Вести
Две години затвор за возачот на џипот во кој загина Тоше
види ги сите денешни вести
Борел: Земјите-членки на ЕУ треба да ги испратат противракетните системи во Украина
Земјите-членки на Европската Унија треба да ги испратат своите противракетни системи за да се зајакне воздушната одбрана на Украина додека Русија ги напаѓа нејзините градови, изјави денеска шефот на европската дипломатија Жозеп Борел, предупредувајќи дека Европа не може да се потпре само на Вашингтон за помошта за Киев.
Повеќе од две години по почетокот на руската инвазија, Украина се соочува со недостиг на муниција, републиканците во американскиот Конгрес ја блокираат клучната воена помош, а ЕУ не успева да достави доволно муниција навреме.
„Имаме Патриоти, имаме противракетни системи. Мораме да ги извадиме од нашите касарни, каде што се за секој случај, и да ги испратиме во Украина, каде беснее војна“, изјави Борел за новинарите на состанокот на министрите за надворешни работи од земјите -членки на Г7, кој се одржува на италијанскиот остров Капри.
„Во спротивно, електроенергетскиот систем на Украина ќе биде уништен. А ниту една земја не може да се бори без струја во домовите, во фабриките, за интернетот, за сè“, додаде тој.
Противвоздушната одбрана на Украина е клучно прашање за министрите собрани во Италија, откако Германија вчера апелираше до Европската Унија и НАТО да направат повеќе за да му помогнат на Киев.
„Сигурен сум дека ќе го направиме тоа, но мораме да го направиме брзо“, рече Борел, додавајќи дека жали што „внатрешната политика“ во Соединетите Држави го одложува многу потребниот пакет помош за Украина во вредност од 60,84 милијарди долари.
„Не можеме да зависиме само од САД. Мораме да ја преземеме сопствената одговорност и да престанеме да велиме: „Доволен е САД“, потенцираше високиот претставник за надворешна и безбедносна политика на ЕУ.
СОНК ќе протестира поради доцнењето на мартовската плата на културните работници
Самостојниот синдикат за образование, наука и култура (СОНК) одржа вонредна седница на Советот на која одлучи „утре, 19 април со почеток во 13 часот, пред Министерството за култура да одржат протест поради доцнењето на платите во културата, понижувачкиот однос кон културните работници со неразбирливи обиди да се скрати нивното право за усогласување на платите со постоечките колективни договори и поради крајно понижувачкиот однос на државата кон сопствените културни институции и сопствената култура“.
Претходно, претседателот на СОНК Јаким Неделков на прес-конференција рече дека веројатно ќе донесат одлука за протест, иако е период на избори, а ако проблемот се продлабочи, рече, веројатно ќе донесат одлука и за генерален штрајк во установите од културата.
На прес-конференцијата, на која присуствуваа и вработени во културата, СОНК изрази незадоволство од доцнењето на платата за март која, според Општиот колективен и Колективниот договор во областа култура, вработените треба да ја примат до 15-ти односно до 10-ти во месецот.
Согласно усогласувањето на платите со минималната плата во државата, мартовската плата треба да им биде зголемена за 12 отсто. Пресметките се изготвени од установите за култура, но нема одобрување од Министерството за финансии и покрај ветувањата на ресорната министерка.
„Иако министерката излезе и кажа дека ќе нема проблем со платите, во дејноста култура сепак има проблем за исплата на мартовските плати. Проблемот датира уште од октомври лани за септемвриската плата, кога вработените во културата добија решенија за плата со ограничена важечка вредност. Тоа значеше дека до март ќе важат тие решенија, од март ќе се применува систематизацијата минимална плата по коефициент, не сметајќи ги во меѓувреме зголемувањето на платите за 10 проценти по основ на Општ колективен договор. Тоа ни беше јасен сигнал што може да се случи во април за мартовската плата и, еве, навистина, нашата загриженост и реакции беа оправдани во однос на тоа што Министерството за култура на чело со министерката за култура имаа план, стратегија и цел платите наместо 12,55 проценти да се зголемат само за 2,5 проценти“, истакна Неделков.
Според него, веројатно Министерството за култура и не направило соодветен план за користење на средствата и, како што рече, „веројатно од таа причина Министерството за финансии не одобрува зголемени плати за над 12 проценти, толку колку што е зголемувањето на минималната плата во оваа година“.
Посочи дека имаат поведено и судски постапки во врска со промена на решенијата издадени од установите за култура, со цел како што рече, „да не се случи ова што се случи со мартовската плата“.
Најавата за протест на културните работници се случува во период на зголемени протести во многу сектори во земјава. Деновиве протестираа здравствените работници, специјализантите, вработените во Национални шуми, во Македонски пошти итн.
Османи: Србија држи во заложништво петмина косовски полицајци
Косовската претседателка Вјоса Османи во четврток (18 април) изјави дека петмина косовски полицајци се држат како „заложници“ во Србија, наведувајќи дека тоа е „шовинистичко злосторство“.
Министерот за внатрешни работи на Косово, Џелал Свечља изјави дека во Рашка, Србија „без никакво објаснување“ се приведени четворица полицајци и заменик директорот на косовската полиција од српската заедница Дејан Јанковиќ.
Тој рече дека овој чин на Србија е преседан „помеѓу многуте акции и напади врз полицијата на Косово“.
„Ова е директен напад на Србија врз припадниците на сопствената заедница, српската заедница во косовската полиција кои наоѓаат волја и храброст да се приклучат на заедничкиот пат насочен кон услугата и безбедноста на сите граѓани и стабилноста на нашата земја“, рече Свечља на свеченото доделување дипломи на полициските кадети.
На церемонијата на доделување дипломи за кадетите на косовската полиција, Османи ја повика меѓународната заедница да дејствува по ова прашање.
„Ги повикуваме сите наши сојузници да го кренат својот глас и да ги зајакнат напорите да се запрат овие шовинистички ѕверства и акции против нашите граѓани и нашата полиција. Убеден сум дека денешната заклетва на сите овие кадети, оваа мултиетничка група е најмоќниот одговор“, рече Османи.
Министерството за внатрешни работи на Косово доцна во средата соопшти дека српските власти го држат заменик директорот на косовската полиција и уште четворица полицајци.
Косовскoто Министерство за внатрешни работи соопшти и дека заменик-директорот на полицијата од српска националност, Дејан Јанковиќ, од средата наутро е „во притвор без никакво објаснување“.
Јанковиќ, кој е од општина Штрпце, една од шесте општини со српско мнозинство јужно од Ибар, бил запрен на границата со Србија, Јариње, на северот на Косово и испратен на интервју во Рашка, во југозападно од Србија.
За ова прашање Радио Слободна Европа се обрати до Министерството за внатрешни работи на Србија, но одговор засега не доби.
Претходно, српското Министерство за внатрешни работи ги отфрли обвинувањата за приведување автобуси со државјани на Косово. Во соопштението беше наведено дека српската полиција никого не привела и не спречила влез и минување низ Србија, а во тек е само „засилена контрола на сите патници“.
Сепак, Министерството за надворешни работи на Косово извести дека стотици косовски граѓани биле приведени и испрашувани „без никакво објаснување“ во средата.
Министерството ги повика граѓаните на Косово „по секоја цена“ да избегнуваат патување низ Србија и додаваат дека за ова прашање се обратиле до Европската Унија и земјите од Квинта – САД, Велика Британија, Германија, Франција и Италија.
Над 20 слаби земјотреси регистрирани во Турција
Во турскиот град Токат денеска се регистрирани повеќе од 20 земјотреси, а најсилните беа со интензитет од 4,7 и 4,1 степени според Рихтеровата скала.
Најсилниот земјотрес бил во еден часот и шест минути по полноќ на длабочина од 9,97 километри, а вториот во два часот и 35 минути на длабочина од седум километри, соопшти турска Служба за управување со катастрофи и вонредни ситуации (АФАД).
Гувернерот на Токат, Нуман Хатипоглу изјави дека земјотресите не предизвикале жртви и материјална штета.
Лани во силниот земјотрес на Турција загинаа повеќе од 50000 луѓе во Турција и 6000 во Сирија.
Ердоган за големиот број жртви во земјотресот ги обвини градежните претприемачи кои им плаќале на локалните инспектори за да можат да користат евтини материјали и незаконски да доградуваат катови на зградите.
Критичарите на Ердоган одговараат дека повеќето од големите градежни компании во земјата се тесно поврзани со владејачката партија АКП.
Уапсени две лица во Германија под сомнение дека шпионирале за Русија
Две лица со двојно германско и руско државјанство се уапсени во Германија под сомнение дека планирале саботажи, вклучително и против воени објекти на САД, со цел да ја поткопаат воената поддршка за Украина, соопштија германските обвинители.
„Властите ги претресоа домовите и работните места на двајцата осомничени, кои се обвинети дека работеле за странска разузнавачка агенција“, се вели во соопштението.
Еден од осомничените, идентификуван од властите како Дитер С., од октомври 2023 година разговарал за можни заговори со лице поврзано со руското разузнавање, се вели во соопштението. Дитер С. бил подготвен да изврши бомбашки напади и подметнување пожари врз воени објекти, вклучително и оние со кои управуваат американските сили, прецизираше обвинителството.
Според магазинот Шпигел, објектите ја вклучувале воената база Графенвоер во јужната провинција Баварија, каде што украинските војници се обучуваат да користат американски тенкови Абрамс.
Руската амбасада во Берлин не одговори веднаш на барањата за коментар.
„Акциите беа особено насочени кон поткопување на воената поддршка што Германија и ја дава на Украина против руската воена агресија“, се вели во соопштението на германските обвинители.
Украина собори 13 руски беспилотни летала, бројот на загинати во Чернихив се зголеми на 18
Воздухопловните сили на Украина соопштија дека ги собориле сите 13 беспилотни летала испукани од Русија во текот на ноќта во четврток (18 април).
Нападот се случи додека спасувачките тимови сè уште трагаат по загинатите и повредените во рускиот ракетен напад во средата врз градот Чернихив, во кој загинаа 18 лица.
Цел на нападот беше критичната инфраструктура во западниот регион Ивано-Франковск, рече регионалниот гувернер, додавајќи дека остатоците од соборените беспилотни летала предизвикале пожари.
„Нападот со руско беспилотно летало врз западниот украински регион Ивано-Франковск во четвртокот беше насочен кон критичната инфраструктура, а остатоците предизвикаа пожари“, изјави гувернерката на регионот, Свитлана Онишчук.
Украинскиот медиум „Суспилне“ претходно утринава објави дека во четвртокот се слушнале експлозии во регионот Ивано-Франковск, додека украинските воздухопловни сили соопштија дека руски беспилотни летала летаат над регионот.
Русија неодамна ги засили нападите врз критичната инфраструктура на Украина, предизвикувајќи значителна штета на енергетскиот систем на земјата во март.
Украина, исто така, ги засили нападите врз Русија во последните недели, насочени кон енергетската инфраструктура.
Во меѓувреме, Русија во четвртокот соопшти дека неутрализирала 20 беспилотни летала и две балистички проектили во областите што граничат со Украина, вклучувајќи го и Ростов, каде се наоѓа нејзиниот команден штаб за офанзивата против Украина.
„Во текот на ноќта беа спречени неколку терористички напади на режимот во Киев“, соопшти Министерството за одбрана.
По нападот во Чернихив во северна Украина, спасувачите во четвртокот отстрануваа урнатини од местото на смртоносниот руски ракетен напад.
Три руски ракети паднаа врз град во северна Украина во средата, оставајќи локви крв на улицата на местото на еден удар, каде што спасувачите бараа преживеани и ги носеа ранетите на носилки.
Официјалниот број на загинати се искачи на 18 до четврток наутро, со 77 повредени-меѓу кои четири деца, соопшти Украинскиот оддел за итни случаи.
По тој напад, претседателот Володимир Зеленски повторно апелираше за дополнителна помош од западните сојузници.
„За жал, бројот на загинати може да се зголеми. Ова немаше да се случи доколку Украина добиеше доволно опрема за противвоздушна одбрана и ако решеноста на светот да се спротивстави на рускиот терор исто така беше доволна“, рече Зеленски во средата (17 април).
Новинарката на РСЕ, Алсу Курмашева - шест месеци во руски притвор
Алсу Курмашева работеше околу 25 години како новинарка во татарско-башкирскиот сервис на Радио Слободна Европа (РСЕ). И тогаш пред шест месеци, како што вели, „тоа за миг се претвори во криминал“.
Тоа се случи на 18 октомври кога Курмашева, руско-американска двојна државјанка, беше уапсена во Казан и обвинета дека не се регистрирала како странски агент, според рускиот кривичен закон што ги таргетира новинарите, активистите на граѓанското општество и други.
Таа подоцна беше обвинета за ширење невистини за руската војска, а доколку биде осудена се соочува со казна затвор до 10 години. РСЕ и американската влада велат дека обвиненијата се одмазда за нејзината работа како новинар на тој медиум.
Таа отпатувала во Русија за да ја посети и да се грижи за нејзината мајка и првично била приведена додека го чекала нејзиниот лет за враќање на 2 јуни на аеродромот во Казан, каде и биле одземени пасошите.
„На 18 октомври минатата година бев затворена под обвиненија кои сè уште немаат смисла во мојата глава“, напиша таа во неодамнешната порака објавена од еден месечник на татарски јазик во Казан.
Курмашева, која живее во Прага со нејзиниот сопруг Павел Буторин, кој исто така работи за РСЕ во Прага и нивните две ќерки, на возраст од 12 и 15 години, ги опиша нејзините затворски услови како лоши и рече дека нејзиното здравје се влошило бидејќи немала пристап до третман.
Алсу пишува дека „некои од нејзините болести се засилиле“, но дека лековите и редовното вежбање „и даваат сила да издржи и да ја поднесе болката“.
„Ја држат во нехумани услови само поради фактот што е Американка“, рече Буторин.
„Сакам руската влада да ми објасни мене и моите деца зошто ја држат Алса како заложник. Таа не е опозициска политичарка. Таа не е активист. Таа не е криминалец. Нејзиниот притвор е незаконски. Таа не припаѓа во затвор“, вели Буторин.
Многу критичари и групи за човекови права велат дека Кремљ го користи таканаречениот закон за странски агенти за да го потисне секое несогласување.
Москва, исто така, беше обвинета за приведување Американци со цел да ги користи како договор за пазарење за Русите затворени во САД.
„Руските власти спроведуваат жална криминална кампања против незаконски притворената Алсу Курмашева“, рече претседателот на РСЕ, Стивен Капус.
Друг американски новинар, репортерот на Вол Стрит Журнал, Еван Гершкович, е во притвор од март 2023 година под обвинение за шпионажа, што тој и неговиот весник жестоко го негираат, велејќи дека 32-годишниот само ја вршел својата работа како овластен новинар кога бил уапсен.
Во февруари, 23 земји ја номинираа Курмашева за светската награда за слобода на печатот на УНЕСКО/Гилермо Кано во 2024 година.
Основана во 1997 година, таа е годишна награда која се доделува на лице или група луѓе за исклучителен придонес во одбраната и промоцијата на слободата на печатот низ целиот свет и покрај опасностите и прогонот со кои се соочуваат.
За Курмашева наградите се нешто на што нема доволно време да се фокусира.
Наместо тоа, нејзината цел, како што вели, е едноставна:
„Мојата најголема желба е да си одам жива и здрава од овде“.
Почнува кампањата за парламентарните избори
Од денеска (18 април) официјално стартува и кампањата за изборите за пратеници.
Во тек е и кампањата за претседателските избори, па двете кампањи, ќе се одвиваат паралелно во текот на следните четири дена, вклучувајќи го и денешниот, по што на 22 април настапува 48-часовниот молк за претседателските избори. И покрај молкот за претседателските, кампањата за парламентарните избори ќе продолжи и во текот на овие два дена, што е ситуација која е единствена досега во изборните циклуси.
Кампањата за изборите за пратеници ќе трае до 6 мај по што ќе започне дводневниот молк пред 8 мај-денот на одржување на парламентарните и вториот круг од претседателските избори.
Коалицијата „Европска иднина“ предводена од СДСМ ја стартува парламентарната кампања со настан „Нема откажување од иднината“ во Скопје, а ќе има и митинзи во Демир Капија и во Гевгелија. Активности ќе има и претседателскиот кандидат Стево Пендаровски.
ВМРО-ДПМНЕ и Коалицијата „Твоја Македонија“, пак, традиционално ќе ја почнат кампањата со митинг во Охрид, а ќе се претстави и кандидатката за претседател Гордана Силјановска Давкова.
Коалицијата „Европски фронт“ најави активности во Скопје за конститутивна седница на победничко собрание од Парламентарните избори на 8 мај 2024 и претставување на претседателскиот кандидат Бујар Османи, како и централен митинг во Куманово.
Во Куманово митинг ќе има и Движењето ЗНАМ и претседателскиот кандидат Максим Димитриевски.
Во Штабот на Коалиција Вреди кај плоштадот Скендербег во Скопје е најавена перс-конференција на претседателскиот кандидат Арбен Таравари и на носителите на листите на кандидати за пратеници во сите изборни единици.
Претседателскиот кандидат на Левица, Билјана Ванковска кампањата за претставување на изборната програма ја продолжува со митинг во Велес, на кој ќе се обратат и претседателот на Левица и носител на листа на ИЕ1 Димитар Апасиев и носителот на листа на ИЕ3 Борислав Крмов.
Најавени се активности и на останатите учесници на изборите со кандидатски листи Коалцијата „Храбро за Македонија“ која ја сочинуваат ГРОМ, ПЦЕР и Интегра, партиите Македонска Ера Трета, Демократи, Аваја, Твоја партија, Родина Македонија, Единствена Македонија...
Со потпишување Кодекс за фер и демократски избори претставници на повеќето од политичките партии вчера се обврзаа дека ќе го почитуваат етичкиот кодекс и нема да користат говор на омраза во предизборната кампања.
САД ги вратија енергетските санкции за Венецуела
Американската влада соопшти дека нема да ја обнови лиценцата за нафта на Венецуела која истекува денеска (18 април).
Според американски медиуми, администрацијата на претседателот Џо Бајден на тој начин одлучила повторно да воведе казнени мерки како одговор на неисполнувањето на обврските од предизборната кампања од страна на претседателот Николас Мадуро.
Мадуро ќе бара трет мандат на изборите на 28 јули годинава.
Во последниве месеци, Вашингтон постојано се закануваше дека повторно ќе воведе енергетски санкции доколку Мадуро не ги исполни ветувањата кои делумно ги ублажија американските казнени мерки.
Изборниот договор меѓу владата и венецуелската опозиција, поддржан од САД, исто така одигра улога.
Широките санкции за нафтената индустрија во Венецуела првпат беа воведени од администрацијата на претседателот Доналд Трамп во 2019 година по изборната победа на Мадуро, која САД и другите западни влади не ја признаа.
Во Брисел продолжува дијалогот меѓу Белград и Приштина за употребата на динарот во Косово
Во Брисел денеска ќе продолжат разговорите во рамки на дијалогот меѓу Белград и Приштина, а се очекува повторно главна тема да биде одлуката на Централна банка на Косово да ја забрани употребата на динарот во Косово.
Тоа е петтата рунда од дијалогот за оваа одлука на официјална Приштина.
„Одиме со надеж дека ќе најдеме решение за динарот, иако не сум оптимист, имајќи ја предвид неподготвеноста на Приштина да бара решенија преку компромис“, рече Петар Петковиќ, директор на српската владина Канцеларија за Косово и Метохија.
Специјалниот пратеник на Европската Унија за дијалог меѓу Белград и Приштина, Мирослав Лајчак, во понеделникот изјави дека ќе биде домаќин на главните преговарачи на Белград и Приштина подоцна оваа недела за нова рунда разговори, со цел да се најде привремено решение за луѓето засегнати од одлуката на Централната банка на Косово да го укине динарот.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете