Вести
Бугарскиот парламент усвои резолуција за прогласување на геноцид на гладот од времето на Советскиот Сојуз
Бугарското национално собрание го одобри законот со кој гладот од 1932 до 1933 година предизвикан од политиката на советската влада предводена од Јосиф Сталин се прогласува за геноцид. Во резолуцијата се вели дека секое „негирање, оправдување или потценување на овој геноцид го понижува споменот на милиони луѓе кои загинаа“. Исто така, се повикува последната сабота од ноември да биде прогласена за ден на чест и сеќавање на жртвите од гладот, познат како Холодомор. Членовите на екстремно десничарската партија Вазраждане (Преродба) и парламентарните групи на Бугарската социјалистичка партија (БСП), кои често заземаат проруски позиции, се изјаснија против прогласувањето на резолуцијата. Украинскиот претседател Володимир Зеленски изрази благодарност до Бугарија што го прогласи Холодомор за геноцид, велејќи на Твитер дека овој потег „комеморира милиони жртви на Холодомор и ја враќа историската правда“. Бугарскиот гест на солидарност „секогаш ќе се памети во Украина“, додаде тој.
Киев ја повика меѓународната заедница официјално да го прогласи Холодомор за геноцид додека Украина се соочува со тековната целосна инвазија на Москва. Холодомор се случи кога полициските единици на Сталин ги принудија селаните во Украина да се приклучат на колективните фарми со реквизиција на нивното жито и други прехранбени производи. Историчарите велат дека неуспехот правилно да се соберат посевите во Украина во 1932 година под советско лошо управување е главната причина за гладот. Се проценува дека до 9 милиони луѓе умреле како резултат на егзекуции, депортација и гладување за време на кампањата од времето на Сталин. Потегот на бугарското национално собрание доаѓа шест недели откако Европскиот парламент со големо мнозинство гласаше за признавање на гладот како геноцид.
види ги сите денешни вести
Русија претседава со Советот за безбедност на ОН и покрај противењето на Украина
Русија денеска го презеде претседавањето со Советот за безбедност на Обединетите нации (ОН), и покрај барањето на Украина другите членови на телото да го блокираат овој потег.
Секој од 15-те членови на Советот, ротирачки го презема претседателството на еден месец.
Последен пат кога Русија претседаваше со Советот беше во февруари 2022 година, кога започна инвазија врз Украина.
Тоа значи дека Советот за безбедност е предводен од земја чиј претседател е под меѓународна потерница за наводни воени злосторства.
Меѓународниот кривичен трибунал, кој не е институција на ОН, ја издаде наредбата минатиот месец.
И покрај приговорите на Украина, САД рекоа дека не можат да ја блокираат Русија која е постојана членка на Советот, да ја преземе водечка улога.
Други постојани членки на Советот за безбедност на ОН се Велика Британија, САД, Франција и Кина.
Улогата е главно процедурална, но московскиот амбасадор во ОН, Василиј Небензија за руската новинска агенција Тасс изјави дека планира да започне неколку дебати, вклучително и една за контролата на оружјето.
Тој изјави дека ќе разговараат за „новиот светски поредок“ кој, како што посочи, доаѓа да го „замени униполарниот“.
Украинскиот министер за надворешни работи Дмитро Кулеба го нарече руското претседателство „најлошата шега досега, дури и за први април“, и дека тоа е „потсетник дека нешто не е во ред во функционирањето на меѓународната безбедносна архитектура“.
Мицкоски - нема да има уставни измени во овој парламентарен состав
Во овој парламентарен состав промена на Устав нема да има, изјави денеска претседателот на ВМРО-ДПМНЕ Христијан Мицкоски. Тој зборуваше за можноста дали уставните измени би можело да се направат по примерот на Хрватска, при што рече дека е подготвен за такво нешто, како што наведе, „ако тоа е формулата за успех, уште утре да ја почнеме процедурата да биде Македонија држава на еден народ и на малцинствата во нејзе“.
„Еве ако сакаат (СДСМ и ДУИ) уште утре да ја отвориме Преамбулата на македонскиот Устав и да го направиме тоа според хрватскиот терк, но само да не се каат, па да не речат некои други етнички заедници, а не било така како што ни кажуваат. Ако сакаат според Преамбулата на хравтскиот Устав веднаш да, не знам дали ја прочитале, ја виделе или така на памет си кажуваат, но еве ние како ВМРО-ДПМНЕ одма прифаќаме. Таква уставна измена одма прифаќаме“, изјави Мицкоски.
Лидерот на опозицијата изјавата ја даде во Штип одговарајќи на новинарско прашање за тезите на СДСМ и ДУИ дека уставните измени би можеле да се направат по примерот на Хрватска каде во Уставот има широко набројување на етничките заедници.
Инаку, Министерството за правда најави дека до крајот на следната недела ќе биде формирана работната група за уставните измени, која треба да го подготви текстот на уставните амандмани, вклучително и текстот на Преамбулата за внесување на Бугарите и други помали заедници во државата, неопходни за Македонија да почне со отворање на поглавјата во преговорите со Европската унија.
Откако ќе бидат подготвени уставните амандмани во работната група, ќе бидат испратени во Собранието, каде за промената на Уставот е потребно да гласаат најмалку 80 пратеници.
Опозициската ВМРО-ДПМНЕ засега е со став дека нема да учествува во оваа работна група, бидејќи ваквиот процес го смета за нелегитимен.
Иако приоритет во работата на работната група ќе биде Преамбулата, како што велат од Министерството за правда, измените на Уставот може да значат отворање на пакет други прашања. Меѓу нив промена на формулацијата „јазикот кој го зборуваат 20 проценти од граѓаните“ со „албански јазик“, што ја поддржа и претседателот на Алијанса за Албанците Арбен Таравари.
Меѓу другите измени за кои се зборуваше беа за регулирање на вакуум просторот во работата на институциите при распуштање на Собранието и измени според кои министерот за правда не треба да биде член на Судскиот совет, како што изјави на новинарски брифинг новиот министер за правда Кренар Лога. Но, сепак Лога ден потоа се предомисли и изјави дека приоритет е промена на Преамбулата.
Шефот на иранското правосудство: Без милост ќе ги гониме жените кои не носат хиџаб
Соочен со зголемениот број жени кои му пркосат на задолжителниот кодекс на облекување, шефот на правдата во Иран се закани дека „безмилосно“ ќе ги гони жените кои се појавуваат во јавноста без превез, објавија денеска иранските медиуми.
Предупредувањето на Голам-Хосеин Мохсени Еџеи доаѓа по соопштението за печатот од Министерството за внатрешни работи во четвртокот, во кое се нагласува задолжителното спроведување на законот за хиџаб.
„Откривањето е еднакво на противење на нашите вредности“, неколку сајтови го цитираа Еџеи. Оние „кои ќе направат такви дела ќе бидат казнети“ и ќе бидат „гони без милост“, рече тој, без да објасни какви ќе бидат казните.
Еџеи е шеф на иранското правосудство и рече дека службениците за спроведување на законот имаат „обврска да го пријават на судските власти секој очигледен престап и какви било абнормалности што се против религиозните закони што се случуваат на јавен простор“.
Сè повеќе жени во Иран ги отфрлаат превезите по смртта на Махса Амини, 22-годишната која почина во морален полициски притвор во септември минатата година. Таа беше приведена поради наводно прекршување на правилата за носење хиџаб.
Месечните национални протести предизвикани од нејзината смрт беа насилно прекинати од властите.
Сепак, ризикувајќи апсење поради пркосење на задолжителниот кодекс на облекување, жените можат да се видат без превез во трговските центри, рестораните и на улиците низ земјата. Социјалните мрежи се преполни со видеа на забулени жени кои и пркосат на моралната полиција.
Според шеријатскиот закон на Исламската Република, наметнат по револуцијата во 1979 година, жените се обврзани да ја покриваат косата и да носат долга, широка облека за покривање на нивните фигури. Оние кои ќе го прекршат законот се соочуваат со јавна опомена, парични казни или апсење.
Опишувајќи го превезот како „еден од цивилизациските основи на иранската нација“ и „еден од практичните принципи на Исламската Република“, во соопштението на Министерството во четвртокот се вели дека „нема толеранција или повлекување“ по ова прашање.
Тие ги повикаа обичните граѓани да се соочат со жените без превез. Ваквите директиви во минатото дозволуваа поконзервативните граѓани неказнето да ги напаѓаат жените.
Пронајдени двете тинејџерки кои беа исчезнати
Пронајдени се двете тинејџерки на возраст од 12 и 15 години кои цели два дена не се вратиле дома, соопшти денеска Министерството за внатрешни работи (МВР).
Според полицијата, тинејџерките биле пронајдени денеска во 13.30 часот на улицата „Џон Кенеди“, кај продажен објект во паркот, од страна на полициски службеници од ЕВР Центар и Бит Пазар.
„Пронајдени се малолетничките М.К.(15) и А.А.(12), за кои на 30.03.2023 во вечерните часови беше пријавено дека се оддалечиле“, се вели во соопштението на МВР.
Од МВР велат дека откако ќе го документираат случајот, малолетничките ќе им бидат предадени на родителите.
Исчезнувањето на двете тинејџерки го пријавија нивните родители во полициската станица Бит Пазар дека не се вратиле дома.
Во кусото полициско соопштение за исчезнувањето беше наведено дека 15 годишното девојче и претходно, во повеќе наврати се оддалечувало од домот и била враќана дома со полициска придружба.
Таткото на 12 годишното девојче јавно преку дел од медиумите упати апел за помош во нејзиното пронаоѓање. Тој за ТВ 21 изјави дека последен пат ја видел ќерка си вчера во 7 часот наутро пред да ја испрати во училиште.
Изборниот молк во Црна Гора почнува на полноќ
Во Црна Гора на полноќ почнува изборниот молк, во пресрет на вториот круг од претседателските избори, што ќе се одржи во недела на 2 април.
Изборниот молк е на сила до затворање на гласачките места во недела во 20 часот.
Во тој период се забранува медиумско претставување на претседателските кандидати, политичко рекламирање, објавување оценки на резултатите од гласањето, пароли или симболи на кандидатите и резултати од испитување на јавното мислење.
Во изборната трка има двајца претседателски кандидати, кои освоија најмногу гласови во првиот изборен круг на 19 март - кандидатот на Демократската партија на социјалистите на Црна Гора Мило Ѓукановиќ и Јаков Милатовиќ, кандидатот на Движењето Европа сега.
Ова се четврти претседателски избори од обновувањето на независноста на Црна Гора и седми од воведувањето на повеќепартискиот систем.
Право на глас во вториот круг за претседател на Црна Гора имаат 542.154 граѓани, што е исто толку гласачи како и во првиот круг. Најмногу гласачи има во Подгорица 143.608, а најмалку во Шавник 1.777 на северот од државата.
Победник во вториот изборен круг од претседателските избори е кандидатот кој освоил најмногу гласови од гласачите кои излегле. Мандатот на претседателот трае пет години.
Регуларноста на изборниот процес ќе ја следат набљудувачките мисии на ОДИХР, европратениците и Советот на Европа и невладините организации Мониторинг центар и Центарот за демократска транзиција.
Папата Франциск денеска излезе од болница
Папата Франциск денеска ја напушти болницата за да се врати во Ватикан, откако беше лекуван од бронхитис, мавтајќи им на добронамерниците и медиумите кои го чекаа додека заминуваше.
„Не се исплашив, сè уште сум жив“, им рече тој на новинарите во краткиот коментар пред болницата пред да замине.
Папата кој има 86 години, беше пренесен во болница пред три дена откако се пожали на тешкотии со дишењето.
Тој добро реагираше на инфузијата на антибиотиците, рече неговиот медицински тим.
Папата, кој во март ја одбележа 10-годишнина од неговиот понтификат, претрпе неколку болести во последните години.
Утре Бугарија гласа на петти парламентарни избори за две години
На 2 април во Бугарија ќе се одржат парламентарни избори. Ова се петти избори во последните 2 години и се одржуваат во услови на тековни политички превирања во земјата.
Овие избори следуваат по четири други на кои ниту една партија не можеше да обезбеди изборно мнозинство или да состави одржлива владина коалиција.
Без мнозинство или стабилна коалиција, претседателот Румен Радев назначи преодни влади, вклучувајќи ја и сегашната влада предводена од привремениот премиер Галаб Донев.
Недостигот на стабилна влада резултираше со парламентарна блокада, при што партиите не можат да ги унапредат своите политички приоритети или да ги спроведат многу потребните реформи за да се решат широко распространетата загриженост за корупцијата.
Две партии -- ГЕРБ и реформистичката Продолжуваме со промените -- завршија на првото и второто место на последните парламентарни избори на 2 октомври, но тие не успеаја да состават коалициска влада.
Борби беснеат на исток, Зеленски вети дека руските војници ќе бидат казнети
Украинските сили одбија десетици руски напади во источниот регион Доњецк во текот на изминатиот ден, соопшти денеска војската, додека претседателот Володимир Зеленски ги предупреди московските војници кои се осомничени дека извршиле злосторства дека ќе бидат изведени пред лицето на правдата.
Покрај градот Бахмут, централната точка на офанзивата на Москва на исток во изминатите неколку месеци, Генералштабот на украинската војска во своето редовно дневно ажурирање соопшти дека руските сили сега го засилиле нападот врз градовите Авдијевка и Мариинка во Регионот Доњецк и на Билохоривка, во регионот Луганск.
Вкупно 70 напади се регистрирани во изминатите 24 часа на четирите локации, каде што се водат тешки борби, соопшти војската.
Шест беспилотни летала Шахед од иранско производство беа соборени од воздушната одбрана на Украина, соопшти војската.
Кога Украина на 31 март одбележа една година од повлекувањето на руските сили од Буча, претседателот Володимир Зеленски ја искористи годишнината за да ги предупреди оние руски војници осомничени за масакрот на стотици цивили во градот, каде што беа стотина тела на убиени цивили оставени на улица, дека на крајот ќе бидат изведени пред лицето на правдата.
„Руските џелати и убијци ќе добијат правични казни. Сто проценти“, рече Зеленски.
Препукувања на Русија и САД во ОН поради тактичкото нуклеарно оружје во Белорусија
Русија и САД се судрија во Обединетите нации поради плановите на Москва да распореди тактичко нуклеарно оружје во Белорусија.
Рускиот амбасадор во ОН Василиј Небензија на 31 март рече дека Москва не пренесува нуклеарно оружје, туку „оперативни тактички ракетни комплекси“, кои ќе бидат под руска контрола.
Небензија, исто така, ги обвини Соединетите држави за уништување на договорите за контрола на оружјето и го повтори рускиот приговор за тактичкото нуклеарно оружје распоредено во земјите на НАТО.
Заменик-амбасадорот на САД Роберт Вуд возврати дека Вашингтон ништо не слушнал од Русија сè до нејзиното преземање на украинскиот Кримски Полуостров во 2014 година.
Рускиот претседател Владимир Путин минатата недела изјави дека Москва постигнала договор за стационирање на тактичко нуклеарно оружје на територијата на блискиот сојузник Белорусија, која граничи и со Русија и со Украина.
Руската државна новинска агенција ТАСС на 25 март го цитираше Путин како тврди дека нема „ништо необично“ во потегот и дека тој не ги прекршил постојните договори за неширење нуклеарно оружје.
ММФ одобри заем од 15,6 милијарди долари за Украина
Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) објави дека неговиот одбор на директори одобрил четиригодишен заем од 15,6 милијарди долари за Украина, како дел од глобалниот пакет од 115 милијарди долари за поддршка на економијата на земјата која се бори со руската инвазија од минатиот февруари.
Одлуката го отвори патот за итна исплата на околу 2,7 милијарди долари на Киев, но бара Украина да направи амбициозни реформи, особено во енергетскиот сектор, се вели во соопштението.
Таканаречениот проширен аранжман (ЕФФ) е првата голема конвенционална програма за финансирање одобрена од ММФ за земја во војна од значителни размери.
Претходната програма на ММФ од 5 милијарди долари беше откажана во март 2022 година, кога фондот обезбеди 1,4 милијарди долари вонредно финансирање со многу малку услови. Тие обезбедија уште 1,3 милијарди во октомври минатата година.
Претставникот на ММФ рече дека новиот пакет вклучува заем, 80 милијарди залог за грантови и повластени заеми од мултилатерални институции и други земји, како и 20 милијарди за отплата на долгови.
Украина мора да исполни одредени услови во следните две години, кои вклучуваат чекори за зголемување на даночните приходи, одржување стабилен девизен курс, зачувување на независноста на централната банка и зајакнување на борбата против корупцијата.
ММФ наведува дека во втората фаза ќе бидат потребни подлабоки реформи, за зајакнување на стабилноста и повоена реконструкција, враќање на земјата во предвоената рамка на фискалната и монетарната политика, зајакнување на конкурентноста и справување со слабостите на енергетскиот сектор. .
Висок претставник на американското Министерство за финансии рече дека тоа е „навистина солидна“ програма, која ги обврзува украинските власти да постигнат 19 цели само во следната година.
Намалени и замрзнати цените на дел хигиенски производи
Од денеска се замрзнуваат цените на тоалетната хартија, хигиенските влошки, влажните марамчиња и пелените за деца и возрасни.
Одлуката беше донесена минатата недела, а ќе биде во сила од 1 април до 31 мај 2023 година, како што најави министерот за економија Крешник Бектеши.
Намалувањето ќе биде 13 отсто од цените кои ги имале тоалетната хартија, влажните марамчиња, пелените за деца и возрасни (дајперси) и хигиенските влошки во трговијата на мало на 20 март годинава.
Владата ја донесе оваа Одлука по предлог на Министерството за економија, согласно направените анализи и податоците од Царинската управа, изјави Бектеши.
Претходно, со одлука на Владата, беа замрзнати и цените на тестенините и млечните производи кои се намалени за 15, односно за 10 проценти, како и цените на јајцата и оризот кои останаа на нивото од 15-ти овој месец.
Цената на белиот и на полубелиот леб од 450 грама е замрзната на 33 денари.
Украина одбележува годишнина од масакрот во Буча, Русија ги гранатира градовите на исток
Украина на 31 март одбележа една година откако руските сили се повлекоа од Буча, оставајќи зад себе стотици тела на убиени цивили на улиците на градот. Официјален Киев тоа го нарече масакр и руско воено злосторство.
Претседателот Володимир Зеленски претседаваше со официјална церемонија на отворено во Буча на која присуствуваа и молдавската претседателка Маја Санду и премиерите на членките на ЕУ и НАТО, Хрватска, Словачка и Словенија.
Во видеото објавено на социјалните мрежи, Зеленски го нарече масакрот во Буча „симбол на злосторствата“ извршени од руската војска.
„Никогаш нема да простиме. Ќе ги казниме сите виновни“, рече Зеленски во изјавата придружена со видеото.
Русија негираше дека ги извршила масакрите и тврди дека смртта била „инсценирана“ од Украина.
Украинските власти проценуваат дека околу 400 тела на цивили се пронајдени во Буча и вкупно повеќе од 1.000 низ целиот регион околу Киев.
Времето денеска - претпладне сончево, попладне нестабилно
Времето денеска ќе биде променливо облачно со сончеви периоди и релативно топло. Ќе дува умерен до засилен, а во западните делови повремено силен ветер од југозападен правец од над 70 кмилометри на час. Попладне наместа ќе биде нестабилно со пороен дожд и грмежи, особено во источните делови.
Од Управата за хидрометеоролошки работи информираат дека минималната температура ќе биде во интервал од 4 до 10, а максималната ќе достигне од 16 до 22 степена.
Во Скопје променливо облачно со сончеви периоди. Ќе дува умерен, повремено засилен ветер од југозападен правец.
Попладне во делови од котлината ќе биде нестабилно со пороен дожд и појава на ретки грмежи. Минималната температура ќе се спушти до 8, а максималната ќе достигне до 19 степени.
Пендаровски - Уставните измени да влезат во процедура најдоцна следниот месец
Постапката за промена на Уставот треба да почне овој или најдоцна следниот месец, смета македонскиот претседател Стево Пендаровски. Тој во интервју за емисијата „Трилинг“ на ТВ 24 изјави дека единствен начин да се дојде до двотретинско мнозинство е со дебата со опозицијата.
„Јас би преферирал постапката за промена на Уставот да почне овој или најдоцна другиот месец и да заврши пред август, кога се колективните одмори на државните органи, пред се на Парламентот, зашто потоа полека влегуваме во предизборна атмосфера и атмосферата може да биде само полоша. Не би сакал да видам друг начин за да дојдеме до две третини и промена на Уставот сега во однос на Бугарите, освен дебата со опозицијата“, изјави Пендаровски.
Министерството за правда најави дека работната група која ќе работи на амандмани на уставните измени ќе биде наскоро формирана и дека сите барања за измена на Уставот ќе бидат разгледани.
Бугарија ги блокира преговорите за членство во ЕУ на Македонија со барање Бугарите да бидат внесени во Уставот, но опозициската ВМРО-ДПМНЕ се противи на тоа. Без нив го нема потребното двотретинско мнозинство за уставни измени.
Пендаровски вели дека македонската Влада го турка овој процес и ќе го истурка до крај, а во државната позиција на Бугарија кон земјава нема никаква промена. Негова оценка е дека предвремените избори нема да ги решат политичките проблеми во државата.
„Се плашам дека не само предвремените, туку и редовните парламентарни избори нема да ги решат длабоките политички проблеми зашто тие не се од вчера. Имаме огромна дупка меѓу два па и три политички блока кои со години наназад се гледаат преку нишан. Мислам дека за да се влоши состојбата, многу придонесе 27 април, а и немаше извинувања за тоа што беше сторено,“ вели Пендаровски.
Во однос на втор мандат Пендаровски најави дека ќе размислува по Нова Година, за да види дали ќе има поддршка од политичките партии.
„Не би сакал да се туркам ако мојот рејтинг е низок“, истакна претседателот.
Пендаровски стапи на фунција на 12 мај 2019 година. Неговиот мандат истекува следната година.
Украинците во Скопје побара од руските дипломати да го „напуштат кругот на злото“
Украинското здружение „Лесја Украинка“ во Скопје испрати порака до руските дипломати во Македонија да ги осудат масакрите од војната во Украина особено оние во Буча. Оваа порака ја упатија на денешниот собир во центарот на градот по повод одбележување на годишнина од масакрот во Буча.
„Осудете ја варварската, напаѓачка војна против Украина што ја започна злосторничкиот режим на Владимир Путин. Додека сè уште не е доцна, поднесете оставка и побарајте азил“, се вели во пораката упатена до руските дипломати.
На 31 март минатата година украинските сили влегоа во Буча, откако руската војска се повлече по неуспешниот обид да го освои главниот град на Украина, сликите на мртвите тела расфрлани низ улиците на Буча го обиколија светот, предизвикувајќи бран на шок и осуда.
Русија негираше дека ги извршила масакрите и тврди дека објавените слики и видеа од Буча се „исценирани “ од Украина.
Претседателот на Здружението на Украинците „Лесја Украинка“, Олександар Урбанович потсети на жртвите и на настраданото цивилно население од руската инвазија во неговата држава. Поради направените злосторства, нагласи Урбанович, на Русија не смее да и се дозволи учество на Олимписките игри ниту под белото знаме. Тој во обраќањето до руската амбасада ги повика вработените да излезат од, како што вели кругот на соучесниците на злото.
„Гледате информации за смртта на невините украински деца, жени и мажи кои ја бранат својата држава од неиспровоцираната и незаконска агресија на „рускиот мир“. Ги повикуваме оние од вас кои имаат совет и чест: излезете од овој круг соучесници на злото, немојте да бидете лажговци и лакеи на режимот. Немојте да бидете соучесници во руските злосторства кои режимот на Кремљ ги извршува во Украина“, изјави Урбанович.
Тој посочи дека руска армија се претворила во глутница од осуденици и криминалци, ограбувачи, садисти и убијци.
Урбанович на митингот упати посебна благодарност до Северна Македонија за поддршката и ја нарече „братска“.
„Вашата поддршка во авиони, тенкови и хеликоптери навистина многу ни значи и нема никогаш да го заборавиме тоа“, подвлече Урбанович.
Само според Обединетите нации, повеќе од 8 000 лица загинале за време на војната во Украина, од кои 500 се деца.
Украинските власти проценуваат дека околу 400 тела на цивили се пронајдени во Буча и вкупно повеќе од илјада низ целиот регион околу Киев. Многу од телата беа пронајдени во масовни гробници.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете