Достапни линкови

Вести

Oтстранети шаторите пред српскиот Парламент, Вучиќ најави избори следната година

Платото пред Домот на Народното собрание во Белград
Платото пред Домот на Народното собрание во Белград

Пред Домот на Народното собрание во центарот на Белград, доцна синоќа (28 декември) беа отстранети шаторите каде што повеќе од осум месеци престојуваа поддржувачите на властите.
Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, во обраќање пред приврзаници на властите собрани синоќа пред парламентот, најави дека во следните неколку дена, таму ќе биде отворено божиќно село за сите граѓани, по што сообраќајот во тој дел од градот ќе биде нормализиран.

Вучиќ, исто така, најави дека во следниот месец ќе бидат отстранети шаторите од паркот Пионирски, што се наоѓа спроти српскиот Парламент, поставени во март оваа година.
Претходно, дел од шаторите беа отстранети од Пионирски.

Вучиќ, синоќа објави дека следната година ќе се одржат избори, на кои, како што рече, актуелните власти ќе постигнат убедлива победа и со тоа „дефинитивно ќе се потврди довербата на граѓаните“.

„Го прифативме нивното главно барање, ќе одиме на избори следната година. Нема да бидат толку среќни кога ќе ги пребројуваат гласовите. Ќе ги победиме на секое место во Србија“, рече Вучиќ, обраќајќи се пред насобраните пред Народното собрание.

Вучиќ рече дека „обидите за преземање на власта на улица се завршени“, тврдејќи дека граѓаните собрани околу Пионирски парк и платото пред Собранието „ја спасиле државата“.

„Мојот предлог е да се ослободи овој простор за некое време, бидејќи нивните обиди за преземање на власта се завршени“, рече српскиот претседател.

Тој додаде дека негова иницијатива е да се отстрани шаторската населба позната коликвијално како „Ќациленд“ од Пионирски парк и од платото пред Народното собрание, бидејќи верува дека, како што изјави, „обидот за преземање на власта со сила е пробан и завршен“.

update

Убедлива победа на „Самоопределување“ - се отвора пат за формирање нова влада на Косово

Косово: Албин Курти
Косово: Албин Курти

Лидерот на Движењето Самоопределување, Албин Курти, во неделата прогласи победа на изборите, наведувајќи дека станува збор за „најголемата победа во историјата на земјата“, откако Централната изборна комисија (ЦИК) соопшти дека таа партија, врз основа на 96,13 отсто преброени гласови, освоила 49,80 отсто од гласовите.

На второто место е Демократската партија на Косово (ДПК) со 21,18 отсто, а следуваат Демократскиот сојуз на Косово (ДСК) со 13,77 отсто и Алијансата за иднината на Косово со 5,74 отсто.

Српската листа, најголемата партија на косовските Срби која има поддршка од Белград, освои 3,86 отсто од гласовите.

Курти, во обраќањето по изборите, изјави дека на изборите на 9 февруари „Движењето Самоопределување победи со партнерите, а на 28 декември победија народот на Косово и Републиката“.

Тој рече дека неговата партија е на добар пат да го надмине резултатот од 14 февруари 2021 година, кога освои 50,2 отсто од гласовите.

Според него, резултатите од неделните избори бараат веднаш да се продолжи напред, без одлагање.

„Колку побрзо (резултатите) бидат потврдени, толку побрзо ќе мора да ги воспоставиме институциите и да продолжиме со добрата работа“, рече Курти.

Тој додаде дека новиот состав на законодавната власт го очекува Планот за раст на ЕУ вреден 880 милиони евра, како и три договори со Светската банка, кои, како што рече, вкупно изнесуваат повеќе од една милијарда евра.

„Ги повикувам опозициските партии да соработуваат во Собранието околу меѓународните договори и другите законски предлози“, изјави Курти.

На прашањето за изборот на претседател на Косово, Курти рече дека е прерано да се зборува за тоа, нагласувајќи дека Самоопределување „вечерва ќе слави“, но додаде дека тоа прашање треба да се реши со опозицијата, како и со актуелната претседателка Вјоса Османи, чиј мандат истекува во март.

Претседателот на ЦИК, Крешник Радониќи, изјави дека преостанатите гласови ќе бидат обработени и објавени на онлајн-платформата на ЦИК.

Вонредните избори беа одржани откако, по редовните избори во февруари, на кои Самоопределување исто така освои најмногу гласови, партиите не успеаја да се договорат околу формирањето влада.

На изборите во февруари, Самоопределување освои 42,3 отсто, ДПК 20,95 отсто, ДСК 18,27 отсто, Алијансата за иднината на Косово 7,06 отсто, а Српската листа 4,26 отсто.

Собранието на Косово има 120 пратенички места, а за обезбедување парламентарно мнозинство и формирање Влада потребни се 61 мандат.

Претседателката на Косово, Османи, по гласањето во Приштина изјави дека очекува резултатите да овозможат брзо формирање на Собранието и избор на нова Влада на Косово.

Формирањето на овие институции, според неа, е неопходно за важни внатрешни и меѓународни процеси за Косово.

Ова се втори парламентарни избори што се одржуваат во рок од една година во Косово, бидејќи на партиите им беа потребни повеќе од шест месеци за да формираат парламент со неколку интервенции од страна на Уставниот суд, но на крајот не успеаја да се договорат за извршната власт.

Поради политичката блокада и неможноста за постигнување договор, Собранието беше распуштено и беа распишани предвремени избори.

Мал број гласачки места имале проблеми со камерите и поставувањето на кабините, додека 16 проценти од местата немале соодветна инфраструктура за лицата со попреченост.

Набљудувачите, исто така, пријавиле присуство на пропаганден материјал во рамките на сто метри од центрите во три проценти од случаите и недостаток на шалтери за помош во 18 проценти од местата, главно во Урошевац, Гњилане и Пеќ.

„Сакаме младoста да победи“, граѓани низ цела Србија во акцијата на студентите во блокадата

Србија - Граѓани потпишуваат барање за вонредни парламентарни избори во акцијата на студентите во блокадата „Прогласете победа“, Белград, 28 декември 2025 година.
Србија - Граѓани потпишуваат барање за вонредни парламентарни избори во акцијата на студентите во блокадата „Прогласете победа“, Белград, 28 декември 2025 година.

Во повеќе од сто општини и градови, на повеќе од 500 штандови, се одржува кампањата „Објави победа“ на покана на студентите во блокадата во Србија.

На 28 декември, граѓаните потпишаа барање за вонредни парламентарни избори, што студентите во блокадата го бараат во последните осум месеци.

„Да дојдеме до конечниот резултат, а тоа се избори и промена на власта“, вака Жељко Петровиќ од Белград го објасни својот потпис за Радио Слободна Европа (РСЕ).

Поради падот на бетонската настрешница на реконструираната Железничка станица во Нови Сад на 1 ноември 2024 година, при што загинаа 16 лица а една млада жена беше сериозно повредена, низ цела Србија беа започнати масовни протести.

Студентите во блокадата, кои ги предводеа протестите, на своите барања на почетокот на мај го додадоа и распишувањето вонредни избори.

Потоа тие објавија дека влегуваат во „нова фаза на борба“ бидејќи владата не ги исполнила нивните барања.

Функционерите тврдат дека барањата се исполнети, наведувајќи дека документацијата за падот на настрешницата е објавена и дека против осомничените се покренати правни процеси.

Тие не го прифаќаат барањето за вонредни избори, а претседателот на Србија, Александар Вучиќ, најавува дека изборите ќе се одржат во мај или декември 2026 година.

Во врска со акцијата на студентите во која собираат потписи за изборите, тој рече дека тоа е нормална и дозволена политичка активност, која ја поздравува.

„А кога ќе дојдат изборите, ќе видиме кој се справил подобро“, изјави Вучиќ на 27 декември.

Студентите во блокадата ги повикаа граѓаните да ја потпишат одлуката со која се бара Владата да испрати образложен предлог до претседателот на Србија за распуштање на парламентот и распишување вонредни парламентарни избори.

„Оваа одлука е чин на граѓаните во одбрана на Уставот и правото на секој од нас да одлучува за својата земја“, се вели во одлуката потпишана од граѓаните.

Во претходните месеци, студентите протестираа низ цела Србија барајќи избори и одговорност за падот на настрешницата во Нови Сад.

Сега тие повикаа на поинаков тек на дејствување. Потписите собрани во кампањата „Прогласи победа“ нема да бидат испратени до ниедна институција како формално барање за распишување избори.

Ова исто така не се, како што објаснија студентите, потписи за поддршка на студентскиот список.

Како што наведоа, покрај вмрежување со граѓаните, тоа ќе им даде можност да видат колку поддршка имаат граѓаните за вонредни избори.

Една година по трагедијата во Нови Сад, никој не е осуден.

На 24 декември, Вишиот суд во Нови Сад ја прекина кривичната постапка против поранешниот министер за градежништво Горан Весиќ, неговата поранешна помошничка Анита Димоски и поранешната директорка на Железничката инфраструктура на Србија, Јелена Танасковиќ, во случајот со падот на настрешницата на железничката станица.

Тие беа обвинети за тешко кривично дело предизвикување општа опасност.

Судот објави дека обвинението е потврдено против седум лица.

Обвинителството има право да поднесе жалба против таа одлука.

Обвинителството за организиран криминал во Белград истражува можна корупција за време на реконструкцијата на железничката линија Белград-Будимпешта, која ја вклучува и железничката станица Нови Сад.

Во истрагата беа вклучени и двајца поранешни министри за градежништво, транспорт и инфраструктура, Горан Весиќ и Томислав Момировиќ, како и одговорни лица на приватни компании како подизведувачи.

Израелското признавање на Сомалиленд e „закана“ за регионалната стабилност, вели сомалискиот претседател

Маж држи знаме на Сомалиленд пред споменикот на војната во Харгеиса, 7 ноември 2024 година.
Маж држи знаме на Сомалиленд пред споменикот на војната во Харгеиса, 7 ноември 2024 година.

Признавањето на отцепениот регион Сомалиленд од страна на Израел „претставува закана за безбедноста и стабилноста на светот и регионот“, рече сомалискиот претседател Хасан Шеик Мохамуд на вонредна парламентарна седница на 28 декември, јави агенцијата АФП.

Соопштението на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху во петокот, 26 декември, со кое неговата земја стана прва што ја призна Сомалиленд, „е еднакво на отворена агресија против суверенитетот, независноста, територијалниот интегритет и единството на народот на Сомалиската Република“, рече Мохамуд.

Сомалиленд прогласи независност од Сомалија во 1991 година и со децении се залага да добие меѓународно признавање.

Самопрогласена република, Сомалиленд ужива стратешка позиција на Аденскиот Залив и има свои пари, пасоши и армија.
Но, таа е дипломатски изолирана откако еднострано прогласи независност.

Владата на Сомалија и Африканската унија реагираа луто по објавата на Израел дека ја признава Сомалиленд како независна и суверена држава.

Сомалиленд го осуди „намерниот напад“ врз нејзиниот суверенитет, додека Египет, Турција, Советот за соработка во Персискиот Залив од шест земји и Организацијата за исламска соработка со седиште во Саудиска Арабија ја осудија одлуката.

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху изјави дека Израел ќе побара итна соработка со Сомалиленд во земјоделството, здравството, технологијата и економијата.

Во соопштението, тој му честиташе на претседателот на Сомалиленд, Абдирахман Мохамед Абдулахи, го пофали неговото лидерство и го покани во официјална посета на Израел.

Нетанјаху рече дека изјавата е „во духот на Авраамовите договори, потпишани на иницијатива на претседателот Трамп“. Договорите од 2020 година, посредувани од првата администрација на Доналд Трамп, ги формализираа дипломатските односи на Израел со Обединетите Арапски Емирати и Бахреин, а подоцна им се придружија и други земји.

Сомалиленд ужива автономија, како и релативен мир и стабилност, од 1991 година, кога Сомалија беше зафатена од граѓанска војна, но регионот не успеа да обезбеди меѓународно признавање.

Со текот на годините, Сомалија соработуваше со меѓународни актери за да спречи признавање на Сомалиленд.

Поранешниот британски протекторат се надева дека признавањето од страна на Израел ќе ги охрабри другите држави да го следат примерот, со што ќе се зголеми неговото дипломатско влијание и пристапот до меѓународните пазари.

Велика Британија и Германија потпишаа договор од 70 милиони долари за мобилни артилериски системи

Британскиот министер за одбрана Џон Хили и германскиот министер за одбрана, Борис Писториус во Тринити Хаус, Лондон, 23 октомври 2024 година.
Британскиот министер за одбрана Џон Хили и германскиот министер за одбрана, Борис Писториус во Тринити Хаус, Лондон, 23 октомври 2024 година.

Велика Британија во неделата соопшти дека потпишала договор за заедничка набавка од 52 милиони фунти (70 милиони долари) со Германија за набавка на напредна артилерија монтирана на оклопни возила што можат да пукаат додека се движат и да погодуваат цели на растојание од повеќе од 70 километри, јави агенцијата Ројтерс.

Во соопштението на Министерството за одбрана се вели дека договорот ќе ѝ обезбеди на британската армија ран демонстратор на способности на системот РЦХ 155 и две единици што Германија ќе ги тестира.

Системот е произведен од француско-германската одбранбена група КНДС и германскиот „Рајнметал“ (Rheinmetall).

Системот може да испука осум куршуми во минута во движење, да работи со двајца членови на екипажот и да патува 700 километри без да полни гориво, соопшти британското Министерство за одбрана.

Украинските истражители испитуваат шема за купување пратенички гласови

Врховната рада, украински парламент (фотоархива).
Врховната рада, украински парламент (фотоархива).

Водечките украински антикорупциски агенции соопштија дека истражуваат наводно купување гласови од страна на членови на парламентот и обвинија дека безбедносните служби ги попречуваат напорите за спроведување претреси.

Истрагата, објавена на 27 декември, е најновата во серијата истраги од двете агенции – Специјализираното обвинителство за борба против корупцијата и Националното биро за борба против корупцијата на Украина – кои ја потресоа политичката сцена во Украина.

Специјализираното обвинителство за борба против корупцијата – познато како САПО – соопшти дека неговите истражители наводно идентификувале „организирана криминална група“ во која биле вклучени актуелни пратеници во Врховната рада, како што се нарекува украинскиот парламент.

Членовите на групата, соопшти САПО, добиле нелегални придобивки во замена за нивните гласови во парламентот.

Не беа објавени дополнителни детали.

Поврзано со тоа, Националното биро за борба против корупцијата, познато како НАБУ, соопшти дека на неговите истражители им е блокиран пристапот до административните згради што ги користат членовите на парламентот.

Од Агенцијата за државна заштита, која е задолжена за обезбедување на пратениците, ги негираа обвинувањата во изјава за РСЕ посочувајќи дека чуварите само ги проверуваат идентитетите на истражителите.

„Факт е дека вработените во НАБУ се обидуваат да внесат непознати или неразбирливи луѓе на територијата на владиниот ентитет“, изјави портпаролот на Агенцијата, Олексиј Морозов.

На истражителите подоцна им беше дозволено да влезат во силно обезбедуваниот комплекс, соопшти безбедносната агенција во објава на Фејсбук.

Основани во 2015 година како дел од сеопфатните реформи насочени кон искоренување на вкоренетата корупција, двете агенции изградија репутација за спроведување политички обоени истраги, како и репутација за борбата за зачувување на нивната независност од другите субјекти задолжени спроведување на законот.

Истрага за мито во енергетскиот сектор – вклучително и финансирање на системи за воздушна одбрана за инфраструктура на електричната мрежа, беше обелоденета во јавноста минатиот месец кога антикорупциските службеници извршија рации во канцеларии во Киев.

Таа истрага, која е во тек, на крајот доведе до тоа претседателот Володимир Зеленски да го отпушти Андриј Јермак, неговиот долгогодишен шеф на кабинет и клучен посредник во мировните преговори со САД.

Разрешувањето на Јермак дојде во тежок момент за Зеленски. Обвинувањата го нарушија неговиот углед дома и го зголемија притисокот за одржување нови избори, нешто на што украинскиот претседател се спротивстави поради воената состојба и тоталната војна на Русија против Украина.

Вучиќ најави отстранување на „Ќациленд“

Шаторскиот камп беше поставен во центарот на Белград во март.
Шаторскиот камп беше поставен во центарот на Белград во март.

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, објави дека отстранувањето на „Чациленд“, шаторскиот камп пред српското Собрание, ќе започне во недела навечер, што треба повторно да го овозможи сообраќајот низ една од централните улици во Белград по неколку месеци блокада.

За време на поставувањето камен-темелник на зградите на Министерството за одбрана и Генералштабот во општина Бањица во саботата, Вучиќ изјави дека наместо шаторот, пред Собранието ќе се направи „прекрасно божиќно село“, по што сообраќајот наскоро ќе биде повторно воспоставен, објави агенцијата Бета.

„Чациленд“ првпат се појави во март како населба од шатори во Пионерскиот парк помеѓу Претседателството и Собранието на Србија како одговор на власта на масовните протести со кои се бараше одговорност за трагедијата во Нови Сад во која загинаа 16 лица. Подоцна, „Чациленд“ беше проширен на булеварот пред парламентот, што го оневозможи поминувањето на возилата, вклучително и јавниот превоз, чии рути се менуваа со месеци.

Вучиќ рече дека е задоволен што студентите почнале да користат редовни и легални политички канали, откако студентите во блокадата најавија дека в недела ќе собираат потписи за распишување избори, кои ги бараат со месеци наназад – барање кое српскиот претседател го одбиваше.

Студентите во блокада претходно оваа недела изјавија дека граѓаните треба да најдат еден од штандовите во градовите и да ја потпишат одлуката за распишување предвремени парламентарни избори.

„Со вашиот потпис, правите три важни работи: станувате лице кое прво ќе биде информирано за понатамошните активности на студентите и за начините на кои можете да помогнете; станувате врска помеѓу движењето и вашата околина; станувате дел од промената што се бори за воспоставување систем кој е прилагоден на сите граѓани“, наведоа студентите во апелот претходно оваа недела.

Студентите во блокада објавија и детален список на места во Србија каде што ќе има штандови за собирање потписи од граѓани за барањето за распишување предвремени парламентарни избори.

„Дојдете и заедно да прогласиме победа! Потпишете ја одлуката! Бидете контролор. Учествувајте во подигањето на свеста. Ќе продолжиме заедно од недела“, напишаа студентите во својата објава.

Вучиќ во саботата изјави дека просторот пред српскиот парламент ќе биде отворен за сообраќај „од 2 до 3 јануари“, и дека поддржувачите на владата ќе останат „некое време“ во Пионерскиот парк. Во оградениот простор пред најважните српски институции, како што претходно објави РСЕ, престојуваа и лица со криминално досие, поранешни членови на паравоени формации и членови на екстремно десничарски групи.

„Ќе ги поздравам утре, ќе им се заблагодарам за сè и ќе кажам дека ќе останат во учебниците по историја бидејќи издржаа на сите притисоци и ја спасија својата татковина со својот хероизам“, рече Вучиќ.

Во ноември, луѓето од „Чациленд“ фрлаа пиротехнички средства, петарди и топовски истрели кон граѓаните што демонстрираа во близина на шаторската населба и државниот парламент.

Во оваа импровизирана населба на поддржувачи на владејачката Српска напредна партија, во ноември имаше и пукање, во кое 70-годишен маж со пиштол рани 57-годишник.

Во текот на годината, кампот беше прошируван и надградуван, опкружен со бетонски бариери, беа поставени пријавници, мобилни тоалети и беше обезбедуван од полиција и маскирани цивили.

Грчките земјоделци пак го блокираа преминот „Евзони“ со Северна Македонија

Блокадите на автопатиштата и граничните премини започнаа на 30 ноември.
Блокадите на автопатиштата и граничните премини започнаа на 30 ноември.

Грчките земјоделци повторно го блокираат влезот во земјата на дел граничните премини. Од 11 часот, невозможен е влез го Грција од Северна Македонија преку граничниот премин „Евзони“ – „Богородица“ од македонска страна (кај Гевгелија).

Според најавите од грчките земјоделци, блокадата на 27 декември се одвива во два наврати од по четири часа прво од 11 до 15 часот по македонско време, а потоа од 17 до 21 часот.

Протестите на земјоделците со блокади започнаа на 30 ноември поради зголемените трошоци за производство и ниските цени за продажба на нивните производи. Едно од нивните барања е исплата и на заостанатите субвенции со кои се им се помага да ги покријат производствените трошоци.

Со денешните блокади, грчките земјоделци ги продолжуваат протестите кои беа на пауза четири дена поради божиќните празници.

Исто така, две четиричасовни блокади се можни и во текот на утрешниот ден, 28 декември.

Покрај на граничните премини, блокадите се активираат и на автопатиштата низ цела Грција, меѓу кои и на автопатот Солун- Атина. Според најавите, се очекува земјоделците да направат нова пауза од вторник до петок, поради Нова година.

Грчките медиуми претходно јавија дека поради блокадите во некои популарни зимски дестинации во земјата, откажани се и до 50 отсто од резервациите за празничниот период.

Дел од хотелиерите во повеќе региони во централна Грција, каде се наоѓаат планинските туристички дестинации, излегоа со реакција дека „загубите се веќе големи и не се ограничени само на деновите околу Божиќ и Нова година, бидејќи започнаа заедно со почетокот на протестите на земјоделците“, пренесе весникот „Та неа“.

Израел стана првата земја што ја призна Сомалиленд како независна држава

Премиерот на Израел, Бенјамин Нетанјаху.
Премиерот на Израел, Бенјамин Нетанјаху.

Израел во петокот стана првата земја во светот што официјално ја призна самопрогласената Република Сомалиленд како независна и суверена држава. Ваквата одлука би можела да ја промени регионалната динамика и да ја стави на тест Сомалија, која се спротивставува на отцепувањето.

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху изјави дека Израел ќе побара итна соработка со Сомалиленд во земјоделството, здравството, технологијата и економијата.

Во соопштението, тој му честиташе на претседателот на Сомалиленд, Абдирахман Мохамед Абдулахи, го пофали неговото лидерство и го покани во официјална посета на Израел.

Нетанјаху рече дека изјавата е „во духот на Авраамовите договори, потпишани на иницијатива на претседателот Трамп“. Договорите од 2020 година, посредувани од првата администрација на Доналд Трамп, ги формализираа дипломатските односи на Израел со Обединетите Арапски Емирати и Бахреин, а подоцна им се придружија и други земји.

Нетанјаху, министерот за надворешни работи Гидеон Саар и претседателот на Сомалиленд потпишаа заедничка декларација за меѓусебно признавање, се вели во израелското соопштение.

Абдулахи рече дека Сомалиленд ќе се приклучи на Авраамовите договори, оценувајќи го потегот како придонес кон регионалниот и глобалниот мир. Тој додаде дека Сомалиленд е посветен на градење партнерства, зајакнување на заедничкиот просперитет и промовирање на стабилноста на Блискиот Исток и Африка.

Во меѓувреме, Египет соопшти дека министерот за надворешни работи Бадр Абделати во петокот разговарал телефонски со своите колеги од Сомалија, Турција и Џибути за „опасните случувања“ во регионот по објавата на Израел.

Министрите го осудија признавањето на Сомалиленд од страна на Израел, ја повторија својата целосна поддршка за единството и територијалниот интегритет на Сомалија и предупредија дека признавањето на сепаратистичките региони претставува закана за меѓународниот мир и безбедност, соопшти Министерството за надворешни работи на Египет.

Сомалиленд ужива автономија, како и релативен мир и стабилност, од 1991 година, кога Сомалија беше зафатена од граѓанска војна, но регионот не успеа да обезбеди меѓународно признавање.

Со текот на годините, Сомалија соработуваше со меѓународни актери за да спречи признавање на Сомалиленд.

Поранешниот британски протекторат се надева дека признавањето од страна на Израел ќе ги охрабри другите држави да го следат примерот, со што ќе се зголеми неговото дипломатско влијание и пристапот до меѓународните пазари.

Почина Драган Штављанин, ветеран на Радио Слободна Европа

Драган Штављанин известува од протестите во Белград, 12 декември 1996 година.
Драган Штављанин известува од протестите во Белград, 12 декември 1996 година.

Драган Штављанин, новинар и уредник на Радио Слободна Европа и автор на неколку книги и стручни трудови, почина во Прага од тешка болест на 62-годишна возраст.

Сè што правеше носеше јасен професионален печат. Тој великодушно го споделуваше своето знаење и време, испорачувајќи исклучително новинарство на сите наши платформи.

Кога Балканскиот сервис на РСЕ ја одбележа својата 30-годишнина, во нашите архиви беше пронајдена фотографија од Драган како известува од граѓанските протести во Белград од 1996-97 година.

Патувањето на Драган водеше од новинар до уредник, а тој постигна извонредни резултати кога, за време на кампањата на НАТО против Србија во 1999 година, беше домаќин на петчасовна вечерна програма за Радио Слободна Европа. Во тие месеци на страв и неизвесност, РСЕ достигна рекордна публика во Србија како еден од ретките објективни извори на информации, добиени од новинари присутни од сите страни на конфликтот.

Драган Штављанин за време на интервју со поранешниот претседател на Хрватска Стјепан Месиќ во Загреб, 8 јуни 2018 година.
Драган Штављанин за време на интервју со поранешниот претседател на Хрватска Стјепан Месиќ во Загреб, 8 јуни 2018 година.

Драган изгради и координираше мрежа на дописници што ги покриваа Србија, Косово и Црна Гора. Тој остана во професионални и пријателски односи со многу од нив по 1999 година, исто како што секогаш беше добредојден меѓу колегите и пријателите во сите земји од поранешна Југославија.

Тој интервјуираше светски познати личности, вклучувајќи ги Лех Валенса, Марија Тодорова, Јоргос Папандреу, Франсис Фукујама и многу други, и се докажа како внимателен и почитуван соговорник на водечки гласови во политиката, економијата и надворешните работи.

Ја заврши својата кариера во РСЕ/РЛ како уредник за надворешна политика.

Во последните години во РСЕ/РЛ, Драган ја започна видео серијата „Пост Скриптум“, концизни објаснувања за глобалните случувања - од Балканот до војната во Украина; од демократската регресија во Унгарија до авторитаризмот во Турција; од технолошката индустрија до ширењето на дигиталното влијание на Кина.

Серијата е една од најгледаните содржини на социјалните мрежи на РСЕ/РЛ.

Ја започна својата кариера во втората половина на 1980-тите како еден од најмладите новинари во тогаш високо почитуваното и популарно неделно списание НИН. Ќе ја продолжи во Радио Белград.

Посветен на професионално и етичко известување, тој беше меѓу првите што ја напуштија таа куќа, одбивајќи да ја прифати строго контролираната уредувачка политика наметната од владините кругови на Слободан Милошевиќ.

Верувајќи дека промените во Србија можат да се спроведат дури и во услови на меѓународна изолација на тогашна Југославија и војните во околните области, како помошник-министер за информации од редот на непартиски личности, тој се приклучи на тимот на противникот на Милошевиќ, премиерот Милан Паниќ, на почетокот на 1990-тите.

Тој е автор на неколку книги; меѓу неговите најважни дела се „Студен мир: Кавказ и Косово“, компаративна студија за конфликтите во поранешниот Советски Сојуз, во која случајот со Косово послужи како клучна точка - врз основа на интервју што го даде за РСЕ/РЛ; и „Балканизација на интернетот и „смртта“ на новинарите“, книга за промените во новинарството во дигиталното доба.

Драган Штављанин.
Драган Штављанин.

Тој има магистерска диплома по меѓународни односи од Отворениот универзитет во Лондон и Будимпешта. Во 2012 година, тој ја одбрани својата докторска дисертација под наслов „Демократија и медиуми во ерата на глобализацијата“ на Факултетот за политички науки во Белград.

Од Чачак, каде што е роден, до Белград, каде што влезе во светот на новинарството, до Прага, каде што живееше речиси три децении, се адаптираше и играше разни улоги: беше сопруг и татко на три деца, колега и незаменлив пријател. Секогаш остануваше доследен, принципиелен, етички и професионален.

Од болницата каде што се бореше со својот најтежок предизвик, тој им испрати порака на своите колеги во РСЕ/РЛ:

„Нашите повремени несогласувања едни со други никогаш не беа поттикнати од националноста, религијата или која било друга групна припадност на кој било од нас, туку од различните професионални ставови за тоа како да се постигне најдобриот резултат. И во тој поглед, ние сме оаза во светот поделен по различни основи.“

Од радио репортер до аналитичар и писател, Драган Штављанин остана брилијантен до крајот.

Вчитај повеќе

XS
SM
MD
LG