Вести
ЕУ очекува Приштина да ги исполни сите обврски за деескалација
Европската унија (ЕУ) очекува Косово да ги исполни сите барања наведени во соопштението од 3 јуни, а кои се однесуваат на чекори кон деескалација на северот на земјата.
„Ова јасно предвидува дека предвремените избори треба да се распишат што е можно поскоро и тие да се организираат на целосно инклузивен начин во сите четири општини со мнозинство Срби на северот од земјата. Се очекува учество на косовските Срби на овие избори“, изјави портпаролот на ЕУ во писмената изјава дадена до медиумите.
Иако инсистираат да не ги коментираат изјавите на локалните политичари, оваа изјава од европските претставници доаѓаа еден ден откако косовскиот вицепремиер Бесник Бислими рече дека не треба да се распишуваат специјални избори во општините со српско мнозинство на север, додека Европската унија не ги укине казнените мерки.
Тензиите на северот на Косово се зголемија на крајот на мај, кога албанските градоначалници со помош на полицијата влегоа во општинските згради во Звечан, Лепосавиќ и Зубин Поток.
Месното српско население остро се спротивстави, бидејќи не прифаќаат нови градоначалници по бојкотот на изборите во април 2023 година.
Европската унија на 3 јуни објави соопштение во кое изразува подготвеност да воведе мерки против Косово доколку не се исполнат сите барања. Барањата се однесуваат на прекин на полициската операција во близина на општинските згради на северот на Косово; отстранување на градоначалниците од општинските згради и распишување предвремени избори.
Поради непочитување на овие барања, 10 дена подоцна ЕУ воведе мерки против властите во Приштина.
Сите билатерални средби со претставници на косовската влада се прекинати, проектите за финансирање се замрзнати, а состаноците во рамките на процесот за стабилизација и асоцијација се суспендирани.
На 10 јули во Братислава, европскиот специјален претставник за дијалог меѓу Косово и Србија, Мирослав Лајчак и косовскиот вицепремиер Бислими постигнаа договор за чекори кон деескалација.
Конкретни чекори предвидуваат повлекување на 25 отсто од полицијата од и околу општинските згради на северот, организирање вонредни локални избори на крајот на летото и враќање на дијалогот за нормализација на односите.
Приштинските политичари сметаат дека овој договор е доволен Брисел да ги укине мерките.
Сепак, дипломатски извори на Радио Слободна Европа во ЕУ наведуваат дека укинувањето на казнените мерки ќе зависи од спроведувањето на договорите и обврските што ги презела Приштина.
види ги сите денешни вести
Врховниот суд на Татарстан ја одби жалбата за притворот на новинарката на РСЕ, Алсу Курмашева
Врховниот суд на руската Република Татарстан ја одби жалбата на новинарката на Радио Слободна Европа(РСЕ), Алсу Курмашева, против одлуката да ѝ се продолжи притворот.
Курмашева, новинарка од Прага за РСЕ, која има двојно американско и руско државјанство, е во руски притвор од 18 октомври 2023 година, под обвинение за кршење на таканаречениот закон за „странски агенти“ и ширење лажни информации за руската војска. Ваквите обвиненија се казнуваат со затвор до десет години.
На 18 јуни, судијата Ризван Јусупов ја потврди минатомесечната одлука на Советскиот окружен суд во Казан за продолжување на нејзиниот притвор најмалку до 5 август.
Курмашева, нејзиниот работодавец и поддржувачите ги негираат обвинувањата.
На последното рочиште на 31 мај, Курмашева рече дека здравствената состојба ѝсе влошила и дека мора да оди на операција. Таа исто така рече дека последен пат ги слушнала гласовите на нејзините две ќерки во октомври 2023 година.
Курмашева, која работеше за татарско-башкирската служба на РСЕ околу 25 години, го напушти чешкиот главен град во средината на мај 2023 година поради семеен итен случај во нејзиниот роден Татарстан.
Таа била накратко приведена додека го чекала повратниот лет на 2 јуни 2023 година на аеродромот во Казан, каде ѝ биле одземени и пасошите и телефонот. По пет месеци чекање за одлука за нејзиниот случај, Курмашева беше казнета со 10.000 рубли (112 долари) затоа што не го регистрирала американскиот пасош кај руските власти.
Не можејќи да ја напушти Русија без нејзините документи, Курмашева беше повторно уапсена во октомври и овојпат обвинета дека не се регистрирала како „странски агент“. Два месеци подоцна, таа беше обвинета за ширење лаги за руската армија.
На 17 јуни, портпаролот на американскиот Стејт департмент, Метју Милер, ги повтори претходните изјави на високи американски функционери, вклучително и на претседателот на САД, Џо Бајден, кој ја повика Русија веднаш да ја ослободи Курмашева.
Сепак, тој не објасни зошто Вашингтон допрва треба да ја означи Курмашева како „незаконски притворена“. Таа ознака ќе го подигне профилот на случајот против Курмашева, означувајќи го како политички мотивиран.
Двајца други американски државјани кои ги држи Русија, новинарот на Вол Стрит Журнал, Еван Гершкович и поранешниот американски маринец Пол Вилан, се етикетирани како незаконски приведени.
„Сметаме дека таа треба да биде ослободена“, рече Милер на прашањето за признавањето на Курмашева како „неправедно приведена“.
„Не можам да зборувам за официјална одлука во овој момент. Но, бевме прилично јасни за статусот на нејзиниот случај и што мислиме за тоа“, рече Милер.
Милер изрази загриженост и поради одлуката на Русија да му се суди на Гершкович за наводна шпионажа во затворено судење, нагласувајќи дека претставници на американската амбасада сепак ќе се обидат да присуствуваат на судското рочиште закажано за крајот на овој месец.
Аналитичарите и западните функционери ја обвинуваат Русија за насочен притвор на американски граѓани за потенцијална употреба во размена на затвореници или за други геополитички цели.
Мицкоски очекува од понеделник новата влада да почне со работа
Мандатарот и претседател на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, на 18 јуни до Собранието го достави предлогот за состав на владата и програмата за нејзината работа, откако претходно Извршниот и Централниот комитет на ВМРО-ДПМНЕ ги потврди предлозите за новиот владин состав.
Идната влада, вклучувајќи го и Христијан Мицкоски како премиер, ќе брои 24 членови. Владата ќе има пет вицепремиери.
Откако го претстави владиниот тим, Мицкоски рече дека очекува расправата за избор на владата да заврши в недела до полноќ, a од понеделник веќе да се фатат за работа.
Тој најави „бескомпромисна борба со криминалот“, брзи резултати во економијата, фокус на младите за да се спречи иселувањето, подобро време за граѓаните, линерано зголемување на пензиите за 5.000 денари, повеќе пари за капитални проекти во општините...
„Ја поднесов предлог-програмата за идната влада предводена од ВМРО-ДПМНЕ. Заедно со програмата е поднесен и списокот за членовите на идната влада, како придружен список се и нивните биографии. Граѓаните очекуваат брзи резултати за она што оваа влада го ветуваше дека ќе го испорачува. Не ветувавме многу за време на кампањата, туку верувавме дека земјава ќе биде повторно на граѓаните. Изминативе седум години државата беше заробена од неколкумина властодршци“, рече Мицкоски.
Мицкоски не се согласува со критиките на дел од партиите дека идниот вицепремиер за односи меѓу заедниците, Иван Стоиљковиќ, е проруски настроен и рече дека секој член на владата мора да има промакедонски позиции.
„Секој што ќе излезе надвор од оваа патека, без разлика на позициите, нема да биде дел од владата. Очекувам 24-те министри и стотици функционери, сите заедно да имаат само промакедонски позиции, да се грижат за Македонија. Промакедонска позиција подразбира силен партнер на НАТО и земја која еден ден ќе биде членка на ЕУ. За позициите на Стоиљковиќ не се согласувам со вас, треба да поразговарате со него. Тој е човек кој е дел од Коалицијата „Твоја Македонија“ и верувам во неговата чесност и искреност и верувам во неговите татковински позиции. Ќе се уверите во кохезијата на владиниот тим кој ќе работи за интересите на Македонија“, рече Мицкоски.
Предлог за заменик претседател на владата и министер за транспорт е Александар Николоски. За министер за одбрана е предложен Владо Мисајловски. Предлог за функцијата министер за финансии е Гордана Димитриеска Кочоск, за надворешни работи и надворешна трговија е Тимчо Муцунски, а предлог министер за локална самоуправа е Златко Перински.
Стефан Андоновски е предложен да го води Министерството за информатичко општество и дигитална трансформација, Борко Ристовски е предложен за Министерството за спорт, а предлог министер за енергетика, рударство и минерални суровини ќе биде Сања Божиновска.
Предлог за министер за земјоделство, шумарство и водостопанство е Цветан Трипуновски, за култура и туризам е актерот Зоран Љутков, а предлог за министер за внатрешни работи останува Панче Тошковски кој во изминатите речиси четири месеци ја извршуваше функцијата технички министер во ова министерство. Предлог за министер за образование и наука ќе биде професорката Весна Јаневска.
Од коалициските партнери на ВМРО-ДПМНЕ се предложени Љупчо Димовски од Социјалистичката партија за заменик претседател на владата и министер одговорен за политички систем. Иван Стоилковиќ, претседател на Демократската партија на Србите во Македонија ќе биде предлог за заменик претседател на владата и министер кој ќе биде раководи со ресорот задолжен за односите меѓу заедниците. Шабан Салиу кој ќе биде предлог за министер без ресор задолжен за интеграција и имплементација на декада на Роми.
За министер за правда е предложен Игор Филков, додека за министер за јавна администрација Горан Минчев од Движењето ЗНАМ.
Се очекува претседателот на Собранието, Африм Гаши, за в сабота во 11 часот да ја закаже седницата за избор на новата влaда, а гласањето да заврши најдоцна до недела на полноќ.
Новата владина коалиција во парламентарниот состав формиран по изборите на 8 мај, ќе има мнозинство од 78 пратеници од кои 58 се од ВМРО-ДПМНЕ, 14 од Вреди и шест од ЗНАМ.
Рускиот суд осуди украински адвокат во отсуство
Воениот суд во Москва го осуди украинскиот адвокат Олексеј Хончаренко во отсуство на десет години затвор за ширење лажни вести за руската армија, како што е наведено во обвинението.
Судот, исто така, го прогласи Хончаренко за виновен за оправдување тероризам и поттикнување омраза со закана за насилство.
Сепак, се уште е нејасно која била причината за кривичното гонење на украинскиот адвокат, пишува редакцијата на Радио Слободна Европа на англиски јазик.
Случајот против Хончаренко беше објавен во април.
Тој потоа напиша на Телеграм дека дознал за истрагата покрената против него во Русија, додавајќи дека „задоволство е да се биде првиот [украински] адвокат кому му се суди во Русија за наводни воени злосторства“ и дека „не секој има таков почесен статус“.
Според судската пресуда, украинскиот адвокат мора да ги помине првите три години од назначениот рок во затвор, а останатите седум години во затворска колонија.
Покрај тоа, на Хончаренко му беше забрането да управува со интернет ресурсите во период од три години.
Од воената инвазија на Украина во февруари 2022 година, Русија ги заостри мерките за да се потисне каква било форма на политичко несогласување.
Дискредитација на вооружените сили или ширење лажни информации за војската, за кои Хончаренко беше осуден, од март 2022 година се казнува со долги затворски казни во Русија.
ОН: Тројно е зголемен бројот на деца убиени во воени судири
Три пати повеќе деца и двојно повеќе жени биле убиени во глобалните конфликти во 2023 година во споредба со 2022 година, додека вкупните цивилни жртви се зголемиле за 72 отсто, предупредија Обединетите нации (ОН).
Високиот комесар на ОН за човекови права, Волкер Турк, во обраќањето пред Советот за човекови права на ОН во Женева, рече дека завојуваните страни сè повеќе „ги поместуваат границите на тоа што е прифатливо и што е легално“.
„Тие покажуваат целосен презир кон другите, газејќи ги човековите права во нивната суштина“, рече Турк.
Турк додаде дека убиствата и повредите на цивилите, како и уништувањето на виталната инфраструктура се секојдневна појава.
„Децата се мета. Болници се бомбардираат. Цели заедници се напаѓаат со тешка артилерија. Сето ова е придружено со реторика на омраза и дехуманизирање“, рече високиот комесар на ОН.
Говорејќи за конфликтот во Појасот Газа, Тирк кажа дека е „згрозен од непочитувањето на меѓународните човекови права и на хуманитарното право“.
Тој рече дека од избувнувањето на војната меѓу Хамас, кој е прогласен за терористичка организација во САД и ЕУ, и Израел, повеќе од 120.000 луѓе во Газа, главно жени и деца, се убиени или повредени како резултат на интензивни израелски офанзиви.
Тирк укажа и на голем број други конфликти, вклучувајќи ги и оние во Украина, Демократска Република Конго и Сирија. Тој предупреди дека во Судан, кој е зафатен со граѓанска војна повеќе од една година, земјата „ја уништуваат пред нашите очи двете завојувани страни и поврзаните групи кои флагрантно ги отфрлија правата на сопствениот народ“.
Според него, заедно со ваквото уништување, се намалуваат и средствата за помош на се поголемиот број на луѓе кои имаат потреба од помош.
„На крајот на мај 2024 година, јазот помеѓу потребите за хуманитарно финансирање и расположливите ресурси е 40,8 милијарди американски долари“, рече Турк.
Почина Стојан Андов, првиот претседател на Собранието на независна Македонија
На 89 годишна возраст почина Стојан Андов, првиот претседател на Собранието на самостојна Република Македонија.
Андов е роден е 1935 година во Кавадарци, Република Македонија. Дипломирал на Економскиот факултет во Скопје, а магистрирал на Белградскиот универзитет.
Бил потпретседател на Републичкиот извршен совет, член на македонската делегација во Соборот на републиките и покраините и член на федералната влада во три мандати.
Бил амбасадор на поранешна Југославија во Ирак (1987-1991 година).
Стојан Андов е основач на Либералната партија на Македонија и како нејзин претседател ја водеше Либералната партија до спојувањето со поранешната Демократска партија во 1997 година, кога стана претседател на Советот на новоформираниот политички субјект. По обновувањето на Либералната партија на Македонија, беше избран за член на нејзиниот Извршен комитет.
Беше потпретседател на Либералната интернационала.
На првите повеќепартиски избори 1990 година, беше избран за пратеник во Собранието на Република Македонија и стана претседател на Собранието во јануари 1991 година.
На вторите повеќепартиски избори 1994 година, повторно беше избран за пратеник во Собранието на Република Македонија и за претседател на Собранието - должност што ја извршуваше до март 1996 година. Потоа, повторно беше пратеник и по изборите во 1998 година.
По атентатот врз претседателот Киро Глигоров на 3 октомври 1995, извесен период ја вршеше функцијата претседател на Република Македонија (5 октомври 1995 - 10 јануари 1996).
Беше кандидат за претседател на Република Македонија на претседателските избори 1999 година, но не помина во вториот круг.
На 30 ноември 2000 година Стојан Андов повторно беше избран за претседател на Собранието на Република Македонија, функција што ја извршуваше до октомври 2002 година.
Тајланд прв во Југоисточна Азија донесе закон за легализација на истополови бракови
Горниот дом на парламентот на Тајланд усвои закон за брачна еднаквост, со што се отвора патот Тајланд да стане третата земја во Азија која ги признава истополовите бракови по Непал и Тајван, пренесе Ројтерс.
Законот доби поддршка од речиси сите членови на Горниот дом и ќе биде испратен во палатата за да биде одобрен од кралот. Ќе стапи во сила 120 дена по објавувањето во службен весник.
Застапниците за правата на ЛГБТК+ го нарекоа потегот „огромен чекор напред“ бидејќи Тајланд ќе стане првата земја во Југоисточна Азија што ќе донесе закон за брачна еднаквост. Тајланд е веќе познат по својата енергична ЛГБТК+ култура и толеранција, што го прави популарна туристичка дестинација.
„Тоа ќе го истакне лидерството на Тајланд во регионот кога станува збор за промовирање на човековите права и родовата еднаквост“, соопштија од Комисијата за граѓанско општество за брачна еднаквост, активисти и ЛГБТИ+ парови.
Законот е кулминација на повеќе од десетгодишни напори на активисти и политичари, откако претходните нацрт-предлози не стигнаа до парламентот.
На почетокот на јуни, илјадници ЛГБТК+ активисти и поддржувачи маршираа низ улиците на Бангкок, каде што им се придружи премиерот Сретта Тависин, кој носеше маица со виножито за да го прослави Месецот на гордоста.
Овој закон се работи повеќе од една деценија, со доцнење поради политичките пресврти и несогласувања за тоа каков пристап треба да се преземе и што треба да се вклучи во предлогот.
Во 2020 година, Уставниот суд пресуди дека постоечкиот закон за брак на Тајланд, кој ги признава само хетеросексуалните парови, е уставен, но препорача правната рамка да се прошири за да се обезбедат правата на другите полови.
За САД е „висок приоритет“ да присуствуваат на судењето на новинарот Гершкович во Русија
Соединетите Американски Држави(САД) изразија загриженост поради одлуката на Русија да му се суди на Еван Гершкович, новинар на „Волстрит журнал“ за наводна шпионажа на затворено судење, но рекоа дека претставниците на американската амбасада сепак ќе се обидат да присуствуваат на судското сослушување закажано за крајот на овој месец.
Портпаролот на Стејт департментот, Метју Милер, на 17 јуни рече дека присуството е „висок приоритет за нас“, но дека „на крајот ќе се обидеме да го донесеме (Гершкович) дома и ќе се обидеме да го донесеме (притворениот Американец) Пол Вилан дома, а тоа сè уште е нашата главна цел“.
Вашингтон ги класифицираше притворите на Гершкович и на Вилан, поранешен маринец кој беше осуден за шпионажа во 2020 година и осуден на 16 години затвор, како „погрешни притвори“ од Русија.
„Ќе се обидеме да присуствуваме на судењето (на Гершкович). Не знам дали тоа ќе биде можно“, изјави Милер.
Руските истражители тврдат дека Гершкович дејствувал „по инструкции на ЦИА“. Доколку биде прогласен за виновен, може добие казна затвор до 20 години.
Милер ги нарече обвинувањата против Гершкович „целосно лажни“ и „многу сериозно кршење на меѓународните норми“.
Гершкович беше уапсен кон крајот на март 2023 година во градот Екатеринбург, додека патувал за да извршува работни задачи.
Мицкоски денеска во Собранието ќе го достави предлог составот за новата влада
Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски денеска ќе го достави предлог составот за новата влада до Собранието на Република Северна Македонија, информираа од ВМРО-ДПМНЕ.
Потоа Мицкоски ќе одржи прес-конференција.
Гласањето за новата влада се очекува да се случи овој викенд. Собраниската седница за избор на новата влaда се очекува претседателот на Собранието Африм Гаши да ја закаже за сабота во 11 часот, а таа треба да заврши најдоцна до недела на полноќ.
Потребни се 61 пратеник за да се изгласа влада.
Мицкоски, кој е и мандатар, во неделата по седниците на Извршниот и Централниот комитет на ВМРО-ДПМНЕги кажа предлозите за министри во новата влада.
Предлог за заменик претседател на владата и министер за транспорт ќе биде Александар Николоски. За министер за одбрана ќе биде предложен Владо Мисајловски. Предлог за функцијата министер за финансии ќе биде Гордана Димитриеска Кочоск, за надворешни работи и надворешна трговија ќе биде Тимчо Муцунски, а предлог министер за локална самоуправа ќе биде Златко Перински.
Стефан Андоновски е предложен да го води Министерството за информатичко општество и дигитална трансформација, Борко Ристовски е предложен за Министерството за спорт, а предлог министер за енергетика, рударство и минерални суровини ќе биде Сања Божиновска.
Предлог за министер за земјоделство, шумарство и водостопанство е Цветан Трипуновски, за култура и туризам е актерот Зоран Љутков, а предлог за министер за внатрешни работи останува Панче Тошковски кој во изминатите речиси четири месеци ја извршуваше функцијата технички министер во ова министерство. Предлог за министер за образование и наука ќе биде професорката Весна Јаневска.
Од коалициските партнери на ВМРО-ДПМНЕ се предложени Љупчо Димовски од Социјалистичката партија за заменик претседател на владата и министер одговорен за политички систем. Иван Стоилковиќ, претседател на Демократската партија на Србите во Македонија ќе биде предлог за заменик претседател на владата и министер кој ќе биде раководи со ресорот задолжен за односите меѓу заедниците. Шабан Салиу кој ќе биде предлог за министер без ресор задолжен за интеграција и имплементација на декада на Роми.
Идната влада, вклучувајќи го и Христијан Мицкоски како премиер, ќе брои 24 членови.
Новата владина коалиција во парламентарниот состав формиран по изборите на 8 мај, ќе има мнозинство од 78 пратеници од кои 58 се од ВМРО-ДПМНЕ, 14 од Вреди и шест од ЗНАМ.
Ова ќе биде прв мандат на Мицкоски како премиер на Северна Македонија. ВМРО-ДПМНЕ беше во опозиција од 2017 година, кога по изборите во 2016 падна владата на Никола Груевски кој доби политички азил во Будимпешта откако во земјава се најде како осомничен и обвинет во повеќе предмети од Специјалното јавно обвинителство.
Запалено руско складиште за нафта по наводен напад со дрон во Ростов
Складиште за нафта во јужниот руски град Азов во областа Ростов беше запален по, како што го нарече регионалниот гувернер, напад со беспилотни летала во текот на ноќта меѓу 17 и 18 јуни.
Гувернерот на Ростов, Василиј Голубев, изјави дека во инцидентот нема жртви.
Тој рече и дека „нема опасност пожарот да се прошири на други згради, ниту е закана за жителите“.
Руското Министерство за вонредни ситуации објави видео од пожарот и соопшти дека се запалил резервоар за гориво од 5.000 кубни метри, по што повеќе од 70 пожарникари со опрема, вклучително и противпожарно возило, се обидуваат да го изгаснат пожарот.
Руските власти ги обвинија украинските беспилотни летала за повеќекратните напади врз нафтените постројки во последните недели во близина на границата со Украина, во Белгород и Новошахтинск.
Киев генерално избегнува да коментира за инцидентите. Но, Украина се повеќе прибегнува кон таргетирање на руската енергетска инфраструктура, главно нафтени постројки, со свои напади со беспилотни летала за да ги деградира резервите на гориво на руската војска.
Украина е предмет на речиси постојани руски напади со беспилотни летала и ракетни напади врз нејзината цивилна и енергетска инфраструктура откако започна целосната инвазија на Русија пред две години.
Руските воздушни напади предизвикаа бројни цивилни жртви и огромна материјална штета низ целата земја, вклучувајќи го и главниот град Киев.
Столтенберг - Запад мора да реагира за кинеската подршка на Русија
Генералниот секретар на НАТО Јенс Столтенберг вчера (17 јуни) рече дека Кина и обезбедува технологија на Русија која ја продолжува нејзината целосна инвазија на Украина и го повика Пекинг да се соочи со последиците од таа поддршка.
„Пекинг не може да седи на две столчиња. Во одреден момент - и ако Кина не го промени курсот - сојузниците мора да наметнат цена. Треба да има последици“, изјави Столтенберг во Центарот Вилсон во Вашингтон.
Столтенберг рече дека во изминатите две години 90 отсто од руската микроелектроника потекнува од Кина и дека Кина работи на подобрување на руските сателитски капацитети.
„Заканите не се регионални“, рече Столтенберг. „Кина го поттикнува најголемиот вооружен конфликт во Европа од Втората светска војна, а во исто време сака да одржува добри односи со Западот.
Столтенберг зборуваше и за нуклеарното оружје и трошоците за одбрана. Запрашан што би можеле да направат членките на НАТО во врска со поддршката на Кина за Русија, Столтенберг рече дека има „тековна дискусија“ за можните санкции.
Портпаролот на Советот за национална безбедност на Белата куќа, Џон Кирби, исто така, рече дека Кина продолжува да и снабдува на Русија компоненти за воена опрема и системи за оружје.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете