Достапни линкови

Кулминација на заговорот против Републиката


Новица Наков, блогер, истакнат член на македонската заедница за слободен софтвер. Фото: Петар Кајевски.
Новица Наков, блогер, истакнат член на македонската заедница за слободен софтвер. Фото: Петар Кајевски.

Вчерашните изјави од СЈО ги фрлаат во вода изјавите на операторите дека работеле согласно закон. Законот им наложува на операторите мора да соработуваат со СЈО. Но, моралот бара најмалку оставки од нивните директори, пишува блогерот Новица Наков во младинската онлајн колумна на Радио Слободна Европа.

Пишувам за незаконското следење на комуникации од страна на УБК уште од февруари 2015, кога опозицијата почна да ги објавува т.н. бомби. Во раните денови на оваа тековна политичка, општествена и морална криза нотирав дека СДСМ, поточно нејзиниот претседател, прво ги имплицираше операторите како активни чинители во прислушувањето, а потоа ја повлече таа изјава.

Првичните изјави (12.02.2015) на Зоран Заев се дека прислушувањето не било возможно без знаење на операторите, но веќе по две недели (27.02.2015) Заев на прес-конференцијата за бомба #5 изјави дека одговорност нема кај операторите. -- од Молкот на операторите, 4 јуни 2015.

Операторите исто така во нивните изјави стоеја на тоа дека работеле и работат согласно закон.

Сите овие изјави паднаа во вода на 18.11.2016, кога на конференцијата за печат на Специјалното јавно обвинителство беше објавено дека:

„Со незаконското следење на комуникациите на повеќе илјади лица кои живееле во Република Македонија во периодот од 2008 до 2015 година, ниту им се почитувани приватноста на личниот и семејниот живот, ниту пак била гарантирана тајност на комуникациите.“

Опремата која што е поставана во операторите и која што служи за следење на комуникации на начин што УБК има „директен, автономен и непречен“ пристап е дозволена согласно закон само во дел од овој 2008-2015 период, и тоа 1. од донесувањето на Законот за електронски комуникации во јуни 2010 до укинувањето на таквите одредби во декември 2010, и со донесувањето на новиот ЗЕК во февруари 2014 во кој што ги содржи истите укинати одредби и, за кои патем, Уставниот суд на РМ молчи веќе една година.

Всушност, во осумгодишниот период од 2008 до 2015 година, директен, автономен и непречен пристап бил дозволен согласно важечки Закон само 2.5 години. Ова значи дека или операторите обезбедувале пристап на конвенционален начин (т.е. начин што подразбира дека УБК не пристапува директно по своја желба во секој момент), притоа знаејќи дека нема судски наредби, или дека опремата за директен, автономен и непречен пристап функцинорала цело време и додека немало законски одредби за неа -- во овој случај би била во функција две години пред воопшто таков закон да се разгледува во Собранието на РМ.

Вчерашните изјави од СЈО ги фрлаат во вода изјавите на операторите дека работеле согласно закон. Законот им наложува на операторите мора да соработуваат со СЈО. Но, моралот бара најмалку оставки од нивните директори.

Радио Слободна Европа не секогаш се согласува со ставовите на авторите на колумните. Изнесените ставови на авторот можат, но не мораат да ја рефлектираат уредувачката политика на медиумот.

XS
SM
MD
LG