Претседателот на Државната изборна Комисија (ДИК) Александар Даштевски за време на денешното продолжение на 98-та седница на комисијата, а во врска со вчерашниот прв круг претседателски избори, ги потврди првичните резултати од гласањето, а укажа и на тоа дека течат роковите од вкупно 48 часа за учесниците на изборите да поднесат приговори за евентуални неправилности поврзани со изборниот ден.

Како што соопшти Даштевски, според обработените податоци на ДИК, на вчерашното гласање своето избирачко право го оствариле вкупно 905.971 граѓанин, односно излезноста на првиот круг претседателски избори изнесува 49,93 проценти.

Првичните резултати на ДИК, познати уште од доцна синоќа, покажуваат дека убедливо најмногу гласови има професорката Гордана Силјановска Давкова од редовите на ВМРО-ДПМНЕ – 363. 086 гласови, потоа следуваат Стево Пендаровски од СДСМ со 180.500 гласови, Бујар Османи од ДУИ со 121.088 гласови, Максим Димитриевски од ЗНАМ со 83.856 гласови, Арбен Таравари со 83.393 гласови, Билјана Ванковска-Цветковска поддржана од Левица со 41.331 глас и Стевчо Јакимовски од Гром со 8.121 глас.

Ова значи дека во вториот круг претседателски избори ќе се соочат Гордана Сиљановска-Давкова и Стево Пендаровски, како што беше тоа случај и на изборите во 2019 година.

Од изборната комисија денеска соопштија и дека вчера на 3 места во Куманово гласањето било прекинато поради технички проблеми, но затоа што станува збор за мал број гласачи, 872, кои немаат влијание врз крајниот исход, ДИК го поништи гласањето таму и информираа дека таму нема да има прегласување.

Своја оценка за избирачкиот процес денеска дадоа и претставниците од Мисијата за оценка на избори ОБСЕ/ОДИХР, а оттаму вчерашниот изборен ден го оценија како „позитивен“, додека повеќето од забелешките кои ги упатија се однесуваа за предизборната кампања.

Вториот круг од претседателските избори ќе се одржи на 8 мај, кога граѓаните паралелно ќе гласаат и на парламентарни избори. Излезноста на овие избори беше поголема од таа во првиот круг пред пет години.

Во првиот круг од претседателските избори право на глас имаа 1.814.317 граѓани, а се гласаше на 3.508 избирачки места.

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, денеска, 25 април, изјави дека не мисли оти Декларацијата на Собранието на Србија за осуда на злосторството во Сребреница, која беше усвоена во 2010 година, е добра, иако терминот геноцид не се споменува во неа.

„Мислам дека таа Декларација не беше добра, мислам дека е составена од надворешен фактор. Не мислам, туку знам, но секој има право на свое мислење“, рече Вучиќ во изјава за новинарите од Србија во Њујорк.

Во 2010 година, српскиот парламент ја усвои Декларацијата, која се однесува на пресудата на Меѓународниот суд на правдата, која утврди дека во Сребреница во јули 1995 година бил извршен геноцид, а текстот го осудува злосторството на начин утврден со пресудата на споменатиот суд, без да се спомене терминот геноцид.

Вучиќ отпатува за Њујорк на 21 април за да присуствува на сесијата на Генералното собрание на Обединетите нации (ОН), каде се дискутираше за извештајот на УНМИК.

Тој ја искористи посетата за да разговара со претставници на неколку земји пред гласањето за Резолуцијата на ОН за геноцидот во Сребреница во обид да го спречи усвојувањето на тој документ.

Предлогот за Резолуција за прогласување на 11 јули за Меѓународен ден на сеќавање на геноцидот треба да се најде на дневен ред на Генералното собрание на ОН кон почетокот на мај.

Во документот до кој Радио Слободна Европа имаше пристап, меѓу другото, се бара без резерва да се осуди секое негирање на геноцидот во Сребреница, како и дејствијата со кои се величат осудените за воени злосторства, вклучително и одговорните за геноцидот во Сребреница.

Резолуциите на Генералното собрание на ОН претставуваат официјален израз на ставот на ова тело и како такви не се обврзувачки за земјите-членки.

И покрај пресудите на меѓународните судови, официјален Белград негира дека во јули 1995 година бил извршен геноцид во Босна и Херцеговина и убиството на повеќе од 8.300 бошњачки цивили го нарекува „страшно злосторство“ или „масакр“.

Тајланд издаде нови предупредувања за екстремни температури на 25 април, бидејќи владата соопшти дека топлотниот удар веќе усмртил најмалку 30 луѓе оваа година.

Градските власти во Бангкок издадоа предупредување за екстремна топлина бидејќи метеоролозите предвидуваа дека температурите ќе се искачат над 52 степени Целзиусови, пренесува АФП.

Температурите во главниот град на Тајланд во средата достигнаа 40,1 степен, а слични нивоа се предвидуваат и за четврток.

Бран на екстремна топлина зафати делови од Јужна и Југоисточна Азија оваа недела, поради што училиштата ширум Филипините ја прекинаа наставата, а верниците во Бангладеш започнаа да се молат за дожд.

Министерството за здравство во средата соопшти дека 30 лица починале од топлотен удар во периодот од 1 јануари до 17 април, што е многу загрижувачки во споредба со 37 смртни случаи во цела 2023 година.

Врховниот суд во Њујорк ја укина пресудата на холивудскиот продуцент Харви Вајнстајн осуден на 23 години затвор за силување.

Пресудата, која некогаш беше поздравена како победа на движењето #MeToo против сексуалното недолично однесување, сега е поништена, бидејќи, според Би-Би-Си, Вајнстајн не добил фер судење.

Според одлуката на Апелациониот суд, судијата што го надгледувал судењето на Вајнстајн направил грешка дозволувајќи им на жените чии обвиненија не биле дел од случајот да сведочат.

Во пресудата се вели дека ова значи дека му се суди за неговото однесување во минатото, а не само за злосторствата за кои беше обвинет. Со оваа одлука, донесено е и решение за нов судски процес.

Во пресудата од 2020 година, Вајнстајн беше осуден на 23 години затвор под обвинение за принуден орален секс во 2006 година и силување на актерка во 2013 година.

Но, 72-годишниот Вајнстајн ќе остане во затвор поради посебна пресуда за силување.

Во второто судење за силување и сексуален напад на една од четирите жени кои го обвинија во Лос Анџелес, тој беше прогласен за виновен во 2022 година и осуден на дополнителни 16 години.

Случајот на еден од некогаш најпопуларните и најуспешните продуценти во Холивуд, беше меѓу најистакнатите што произлезе од движењето #MeToo, кое откри сексуална злоупотреба и недолично однесување на највисоките нивоа во холивудската филмска индустрија и пошироко.

Вајстајн, шефот на студиото зад некои продукции наградени со Оскар, како што се „Pulp Fiction“ „Вљубениот Шекспир“ и други, тврди дека е невин и дека секоја сексуална активност била консензуална.

Повеќе од 80 жени излегоа со обвинувања за сексуален напад и недолично однесување против Вајнстајн, кои се протегаат неколку децении. Меѓу нив беа и популарни актерки како што се Ешли Џад и Ума Турман.

Европските пратеници на 25 април ја одобрија резолуцијата со која се бара „итно и безусловно ослободување“ на сите политички затвореници кои се држат во Русија, вклучително и на новинарите Алсу Курмашева и Еван Гершкович.

Резолуцијата е дел од заедничката иницијатива во Европскиот парламент со која се осудуваат „недемократските“ претседателски избори во Русија минатиот месец и нивното „нелегитимно проширување“ на териториите во Украина кои Москва незаконски ги анектираше.

Резолуцијата, која беше прифатена од 493 европратеници кои гласаа „за“, додека 11 беа „против“, а 18 воздржани, повикува „на итно и безусловно ослободување и обештетување на сите политички затвореници, неправедно затворени новинари, меѓу кои и Алсу Курмашева и Еван Гершкович, како и нивните семејства, со цел враќање на слободата на изразување и здружување во Русија и за зголемен меѓународен надзор и следење на кршењето на човековите права во Русија“.

Меѓу другите, резолуцијата ги именува Владимир Кара-Мурза, Олег Орлов, Ксенија Фадеева, Иван Сафронов и Илја Јашин како политички затвореници кои треба да бидат ослободени.

Курмашева, новинарка од Прага на РСЕ, која има двојно американско и руско државјанство, задржана е во руски притвор уште од 18 октомври под обвинение за кршење на таканаречениот закон за „странски агенти“.

РСЕ и американската влада велат дека обвиненијата се одмазда за нејзината работа како новинар на РСЕ. Таа отпатувала во Русија за да ја посети и да се грижи за нејзината постара мајка и првично била приведена додека го чекала нејзиниот лет за враќање назад на 2 јуни на аеродромот во Казан, каде што и биле одземени пасошите.

Курмашева (47) беше уапсена во Казан и обвинета дека не се регистрирала како странски агент според казнениот руски закон што ги таргетира новинарите, активистите на граѓанското општество и други лица. Таа, исто така, обвинета е и за ширење невистини за руската војска и се соочува со 10 години затворска казна доколку биде осудена.

Многу критичари и групи за човекови права се на став дека таканаречениот закон за странски агенти се користи од страна на Кремљ за сузбивање на какво било несогласување со политиките на Москва, која исто така беше обвинета за приведување Американци за да ги користат како договори за пазарење за размена за Русите затворени во САД.

Курмашева, која живее во чешкиот главен град Прага со нејзиниот сопруг Павел Буторин, кој исто така работи за РСЕ, и нивните две ќерки, на возраст од 12 и 15 години, ги опиша нејзините затворски услови како „лоши“ и рече дека нејзиното здравје се влошило бидејќи таму немала услови да добие соодветен медицински третман.

Гершкович, известувач на Вол Стрит Журнал, се наоѓа во притвор од март 2023 година, под обвинение за шпионажа, а и тој и весникот жестоко негираат и тврдат дека 32-годишникот само ја вршел својата работа како акредитиран известувач во периодот кога бил уапсен.

Владата на САД го третира Гершкович како лице коешто е незаконски притворено од страна на Русија, додека Курмашева не е означена на тој начин, и покрај молбите на РСЕ, како и на нејзиното семејство.

Ако Владата на САД и Курмашева ја третира како лице незаконски приведено од Русија, тоа ќе значи дека нејзиниот случај би бил доделен на канцеларијата на специјалниот пратеник за прашања на заложниците во Стејт департментот, со што ќе се подигне политичкиот профил на нејзината ситуација и ќе и се дозволи на администрацијата на Бајден да одвои повеќе ресурси за нејзино ослободување.

Претседателот Владимир Путин лесно победи на изборите во март за кои независните набљудувачи рекоа дека не се ниту слободни ниту фер. Тоа беа првите големи избори што се одржаа во Русија откако Путин ја започна својата целосна инвазија врз Украина пред две години.

Авторитарниот владетел Александар Лукашенко изјави дека Белорусија има распоредено „неколку десетици руско нуклеарно оружје“, што ја зголеми загриженоста на Западот за тоа дека војната на Москва против Украина може да се прошири.

Во обраќањето пред белоруското национално собрание во Минск на 25 април, Лукашенко, клучен партнер на рускиот претседател Владимир Путин, рече дека собирот едногласно ја усвоил новата воена доктрина која предвидува распоредување на руско нуклеарно оружје на белоруската територија како стратешко одвраќање.

Белорусија и дава логистичка поддршка на Русија откако ја започна својата инвазија на Украина во февруари 2022 година. Оттогаш, Москва префрли тактичко нуклеарно оружје во Белорусија, што е прв потег на такви боеви глави надвор од Русија по падот на Советскиот Сојуз.

НАТО го нарече потегот „опасен и неодговорен“.

Лукашенко рече дека е „грешка“ што сето стратешко нуклеарно оружје било отстрането од Белорусија по распадот на Советскиот Сојуз во 1991 година и дека руското тактичко нуклеарно оружје „мора“ да остане во Белорусија.

Тој, сепак, додаде дека белоруската независност мора да се зачува „без разлика на се“.

Лукашенко често зборува за опасностите од напад од НАТО или Украина како причини зошто неговата земја треба да ја држи својата војска во постојана состојба на готовност.

Во говорот, тој тврдеше дека опозициските групи планираат да окупираат област во западна Белорусија и бараат поддршка од трупите на НАТО.

На 25 април, белоруската служба за безбедност соопшти дека спречила напад врз беспилотни летала од Минск, лансирани од Литванија, тврдење кое брзо го демантираа официјалните лица во Вилнус.

Лукашенко го повика Западот „да го запре конфликтот со Русија нагласувајќи дека „резултатот е нерешено“, што ќе го поттикне мировниот процес и ќе стави крај на конфликтот во Украина.

„Во спротивно, Украина престанува да постои“, рече тој.

Себелоруското народно собрание е генерален состанок на владата со лидерите од индустријата. Се одржа досега шест пати од 1996 до 2021 година.

Опозициските политичари и активисти го критикуваа настанот, нарекувајќи го алатка на пропагандата на Лукашенко со цел да се демонстрира едногласна поддршка за авторитарниот лидер, кој владее со земјата од 1994 година.

Францускиот претседател Емануел Макрон повика на посилна, поинтегрирана европска одбрана и рече дека континентот не смее да стане „вазал“ на САД, за време на говорот во кој ја истакна неговата визија за посилна Европска Унија на глобалната сцена.

Макрон исто така рече дека однесувањето на Русија е „недозволиво“ и дека веќе не е јасно каде лежат „границите“ на Москва. Тој додаде дека не смее да и се дозволи на Русија да победи во Украина.

Во говорот во амфитеатарот на Универзитетот Сорбона во Париз, Макрон, исто така, рече дека Кина и Русија не ги следат глобалните трговски правила и ја повика Европската Унија да ја промени својата трговска политика.

„Постои ризик нашата Европа да умре. Ние не сме подготвени да се соочиме со ризиците“, рече Макрон во говорот во Париз, предупредувајќи дека воените, економските и другите притисоци може да ја ослабат и поделат Европската Унија.

Остануваат уште три години од неговиот втор и последен мандат по губењето на парламентарното мнозинство во 2022 година, а Макрон сака да им покаже на критичарите дека сè уште има енергија и свежи размислувања кои му помогнаа да стане претседател во 2017 година.

Макрон се врати на истите теми од говорот што го одржа во септември 2017 година, неколку месеци по преземањето на функцијата на истата локација. Сепак, седум години подоцна контекстот е различен и го одбележуваат теми како Брегзит, пандемијата со ковид-19 и руската инвазија на Украина.

Макрон го застапува концептот на европска стратешка автономија во економијата и одбраната, тврдејќи дека Европа мора да се соочи со кризи како руската инвазија на Украина без да се потпира на САД.

Тој ја повика Европа да биде повеќе одговорна за својата судбина, нагласувајќи дека во минатото била премногу зависна од Русија за енергија, а од Вашингтон за безбедност.

„Мораме самите да го изградиме овој стратешки концепт на кредибилна европска одбрана“, рече Макрон, додавајќи дека Европа не може да биде „вазал“ на САД.

Тој рече дека во наредните месеци ќе побара предлози од европските партнери и додаде дека на Европа и требаат сопствени капацитети во сајбер одбраната и сајбер безбедноста.

По Брегзит и заминувањето на поранешната германска канцеларка Ангела Меркел, многумина го гледаат Макрон како главен европски лидер.

Но, популарноста на францускиот претседател е во опаѓање, а неговата централистичка партија заостанува зад екстремно десничарските партии на анкетите пред изборите за Европскиот парламент во јуни.

Украинскиот претседател Володимир Зеленски повика на продолжување на меѓународните санкции против Русија поради нејзината инвазија на Украина додека Киев се бори против вооружените сили на Москва.

Зеленски ова го изјави денеска, 25 април, за време на средбата со британскиот министер за финансии Џереми Хант во Киев, со кого разговараше за состојбата во Украина и потребата од порестриктивни мерки против Русија кои ќе биде потешко да се избегнат.

„Посебно внимание посветивме на политиката на санкции. Важно е да се прошират рестриктивните мерки против Русија и да се оневозможи заобиколувањето на санкциите“, напиша Зеленски на платформата Х.

Зеленски, исто така, и се заблагодари на Британија за новиот пакет воена помош што го објави премиерот Риши Сунак претходно оваа недела.

Пакетот вреден 622 милиони долари, најголемиот досега од Британија, Сунак го објави за време на посетата на Полска на 23 април. Со ова вкупниот износ на воена помош што Лондон и ја вети на Украина оваа година се искачи на 3,71 милијарди долари.

Велика Британија, еден од најверните сојузници на Украина, исто така порача дека ќе го испрати досега најголемиот единствен пакет помош со воена опрема за Украина.

„Им благодарам на народот, на Владата, на премиерот и на Парламентот на Обединетото Кралство за нивната поддршка кон Украина уште од почетокот на руската инвазија. Ние навистина многу го цениме партнерството на нашите земји“, напиша Зеленски на X.

Посетата на Хант доаѓа откако американскиот претседател Џо Бајден го потпиша законот за долго одложуваниот пакет воена помош од 61 милијарда долари, кој го усвои Сенатот на 24 април.

Бајден рече дека очајно потребната помош, вклучително и повеќе системи за противвоздушна одбрана, ќе почне повторно да пристигнува во Украина неколку часа по одобрувањето на пакетот помош.

Неколку цивили беа ранети, а инфраструктурата беше оштетена од руското гранатирање на 25 април во неколку украински региони.

Врховниот суд денеска, 25 април, ја уважи уважи жалбата на таткото на убиената 14-годишна Вања Ѓорчевска, Александар Ѓорчевски, со што ја укина определената мерка притвор и за обвинетиот определи мерка куќен притвор и мерка на претпазливост.

„Врховниот суд на Република Северна Македонија ја известува јавноста дека по одржаната јавна седница на ден 25.04.2024 година, Советот за казниви дела донесе решение со кое жалбата на обвинетиот А. Ѓ., изјавена преку неговиот бранител Владимир Туфегџиќ, адвокат од Скопје, ја уважи, a решението на Апелационен суд Скопје КСЖ-320/24 од 02.04.2024 година, го преиначи на начин што определената мерка притвор против обвинетиот А.Ѓ. ја укина и за обвинетиот определи мерка куќен притвор и мерка на претпазливост“, соопштија денеска од Врховен.

Денешната седница всушност беше втора јавна седница пред Врховниот суд по мерката притвор на таткото на Вања, откако во март годинава Врховен ја одби како неоснована жалбата против мерката притвор на Ѓорчевски, по решението на Апелациониот суд Скопје.

Таткото на Вања е осомничен за помагање во грабнување на неговата малолетна ќерка Вања Ѓорчевска, која беше пријавена за исчезната на 27 ноември, а беше пронајдена мртва во близина на Скопје на 3 декември, кога во близина на Велес беше пронајден мртов и велешанецот Панче, кој, пак, беше пријавен за исчезнат на 24 ноември.

За двете убиства, за две кривични дела „грабнување“ и „убиство на свиреп начин“ првообвинет е Љубомир Палевски Палчо, за кого се чека екстрадиција од Турција, а за соучество се товарат и Велибор Манев, Влатко Кешишов и Боре Видевски кои се во притвор во Скопје.

По предлог на надлежен обвинител беше укинат притворот на Стефан Димовски, возачот на Љупчо Палевски-Палчо, кој е осомничен за помагање при неговото бегство. На Димовски му се определени мерки на претпазливост - забрана за напуштање на живеалиште, одземање патна исправа и обврска за јавување во суд.

Испораката на американските ракети ATACMS на Украина нема да промени ништо во конфликтот, изјави денеска портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, еден ден по најавата од Вашингтон за испраќање на овие ракети со долг дострел во Киев.

„Соединетите Држави се директно вклучени во овој конфликт, тие тргнаа на патека насочена кон зголемување на опсегот на вооружениот систем“, рече Песков.

Тој додаде дека испраќањето ракети нема да може да го промени „исходот од специјалната воена операција“.

„Украина првпат почна да користи балистички ракети со долг дострел, кои тајно и беа доставени од Соединетите Држави, кога бомбардираше руски воен аеродром на Крим минатата недела и руски сили во друга окупирана област“, објавија вчера американските власти.

ATACMS (кратенка од Армиски тактички ракетен систем) има поголем дострел, до 300 километри од верзијата на оружјето од 165 километри што го обезбедија САД во октомври.

Тие беа дел од пакетот помош за Украина во март, а не оној штотуку одобрен од Конгресот и потпишан од Бајден претходно на 24 април.

Оружјето се испраќа во критично време додека Русија продолжува да напредува на бојното поле во источниот регион Доњецк.

Администрацијата на Бајден одби да ги испрати порано поради загриженост дека ќе ризикува дополнително ескалација на конфликтот. Според новинските извештаи кои цитираат неидентификувани официјални лица, употребата на Русија на балистички ракети со долг дострел испорачани од Северна Кореја против Украина во декември и јануари доведе до промена на мислењето.

„Континуираното руско таргетирање на критичната инфраструктура на Украина исто така беше фактор“, рече официјален претставник на американската администрација.

Предлог-законот за воена помош потпишан од Бајден му го отвора патот на Пентагон да објави пакет помош што вклучува очајно потребна артилерија и противвоздушна муниција.