Од четки до длето и лакови: Потрага по совршениот звук на македонскиот производител на виолини

Светозар Богдановски внимателно проверува парче дрво во неговото ателје во Велес, Северна Македонија. Тој го избира дрвото, кое се добива од дрвја стари повеќе од 500 години, за неговите виолини.

Пред да започне со изработка на светски музички инструменти, Богдановски го поминал својот живот како сликар и велел дека никогаш немал намера да премине од четки на лакови.

Богдановски го проверува звукот на дрвото.

Богдановски почнал да прави виолини откако сфатил дека не може да си дозволи квалитетен инструмент за неговиот талентиран млад син Костадин кој ќе му овозможи да го реализира својот потенцијал како музичар.

Во неговото ателје се изложени фотографии од децата и внуците на Богдановски. Сите негови потомци свират на виолини што ги направил.

Она што започна како хоби прерасна во опсесивна потрага по совршен звук.

„Звукот стана опсесија“, вели тој. „Она што порано беше сликање на платно стана потрага по бојата на звукот; јачината и јачината на звукот станаа моја секојдневна занимација“.

Хранењето со таа опсесија бараше ненаситна решеност да се научи занаетот и да се преземат огромното знаење и разновидните техники потребни за производство на инструмент со највисок квалитет.

„За многумина тоа беше нелогично, но не размислував многу за тоа во што се впуштам. Бев решен да успеам“, вели тој.

Изработката на виолина е „многу сложена, деликатна и бара суштинско знаење“, како и специфични алатки и материјали, објаснува Богдановски. Тој додава дека кога го започнал своето патување како мајстор на виолина, „немало интернет или YouTube, како денес“.

„Литературата што ја имав беше многу лоша“.

„Треба да се нурнете во самата професија -- конструкцијата на инструментот, конструкцијата на звукот - усогласувајќи се што прави инструментот да свири најдобар звук“, вели тој.

Еден од најважните материјали е „високо-акустичното“ дрво како смрека и јавор, кое, за среќа на Богдановски, го има во близина на планините на Босна и Херцеговина.

Последниот клучен елемент за „пеење“ на виолината е лакот, кој Богдановски го нарекува „посебно поглавје“ во макотрпниот процес на производство на виолина.

„Потребно е познавање на највисоката технологија, смоли, есенцијални масла и мелеми. Тие се наоѓаат во различни области; тие треба да се набават, да се соберат и да се проучи нивниот карактер за да може да се направи лак што е еластичен, цврст и издржлив. “, објаснува тој.

Како што квалитетот на изработката на Богдановски се подобруваше и како што неговите деца прераснаа во мајстори виолинисти кои свиреа на рачно изработените инструменти на нивниот татко, зборот се прошири меѓу водечките музичари. Тие патувале од далеку за да дојдат во неговата работилница, или да си ги поправат сопствените виолини или да купат некоја негова.

„Причината е добриот звук, а добриот збор патува далеку“, вели тој.

Богдановски е добитник на меѓународни признанија и награди за своите виолини.

„Денес моите виолини се споредуваат со оние на најдобрите класични мајстори од италијанската класична ера. Задоволство е што достигнавме толку високо ниво“, вели тој.

Тој верува дека голем дел од неговиот успех може да се припише на неговата „уметничка интуиција“, за разлика од другите лутири кои претпочитаат потехнички пристап.
 

По повеќе од 30 години упорност, жедта на Богдановски за совршен звук сè уште не е згасната.

„Каде е крајот на оваа потрага по совршениот тон? Мислам дека нема крај затоа што тонот е течен, како вечната потрага по филозофскиот камен во работилниците на алхемичарите“, вели тој.

Богдановски слуша додека неговата сопруга Марија -- професионален виолинист -- го тестира звукот на една од неговите нови креации.

Надвор од потрагата по тонски квалитет, на овој мајстор занаетчија секогаш му се претставуваат нови предизвици. Неговиот 10-годишен внук исто така се занимава со виолина, давајќи му шанса на Богдановски да инспирира уште една генерација музичари и да донесе радост во неговото семејство.

„Ова е голема причина зошто продолжуваме понатаму“, вели Богдановски.

„Му направив виолина и звучи убаво во неговите раце. Како што растат, така ќе растат и нивните потреби и се надевам дека оваа приказна ќе трае долго.“