Достапни линкови

Што значи за Европа најголемата воена вежба на НАТО?


НАТО вежба во Португалија
НАТО вежба во Португалија

Кон крајот на овој месец, НАТО ќе ја започне својата најголема воена вежба по Студената војна, „Steadfast Defender“, во која ќе учествуваат 90.000 војници од сите 31 членка на воената Алијанса, како и Шведска, која е поканета во НАТО, во различни видови маневри на копно, море и воздух во период од четири месеци.

Иако официјалните документи на НАТО не кажуваат директно дека одржуваат вежби за потенцијална руска офанзива на сојузничка територија, очигледно е дека тие сакаат да тестираат како можат да се справат „за време на симулирано сценарио за конфликт со близок противник“. Приватно, извори од НАТО без двоумење признаваат дека „секако тоа значи Русија“.

А само погледнете во географијата и што ќе вежба Сојузот и тоа станува уште поочигледно. Грубо кажано, „Steadfast Defender 24“ вклучува две фази.

Првиот, кој сега полека започнува на крајот на јануари, вклучува трансатлантско засилување на силите. Ова е всушност клучот за да се види дали САД можат да распоредат голем број војници и опрема во континентална Европа за да се одбрани.

Не ја потценувајте симболиката на ова бидејќи Соединетите Држави сега влегуваат во жешката фаза на кампањата за претседателските избори која ќе кулминира во ноември.

А со тоа, се разбира, има значителна шанса американските гласачи да го вратат во Белата куќа претседателот кој ја доведе во прашање целта на НАТО и особено неговиот клучен член 5 - во кој се вели дека нападот врз еден е напад врз сите. Без американска посветеност на тоа, прашањето навистина е дали воениот сојуз не е мртов. И тоа е прашање што сè уште нема да исчезне.

Така, иако самата слика на американски војници кои тренираат заедно со други нации различни видови амфибиски напади на Атлантикот и на бреговите на Обединетото кралство, Норвешка и Шпанија во следните два месеци можеби нема целосно да ги ублажи европските стравови од помалку посветените Соединетите Американски Држави во блиска иднина, сепак ќе биде импресивна глетка со повеќе од 50 бродови како што се носачи на авиони, фрегати и уништувачи.

Втората фаза од вежбата е подеднакво клучна и најверојатно ќе биде онаа што навистина ќе покаже дали НАТО може да го одбрани своето ранливо источно крило. Целта овде, според Алијансата е да се види дали може „да спроведува и одржува сложени операции на повеќе територии во текот на неколку месеци, низ илјадници километри, од крајниот Север до Централна и Источна Европа и во какви било услови“. Уште еднаш, вид на војна што може да се очекува ако Русија нападне.

Почнувајќи од средината на февруари па се до крајот на мај, ќе имате голем број на елементи за вежбање главно на копно и на небото кои вклучуваат до 80 воздушни платформи како што се борбени авиони Ф35, хеликоптери и дронови, како и над илјада борбени возила, вклучувајќи 166 тенкови. Епицентарот ќе биде во Полска и балтичките земји, како и во Германија, која ќе биде главен центар за засилување и координација.

Но, очекувајте и елементи за вежбање во целиот нордиски регион, вклучително и Шведска, како и Чешка, Унгарија, Северна Македонија, Романија и уставно неутралната Молдавија. Од очигледни причини ништо нема да се одржи во Украина и украинските војници нема да учествуваат на ниту една од обуките.

Ова, исто така, ќе претставува прва соодветна шанса за НАТО да ги тестира аспектите на своите нови одбранбени планови, договорени на самитот на НАТО во Вилнус во јули минатата година, документ од 4.000 страници во кој секој сојузник точно знае кој дел од земјата во Алијансата треба да го брани ако НАТО беше нападнат.

Друг голем тест ќе биде да се види колку добро функционира Заедничката оперативна група за многу висока подготвеност на Алијансата, која беше создадена како директен одговор на руската анексија на Крим во 2014 година. Содржи околу 6.000 војници кои треба да бидат распоредени во рок од неколку дена во кој било дел од Алијансата, тој ќе биде една од клучните компоненти за секој потенцијален напад.

Иако вежбата е веќе планирана со години, таа доаѓа во клучно време. Две години по руската целосна инвазија на Украина, таа треба да делува како гаранција дека Алијансата е подготвена во случај војната да се приближи поблиску и надвор од границите на НАТО. Последната вежба која беше поголема од оваа се одржа во 1988 година во која беа вклучени 125.000 војници. Само „Trident Juncture“ во 2018 година донекаде се приближи со 50.000 вработени. Значи, и размерот и бројките се импресивни и симболични.

Прашањето, сепак, е дали тоа навистина ќе ги намали стравувањата во Европа. Испораките на оружје во Украина опаднаа алармантно во последниве месеци, бидејќи претседателот на воениот комитет на НАТО, Роб Бауер, есента рече дека западните индустрии за оружје треба да се зголемат бидејќи „сега се гледа крајот на цевката“.

И во последно време имаше многу официјални предупредувања дека европските сојузници мора да се засилат и да се подготват дека тековната војна можеби нема да биде ограничена само на Украина.

И ова не е само од земји блиски до фронтот. Началникот на белгиската армија Мишел Хофман неодамна истакна дека не е исклучено Путин да отвори втор фронт во Молдавија или балтичките земји.

И неговиот шведски колега, Микаел Бајден, неодамна предупреди дека сите во неговата земја „ментално мора да се подготват за војна“, предизвикувајќи нешто како паника во скандинавската нација со некои луѓе кои брзаат во продавниците да купат дополнително гориво и комплети за преживување.

Каков ефект ќе има „Steadfast Defender 24“ на крајот останува да се види, но оваа пролет ќе видиме слики кои можеби подеднакво и ги плашат и смируваат Европејците.

XS
SM
MD
LG