Силната експлозија на 25 септември резултираше со масовни жртви во складиште за гориво во близина на автопатот Степанакерт-Аскеран во претежно етнички ерменскиот отцепен регион Нагорно-Карабах, кој Азербејџан е во процес на преземање целосна контрола врз воена офанзива.

Сепаратистичките власти во регионот соопштија дека многу жртви на изгореници се пренесени во болници на лекување. Детали за инцидентот остануваат оскудни. Спасувачките екипи се на местото, соопштија официјални лица.

Ерменците во Нагорно - Карабах, територија меѓународно признаена како дел од Азербејџан, но надвор од контролата на Баку по распадот на Советскиот Сојуз, беа принудени да прогласат прекин на огнот на 20 септември по молскавичната 24-часовна воена операција на азербејџанската армија.

Егзодусот на Ерменците од Нагорно Карабах, отцепениот регион од Азербејџан, по офанзивата на Баку во регионот, предизвика политичка криза во Ерменија.

Азербејџан вели дека ќе ги гарантира нивните права и ќе го интегрира регионот, но раководството на Ерменците во Карабах изјави за Ројтерс дека тие спеак ќе си заминат.

Азербејџан постојано негираше каква било намера да им наштети.

Нашите луѓе не сакаат да живеат во рамките на Азербејџан и 9,9 отсто од нив повеќе би сакале да ја напуштат нашата историска територија“, рече Давид Бабајан, советник на Самвел Шахраманијан, претседател на Република Арцах, како што Ерменците го нарекуваат Нагорно-Карабах.

Видете и ова:

Ерменците предупредија дека ќе го напуштат Нагорно - Карабах

Во тој планински регион живеат околу 120.000 Ерменци, од кои многумина со месеци немаат доволно храна и гориво поради блокадата што ја наметнаа азербејџанските сили.

Ерменија во саботата повика на итно распоредување на мисија на Обединетите Нации (ОН) за контрола на почитувањето на човековите права и безбедноста во Нагорно - Карабах, откако беше објавено пристигнувањето на помош во регионот за време на прекинот на огнот.

Најголемата српска партија на Косово, Српска листа, им изрази сочувство на семејствата на убиените Срби и на косовската полиција за време на вооружениот напад врз косовската полиција во селото Бањска кај Звечан на 24 септември.

Во конфликтот меѓу вооружената група и косовската полиција загина полицаецот Африм Буњаку, а неколкумина беа ранети. Косовските власти соопштија дека за време на конфликтот во манастирот во Бањска биле убиени четворица осомничени напаѓачи.

„Бараме истрага за убиството на најмалку двајца Срби, кои беа ладнокрвно убиени иако се предадоа. Ја прашуваме меѓународната заедница зошто ЕУЛЕКС не учествуваше во операцијата, туку само полицијата на косовскиот премиер Аљбин Курти?“, објави листата на Српска без да наведува докази во поткрепа на овие тврдења.

Видете и ова:

Косово се сомнева дека човек близок до Вучиќ го организирал нападот

Оваа партија која има поддршка од официјален Белград повика на воздржаност и мир.

„Во таа насока, итно ни треба КФОР и ЕУЛЕКС да бидат распоредени на север за да се спречи понатамошна ескалација на ситуацијата и политичка злоупотреба на овој трагичен настан“, објави Српска листа.

Ваквата реакција на Српската листа доаѓа откако министерот за внатрешни работи Џелал Свеча и началникот на полицијата Газменд Хоџа го обвинија потпретседателот на оваа партија Милан Радоичиќ дека го организирал и учествувал во нападот.

Унгарскиот премиер Виктор Орбан изјави во понеделникот дека неговата земја не брза да ја ратификува кандидатурата на Шведска за членство во НАТО, сугерирајќи дека нордиската земја може да се соочи со дополнително одложување да стане членка на воената алијанса.

Говорејќи за време на отворањето на есенската сесија на унгарскиот парламент, Орбан им рече на пратениците дека „ништо не ја загрозува безбедноста на Шведска“ и дека Унгарија „не брза“ да го ратификува пристапот во НАТО.

Видете и ова:

Унгарија најави забрана за увоз на жито од Украина

Изјавата на Орбан дојде откако други високи унгарски функционери неодамна сугерираа дека ратификацијата на Шведска може воопшто да не биде ставена на дневен ред на парламентот за време на есенската сесија. Во четвртокот, лидерот на пратеничката група на партијата Фидес на Орбан, Мате Кочис, рече дека гледа „мали шанси“ парламентот да гласа за ова прашање оваа година.

Унгарија останува единствената земја членка на НАТО, покрај Турција, која сè уште не ја одобрила кандидатурата на Шведска да се приклучи на алијансата. Нордиската нација, заедно со соседна Финска, се откажа од својата долгогодишна воена неутралност откако Русија ја нападна Украина во февруари 2022 година и брзо ја сигнализираше својата намера да се приклучи на НАТО.

Сепак, Унгарија го одложи ратификувањето на својата понуда од јули 2022 година, истовремено поставувајќи нејасни барања од Стокхолм како услови за одобрување. Владата на Орбан тврди дека шведските политичари кажале „безобразни лаги“ за состојбата на унгарската демократија, што, според него, оставило некои пратеници несигурни дали да ја поддржат кандидатурата за пристап.

Руското Министерство за надворешни работи на 25 септември ги критикуваше изјавите на ерменскиот премиер Никол Пашинијан кои беа критички настроени кон Москва, велејќи дека тие „вклучуваат неприфатливи испади упатени против Русија и не можат да предизвикаат ништо друго освен отфрлање“ и ги нарече „голема грешка“.

Пашинијан во телевизиско обраќање рече дека вмешаноста на Ереван во „надворешните безбедносни системи“ - мислејќи на членството на Ерменија во Организацијата на Договорот за колективна безбедност (ОДКБ) предводена од Русија - „не се ефективни“ за интересите на Ерменија.

Пашинијан и многу Ерменци ја обвинуваат Русија - која традиционално служеше како заштитник на Ерменија во регионот - за неуспехот да ги искористи нејзините мировни сили за заштита на етничките Ерменци во отцепениот регион Нагорно-Карабах, претежно населен со Ерменци во Азербејџан.

Егзодусот на Ерменците од Нагорно Карабах, отцепениот регион од Азербејџан, по офанзивата на Баку во регионот, предизвика политичка криза во Ерменија.

„Повеќето случаи на терор врз ерменското население во Нагорно-Карабах, незаконското блокирање на коридорот Лачин и нападот на Азербејџан на 19 септември против Нагорно-Карабах покренаа сериозни прашања за целите и мотивите на мировниот контингент на Руската Федерација во Нагорно-Карабах“,рече Пашинијан.

Тој предупреди дека Баку и руските мировници ќе бидат целосно одговорни доколку „етничкото чистење“ следи по конечната победа на Баку над сепаратистичките сили во отцепениот регион.

Руското Министерство за надворешни работи во соопштението ги отфрли забелешките на Пашинијан, нарекувајќи ги „обид да се избегне одговорноста за неуспесите во внатрешната и надворешната политика“ и обвинувајќи го ерменското раководство за „чекори да му се даде на развојот на Ерменија нова, западна насока“.

„Раководството во Ереван прави голема грешка со тоа што намерно се обидува да ги уништи повеќеслојните и вековни врски на Ерменија со Русија и држејќи ја земјата заложник на геополитичките игри на Западот“, соопшти Министерството.

Видете и ова:

Ерменците предупредија дека ќе го напуштат Нагорно - Карабах

Во соопштението, исто така, се вели дека сите наводи дека тековните протести во Ереван со барање оставка на Пашинијан имаат врски со Русија „немаат никаква врска со реалноста“.

Ереван на 25 септември соопшти дека повеќе од 6.000 етнички Ерменци го напуштиле Нагорно-Карабах во Ерменија, откако Баку воспостави контрола над регионот минатата недела по, како што Баку ги нарече „антитерористички мерки од локален карактер“.

Воената операција беше прекината на 20 септември откако сепаратистичкото раководство на Нагорно-Карабах го прифати предлогот за прекин на огнот на руската мировна мисија.

Босна и Херцеговина и Србија треба да го усогласат визниот режим со Европската унија, а проблемот со илегалната миграција треба да се реши на надворешната граница на Унијата, пред се на границите на Грција и Бугарија со Турција, изјави хрватскиот премиер Андреј Пленковиќ.

Тој нагласи дека е неопходна „построга политика на визен режим“, јавува Хрватската радио-телевизија.

„Не можете да дојдете на аеродромот во Белград или Сараево, а потоа од турист да се претворите во илегален мигрант“, рече Пленковиќ во Пазин во западна Хрватска, каде што учествуваше на прославата на Денот на жупанија Истар.

Тој ја отфрли можноста за жица на границата со соседна Босна и Херцеговина.

„Хрватска има над 6.000 полицајци на граница, си ја чува границата, нема жица на границата со Босна и Херцеговина, ниту ќе има, бидејќи од другата страна има и Хрвати и сите граѓани на Босна и Херцеговина“, рече премиерот.

Видете и ова:

Германија ги зајакнува граничните контроли со Полска и Чешка

Хрватскиот министер за внатрешни работи Давор Божиновиќ минатата недела изјави дека се води кривична истрага која треба да ги расветли околностите на пукањето од територијата на Босна и Херцеговина на кое посведочија полицајци во пограничната област кај Раковица на 20 септември, откако спречија група на мигранти од влез во Хрватска.

Граничната зона меѓу Србија и Унгарија во последно време е често место на конфликт меѓу шверцерските групи. Во судирот меѓу шверцерски групи, што се случи во јули минатата година на истото место, едно лице загина, а неколку други беа ранети.

Мигрантите и бегалците сè уште се обидуваат да влезат во земјите на ЕУ од српско-унгарската граница, и покрај честите притисоци односно насилните враќања на луѓе преку надворешните граници на ЕУ.Истовремено, Европската комисија на почетокот на септември изрази загриженост за најавените измени во законот за српско државјанство, кои би можеле да ги олеснат процедурите со кои странските државјани би можеле да добијат српски пасош.

Видете и ова:

Папата Франциск ја повика Европа да прими мигранти

Во годината на руската инвазија на Украина, стотици илјади Руси побараа привремен или постојан престој во Србија. За седум месеци од 2023 година, бројката е речиси иста како и во целата 2022 година. Европската комисија веќе го предупреди Белград дека Србија ризикува безвизен режим поради поедноставените процедури за добивање српско државјанство. Србија е меѓу ретките земји во Европа кои не воведоа санкции кон Русија поради нејзината агресија врз Украина.

До утре истекува рокот за Законот за амнестија да се најде на седница на Влада. Премиерот Димитар Ковачевски денеска запрашан за тоа до каде е неговото носење не беше дециден дали веќе се знае конечната верзија која ќе ја предложи Владата и дали таа ќе биде прифатена токму на утрешната владина седница.

„Законот за амнестија кој се однесува на помали кривични дела бил презентиран на владина седница, но заради техничко усогласување со секторот законодавство даден е период до утрешната седница и како таков откако е усогласен или ќе биде усогласен, ќе биде поднесен до Собранието на РСМ. По тоа од пратениците зависи дали ќе биде донесен, во која форма ќе биде донесен и кога ќе биде донесен“, рече Ковачевски.

Меѓупартиските обвинувања за политички пазари со измените на Кривичниот законик и предложениот па повлечен Закон за амнестија, кои се поврзуваат со обезбедување на двотретинско мнозинство за усвојување на уставните измени и вметнување на Бугарите во Уставот, се сведоа и на внатрепартиски конфликти.

Видете и ова:

Амнестиите изгубени во политичкиот пазар

За измените на Кривичниот законик, Ковачевски во неколку наврати ги учеше новинарите што да истражуваат или какви прашања да поставуваат. Во однос на веќе донесените измени на Кривичниот законик со кои индиректно се амнестираат голем дел обвинети од случаите на СЈО тој направи „паралела“ со законите кои ги има во Германија или пак во Словенија, земји членки на Европската Унија. Рече дека многу добро го знае германското законодавство, па им порача на новинарите дека ако погледнат ќе видат дали има такви членови кои кај нас ги има. Им порача да ги видат и казните во Словенија.

„Ние за некои работи сакаме да се повикуваме на Германија, сакаме да се повикуваме на Словенија, ама некогаш сакаме да не се повикуваме ниту на Германија, ниту на Словенија. Туку ако може да се повикаме на Азербеџајн, Казахстан, знаете тоа некако ми изгледа со двојни аршини. Еве јас ќе ви поставам прашање па вие јавете се во Брисел, за настанот кога во Европски парламен ги фатија дека местеле доделување каде ќе биде светско првенство во фудбал. Проверете по кој член од Кривичен законик ги гонат. Еве истражувачко новинарство малку во Брисел да видеме по кој член од Кривичен законик ги гонат“, рече Ковачевски.

Видете и ова:

Ковачевски - Измените на Кривичниот законик не се амнестија

Наспроти острите критики на Европската комисија за брзото усвојување на измените на Кривичниот законик, вклучително обвинувањата за злоупотреба на европското знаме и загриженоста дека измените ќе влијаат врз случаи за корупција на високо ниво, ставот на македонскиот премиер Димитар Ковачевски е дека ревидираниот закон беспрекорно е усогласен со регулативите на земјите членки на Европската унија (ЕУ).

Европската комисија критикуваше дека измените на Кривичниот законик биле донесени без комуникација со нив, ниту пак со домашните чинители. Во реакцијата на Европската комисија е наведено дека ЕУ со загриженост забележува дека некои од измените на Кривичниот законик се усвоени на забрзан начин од Собранието на Северна Македонија, а кои ги намалуваат максималните законски казни и имаат импликации врз примената на застареноста ќе влијае на голем број случаи на корупција на високо ниво.

Безбедносните власти на Косово го обвинија потпретседателот на Српската листа, Милан Радоичиќ дека го организирал и учествувал во нападот врз косовската полиција на 24 септември.

На прес-конференција на 25 септември, косовскиот министер за внатрешни работи Џелал Свечла рече дека властите пронашле мапи и планови за напад врз косовската полиција на север. Тој рече дека нападот не бил ад хок туку планиран со месеци.

Тој изјави дека врз основа на документите кои се пронајдени, Радоичиќ е поврзан со нападот.

„Во тие материјали ги најдовме и документите на криминалецот кој исто така е на црната листа на САД, Милан Радоичиќ, документи кои ја докажуваат неговата поврзаност или директно учество во оваа акција. Ова е списокот на оружје, односно дозвола од институциите на Србија на Милан Радоичиќ, каде и списокот со оружјето што го поседува, со бројки, со се што е пронајдено во првиот автомобил, а дефинитивно оригиналниот документ е во рацете на форензичарите“, рече Свечља.

Видете и ова:

ЕУ: Ситуацијата на северот на Косово е „многу опасна“

На прес-конференцијата полицијата го изложи оружјето и опремата што ги пронашла на местото на настанот.

Според него, врз основа на оружјето што го пронашле, се верува дека имало план во нападот да се вклучат „стотици луѓе за да се дестабилизира нашата земја“.

Свечља рече дека, според досегашните информации, „шест терористи се лекуваат во болницата во Нови Пазар“ и ја повика Србија да ги предаде на Косово. Тој рече дека освен нив, на Косово треба да му бидат предадени и другите членови на групата кои можеби побегнале во Србија за да се соочат со правдата.

Тој рече дека, според информациите, дел од членовите на групата што ја нападна полицијата биле членови на „Бригада Север“ и „Цивилна одбрана“, кои Косово на почетокот на годината ги прогласи за терористички организации.

Во меѓувреме, генералниот директор на косовската полиција Газменд Хоџа изјави дека во автомобил мерцедес со белградски регистерски таблички била пронајдена дозвола за пиштол на име Радоичиќ.

„Документот е издаден од српските власти, предизвикувајќи силен сомнеж дека и самиот Милан Радоичиќ е меѓу вооружените и униформираните лица“, рече Хоџа.

Видете и ова:

Русија внимателно ја следи „потенцијално опасната“ ситуација на Косово

„Се сомнева дека оваа терористичка група била организирана од Милан Радоичиќ, лице блиско до претседателот (Србија) Александар Вучиќ. Се сомнева дека терористичката група била активно поддржана од Владата при набавка на оружје и логистички средства, вклучително и влез Косово со над 26 моторни возила Србија“, нагласи тој.

Хоџа рече дека во и околу манастирот Бањска е пронајдено оружје од различен калибар, ракетни фрлачи, експлозиви и детонатори.

Хоџа рече дека дел од ова оружје било користено и во нападите во минатото, како што рече, од „Граѓанската одбрана“.

Безбедносните власти соопштија дека групата била професионална и добро подготвена. Покрај оружјето, полициските службеници соопштија дека заплениле 24 возила, едно оклопно возило и две возила на четири тркала.

Портпаролот на Европската унија Петер Стано оцени дека ситуацијата на северот на Косово е „многу опасна“ и нагласи дека последните настани само ја нагласуваат потребата од преземање итни чекори за деескалација.

„Не треба да ја повторувам најострата осуда на Европската унија за грозоморниот терористички напад што се случи врз припадниците на косовската полиција. Но, повторно, сето ова само го нагласува она што ЕУ цело време го зборуваше: мора да најдеме излез од постојаните кризи и враќање на нормалното решавање на проблемите преку дијалог бидејќи итно е потребна деескалација“, рече портпаролот на ЕУ.

Видете и ова:

Блинкен ги осуди нападите врз косовската полиција

Косовската полиција беше нападната од маскирани лица во раните утрински часови на 24 септември, откако тие реагираа да ги отстранат барикадите поставени во градот Бањска.

Маскираните лица потоа се засолниле во манастирот Бањска. Во конфликтот со нив загинал косовскиот полицаец Африм Буњаку, а неколкумина биле ранети.

На 24 септември косовските власти соопштија дека во полициска акција биле убиени тројца напаѓачи, а на 25 септември полицијата соопшти дека е пронајдено телото на уште еден напаѓач.

Нападот врз косовската полиција беше осуден од меѓународната заедница.

Видете и ова:

Русија внимателно ја следи „потенцијално опасната“ ситуација на Косово

Стано изјави дека ЕУ ќе се воздржи од дополнителни коментари додека не се утврдат сите околности.

„Во врска со вчерашните настани: истрагата е во тек, се уште работиме на расветлување на сите факти и детали во врска со овој терористички напад. Се додека не се утврди јасно, ќе се воздржуваме од коментирање на поединечни настани од вчера“, рече Стано.

Поради настаните од 24 септември на Косово, специјалниот претставник на ЕУ за дијалог Мирослав Лајчак на 25 септември ќе се сретне со главните советници на лидерите на Германија, Франција и Италија и со американскиот пратеник за регионот Габриел Ескобар.

Американскиот државен секретар Ентони Блинкен изјави дека САД силно ги осудуваат нападите врз косовската полиција на северот на земјата, повикувајќи ги владите на Косово и Србија да ги намалат тензиите.

„Сторителите на ова злосторство мора да одговараат преку транспарентен истражен процес“, се вели во соопштението на Блинкен.

Ситуацијата на северот на Косово на 25 септември е мирна, но косовската полиција се уште го држи затворен приодот кон селото Бањска во општина Звечан, по смртоносниот напад на вооружени и маскирани лица на 24 септември врз косовската полиција.

Блинкен ги повика владите на Косово и Србија да се воздржат од какви било дејствија или реторика што би можеле дополнително да ги поттикнат тензиите и веднаш да работат во координација со меѓународните партнери за деескалација на ситуацијата, обезбедување безбедност и владеење на правото, како и враќање на дијалог за нормализација на односите со посредство на Европската унија.

Видете и ова:

Македонските власти апелираат на деескалација на Косово

Американскиот државен секретар истакна дека косовската полиција има целосна одговорност за спроведување на владеењето на правото на Косово, додавајќи дека САД ја признаваат и почитуваат улогата на косовската полиција како прва што реагира во вонредни и кризни ситуации.

„САД ја ценат блиската координација на косовската полиција со мисијата на ЕУ за владеење на правото на Косово и со силите на НАТО во Косово, особено во обезбедувањето на безбедноста на цивилите“, се вели во соопштението на Стејт департментот.

Блинкен додаде дека САД продолжуваат да ја следат ситуацијата и да се координираат со сите инволвирани страни.

Во врска со ситуацијата на северот на Косово, Кремљ соопшти дека внимателно ја следи тензичната и „потенцијално опасна“ ситуација на северот на Косово по убиството на косовски полицаец.

Додека западните власти го осудија нападот врз косовската полиција во градот Бањска, портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, на редовниот брифинг со новинарите рече дека „во Косово гледаме традиционално пристрасен однос кон Србите“.

Видете и ова:

Петровска: Безбедноста на Северна Македонија не е загрозена

Еден припадник на косовската полиција загина, а неколкумина се повредени во судирите со вооружена група во неделата на северот на Косово.

Косовските власти во неделата објавија дека тројца српски напаѓачи биле убиени во полициска акција во селото Бањска. Обвинителството на Косово во понеделникот соопшти дека е пронајдено безживотното тело на уште едно лице осомничено за учество во нападот врз косовската полиција.

Според косовските власти, околу 30 напаѓачи биле стационирани во и околу манастирот во селото Бањска во општина Звечан.

Русија внимателно ја следи напнатата и „потенцијално опасна“ ситуација на северот на Косово, рече портпаролот на Кремљ, Димитриј Песков на редовниот брифинг за новинарите, по нападот во неделата врз косовската полиција во косовското село Бањска.

„Ситуацијата е многу тензична и потенцијално опасна, ја следиме многу внимателно“, изјави Песков и додаде дека „за никого не е тајна фактот што често се организираат провокации против Србите“.

Во судир со вооружена група на северот на Косово вчера загина еден припадник на косовската полиција, а неколкумина беа повредени. Косовските власти соопштија дека тројца напаѓачи се убиени, а уапсени се шест лица за кои постојат сомнежи дека биле во контакт со напаѓачите. Околу 30 напаѓачи биле сместени во манастирот во Бањска (општина Звечан) и околу него.

Видете и ова:

Македонските власти апелираат на деескалација на Косово

Косово и Србија меѓусебно се обвинуваат за насилството во Бањска на северот на Косово при што беа убиени косовски полицаец и тројца Срби. Србија смета на поддршката од Русија, како постојана членка на Советот за безбедност во ОН, во врска со прашањето за Косово (нејзина поранешна покраина, која во 2008 година прогласи независност), а официјален Белград одбива да ја признае.

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, во понеделникот се сретна со рускиот амбасадор во Србија Александар Боцан-Харченко. Во разговорот со Харченко, за насилството на северот на Косово го обвини косовскиот премиер Албин Курти, за, како што рече, „организирање етничко чистење со поддршка на дел од меѓународната заедница“.

„Благодарен сум што (амбасадорот на Русија) ги слушна моите молби и барањата на српската страна“, напиша Вучиќ на својот профил на Инстаграм, без да прецизира за кои барања и молби станува збор.

Видете и ова:

Македонските државјани од Бањска се враќаат дома

Курти, пак, изјави дека „професионална формација“ ја нападнала полицијата на Косово и убила косовски полицаец.

„Станува збор за терористичка и криминална формација, професионална, која долго го планирала и подготвувала тоа што го направи. Тоа не е група шверцери, туку платеничка структура која политички, финансиски и логистички ја поддржува официјален Белград, изјави Курти во неделата.

Инцидентот се случи по состанокот меѓу Курти и Вучиќ на 14 септември во Брисел со посредство на Европската Унија, но не постигнаа никаков договор за нормализација на односите меѓу Србија и Косово.