продолжено кривично дело Перење пари и други приноси од казниво дело.
Според наводите во истрагата, во текот на 2023 година, тројца службени лица вработени во ЕСМ Дистрибуција на топлина ДООЕЛ Скопје, заедно со четворица управители и/или сопственици на две приватни компании, формирале организирана група со цел изигрување на постапките за јавни набавки.
Групата однапред изготвила техничка спецификација за набавка на „СКАД ормари – мониторинг ормари со ГСМ контролор за топлински станици“, со што, според обвинителството, била наместена постапката за конкретни фирми.
На јавниот повик се пријавиле две правни лица – едно од Скопје и едно од Куманово.
„Правното лице од Куманово се јавило како економски оператор со непотполна документација и со понуда повисока од понудената цена од правното лице од Скопје, кое понудило речиси идентичен износ со проценетата вредност на јавната набавка, иако вредноста не била објавена во огласот за јавната набавка“, се вели во соопштението од ОЈО ГОКК.
Со тоа, било овозможено скопската фирма да го добие тендерот, со што се стекнала со противправна имотна корист од 472.470.407 денари со ДДВ, односно околу 7,68 милиони евра, на штета на буџетот на ЕСМ Дистрибуција на топлина.
По реализацијата на јавната набавка, во периодот од 2023 до 2025 година, осомничените, со цел прикривање на потеклото на средствата, пуштиле во оптек, примиле и пренеле 125.556.930 денари, односно околу 2,04 милиони евра, со што, според обвинителството, го оствариле кривичното дело перење пари.
По предлог на јавен обвинител, Кривичниот суд прифатил и ги определил притвор за седум лица, додека за шест лица се определени мерки за обезбедување на присуство.
Претставник на Хамас вели дека разговорите во Мајами мора да стават крај на „кршењата“ на примирјето во Газа
Висок функционер на Хамас изјави дека разговорите во Мајами во петок, 19 декември за унапредување на следната фаза од прекинот на огнот во Газа мора да имаат за цел да се стави крај на израелските „кршења“ на примирјето на палестинската територија.
Специјалниот претставник на американскиот претседател Доналд Трамп, Стив Виткоф, треба да се сретне со високи претставници од Катар, Египет и Турција во Флорида во петок, поради стравувањата дека напорите за постигнување на втората фаза од договорот се во застој.
„Нашиот народ очекува овие разговори да резултираат со договор за ставање крај на тековното израелско беззаконие, запирање на сите прекршувања и принудување на окупацијата да се придржува до договорот од Шарм Ел Шеик“, изјави за АФП членот на политичкото крило на Хамас, Басем Наим.
Според втората фаза, Израел треба да се повлече од своите позиции во Газа, привремена власт треба да управува со палестинската територија наместо Хамас, и треба да се распоредат меѓународни сили за стабилизација.
Но, напредокот во преминувањето кон таа фаза од октомврискиот договор меѓу Израел и Хамас, кој беше посредуван од Вашингтон и неговите регионални сојузници, досега е бавен.
Примирјето, исто така, останува кревко, при што двете страни тврдат дека се прекршени, а медијаторите стравуваат дека Израел и Хамас се во застој.
Министерството за здравство во Газа, управувана од Хамас, во четврток соопшти дека најмалку 395 Палестинци се убиени од израелски оган на територијата откако прекинот на огнот стапи на сила на 10 октомври.
Израел, исто така, постојано го обвинува Хамас за кршење на примирјето, а израелската војска објави дека тројца војници се убиени на територијата откако примирјето стапи на сила.
Наим рече дека новите разговори треба да го поттикнат влезот на хуманитарна помош во Газа.
Разговорите треба да се фокусираат и на „влезот на помош, отворањето на преминот Рафа во двата правци и испораката на сè што е потребно за поправки и рехабилитација на инфраструктурата“, рече Наим.
Тој рече дека разговорите треба да се осврнат и на тоа „како да се спроведат преостанатите елементи од планот на Трамп на начин што ќе постигне одржлива стабилност, ќе започне сеопфатен процес на реконструкција и ќе го отвори патот за политички пат што ќе им овозможи на Палестинците сами да се управуваат, што ќе кулминира во целосно суверена и независна држава“.
Во првата фаза од договорот за Газа, палестинските милитанти се обврзаа да ги ослободат преостанатите 48 живи и мртви заробеници што се држат на територијата.
До денес, тие ги ослободија сите заложници освен едно тело.
Но, администрацијата на Трамп сега е заинтересирана да продолжи кон тешката втора фаза, при што одредбата Хамас да го положи оружјето е посебна точка на сопнување.
Шефот на Хамас за Газа, Калил ал-Хаја, во неделата изјави дека милитантната група има „легитимно право“ да држи оружје. Израел постојано инсистираше дека Хамас „ќе биде разоружан“.
Третата фаза од прекинот на огнот вклучува планови за реконструкција на огромните области на Газа срамнети со земја од одмаздничката воена кампања на Израел за нападот на Хамас врз Израел во октомври 2023 година.
Состанок на европските лидери за финансирање на Украина
Додека Киев и Москва разменија напади со беспилотни летала преку ноќ, лидерите на Европската Унија се собираат во Брисел на самит на кој треба да се одлучи за предлогот за користење на замрзнатите руски средства за финансирање на економските и воените потреби на Украина во наредните години.
Самитот на ЕУ на 18 декември доаѓа еден ден откако рускиот претседател Владимир Путин грубо ги критикуваше лидерите на блокот, користејќи збор што може да се преведе како „млада свиња“, и ги повтори тврдењата дека Москва ќе ги постигне целите на својата војна против Украина со сила ако американскиот притисок за мир не доведе до договор што ги исполнува нивните барања.
Руските сили започнаа масовен напад со беспилотни летала врз централниот град Черкаси, при што беа повредени шест лица, соопштија властите.
Ихор Табуретс, началник на регионалната воена администрација, рече дека руските сили ја таргетирале критичната инфраструктура, оставајќи дел од градот без струја.
Нападите преку ноќ оставија прекин на снабдувањето со електрична енергија за повеќе од 180.000 потрошувачи во регионите Черкаси, Николаев, Запорожје, Суми и Дњепропетровск, но електричната енергија е вратена за повеќето од нив, изјави вршителот на должноста министер за енергетика Артем Некрасов.
Русија напаѓа енергетска и електрична инфраструктура од почетокот на нејзината целосна инвазија во февруари 2022 година, а со падот на температурите, силите на ТТС ги интензивираа тие напади есента.
„Од 12 декември, Русија ја нападна енергетската инфраструктура на Украина 4.500 пати во 2025 година“, рече Некрасов.
Неодамнешните напади врз црноморското пристаниште Одеса и другите јужни градови оставија повеќе од 1 милион луѓе без струја, бидејќи температурите се движеа малку над нулата.
Нападите доаѓаат во време кога лидерите на Европската Унија се подготвуваат да одлучат дали да одобрат заем од повеќе милијарди евра поддржан од замрзнати руски средства за да обезбедат финансирање на Киев.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски пристигна во Брисел за да присуствува на состанокот и им рече на новинарите дека без позитивен исход „ќе има голем проблем за Украина“.
Белгија, каде што се чуваат поголемиот дел од парите, стравува дека планот би можел да ја остави правно ранлива, а други земји, вклучително и Италија, исто така изразија сомнежи.
„Сега имаме едноставен избор - или пари денес или крв утре. И не зборувам само за Украина, туку за Европа“, рече полскиот премиер Доналд Туск додека лидерите на ЕУ пристигнуваа на самитот во Брисел.
„Ова е наша одлука и само наша“, додаде тој.
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, изјави дека нема да го напушти самитот без договор за тоа како да се финансира Украина во следните две години.
Германскиот канцелар Фридрих Мерц издаде остро предупредување претходно оваа недела.
„Ако не успееме во ова, тогаш способноста на Европската Унија да дејствува ќе биде сериозно оштетена со години, ако не и подолго, и ќе му покажеме на светот дека не сме способни да стоиме заедно и да дејствуваме во толку клучен момент од нашата историја“, рече тој.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски рече дека заемот ќе обезбеди финансиска сигурност за неговата земја.
„Исходот од овој состанок - резултатот што го произведува Европа - мора да ја натера Русија да почувствува дека нејзината желба да ја продолжи војната следната година е бесмислена, бидејќи Украина ќе има поддршка. Ова е целосно на Европа. Европа мора да го направи овој избор“, рече Зеленски во видео порака објавена еден ден пред самитот на ЕУ во Брисел.
Во борбениот говор на годишниот настан на Министерството за одбрана на 17 декември, Путин се обиде однапред да ги обвини Европа и Украина за секој неуспех на мировните напори, велејќи дека Русија ќе земе повеќе земја со сила, ако Киев и европските лидери што ги опиша како „млади свињи“ не го прифатат правилниот пристап кон предлозите на САД.
„Ако спротивната страна и нивните странски покровители одбијат да се вклучат во суштински дискусии, Русија ќе го постигне ослободувањето на своите историски земји со воени средства“, рече Путин, фрлајќи „ладна вода“ на секој предлог што бара од Москва да направи територијални отстапки.
Москва моментално контролира речиси една петтина од Украина, а руските претставници постојано повторуваат дека нема да прават компромис во врска со петте украински региони за кои Путин неосновано тврди дека се руски.
Особена пречка во неколкунеделните преговори меѓу САД, Украина, Европа и Русија е делот од регионот Донецк што украинските сили сè уште го држат под контрола.
Естонија вели дека руски граничари влегле на нејзина територија
Тројца руски граничари нелегално влегле на територијата на Естонија во среда, 17 декември, соопшти естонското Министерство за надворешни работи.
Министерството соопшти дека полицајците ја преминале контролната линија меѓу Естонија и Русија преку бранобран во реката Нарва. Тие пристигнале на местото со глисер, па продолжиле пеш по речната брана, а подоцна се вратиле во своето возило и заминале кон руска страна.
Министерството објави видео снимка снимена од камера за надзор за која вели дека го документирала инцидентот, кој се случил во близина на селото Васкнарва.
Естонскиот министер за внатрешни работи Игор Таро рече дека мотивите на руските граничари се нејасни.
„Нема непосредна закана за безбедноста, но полицијата и граничарите значително го зголемија своето присуство и патроли“, рече тој на естонската телевизија.
Во меѓувреме, закажан е состанок меѓу претставниците на граничните власти на двете земји како одговор на инцидентот.
Естонија, членка на ЕУ и НАТО, исто така, соопшти дека ќе го повика вршителот на должност амбасадор на руската амбасада во Талин и побара објаснување.
Србија и Кина започнаа соработка во областа на воздухопловните технологии
Српскиот министер за земјоделство Драган Гламочиќ во средата изјави дека Кина и Србија го продлабочуваат своето стратешко партнерство преку соработка во областа на воздухопловните технологии.
„Тие станаа основа на модерната индустрија и дигиталната трансформација и отвораат простор за решенија кои имаат долгорочно социјално и економско значење“, рече Гламочиќ во Белград на првиот кинеско-српски семинар посветен на воздухопловните технологии.
Според Министерството за земјоделство, нивната примена во индустријата и земјоделството може да ја подобри безбедноста на храната, да придонесе за рационално користење на ресурсите и отпорноста на земјоделството.
Министерството соопшти дека на состанокот во Белград се одржа церемонијата на отворање на Заедничкиот иновативен центар за кинеско-српски воздухопловни технологии.
„Сателитското набљудување, прецизното земјоделство, напредните системи за предвидување на климатските ризици и дигиталните платформи за поддршка на производителите ќе го подобрат домашното земјоделско производство“, рече Гламочиќ.
Тој додаде дека Србија има висококвалитетен стручен кадар, истражувачки институции и земјоделска база, додека Кина има напредни технолошки решенија и искуство во нивната примена.
На овој состанок учествуваат експерти од Политехничкиот институт Харбин во Чонгкинг, Кина, кој се занимава со истражувања во областа на вселенските технологии.
Посета на кинеското Министерство за безбедност
Српското Министерство за внатрешни работи на 17 декември објави дека делегација од Медиумскиот центар на Министерството за јавна безбедност на Кина е во посета на Белград со наведена цел за размена на искуства и добри практики во односите со јавноста.
„Современите безбедносни предизвици бараат брза и ефикасна јавна комуникација“, рече министерот за внатрешни работи Ивица Дачиќ.
Додадено е дека на состанокот е оценето дека дискусиите за односи со јавноста меѓу министерствата на Србија и Кина претставуваат поттик за понатамошно зајакнување на соработката меѓу Министерството за внатрешни работи и кинеското министерство.
Србија е кандидат за членство во Европската Унија (ЕУ) од 2012 година, но во исто време, откако Српската напредна партија (СНС) и Александар Вучиќ дојдоа на власт истата година, таа има силна соработка со Кина.
Затоа, Брисел постојано ја предупредува Србија дека нејзината надворешна политика треба да биде усогласена со онаа на Европската Унија.
Србија и Кина имаат договори за стратешка соработка и слободна трговија. За време на посетата на кинескиот претседател Си Џинпинг на Белград во мај 2024 година, Белград и Пекинг потпишаа 28 билатерални договори, вклучувајќи договор за екстрадиција и зајакнување на соработката во медиумската сфера.
Кина е втор најголем инвеститор во српската економија по ЕУ, со 698 милиони евра, според податоците од Народната банка на Србија за 2024 година. Кинеските компании се сопственици на Челичарницата Смедерево и поранешниот Рударско-топилнички басен Бор во источна Србија. Надворешната трговија е исто така во пораст, достигнувајќи 5,7 милијарди евра во првите десет месеци од 2024 година. Извозот на стоки од Србија во Кина е три пати помал.
Србија, која официјално е воено неутрална, и Кина имаат широка воена соработка.
Кинеските беспилотни летала и системи за воздушна одбрана (ADF) се дел од српските вооружени сили.
Царинските податоци за 2024 година и првата половина од оваа година покажуваат дека домашната одбранбена индустрија увезла стока во вредност од околу 240 милиони евра од Кина. Србија е првата европска земја што набави кинески системи за воздушна одбрана FK-3 и HQ-17 и беспилотни летала CH-92 и CH-95.
На сослушувањето за Западен Балкан од страна на Комитетот за надворешни работи на Претставничкиот дом на Соединетите Американски Држави на 3 декември, беше оценето дека Кина придонесува за нестабилноста на земјите во регионот. Републиканецот Кит Селф рече дека Кина го користи своето влијание „со испраќање оружје во Србија“.
Српскиот претседател Александар Вучиќ бил во Пекинг неколку пати во последната деценија. Пред пет дена, тој објави дека се подготвува неговата нова посета на Кина.
„Бев таму многу пати, но тоа беа работни посети. Ова ќе биде официјална посета“, рече Вучиќ.
Претходно, на 4 септември, на покана на кинескиот претседател, Вучиќ присуствуваше на прославата на 80-годишнината од победата во Втората светска војна во Пекинг.
ДИК го утврди редоследот на гласачките листи за повторените локални избори во четири општини
Државната изборна комисија (ДИК) на денешната седница го утврди редоследот на гласачкото ливче за повторените локални избори во општините Гостивар, Врапчиште, Центар Жупа и Маврово Ростуше.
На претстојните повторени локални избори кои ќе се одржат на 11 јануари, коалицијата ВРЕДИ ќе биде под реден број 1, коалицијата „Твоја Македонија“ предводена од ВМРО-ДПМНЕ под реден број 2, Националната алијанса за интеграција (НАИ) под број 3, Коалицијата предводена од СДСМ под број 4, група избирачи со подносител Зулхајрат Демири под реден број 5 и Демократска партија на Турците во Македонија под реден број 6.
Државната изборна комисија на денешната 162-ра седница ја спроведе јавната ждрепка за редоследот на гласачкото ливче за повторените избори кои ќе се одржат во овие општини. Претходно, како што наведе претседателот на ДИК, Борис Кондарко, општинските изборни комисии ги потврдиле листите за изборите.
На денешната седница беше донесена и одлука за објавување на описите на избирачките места, согласно законските обврски за повторените избори и согласно роковникот кои ќе се објават на официјалната страна за да бидат достапни за граѓаните и јавноста навреме да се информира.
„Со цел, да се информираат граѓаните, да можат да го остварат своето право на глас, за избирачките места, иако во скоро време имавме избори, ова се повторени, локациите не се променети, но законската обврска е да го направиме и објавиме заради остварување на правата на граѓаните и навремено информирање за изборите на 11 јануари“, рече Кондарко.
На денешната седница ДИК го усвои и предлог-планот за спроведување на едукација на избирачките одбори за повторените избори во овие четири општини, што исто така е законска обврска.
„Мора да ја поминат обуката од сертифицираните обучувачи, за таа цел, имаме определено седум обучувачи кои ќе ја спроведат едукацијата во четирите општини за секое избирачко мести и за секој избирачки одбор, објаснија Кондарко и членот на ДИК“, Дитмире Шеху.
На седницата беа утврдени и локациите за билборди и рекламни паноа за пакети кои ги доставиле петте компании кои се пријавиле во ДИК за рекламирање на учесниците на изборите.
На денешната седница беше донесена и одлука за исплата на надомест на лица ангажирани за толкување со знаковен јазик во ДИК за локалните избори. На денешната седница беа разгледани седум точки на дневниот ред.
„ДИК навремено ги извршува сите подготовки за организација на повторените избори во четирите општини. И наредната седница ќе биде јавна“, кажа Кондарко.
Овие избори се повторување на првиот изборен круг поради недоволна излезност на претходните избори во октомври 2025 година. Излезноста на гласачите во овие општини не достигна минималниот законски цензус од една третина од вкупниот број запишани избирачи на ниво на општина, според Изборниот законик. До изборот на нови градоначалници, владата во сите четири општини именуваше повереници.
Османи повикува на целосно укинување на мерките пред самитот ЕУ-Западен Балкан
Косовската претседателка Вјоса Османи изјави дека се надева дека казнените мерки што Европската Унија (ЕУ) ги воведе врз Косово во 2023 година наскоро ќе бидат целосно укинати.
Таа ги даде овие забелешки за време на состанокот со претседателот на Европскиот совет, Антонио Кошта, во Брисел, пред самитот ЕУ-Западен Балкан.
Еден ден претходно, косовскиот вицепремиер Бесник Бислими изјави дека бил информиран од Европската комисија дека институцијата „донела одлука за укинување на поголемиот дел од мерките против Косово“.
Според Бислими, проектите за кои станува збор се поврзани со ИПА програмите, во вредност од 34,6 милиони евра.
„Ја поздравуваме одлуката на ЕУ делумно да ги укине мерките, додека се надеваме и работиме на нивно целосно укинување што е можно поскоро. Република Косово покажа конструктивност, соработка и целосно почитување на надворешната и безбедносната политика на Европската Унија“, напиша Османи на Фејсбук.
Според претседателот на Косово, земјата ги исполнила сите услови поставени од европскиот блок и „нема причина да се одложува укинувањето на преостанатите мерки“.
ЕУ воведе казнени мерки врз Косово во летото 2023 година, како резултат на тензиите на северот од земјата, населен главно со Срби.
Европскиот блок почна постепено да ги укинува, но косовските власти инсистираат дека нивното задржување е неправедна одлука, бидејќи условите се исполнети, а Османи постојано повикува на нивно укинување.
Ситуацијата на северот се смири, присуството на полицијата во близина на општинските згради е намалено и е постигнат мирен трансфер на власта во општините со српско мнозинство.
Рикард Јозвјак, уредник за Европа во Радио Слободна Европа (РСЕ) во Прага, од свои извори дознава дека прашањето за неукинувањето на сите мерки против Косово било дискутирано во Брисел минатата недела и дека Франција и Италија се за укинување само на 50 проценти од тие мерки.
Османи е во Брисел, каде што учествува на самит меѓу лидерите на ЕУ и шест држави од Западен Балкан.
Во нацрт-декларацијата од самитот, која ја виде Радио Слободна Европа, а подоцна ќе биде усвоена од лидерите на ЕУ, се наведува дека „иднината на Западен Балкан лежи во нашиот блок. Проширувањето е реална можност што треба да се искористи“.
Од земјите од Западен Балкан, Албанија и Црна Гора постигнаа најголем напредок на својот европски пат, додека Косово останува единствената земја што сè уште нема статус на кандидат.
Косово аплицираше за членство во ЕУ во декември 2022 година. Сепак, таа апликација сè уште не ја поминала првата формална фаза - разгледување од страна на Советот на ЕУ, а потоа упатување до Европската комисија за мислење.
Во нацрт-декларaцијата од самитот се споменува и дијалогот меѓу Косово и Србија.
Во документот се наведува дека „недостатокот на нормализација на односите меѓу Приштина и Белград ги држи двете земји блокирани на европскиот пат“.
„Сите договори постигнати во дијалогот предводен од ЕУ треба да се спроведат, особено Договорот за Патоказот за нормализација и неговиот анекс. Поддршката во рамките на Патоказот за Западен Балкан и Раста е условена од конструктивен ангажман на партнерите, мерлив напредок и конкретни резултати во нормализацијата на нивните односи“, се наведува во документот.
Од септември 2023 година, неколку дена пред вооружениот напад во Бањска, во Брисел не е одржана никаква рунда преговори на високо ниво. Договорот споменат во нацрт-декларацијата е постигнат во 2023 година, иако страните не го потпишале. ЕУ го смета договорот за обврзувачки за Белград и Приштина и постојано бара негово спроведување, како и спроведување на анексот.
Овој договор, кој има 11 члена, меѓу другото, предвидува одредено ниво на самоуправа за српската заедница во Косово, меѓусебно признавање на државните симболи, Србија да не го блокира членството на Косово во меѓународните организации и бара од Приштина и Белград да ги спроведат сите претходни договори постигнати за време на дијалогот.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете