Експлозија денеска (16 септември) оштети зграда во центарот на западниот германски град Келн, јави ДПА.

Портпаролката на полицијата рече дека широката област на Хоенцолернринг, населба полна со кафулиња, барови и ресторани, е опколена и дека голем број полицајци се на терен.

Таа првично не даде никакви информации за евентуални повреди или причина за експлозијата.

Радио Келн рано утрово јави дека едно лице е полесно повредено.

Полицијата побара од јавноста да ја избегнува областа околу местото на експлозијата.

Украинските воздухопловни сили соопштија дека собориле 53 од 56 руски беспилотни летала што ги детектирале во текот на ноќта на 15-16 септември, додавајќи дека „главна цел“ на бомбардирањето бил главниот град, откако тамошните воени власти пријавиле „масовен“ руски напад. Овој беше осми напад на Киев овој месец.

Шефот на регионалната воена управа во Киев, Руслан Кравченко, изјави дека една жена е хоспитализирана откако била повредена од фрагменти од соборен дрон, јавува Радио Слободна Европа (РСЕ) на англиски јазик.

Шефот на градската воена администрација Сергеј Попко изјави дека Киев бил нападнат повеќе од три часа во текот на ноќта, бидејќи противвоздушната одбрана соборила „речиси дваесет непријателски беспилотни летала околу главниот град“.

РСЕ не можеше самостојно да ги потврди тврдењата за развојот на бојното поле од која било страна во областите на најтешките борби. Русија ја бомбардираше Украина со беспилотни летала, ракети и разни видови ракети за време на 36-месечната инвазија.

Многу од последните напади беа насочени кон електричната и другата инфраструктура, но бомбите, исто така, често погодија болници, училишта и станбени згради, и покрај инсистирањето на Москва да не напаѓа цивилни цели.

Американскиот институт за проучување на војната (ISW) на 15 септември соопшти дека Русија се стреми „да постигне одлучувачка победа во Украина до 2026 година пред веројатните среднорочни до долгорочни економски ограничувања и генерирање сила да почнат значително да ја деградираат способноста на Русија да ги одржи нејзините воени напори во Украина“.

Видете и ова:

Украина: Најмалку 30 цивили се повредени во руски напад на Харкив

Исто така, се наведува дека, во услови на „растечки предизвици“ во производството и набавката на воена опрема и муниција, „Кремљ најверојатно ќе се потпре на странски партнери за да ги задоволи своите материјални потреби“.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски неодамна ги повика Соединетите Држави и другите сојузници „брзо да ги спроведат“ договорите за оружје и други набавки за да помогнат во борбата против инвазијата, нагласувајќи ги западните дебати за опсегот и сегашните граници на воената помош за Киев.

Зеленски за Си-Ен-Ен изјави дека очекува да му претстави на американскиот претседател план од четири точки за победа во војната кога ќе се сретне со Бајден подоцна овој месец.

На 10 септември, украинскиот премиер Денис Шмихал изрази надеж дека вториот голем мировен самит ќе се заснова на сличен собир во Швајцарија пред три месеци со цел да се стави крај на војната.

Од денеска(16 септември) до четврток во Стразбур ќе се одржи пленарно заседание на Европскиот парламент на кое централен настан ќе биде дебатата на европратениците со унгарскиот премиер Виктор Орбан, посветена на претседавањето на Унгарија со ЕУ.

Покрај пленарната сесија, за утре во Стразбур е предвидено претседателката на Европската комисија да ги презентира предлог-составот на новата ЕК и распределбата на ресорите меѓу еврокомесарите пред членовите на парламентарната Конференција на претседатели, што ја сочинуваат претседателката на ЕП, Роберта Мецола и првите луѓе на пратеничките групи.

Заседанието ќе започне доцна попладнево со дебати за Стратешкиот дијалог за иднината на земјоделството во ЕУ, за проблемите со илегалната миграција и за појавите на антисемитизам, говор на омраза и злосторства мотивирани од омраза во Европа.

Утре (17 септември) заседанието на ЕП ќе продолжи со дебата на европратениците со претставници на Европската комисија посветена на последниот развој на настаните во Украина. Од оваа дебата треба да произлезе резолуција во која се очекува европратениците да ги повикаат земјите членки на ЕУ да продолжат со обезбедувањето воена и финансиска поддршка за Украина. Гласањето по оваа Предлог-резолуција е предвидена за в четврток.

Видете и ова:

Што може да се очекува од унгарското претседателство со ЕУ?

Попладне заседанието ќе продолжи со дискусии за ситуацијата во Појасот Газа и на Блискиот Исток, за случувањата во Венецуела, за состојбата во Европската енергетска унија, за резултатите од министерска конференција на Г20 во Рио де Жанерио, како и за борбата против нееднаквоста.

В среда по дебатата со Орбан за програмата на унгарското претседавање со Советот на ЕУ во вторите шест месеци од годинава, европратениците ќе расправаат со претставници на ЕК и на Европскиот совет за правилата на Унгарија за издавање дозволи за престој на странци, вклучително и на државјани на Русија и Белорусија, за што некои членови на ЕП изразија „загриженост во врска со можните безбедносни ризици во Шенген зоната“.

Во продолжение е планирано да се одржи тематска дебата за ризиците од организираниот криминал по безбедноста на Унијата и нејзините граѓани, по што Советот на ЕУ пред пратениците ќе го презентира својот став за предлог-буџетот на блокот за 2025 година. Европратениците својата позиција во однос предложената буџетска рамка треба да ја утврдат во октомври, по што ќе следат разговори меѓу ЕП и Советот на ЕУ за усогласување на Буџетот за следната година.

В четврток, на последниот ден од парламентарното заседание, европратениците ќе дебатираат за последиците од сушите и екстремните временски услови врз локалните заедници и земјоделството на ЕУ, за пресудата на Судот на правдата на ЕУ во врска уплатата на даноците од страна на американскиот технолошки гигант „Епл“, како и за опасноста од кривично гонење на борците за заштита на животната средина и на свиркачите за еколошки прашања и потребата од нивна заштита.

Бројот на загинати во поплавите во централна Европа вчера се искачи на осум, откако илјадници луѓе беа евакуирани од своите домови во Полска, Чешка, Австрија и Романија.

Циклонот „Борис“, донесе обилни дождови од Австрија до Романија, што доведе до најголемите поплави во речиси три децении во тешко погодените области на Чешка и Полска.

Илјадници куќи беа оштетени за време на викендот, мостови беа однесени, а најмалку 250 000 домаќинства, главно во Чешка, останаа без струја.

• РСЕ/ Романски сервис

Пет лица загинаа, а стотици луѓе мораа да бидат евакуирани по обилните дождови што ја погодија источна Романија ноќта на 13 септември. Многу патишта беа затворени во двата округа, а надојдените води на некои локации достигнаа висина од три метри.

Едно лице се удави во неделата во југозападна Полска, пожарникар кој учествуваше во спасувачките операции загина во Австрија, а уште две лица загинаа во Романија, каде поплавите однесоа четири животи во саботата.

Министерството за надворешни работи и надворешна трговија (МНР) денеска ќе го повика бугарскиот амбасадор во државава Жељаско Радуков за фотографирањето пред бугарското знаме на претседателите Румен Радев и Гордана Сиљановска на средбата завчера во Софија.

„Во врска со најавата на претседателката Сиљановска-Давкова информираме дека во текот на утрешниот ден во Министерството за надворешни работи и надворешна трговија на разговор ќе биде повикан Амбасадорот на Република Бугарија“, потврдија вчера од МНР.

За денеска во 11 часот е закажан и брифинг за медиуми на шефот на дипломатијата Тимчо Муцунски за досегашните и идните активности, како и за актуелни прашања од доменот на работата на министерството со кое раководи.

Од Кабинетот на претседателката Сиљановска-Давкова во саботата најавија дека ќе побараат објаснување за фотографијата пред бугарското знаме направена во Кабинетот на претседателот на Бугарија иако, како што нагласуваат оттаму, ваков потег и чин не бил предвиден, ниту договорен.

„Она што фрли сенка на настанот е отстапувањето од договорениот протокол за средбата, според кој, не требаше да има фотографии во рамките на затворениот простор. Но, за жал, пред почетокот на тет-а-тет средбата, претседателот Радев ја покани претседателката да направат заедничка фотографија пред бугарското знаме, иако ваков потег и чин не беше предвиден, ниту договорен. Сакаме да веруваме дека се работи за протоколарен превид, а не за намерна постапка и отстапка од договореното и веќе утре ќе побараме објаснување од бугарска страна,“ наведоа од Кабинетот на претседателката Сиљановска-Давкова.

Опозициската СДСМ и вчера реагираше за посетата на Софија, обвинувајќи дека претседателката Сиљановска-Давкова и ВМРО-ДПМНЕ ја загрозиле македонската самобитност и македонски идентитет.

Видете и ова:

Сиљановска-Давкова: Не беше предвидено фотографирање со Радев пред бугарското знаме

ВМРО-ДПМНЕ, пак, во реакција на прес-конференцијата на СДСМ наведе дека „не се потребни лекции од партија која кога беше на власт ја воведе државата во безброј дипломатски кризи и меѓународни понижувања.“

Средбата на Радев и Сиљановска Давкова беше дел од активостите на македонската претседателка при посетата на Софија по повод присуство на настапот на македонската опера во Софија со „Набуко“, како чекор од културната дипломатија. Во македонската делегација беа и министрите за надворешни работи и трговија Тимчо Муцунски и за култура Зоран Љутков.

Новоименуваниот амбасадор на Бугарија Жељаско Радуков и ги предаде акредитивните писма на претседателката Сиљановска Давкова на 10 септемеври, заменувајќи го досегашниот амбасадор Ангел Ангелов.

Од денеска (16 септември) во аптеките во земјата ќе се издаваат и деветте нови лекови на позитивната листа. На листата се додадени лекови за крвен притисок, за срцеви заболувања, анти-агреганси, лекови за третман на депресија и за деменција. На товар на Фондот за здравство ќе бидат антикоангулансите Prasugrel и Ticagrelor, Nebivolol, Perindopril, Valsartan, Fenofibrate, лекови против висок притисок и високи масти, како и Escitalopram, Memantine, Duloxetine, кои се антидепресиви и лекови за третирање деменција.

Министерот за здравство Арбен Таравари најави дека на почетокот на следната година позитивната листа на лекови би можела да се дополни со уште некој лек.

„Од позитивната листа веќе од 16 септември пациентите можат тие девет нови лекови да ги земаат во аптека бесплатно. Значи, влегува во сила од понеделник. Ние подготвуваме платформа заедно со СЗО која што ќе обезбеди транспарентност на целиот процес при идното проширување на лековите. Исто така, препораки ќе имаме од СЗО, меѓутоа и од експертите внатре во државата. Ние би сакале сето тоа проширување на позитивната листа да биде што потранспарентно и што посеопфатна, тоа што најмногу им треба на граѓаните со што би ги намалиле, што помалку трошоците на нашите пациенти и граѓани“, изјави Таравари минатата недела.

Видете и ова:

Од понеделник во аптеките новите лекови од позитивната листа

Тој истакна дека не може да вети дека во наредниот период на оваа позитивна листа ќе се најдат уште 10 лекови, но како што вели, гарантира оти на секои три-четири месеци ќе има надополнување од плус еден, два или три лека.

Таравари ги повика сите заинтересирани фармацевтски фирми, производители да конкурираат и да бидат активни, да им сугерираат за да како министерство и Влада бидат што потранспарентни и резултатот да биде што подобар за сите граѓани во државата.

Најмалку 30 лица, меѓу кои три деца, се повредени во руски напад со наведувачка ракета која погодила облакодер во Харкив, североисточна Украина, соопштија локалните украински власти на 15 септември.

„Спасувачката операција во Харкив продолжува. Руски воздушен напад. Оштетена е станбена зграда, повеќекатна зграда. Помеѓу 9-ти и 12-ти кат има пожари и урнатини“, напиша на апликацијата Телеграм, украинскиот претседател Володимир Зеленски.

Гувернерот Олех Сињехубов објави дека е оштетена цивилната инфраструктура.

Видете и ова:

Зеленски бара побрза испорака на оружје за Украина

Харкив, еден од најголемите градови во Украина и клучен индустриски центар, се наоѓа во близина на руската граница и постојано е под напади од руски бомби, проектили и беспилотни летала.

Украинските власти претходно соопштија дека брачен бар загинал во јужниот регион Одеса во бран руски напади ноќта меѓу 14 и 15 септември.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски во вечерното видеообраќање на 14 септември ги повика САД и другите сојузници „брзо да ги спроведат“ договорите за оружје и за други испораки за да и помогнат на Украина да се бори против руската инвазија.

Украинските власти велат дека војската мора да биде способна да изврши удари со долг дострел на руска територија за да се одбрани инвазијата на руските сили, аргумент што беше поддржан од претставници на НАТО.

Видете и ова:

Медведев се закани дека можен нуклеарен удар ќе го претвори Киев во „сива точка“ на картата

Зеленски рече дека Русија минатата недела истрела околу 30 проектили, повеќе од 800 наведувани бомби и речиси 300 беспилотни летала кон Украина.

Од друга страна, поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев, сега заменик-претседател на рускиот Совет за безбедност, на 14 септември предупреди дека Киев може да се претвори во „џиновска сива стопена дупка на картата“ доколку се тргнат ограничувањата за употребата на западното оружје од страна на Украина.

Министерството за надворешни работи и надворешна трговија утре (16 септември) ќе го повика на разговор бугарскиот амбасадор во Северна Македонија, Желјаско Радуков, за фотографирањето пред бугарското знаме на претседателите Румен Радев и Гордана Сиљановска на средбата завчера во Софија.

„Во врска со најавата на претседателката Сиљановска-Давкова информираме дека во текот на утрешниот ден во Министерството за надворешни работи и надворешна трговија на разговор ќе биде повикан амбасадорот на Република Бугарија“, изјавија од МНР за државната агенција МИА.

Видете и ова:

Сиљановска-Давкова: Со Радев се обединивме околу најважното, европската интеграција

Сиљановска-Давкова на 13 август се сретна со бугарскиот претседател Румен Радев во Софија.

По средбата беа лиферувани фотографии како двајцата шефови на држави се ракуваат пред бугарското и знамето на ЕУ, но без македонското знаме.

Тоа предизвика реакции во јавноста, а опозицискиот СДСМ обвини дека Северна Македонија доживеала „понижување и дипломатски дебакл“. Лидерот на социјалдемократите, Венко Филипче порача дека тоа било „невидено погазување и понижување на достоинството на македонската држава и нејзините граѓани“.

„За првпат во историјата на нашата држава, македонски претседател оствари средба со претседател на друга држава без никакви државни обележја. Да биде скандалот уште поголем, на средбата присуствуваше и министерот за надворешни работи и надворешна трговија, Тимчо Муцунски, кој беше само нем сведок на недоличниот и понижувачки чин. Очигледно е дека ниту еден претставник на македонската делегација не реагирал на ова деградирачко однесување“, реагираше Филипче преку објава на Фејсбук.

Видете и ова:

Сиљановска-Давкова: Не беше предвидено фотографирање со Радев пред бугарското знаме

Од кабинетот на претседателката Сиљановска-Давкова, пак, реагираа дека сакаат да веруваат дека „се работи за протоколарен превид, а не за намерна постапка и отстапка од договореното“ од страна на бугарските домаќини. Фотографирање пред знамето, тврдат, не било предвидено.

„Средбата и заедничкиот ручек поминаа во извонредно пријателска атмосфера, од пречекот до крајот. Она што фрли сенка на настанот е отстапувањето од договорениот протокол за средбата, според кој, не требаше да има фотографии во рамките на затворениот простор. Но, за жал, пред почетокот на тет-а-тет средбата, претседателот Радев ја покани претседателката да направат заедничка фотографија пред бугарското знаме, иако ваков потег и чин не беше предвиден, ниту договорен“, соопштија од кабинетот на Сиљановска-Давкова.

Средбата помеѓу Сиљановска-Давкова и Радев беше прва официјална откако претседателката на Северна Македонија ја презеде функцијата на 12 мај годинава.

Видете и ова:

„Набуко“ од Верди за затоплување на односите меѓу Скопје и Софија

Во делегацијата со Сиљановска-Давкова беа и министерот за надворешни работи Тимчо Муцунски и министерот за култура Зоран Љутков.

Претседателката отпатува во Софија за да го проследи настапот на Националната опера и балет со „Набуко“ од Џузепе Верди што беше искористено и за средба со Радев.

Кој ги загрозил македонската самобитност и македонскиот идентитет, е прашањето околу кое и денеска двете најголеми политички партии во Северна Македонија се прозиваат откако по средбата на претседателката Гордана Сиљановска-Давкова со бугарскиот претседател Румен Радев на 13 септември беа објавени фотографии без македонското знаме.

Портпаролката на СДСМ, Боданка Кузеска, на прес-конференција на 15 септември рече дека по средбата во Софија „сите граѓани без разлика на партиската припадност се понижени и засрамени“.

Видете и ова:

Сиљановска-Давкова: Не беше предвидено фотографирање со Радев пред бугарското знаме

„Сиљановска и ВМРО-ДПМНЕ иницираа дипломатски скандал со кој допуштија Бугарија да ја понижи и да избрише под со државата и македонските граѓани. Ако ова е тоа што го може македонската дипломатија под водство на Мицкоски и Сиљановска, како тоа ќе преговараат подобри позиции во меѓусебните разговори? Сиљановска ли е таа која ќе ги води овие разговори или пак Муцунски кој остана нем и без реакција на дипломатскиот скандал кој ни се случи?“, рече Кузеска.

Владејачката ВМРО-ДПМНЕ, пак, обвини дека социјалдемократите ја манипулираат јавноста, како и дека СДСМ е тој што кога е на власт „ја продава државата“.

„За разлика од СДС, ВМРО-ДПМНЕ стои цврсто зад националните интереси на Македонија и продолжува да ја води државата кон патот на достоинството и гордоста. СДС треба да престане да манипулира со јавноста и да се погледне во огледало за сите предавства што ги направи на македонскиот народ. Доколку тие имаат некаква желба да бидат конструктивни, нека престанат со клеветите и нека се посветат на реалната поддршка на македонските интереси“, реагираа од СДСМ.

Видете и ова:

Сиљановска-Давкова: Со Радев се обединивме околу најважното, европската интеграција

Партиските обвинувања започнаа откако по средбата на Сиљановска-Давкова и Радев беа лиферувани фотографии како двајцата се поздравуваат пред бугарското и знамето на ЕУ, но без македонското знаме.

Вчера реагираше и лидерот на СДСМ, Венко Филипче, кој рече дека „за првпат во историјата, македонски претседател оствари средба со претседател на друга држава без никакви државни обележја“.

Од кабинетот на Сиљановска-Давкова, пак, најавија дека денеска (15 септември) ќе побараат објаснување од бугарската страна, но потенцираа дека фотографирањето пред знамињата воопшто и не било планирано.

„Средбата и заедничкиот ручек поминаа во извонредно пријателска атмосфера, од пречекот до крајот. Она што фрли сенка на настанот е отстапувањето од договорениот протокол за средбата, според кој, не требаше да има фотографии во рамките на затворениот простор. Но, за жал, пред почетокот на тет-а-тет средбата, претседателот Радев ја покани претседателката да направат заедничка фотографија пред бугарското знаме, иако ваков потег и чин не беше предвиден, ниту договорен“, соопштија од кабинетот на претседателката.

Видете и ова:

„Набуко“ од Верди за затоплување на односите меѓу Скопје и Софија

Средбата помеѓу Сиљановска-Давкова и Радев беше прва официјална откако претседателката на Северна Македонија ја презеде функцијата на 12 мај годинава.

Во делегацијата со Сиљановска-Давкова беа и министерот за надворешни работи Тимчо Муцунски и министерот за култура Зоран Љутков.

Претседателката отпатува во Софија за да го проследи настапот на Националната опера и балет со „Набуко“ од Џузепе Верди што беше искористено и за средба со Радев.

Додека во Србија локалните жители и еколошките здруженија протестираат поради отворањето на рудник за литиум, извршниот директор на Рио Тинто, Јакоб Стаушолм, во авторски текст за „Политика“ пишува дека компанијата ги почитува и ги разбира сите стравови на српските граѓани во врска со проектот Јадар и оти има одговори за сите прашања што ги засегаат луѓето.

Според последните најави на властите, рудникот за литиум во Рио Тинто би можел да започне со работа во 2028 година доколку компанијата ги исполни еколошките прописи и ги добие потребните дозволи.

Некои жители на Јадар на запад од Србија и еколошки здруженија се противат на отворање рудникот, плашејќи се од последиците за животната средина. Масовните протести против рудниците за литиум, на иницијатива на еколошки организации, започнаа есента 2021 година, кога беа организирани и блокади на меѓународниот автопат.

Видете и ова:

Фридом хаус ја осуди репресијата на српската влада врз активистите поради протестите за заштита на животната средина

Стаушолм оцени дека има многу неточни и погрешно интерпретирани информации за проектот и компанијата Рио Тинто, како и дека „се работи за внимателно осмислена и добро организирана кампања за ширење дезинформации“, пренесува Бета.

„Ова е прв пат во својата долга историја оваа компанија да се соочи со ваква ситуација. Темата за развој на проекти ги збунува, вознемирува и ги дели луѓето. Нашите вработени се изложени на закани и заплашувања на Интернет“, вели тој во текстот објавен на 15 септември.

Како што пишува, шесте ветувања што ги дал се одраз на неговата желба да ги увери сите кои се загрижени дека проектот ќе се развива безбедно и во согласност со највисоките стандарди за заштита на животната средина, општествената одговорност и корпоративното управување.

Стаушолм рече дека сите студии за оцена на влијанието врз животната средина вклучуваат постапка за јавна ревизија, каде граѓаните ќе можат да добијат информации и да придонесат за подобрување на студиите преку коментари, прашања и предлози.

Видете и ова:

„Одеднаш се разгореа“: Протести низ Србија против ископ на литиум

Тој изјави и дека компанијата предлага да има што е можно повеќе јавни дебати кои ќе ги пренесуваат медиумите, како онаа што минатата сабота се одржа во Љубовија.

Неколку дена претходно, на 10 септември, дел од опозицијата во Србија до парламентот достави предлог за измена на законот со кој се бара забрана за истражување и експлоатација на литиум и бор. Пратениците од опозицијата побараа вонредна седница на парламентот на која ќе се расправа за нивниот предлог.

Претседателката на српското Собрание Ана Брнабиќ најави дека предлогот на опозицијата за забрана за ископ на литиум ќе биде на дневен ред на парламентот до крајот на септември.

Владата на Србија во последните месеци не се противеше на проектот за изградба на рудникот, иако пред две години, под притисок на еколошките протести, проектот беше стопиран.

На 19 јули Србија потпиша Меморандум за критични суровини со германскиот канцелар Олаф Шолц и Европската унија. Меморандумот предвидува цел производствен синџир – од ископ на литиум во рудникот на Рио Тинто во долината на реката Јадар до производство на батерии за електрични возила.

Од компанијата Рио Тинто за Радио Слободна Европа (РСЕ) изјавија дека евентуалната забрана „би претставува преседан бидејќи ќе бара фундаментални промени во законодавната рамка која ги регулира рударските активности и експлоатацијата на минералните суровини“.

РСЕ постави и прашање дали компанијата при аплицирање за геолошки истражувања известува и за која руда се врши истражувањето.

„Секој проект за геолошки истражувања што е дел од апликацијата поднесена до Министерството за рударство и енергетика за добивање одобрение јасно го содржи името на примарната минерална суровина која би се истражувала (на пример, бакар, злато, сребро, бор, литиум итн.)“ се наведува во одговорот на Рио Тинто.

Видете и ова:

Стејт департмент: Сите тврдења за мешање на САД во протестите во Србија се лажни

Од Рио Тинто претходно во својот одговор до РСЕ изјавија дека „домашни и меѓународни експерти потврдиле дека проектот Јадар може да се реализира безбедно и во согласност со највисоките стандарди за заштита на животната средина“.

Оваа компанија во 2004 година на запад од Србија ја откри рудата „јадарит“ – комбинација од литиум и бор, а резервите на овој метал се проценуваат на над 158 милиони тони.

Рио Тинто објави дека областа на долината Јадар ја има една од најголемите европски резерви на руда за производство на литиум и дека нивниот проект предвидува производство на 58.000 тони литиум годишно, доволно за 1,1 милион електрични возила.