Вести
Обама ги продолжува консултациите за Авганистан
види ги сите денешни вести
МВР: Лажни профили на Интерпол и македонската полиција нудат враќање на пари на измамени од „Конти“
Министерството за внатрешни работи информира дека во периодот е зачестена појава на лажни профили на социјалните мрежи кои се преставуваат во име на Интерпол, МВР или компании кои нудат некаков вид на помош, посредување па дури и враќање на пари на лица кои ги изгубиле во лажни онлајн инвестиции како што беше „Конти“ и други слични на него.
„Сакаме како Министерство за внатрешни работи да информираме а воедно и да предупредиме дека се работи за класични интернет измами или таканаречени „фишинг“ измами чија цел е прибирање на лични податоци со цел понатамошно нивно користење во криминални деанија, како и злоупотреба на нивните платежни картици со цел стекнување на финансиска корист“, велат од МВР.
Од институцијата апелираат до граѓаните да не наседнуваат на ваквиот вид на измами и да бидат многу внимателни каде ги оставаат своите лични податоци како и податоците од своите платежни картици.
Министерството за внатрешни работи напоменува дека има свои канали на комуникација, односно сите линкови кои се поврзани со министерството може да се најдат на нивната официјална веб - страница.
Кој би можел да ја формира следната влада на Литванија?
Литванците ќе излезат на парламентарни избори следната недела, пред кои, според анкетите, опозиционите социјалдемократи од левиот центар ќе освојат повеќе гласови од партијата на премиерката Ингрид Шимонита, која ја предводи владата на десниот центар. Литванија е членка на Европската Унија и НАТО со 2,9 милиони жители.
Двете главни партии ја поддржуваат Украина и ја критикуваат Русија. Нивната надворешна и одбранбена политика се во голема мера слични. Сепак, во кампањата доминираа внатрешни прашања.
Социјалдемократите ветија дека ќе се борат против нееднаквоста со зголемување на даноците на побогатите Литванци за да финансираат повисоки трошоци за здравствена заштита и социјални услуги.
Централно-десничарската партија Татковинска унија на премиерката Шимонита го истакна нејзиниот успех во уредното одржување на државните финансии и зајакнувањето на националната безбедност.
Веројатно ниту една партија нема сама да освои мнозинство и ќе мора да преговара со помалите партии за формирање коалициска влада.
Во трите децении откако Литванија ја врати својата независност по распадот на Советскиот Сојуз, во таа балтичка земја главната партија во владата победи на изборите само еднаш, во 2004 година.
Каков е системот на гласање?
Според мешовитиот изборен систем во Литванија, половина од пратениците во парламентот се избираат според пропорционалниот систем со праг од пет проценти што мора да се помине за да се добијат пратенички места.
Другата половина е избрана по мнозински систем, што веројатно ќе ги фаворизира Социјалдемократската партија и Татковинскиот сојуз на сметка на помалите партии. Доколку ниту еден кандидат не добие повеќе од 50 отсто од гласовите во една изборна единица, двајцата кандидати со најмногу одат во вториот круг на гласање, кој ќе се одржи на 27 октомври.
Кои се главните партии?
Социјалдемократи - тие ја имаат поддршката од популарниот претседател на Литванија Гитанас Наузеда и водат кампања за ветување дека ќе ја направат земјата поправедна, на пример со зголемување на даноците за богатите и подобрување на јавните услуги.
Лидерката на партијата Вилија Блинкевичиуте (64) е пратеничка во Европскиот парламент од 2009 година. Таа стана позната по зголемувањето на пензиите додека беше министер за социјални работи од 2000 до 2008 година.
Татковинската унија - Ја водеше земјата за време на пандемијата, порастот на инфлацијата до 20 проценти по почетокот на руската инвазија на Украина во 2022 година и удвојувањето на одбранбените распределби.
Симонит, позната по застапувањето цврста фискална политика, ги држеше цврстите државни финансии, но критичарите велат дека таа не го исполнила своето ветување дека ќе го направи даночниот систем поправеден.
Зора Немунаса - Популистичката партија основана во 2023 година од жестокиот десничар Ремигијус Жемаитаитис, водеше жестока кампања критикувајќи ја владата и естаблишментот.
Жемаитаитис поднесе оставка од парламентот во април, откако Уставниот суд утврди дека ја прекршил својата заклетва со поттикнување омраза против Евреите. И Татковинскиот сојуз и социјалдемократите ја отфрлија можноста Зора Немунас да биде во коалицијата што ќе ја предводат.
Либерално движење – Партијата предводена од шаховскиот велемајстор Викторија Чмилите-Нилсен е дел од владејачката коалиција. ПАРТИЈА СЛОБОДЕ – Партијата која ги поддржува претприемачите, а беше и во коалицијата на премиерот Шимонита, е поддржана од млади гласачи. Таа е предводена од министерот за економија, Ошрин Армонајт. Таа партија ги блокираше обидите на владата да воведе нови даноци и исто така ја поддржува легализацијата на истополовите партнерства.
Унија на земјоделците и зелените - Предводена од Рамунас Карбаускис, најголемиот земјопоседник во Литванија и еден од нејзините најбогати граѓани, оваа партија беше на власт во периодот 2016-2020 година, а премиер беше популарниот поранешен полициски комесар Саулиус Сквернелис.
За Литванија – Партијата што ја основаше Сквернелис откако тој ја напушти Унијата на фармери и зелени по несогласувањата со Карбаускис. Таа се смета за можна четврта партија во коалицијата што би ја предводела за Татковинската унија, што потенцијално би му овозможило на Шимоните да остане на власт.
Што велат анкетите?
Истражувањето спроведено од компанијата Vilmorus/Lietuvos Rytas сугерира дека социјалдемократите ќе бидат на прво место со 18 отсто од гласовите, а по него е анти-естаблишментот Зора Немунаса со 12 отсто. Сега владејачката Татковинска унија е на трето место со девет отсто.
Руските дезертери побараа политички азил во Франција
Шест руски војници кои се обиделе да ја избегнат мобилизацијата за војната во Украина пристигнале во Франција, откако најпрвин побегнале во Казахстан, пишува Радио Слободна Европа на англиски јазик.
Шестмина го започнаа процесот за добивање политички азил, пишува руски Би-Би-Си.
Се чини дека ова е прв пат една земја од Европската унија да се согласи да издаде документи за влез на група Руси кои бегаат од војната.
Претходно, активистите за човекови права изјавија дека има само еден случај на руски дезертер, кој побегнал во Казахстан и успеал да добие виза за земја од ЕУ.
Според веб-страницата Медиазон, од почетокот на годината до август 2024 година, до руските воени судови биле поднесени околу 5.200 кривични пријави за дезертирање, што е поголема бројка отколку за целата минатата година.
Таравари: Потребен е Закон за правична застапеност на сите маргинализирани групи
Министерот за здравство Арбен Таравари денеска одговорајќи на новинарско прашање во врска со укинувањето на „балансерот“, рече дека е потребен Закон за правична застапеност. Тој напомена дека коалицијата Вреди веќе го подготвува законското решение, за како што најави, веќе следната недела ќе се одржи и јавна дебата.
„Вреди подготвува нов закон, кој што се надевам идната недела ќе биде во јавна дебата. Ќе бидеме в координација со партнерите во коалиција. Од сите страни е констатирано дека „балансерот“ не функционираше како што треба“, изјави Таравари.
Тој подвлече дека е потребен Закон за правична застапеност, не само за етничка категорија, туку за сите категории кои што се маргинализирани во општеството.
„Нам ни треба јавна дебата и синхронизација, бидејќи правичната застапеност е уставна категорија и секогаш кога нешто е уставна категорија, треба да постои и закон“, додаде Таравари.
„Балансерот“, алатка која се користеше при вработувањето во јавната администрација со цел да има соодветна и правична застапеност на етничките заедници, се укинува, одлучи на 9 октомври Уставниот суд на Северна Македонија.
Укинувањето на балансерот следува откако претходно на 18 септември, уставните судии одлучија да отворат предмет и привремено ја „замрзнаа“ употребата на балансерот додека да се донесе денешната конечна одлука.
Кина најави пакет мерки за стимулирање на економијата
Кинеската влада бара дополнителни начини за стимулирање на економијата, изјави министерот за финансии Лан Фоан, но не кажа дали тоа е новиот голем стимулативен план на кој се надеваа аналитичарите и инвеститорите.
Инвеститорите се надеваа дека тој ќе објави стимулативен пакет од два трилиони јуани (255 милијарди евра).
Наместо тоа, министерот за финансии рече дека владата ќе започне пакет мерки за забрзување на спроведувањето на нејзините постоечки политики.
Тие вклучуваат зголемување на студентските стипендии, издавање обврзници за да им се помогне на големите банки да го надополнат својот капитал и да обезбедат поголема поддршка за многу задолжените локални власти, од кои некои мораа да ги намалат јавните услуги како резултат.
„Има и други политички инструменти за кои се разговара, кои се уште се подготвуваат“, рече тој на прес-конференцијата, додавајќи дека во буџетот има „доволно простор“ за зголемување на трошењето и зголемување на дефицитот.
Кинеската економија остана бавна и покрај укинувањето на ограничувањата поради ширењето на корона вирусот на крајот на 2022 година.
Компаниите ги намалија вработеноста и платите, а продолжениот пад на пазарот на недвижности ја ослабна довербата на потрошувачите, ограничувајќи ја потрошувачката.
Владата ги зголеми пензиите и понуди субвенции за луѓето кои тргуваат со стари автомобили или апарати за нови, но таквите чекори не го поттикнаа економскиот раст.
Кинеските берзи се зголемија откако централната банка и другите владини агенции објавија чекори кон крајот на септември за заживување на секторот на недвижности и поддршка на финансиските пазари.
Но, оттогаш растот се намали поради загриженоста за тоа дали потезите се доволни за одржливо економско закрепнување.
Обвинетиот Видевски за убиството на Вања и Панче е вратен од болница во затвор
Боре Видевски кој е обвинет за убиството на 14-годишната Вања Ѓорчевска и на 74-годишниот Панче Жежовски, по неколкудневниот престој во болница каде беше хоспитализиран поради проблеми со бубрезите е вратен во затворот „Скопје“ во Шуто Оризари и е во добра здравствена состојба, информираат надлежните.
Судењето за овој случај, во кој првообвинет е Љупчо Палевски, ќе продолжи во понеделник.
Судењето за убиството на Панче и Вања почна на 20 септември, кога на обвинителна клупа во Основниот кривичен суд во Скопје седнаа, првообвинетиот Љупчо Палевски, како и Боре Видевски, Велибор Манев, Влатко Кешишов, и таткото на девојчето, Александар Ѓорчевски.
Според обвинението на 22 ноември 2023 година, петтемина обвинети заеднички извршиле грабнување на Панче Жежовски во Велес, Љупчо Палески Палчо му пукал во глава, по што го заплениле возилото „Цитроен“ за да го користат за грабнување на детето во Скопје.
Сите обвинети во случајот, вклучувајќи го и Палевски, се изјасниа за невини пред судот.
Руските власти тврдат дека украински дронови ги нападнале Белгород и Краснодар
Украински беспилотни летала ги нападнале руските региони Белгород и Краснодар, велат официјални лица од тие региони и посочуваат дека во неделата на 12 октомври три лица биле повредени.
Гувернерот на Белгород, Вјачеслав Гладков, на Телеграм објави дека во нападот на Устинка се ранети една жена и двајца мажи и дека се хоспитализирани.
„Во Краснодар, три куќи и едно возило беа уништени од украински беспилотни летала“, рече регионалниот шеф Вениамин Кондратиев на Телеграм, додавајќи дека нема информации за повредени.
Во дел од источниот украински регион Луганск, под руска окупација, гори складиште за гориво во Ровенки, се наведува на локалните канали Телеграма, каде е објавено видео од наводниот пожар.
Нема официјална потврда за нападот на Ровенки, кој беше втор по нападот на складиште за гориво во мај. Руското Министерство за одбрана соопшти дека нивните сили собориле 17 беспилотни летала над Краснодар, 12 над Курск, две над Белгород, додека други 16 биле соборени долж брегот на Азовското Море.
„Боинг“ планира да отпушти десет проценти од работниците
„Боинг“ планира да отпушти десет проценти од своите работници во наредните месеци бидејќи продолжува да губи пари и се обидува да се бори против штрајкот што ја спречува компанијата да ги произведува своите најпродавани авиони.
Новиот извршен директор Кели Ортберг испрати електронска пошта до персоналот во која вели дека отпуштањата ќе вклучуваат директори, менаџери и други работници.
Компанијата веќе воведе континуирани отпуштања, но Ортберг рече дека нема да има повеќе поради претстојните отпуштања кои ќе укинат 17.000 работни места.
Компанијата ќе го одложи пуштањето во продажба на новиот авион, 777X, во 2026 година наместо во 2025 година.
Исто така, ќе го прекине производството на товарната верзија на својот авион 767 во 2027 година, откако ќе ги исполни сите нарачки.
„Боинг“ загуби повеќе од 25 милијарди долари од почетокот на 2019 година.
Синдикатот на машинските работници штрајкува од 14 септември, а дводневните преговори оваа недела не постигнаа договор.
Татарски новинар во штрајк со глад поради „незаконскиот“ притвор
Независниот татарски новинар Искандер Сираџи почна штрајк со глад додека беше во притвор поради обвиненија што ги негира.
Неговата адвокатка, Талија Чернова, денеска (11 октомври), рече дека Сираџи бил приведен два дена претходно и „смета дека неговото гонење е незаконско“.
Сираџи, познат локален новинар и сопственик на онлајн весникот Сираџи Сузе, беше приведен на 9 октомври во Казан, главниот град на руската област Татарстан, откако властите го претресоа неговиот дом и канцеларија, при што му ја конфискуваа целата опрема.
Властите потоа поднесоа кривична пријава против него за наводно ширење приватни информации без согласност, објави неговата сопруга, Елмира Сираџи, на платформата Телеграм.
Сираџи беше под истрага во ноември, во врска со новинарката на Радио Слободна Европа (РСЕ), Алсу Курмашева, која беше уапсена во Казан во октомври минатата година.
Курмашева, двојна американско-руска државјанка, прво беше обвинета дека не се регистрирала како „странски агент“ според рускиот закон што ги таргетира новинарите меѓу другите, а потоа беше обвинета за ширење невистини за руската војска, обвиненија што таа и РСЕ ги отфрлија.
Таа беше осудена на 6 и пол години, пред да биде ослободена во размена на затвореници меѓу Русија и САД во август.
Додека Курмашева беше во притвор, домот на Сираџи беше претресен од властите, кои му ја одзедоа професионалната опрема и компјутерите на неговите деца.
„Наводно, новинарката на РСЕ, Алсу Курмашева, собирала информации што претставувале државна тајна. Наводно, прашала некои професори колку луѓе се одземени од нивниот институт за време на воената мобилизација. И ова е наводно голем криминал. Наводно, некако сум поврзан со ова злосторство “, рече тогаш Сираџи.
Сираџи никогаш не соработувал со РСЕ.
Сега Истражниот комитет го обвинува дека објавил лични информации за двајца жители на Казан, именувани од властите само како Сафиулин и Сабиров.
Комитетот тврди дека видео снимката објавена од Сираџи пред неколку години открива детали за местата на живеење, семејствата и приходите на двете лица, обвинувања за кои адвокатката Чернова рече дека се невистинити.
Случајот против Сираџи произлегува од неговото покривање на случајот со жителот на Казан, Ибрахим Закиев, кој беше обвинет за убиства извршени пред околу две децении.
Врховниот суд на Татарсан неодамна го ослободи Закиев, и покрај сведочењата против него дадени од Сафиулин и Сабиров.
„И веќе следниот ден, врз основа на изјавата [од Сафиулин и Сабиров], Истражниот комитет отвори случај [против Сираџи]“, рече Чернова.
Таа додаде и дека неговиот случај го води истиот [истражен] оддел што го испрати случајот за убиството на Закиев на суд.
„Верувам дека тука има директна врска“, додаде Чернова.
Aдвокатката вели дека истражителите му ветиле на Сираџи дека ќе биде ослободен доколку признае.
Судот денеска требаше да изрече превентивна мерка за Сираџи.
САД загрижени за предлог закон за странски агенти во Црна Гора
Соединетите Американски Држави се длабоко загрижени за можните последици што предложениот закон за странски агенти може да ги има врз демократијата, човековите права и основните слободи, вклучително и слободата на изразување и здружување во Црна Гора, сојузник во НАТО и кандидат за ЕУ, велат од Стејт департментот за Радио Слободна Европа (РСЕ).
На прашањето на РСЕ за коментар на најавата на коалицијата „За иднината на Црна Гора“, која ги обединува проруските партии на поранешниот Демократски фронт, дека ќе предложи усвојување на закон за странски агенти, Стејт департментот оцени дека ова би ги ограничило активностите на граѓанското општество.
„Ваквиот закон може да го ограничи просторот за граѓанско дејствување, да ги стигматизира граѓанските организации кои работат на подобрување на животот на граѓаните на Црна Гора и да ја попречи критичката работа на независните медиуми кои ја известуваат јавноста врз основа на факти. Овие елементи се исклучително важни за сите демократски институции и системи“, стои во одговорот.
Коалицијата за иднината на Црна Гора (ЗБЦГ) на 9 октомври објави дека е неопходно итно да се предложи Закон за агенти на странско влијание во Црна Гора.
Со него, како што наведоа, би се регулирало „функционирањето на странските агенции кои под превезот на невладини се обидуваат да влијаат на внатрешната и надворешната политика“.
Коалицијата ја сочинуваат проруските партии на поранешниот Демократски фронт (ДФ) - Нова српска демократија на Андрија Мандиќ и Демократската народна партија на Милан Кнежевиќ.
Андрија Мандиќ е претседател на Парламентот на Црна Гора.
Од Амбасадата на САД во Подгорица за РСЕ изјавија дека не ги виделе деталите за предлогот на коалицијата ЗБЦГ за Законот за странски агенти и дека не можат да коментираат за наводните сличности со Законот за регистрација на странски агенти на САД (ФАРА) од 1938 година, на кој се повикува коалицијата.
Барањето на дел од парламентарното мнозинство во Црна Гора за воведување на Законот за странски агенти, невладините и опозицијата го оценија како сериозна закана за демократијата и евроинтеграциите.
За оваа иницијатива, партиите на Демократскиот фронт не добија поддршка од другите партии со кои се на власт, Демократите и Движењето Европа сега (ПЕС) на премиерот Спајиќ.
Демократите оценија дека „не е добра“, додека ПЕС изјави дека ги наследуваат „стандардите на ЕУ за демократија и посветеност за членство во НАТО“.
Опозицијата остро го критикуваше соопштението на партиите од поранешниот Демократски фронт.
Таков закон постои во Русија и Грузија, а негови варијации има во други земји како Белорусија и Словачка.
Поради него, евроинтеграцискиот процес на Грузија беше практично прекинат.
Мултимедија
Најпосетени
Што треба да знаете