Голем број државни институции во Украина на 14 октомври беа евакуирани откако стотици училишта, бизниси, амбасади и медиуми добиле електронска пошта со закана за терористички напад. Властите извршија инспекција на училишта, бизниси, хотели, амбасади и медиумски организации вклучително и во канцелариите на Радио Слободна Европа, кои ја примиле заканувачката е-пошта, во потрага по експлозивни направи за кои во пораката се вели дека биле поставени на тие локации.

Украинското Министерство за надворешни работи соопшти дека 60 нејзини мисии во странство ја примиле заканувачката е-пошта, а некои од нив ги суспендирале конзуларните услуги.

Во заканувачката е-пошта се спомнуваат имињата на новинарите на РСЕ, Ирина Сисак и Валерија Јехошина, како и на хонорарката Јулија Кимерик, кои испраќачите ги обвинуваат за наводно планираните бомбашки напади.

Тоа следи по истрагата објавена од тројцата новинари во истражната единица Шеми (Schemes) на украинската служба на РСЕ, која покажува како руските разузнавачки служби регрутираат Украинци, вклучително и малолетници, за да ги запалат автомобилите на украинскиот воен персонал и претставници на воените центри.

Видете и ова:

Затворениците кои останаа во Русија по историската размена

Претставниците на Националната полиција на Украина кои ги проверуваа локациите вклучително и канцеларијата на РСЕ во Киев изјавија доцна на 14 октомври дека не пронашле никаква експлозивна направа откако пребарале околу 60 отсто од загрозените локации, но претресите продолжиле.

Пораката е испратена од лице кое се претставило како претставник на „терористичка група“ чие име се совпаѓа со името на антиукраинскиот канал Телеграм, кој шири повици да се палат автомобили на украински воен персонал и претставници на воени центри. РСЕ не го открива името на испраќачот или групата од безбедносни и етички причини.

По добивањето на заканувачката е-пошта, Шеми откри и дека лице со исто име како испраќачот на заканувачката е-пошта живее на Крим, окупиран од Русија и има руски пасош.

Претседателот на РСЕ, Стивен Капус, рече дека РСЕ знаела дека нејзините новинари биле именувани во заканувачките мејлови.

„Нема да бидеме исплашени и да застанеме зад нашите новинари кои ќе продолжат да носат вести до украинската публика без страв и пристрасност“, рече Капус, ветувајќи целосна соработка со властите во нивните истраги.

Видете и ова:

Новинари на РСЕ под руски оган во источна Украина

Според Шеми, групата која ја презеде одговорноста за наводното подметнување експлозиви, активно шири пораки на социјалните мрежи во кои повикува на палење на украинските воени возила и ги демонстрира резултатите од претходните подметнувања на пожари. Напорот за регрутирање чини 100 долари за оние кои ќе се согласат да учествуваат.

Артем Дехтјаренко, портпарол на Службата за безбедност на Украина (СБУ) рече дека Русија се обидува да направи да изгледа како подметнување пожари што ги вршат обичните Украинци, а всушност нападите се поттикнати од руските безбедносни служби.

Шеми, исто така, објави дека на почетокот на октомври претставници на истата група испратиле пораки до неколку украински владини агенции нудејќи „плаќање за убивање“ на највисоките безбедносни функционери и јавни личности. Тие се претставија како организација која „долго време се занимава со извршување на наредби за насилни дејствија и решавање на прашањата преку физичка елиминација“.

На веб-страницата на групата пишува дека обезбедува „услуги“ како што се „рекетирање, нарачани убиства, кражби на автомобили, телесни повреди, подметнување пожари“.

Прес-службата на СБУ за Шеми изјави дека масовното испраќање на заканувачка е-пошта треба да се гледа како операција чија цел е ширење паника меѓу украинската јавност.

Обединетите Нации посочија дека нивните мировни сили во јужен Либан ќе останат на своите позиции и покрај постојаните барања од Израел да ги напуштат позициите каде што се стационирани за да го зачуваат мирот од војната меѓу Израел и Хезболах.

Шефот на мировните операции на ОН, Жан-Пјер Лакроа, рече дека одлуката за задржување на силите на УНИФИЛ има целосна поддршка од Советот за безбедност на ОН и земјите-членки кои испраќаат свои војници во меѓународните сили.

Советот за безбедност на ОН изрази сериозна загриженост дека неколку мировни позиции на ОН во јужен Либан биле под директен оган во судирот меѓу израелската армија и милитантите на Хезболах, група поддржана од Иран.

Соединетите Држави го прогласија Хезболах за терористичка организација, додека Европската Унија на црната листа го стави само неговото вооружено крило, а не и политичката партија која има места во либанскиот парламент. Хезболах го поддржува Хамас, палестинската милитантна организација, од почетокот на војната во Појасот Газа.

Во соопштението усвоено со консензус, 15-члениот Совет за безбедност на ОН ги повика сите страни, без да ги именува, да ја почитуваат безбедноста на персоналот и објектите на УНИФИЛ.

„Мировните сили на ОН и објектите на ОН никогаш не смеат да бидат цел на напад“, објави Советот.

Видете и ова:

Нападите врз членовите на ОН во Либан ги осудија околу 40 земји

Советот за безбедност на ОН побара целосно спроведување на резолуцијата 1701 усвоена во 2006 година со цел да се зачува мирот меѓу Либан и Израел.

Советот рече дека „ја препознава потребата од нови практични мерки за да се постигне тој исход“, но не откри детали.

Од почетокот на израелската копнена операција во Либан на 1 октомври, позициите на УНИФИЛ биле погодени 20 пати, вклучително и со директен оган и инцидентот во неделата во кој два израелски тенкови ја пробиле вратата на базата на УНИФИЛ, објавија ОН.

„Во инцидентите се повредени петмина мировници, меѓу кои и еден мировник кој се здоби со рана од куршум“, изјави портпаролот на ОН Стефан Дужарик.

Во заедничката изјава, четирите земји ја истакнаа „клучната стабилизирачка улога“ на УНИФИЛ во јужен Либан и додадоа дека Израел и другите страни мора да ја гарантираат безбедноста на мировниците во секое време.

Веќе две недели Израел им кажува на мировниците на ОН да се преместат пет километри од таканаречената „сина линија“ воспоставена од ОН, која го дели Либан од Израел и Голанската висорамнина окупирана од Израел.

Албанија денеска (15 октомври) го отвора првиот т.н кластер на преговори за пристапување во ЕУ.

Во Луксембург ќе се одржи меѓувладина конференција ЕУ-Албанија, на која ќе започне првата фаза од преговорите, откако земјата во овој процес беше одвоена од Република Северна Македонија на крајот на септември.

Албанија и Северна Македонија заеднички ги започнаа преговорите на 19 јули 2022 година во Брисел.

„Европската комисија очекува почеток на преговорите за проширување што е можно поскоро со Албанија, како и со Северна Македонија, откако ќе се исполнат барањата одобрени од Советот на ЕУ“, изјави портпаролот на Комисијата во септември по повод одлуката да ги раздвои двете балкански земји во преговарачкиот процес.

Видете и ова:

Мицкоски задоволен, Филипче со критики за „закопана“ европска иднина

Во првата фаза од преговорите се вклучени поглавјата „Јавни набавки“, „Статистика“, „Судски систем и основни права“, „Правда, слобода и безбедност“ и „Финансиска контрола“.

Војската на Јужна Кореја утрово објави дека „отворила оган на нејзина територија“ откако Северна Кореја ги оштетила патиштата што ги поврзуваат двете земји.

„По „операцијата со бомбардирање спроведена од Северна Кореја за блокирање на патиштата“, јужнокорејските сили „одговорија со оган во области јужно од воената демаркациона линија“, се вели во соопштението.

Севернокорејската армија утринава со експлозив уништи делови од патишта кои претходно се користеа за прекугранична трговија со Јужна Кореја, соопштија од Сеул.

Севернокорејската војска минатата недела објави дека „трајно“ ќе ги пресече многу симболичните патни и железнички линии што ги поврзуваат двете земји и ќе изгради „силни одбранбени структури“ долж границата.

Видете и ова:

Зеленски тврди дека Северна Кореја испраќа војници и оружје во Русија

Тензиите на Корејскиот полуостров се зголемија откако Пјонгјанг значително ги прошири ракетните тестови во изминатите две години, истовремено заострувајќи ја својата реторика против САД и Јужна Кореја. Таа, исто така, ја зајакна својата воена соработка со Русија.

На крајот на 2023 година, Ким Јонг Ун ги опиша меѓукорејските односи како меѓу две завојувани држави. Тој, исто така, побара Јужна Кореја да биде означена како главен непријател во социјалистичкиот устав на земјата.

Израелската армија (ИДФ) објави дека во изминатите 24 часа погодила „околу 230 терористички цели во Газа и Либан“.

Во соопштението се наведува дека повеќе од 200 цели на Хезболах, вклучително и ракетни фрлачи и противтенковски позиции, биле нападнати во Либан.

Видете и ова:

Гоз: Доколку Израел го нападне, Иран ќе возврати со удари врз арапските земји

„Израелската војска во вторник (15 октомври) започна напади врз источен Либан“, објавија официјалните либански медиуми.

Десетици припадници на Хезболах се убиени во судири со израелските војници, тврди израелската армија.

Министрите за внатрешни работи на Хрватска, Италија и Словенија го поддржаа потпишувањето на договорот за намалување на илегалната миграција меѓу Европската агенција за гранична и крајбрежна стража (Фронтекс) и Босна и Херцеговина на состанокот во Запрешиќ, Хрватска.

Преговорите за тој договор се завршени и треба да се потпише, изјави хрватскиот министер Давор Божиновиќ, пренесе Бета.

Божиновиќ додаде дека 500 членови на Фронтекс во БиХ значат многу повеќе од сите на хрватската граница. Тој рече дека Фронтекс во БиХ е важен бидејќи „мигрантите кои се движат од југот на Европа кон хрватските граници не наидуваат на сериозни пречки“. Оваа средба на тројцата министри беше петта од воведувањето на внатрешна контрола на поранешните гранични премини меѓу Хрватска, Италија и Словенија.

Видете и ова:

Пронајдени осум удавени лица од превртениот чамец со мигранти на Дрина

Словенечкиот министер Боштјан Поклукар рече дека „странците доаѓаат како туристи, а потоа се претвораат во странци кои илегално ги минуваат нашите граници, стануваат мигранти и одат во целните земји на Европската унија“.

Тој рече дека „Шенгенот во моментов не функционира“, бидејќи во некои земји е воведена контрола на внатрешните граници, како и во Германија, која ги затвори сите граници.

Од друга страна, италијанскиот министер Матео Пјантедоси оцени дека оваа привремена контрола на границите во Шенген зоната „на некој начин ги потиснала сите негативни случувања“.

„Тоа навистина покажува колку можеме да ја потиснеме (миграцијата) кога станува збор за „балканската рута“. Се разбира, ние не сакаме да ги држиме границите затворени“, рече Пјантедоси.

Тој додаде дека во борбата против шверцерите е клучна „размена на информации меѓу полицијата за да може да се следат сите активности“.

Бројот на откриени премини на „западнобалканската рута“ е намален за дури 72 отсто, а на „Медитеранската рута“, која лани забележа најголем број нелегални премини, намалувањето е за 61 отсто во однос на лани. Таа рута е сè уште најактивна оваа година со речиси 26.000 откриени премини, објави Фронтекс во јули оваа година.

Опозициската Социјалдемократска партија освои најмногу гласови во првиот круг од парламентарните избори во Литванија и најави преговори за формирање нова влада со левичарските партии. Со тоа, коалицијата на десниот центар, која управуваше со Литванија во изминатите четири години, ќе треба да замине во опозиција.

Литванците во вчерашниот прв круг од изборите избраа 70 од вкупно 141 пратеник во парламентот според пропорционалниот систем. Останатите пратеници ќе бидат избрани во вториот круг од изборите на 27 октомври, на кој во секоја од 71-та изборна единица учествуваат двајцата најдобро пласирани кандидати од првиот круг.

По пребројувањето на 100 отсто од гласовите во првиот круг од изборите, социјалдемократите имаат 18 од првите 70 мандати во парламентот, а владејачката конзервативна партија Татковина на премиерката Ингрид Шимонита има еден помалку.

Лидерката на социјалдемократите, Вилија Блинкевичиуте, денеска изјави дека ќе се обиде да формира коалиција со Демократскиот сојуз, партија на левиот центар која освои осум места во парламентот. Таа најави меѓусебна поддршка за кандидатите на двете партии во вториот изборен круг.

Видете и ова:

Литванците гласаат на парламентарни избори

Таа, исто така, ќе се сретне со раководството на централно-левичарска Унија на фармерите и зелените, која освои шест мандати.

Аналитичарите велат дека промената кон лево нема значително да ја промени надворешната политика на Литванија.

Во парламентот влезе и Немуно Аушра, новорегистрираната партија на десничарскиот политичар Ремигиус Жемаитаитис, која освои 14 пратенички места и Либералната унија со седум пратеници.

Социјалдемократите ја отфрлија можноста за сојуз со партијата на Жемаитаитис, која минатата година беше исклучена од евроскептичната партија Слобода и правда поради антисемитски изјави.

Резултатите од првиот круг на изборите укажуваат на продолжување на трендот Литванците да и даваат повеќе гласови на опозицијата на секои четири години.

Владата на Ингрид Шимонита, која беше формирана во 2020 година, постигна економски успех, но беше критикувана за воведувањето строги мерки за време на пандемијата на коронавирусот и за приливот на мигранти. Многумина се пожалија дека владата не направила доволно за да им помогне на бизнисите за време на карантинот и дека илјадници луѓе немаат соодветен пристап до здравствените услуги.

Московскиот суд на 14 октомври го осуди францускиот истражувач Лоран Винатиер на три години затвор под обвинение за кршење на законите за „странски агенти“, соопшти рускиот Истражен комитет.

Винатиер (48) беше уапсен во јуни, наводно, за шпионирање и за непријавување како странски агент.

Руските истражители тврдеа дека тој се изјаснил за виновен за незаконско добивање информации за руската војска. Обвинителите бараа три години и три месеци затвор за Винатиер.

Неговиот тим на одбрана побара од судот да го казни наместо да го осуди на затвор, нарекувајќи го барањето на обвинителот „премногу сурово“.

Винатиер е советник за Центарот за хуманитарен дијалог со седиште во Женева, непрофитна организација за решавање конфликти и „редовно патува поради својата работа“, според неговиот работодавец.

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен денеска на 14 октомври изјави дека земјите од Западен Балкан треба да ја добијат првата транша од Планот за раст до крајот на годината.

„Пет од шесте реформски агенди ќе бидат усвоени оваа недела и тоа значи дека исплатата на шест милијарди евра од Планот за раст може да започне пред крајот на годината“, изјави таа во Берлин.

ЕУ одобрува реформски агенди со цел земјите од регионот да добијат право да добиваат финансиски средства од Планот за раст. Босна и Херцеговина не доби зелено светло затоа што не поднесе целосна реформска агенда до Брисел.

Фон дер Лајен истакна дека Планот за раст е мост помеѓу Заедничкиот регионален пазар и единствениот пазар на ЕУ.

„Планот за раст е најважен и со него велиме дека не можете да ги блокирате другите. Можете само да се блокирате себеси. Ако сакате напредок, соработувајте со другите. Тоа е процес заснован на заслуги. Колку поблиску се доближуваат земјите кандидати за целта, толку подобро за нив, а тоа ќе го направат исклучиво според сопствените заслуги“, нагласи таа.

Видете и ова:

Во Берлин потпишан нов акциски план за единствен пазар, дел од Планот за раст за Западен Балкан

Во Берлин денеска се одржа самитот на Берлинскиот процес и беше усвоен новиот Акциски план за Заедничкиот регионален пазар.

„Ова беше можност да погледнеме наназад десет години за она што е направено. Берлинскиот процес отсекогаш бил застапник, архитект и сидро на силна врска меѓу нас. Многу се променија за десет години, конфликтите донесоа нова свест во ЕУ, таа поголема Унија - посилна унија“, рече Фон дер Лајен на прес конференцијата со германскиот канцелар Олаф Шолц.

Претседателката на ЕК истакна дека проширувањето повторно е на врвот на агендата, „така што кога гледате кон иднината, гледате кон иднината со сите шест партнери од Западен Балкан во ЕУ“.

„Верувам дека сите земји од Западен Балкан мора да бидат дел од ЕУ. Таму се важни владеењето на правото и економската интеграција. Затоа Берлинскиот процес е промотор на заедничкиот пазар за Западен Балкан и е многу е важно тој да функционира непречено. Тој го доближи регионот и сите нив до ЕУ“, рече таа.

До крајот на октомври, претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен ќе допатува на неколкудневна турнеја низ земјите од Западен Балкан, а според најавите шефицата на ЕК планира да ја посети и Северна Македонија, потврдија од Делегацијата на ЕУ во Скопје на 10 октомври.

Доаѓањето на Урсула фон дер Лајен се случува по „ладниот туш“ од Брисел на 25 септември, кога соопшти дека Албанија се одвојува од Северна Македонија во продолжување на пристапните преговори со Европската унија.

Обвинителката Ирина Трајкоска Стрезоски од Вишото јавно обвинителство Битола е новата директорка на Академијата за судии и јавни обвинители „Павел Шатев“.

Со најмногу, односно шест гласови „за“ Управниот одбор на Академијата денеска донесе одлука четиригодишниот мандат да ѝ го довери на Трајкоска Стрезоски.

Еден глас помалку, односно пет гласови при денешниот избор доби судијата Ненад Савески од Основен кривичен суд Скопје, а трет, со три гласови беше заменик-директорот на Академијата, Илир Исени.

Судијката Оља Ристова од Кривичен суд и судијата Андреј Димовски од Граѓанскиот суд не освоија ниту еден глас. Додека, судијката Едита Насковска од Управен суд доби два, а обвинителката Спасенка Андонова од Основното јавно обвинителство Скопје еден глас.

Претходно на седницата дел од членовите на УО посочија дека сите пријавени кандидати ги исполнувале условите за избор.

Јавниот оглас за избор на директор на Академијата беше објавен на 26 август годинава, откако поранешната директорка Наташа Габер-Дамјановска, поднесе неотповиклива оставка од функцијата кон средината на јули.

Академијата за судии и јавни обвинители постои од 2006 година и таа е единствениот пат по кој некој може да стане судија или обвинител. Прва директорка на Академијата за судии и обвинители беше Анета Арнаудова. Во 18-годишното постоење, обуката во Академијата ја поминале над 1200 кандидати.