Долгоочекуваниот прекин на огнот во Појасот Газа стапи на сила на 19 јануари по едночасовно одложување, нагласувајќи ја кревкоста на договорот меѓу Израел и Хамас, кој САД и ЕУ го сметаат за терористичката група.
Примирјето, договорено на 15 јануари по неколкумесечни преговори, е првиот чекор во повеќефазен процес чија цел е да се стави крај на 15-месечниот конфликт во Газа.
Конфликтот избувна кога Хамас поддржан од Иран го нападна јужниот дел на Израел, убивајќи околу 1.200 луѓе и зеде 251 заложник во Газа. Израел возврати со покренување разорна војна во палестинската енклава во која загинаа над 46.000 луѓе, според здравствените власти во Газа.
Договорот предвидува размена на десетици израелски заложници за околу 1.000 палестински затвореници и испорака на итна хуманитарна помош во Газа, која се соочи со голема хуманитарна криза.
Почетокот на примирјето на 19 јануари беше одложено за речиси три часа, а Израел соопшти дека не ги добил имињата на првите тројца заложници што требаше да бидат ослободени. Хамас обвини дека застојот е од „технички причини на терен“.
За време на одложувањето, Израел продолжи со нападите во Газа. Палестинската цивилна одбрана, службата за итни случаи, соопшти дека најмалку 19 лица биле убиени во неколку напади низ целата територија.
Израел се очекува да ослободи 90 палестински затвореници, сите жени и малолетни, на 19 јануари во замена за првите тројца израелски заложници.
Во меѓувреме, екстремно десничарската партија Еврејска моќ објави дека ја напушта израелската влада во знак на протест против договорот за прекин на огнот. Овој потег го остава премиерот Бенјамин Нетанјаху со слабо парламентарно мнозинство.
Имаше прослави низ Газа и некои Палестинци почнаа да се враќаат во своите домови како што се одржа прекинот на огнот.
Захер ал-Кашиф, палестински писател и аналитичар, рече дека на територијата има „чувство на олеснување и среќа“. Но, тој рече дека многумина во Газа, од кои повеќето се во урнатини, се соочуваат со неизвесна иднина.
„Очекуваме вистинска помош и вистинска перспектива за нашата иднина, која е нејасна во сенката на раширеното уништување и ширењето на сиромаштијата и гладот“, рече Кашиф, кој живее во градот Газа.
Во првата фаза од договорот, ќе започне шестнеделен прекин на огнот, за време на кој израелските трупи ќе се повлечат од делови на Газа. Хамас ќе ослободи 33 од околу 90 израелски заложници во замена за Палестинците кои се чуваат во израелските затвори.
На Палестинците раселени поради конфликтот ќе им биде дозволено да се вратат во своите домови во првата фаза од договорот, додека хуманитарната помош ќе почне да тече во енклавата која ја контролира Хамас.
Понатамошните преговори за втората и третата фаза од договорот ќе започнат на 16-тиот ден од имплементацијата на договорот, а аналитичарите велат дека ова може да го претставува првиот вистински предизвик за долговечноста на прекинот на огнот.
Втората фаза од договорот вклучува ослободување на преостанатите заложници и, најважно, крај на војната. Последната фаза од договорот се фокусира на реконструкцијата на Газа.
Војната меѓу Израел и Хамас длабоко го промени геополитичкиот пејзаж на Блискиот Исток. Иран и Русија, некогаш доминантни сили, претрпеа сериозни неуспеси, додека Израел го прошири своето регионално влијание.
Менахем Клајн, виш предавач на Универзитетот Бар Илан во Тел Авив, рече дека многу Израелци имаат „измешани чувства“ за прекинот на огнот и договорот за заложници.
„Тие се многу среќни што заложниците се вратија. Од друга страна, тие се фрустрирани бидејќи војната не ги постигнала целите. Израел не го заврши Хамас. Затоа, очекувањата се да се продолжи војната некогаш во иднина и да се уништи, целосно да се уништи Хамас“, рече Клајн, поранешен владин советник.